สารบัญ กลับด้านบน

โอปนยิโก - โอวาท

โอปนยิโก พระธรรมควรน้อมเข้ามาไว้ในใจ หรือน้อมใจเข้าไปให้ถึงด้วยการปฏิบัติให้เกิดมีขึ้นในใจ หรือให้ใจบรรลุ
ถึงอย่างนั้น (ข้อ ๕ ในธรรมคุณ ๖)

โอปปาติกะ สัตว์เกิดผุดขึ้น คือ เกิดผุดขึ้นมาและโตเต็มตัวในทันใด ตายก็ไม่ต้องมีเชื้อหรือซากปรากฏ เช่นเทวดาและ
สัตว์นรก เป็นต้น (ข้อ ๔ ในโยนิ ๔); บาลีว่า รวมทั้งมนุษย์บางพวก

โอปกฺกมิกา อาพาธา ความเจ็บไข้เกิดจากความพยายามหรือจากคนทำให้เจ็บป่วย เพราะการกระทำของคนคือตนเอง
เพียรเกินกำลัง หรือถูกเขากระทำ เช่น ถูกจองจำ ใส่ขื่อคา เป็นต้น

โอภาส 1. แสงสว่าง, แสงสุกใสผุดผ่อง (ข้อ ๑ ในวิปัสสนูปกิเลส ๑๐) 2. การพูดหรือแสดงออกที่เป็นเชิงเปิดช่องทาง
หรือให้โอกาส เช่นที่พระพุทธเจ้าทรงกระทำโอภาส ณ ที่ต่างๆ หลายแห่ง ซึ่งถ้าพระอานนท์เข้าใจ ก็จะทูลขอให้ทรง
ดำรงพระชนม์อยู่ตลอด (อายุ) กัป

โอมสวาท คำพูดเสียดแทงให้เจ็บใจหรือให้ได้ความอัปยศ ได้แก่ การพูดแดกหรือประชดก็ตาม ด่าก็ตามกระทบถึง
อักโกสวัตถุ ๑๐ ประการ มีชาติกำเนิด ชื่อ ตระกูล เป็นต้น ภิกษุกล่าวว่าโอมสวาทแก่ภิกษุต้องอาบัติปาจิตตีย์ แก่
อนุปสัมบันต้องอาบัติทุก�กฎตาม สิกขาบทที่ ๒ แห่งมุสาวาทวรรคปาจิตติยกัณฑ์

โอรส “ผู้เกิดแต่อก” ลูกชาย

โอรัมภาคิยสังโยชน์ สังโยชน์เบื้องต่ำ,กิเลสผูกใจสัตว์อย่างหยาบ มี ๕ อย่าง คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพต-
ปรามาส กามราคะ ปฏิฆะ; ดู สังโยชน์

โอวาท คำกล่าวสอน, คำแนะนำ, คำตักเตือน; โอวาทของพระพุทธเจ้า ๓ คือ ๑. เว้นจากทุจริต คือประพฤติชั่วด้วยกาย
วาจาใจ (= ไม่ทำความชั่วทั้งปวง) ๒.ประกอบสุจริต คือประพฤติชอบด้วยกายวาจาใจ (= ทำแต่ความดี) ๓. ทำใจของ
ตนให้หมดจดจากเครื่องเศร้าหมอง มีโลภ โกรธ หลง เป็นต้น (= ทำจิตของตนให้สะอาดบริสุทธิ์) โอวาท ๓ นี้ รวม
อยู่ใน โอวาทปาฏิโมกข์