|
อนิจจสัญญา - อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ
โลกสฺส
อนิจจสัญญา
กำหนดหมายถึงความไม่เที่ยงแห่งสังขาร (ข้อ ๑ ในสัญญา ๑๐)
อนิจจัง ไม่เที่ยง,
ไม่คงที่, สภาพที่เกิดมีขึ้นแล้วก็ดับล่วงไป ดู อนิจจลักษณะ, ไตรลักษณ์
อนิฏฐารมณ์ อารมณ์ที่ไม่น่าปรารถนา,
สิ่งที่คนไม่อยากได้ไม่อยากพบ แสดงในแง่ตรงข้ามกับกามคุณ ๕ ได้แก่ รูป
เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่ไม่น่ารักใคร่ ไม่น่าชอบใจ แสดงในแง่โลกธรรม ได้แก่
ความเสื่อมลาภ ความเสื่อมยศ
การนินทา และความทุกข์ เทียบ อิฏฐารมณ์
อนิมิตตวิโมกข์
หลุดพ้นด้วยไม่ถือนิมิตคือ หลุดพ้นด้วยพิจารณาเห็นนามรูปเป็นอนิจจะ แล้วถอนนิมิตได้
(ข้อ ๒ ใน
วิโมกข์ ๓)
อนิมิตตสมาธิ สมาธิอันพิจารณาธรรมไม่มีนิมิต
คือ วิปัสสนาที่ให้ถึงความหลุดพ้นด้วยกำหนดอนิจจลักษณะ (ข้อ ๒
ในสมาธิ ๓)
อนิมิสเจดีย์ สถานที่พระพุทธเจ้าเสด็จยืนจ้องดูต้นพระศรีมหาโพธิด้วยมิได้กระพริบพระเนตรตลอด
๗ วัน อยู่ทาง
ทิศอีสานของต้นพระศรีมหาโพธิ ดู วิมุตติสุข
อนิยต ไม่แน่,
ไม่แน่นอน เป็นชื่ออาบัติที่ยังไม่แน่ ระหว่างปาราชิก สังฆาทิเสส หรือปาจิตตีย์
ซึ่งพระวินัยธรจะต้อง
วินิจฉัย
อนิยตสิกขาบท สิกขาบทที่วางอาบัติไว้ไม่แน่
คือยังไม่ระบุชัดลงไปว่าเป็นปาราชิก หรือสังฆาทิเสส หรือปาจิตตีย์, มี
๒ สิกขาบท
อนึก กองทัพ คือ
ช้าง ม้า รถ พลเดินที่จัดเป็นกองๆ แล้ว
อนุเคราะห์ เอื้อเฟื้อ,
ช่วยเหลือ; ความเอื้อเฟื้อ, การช่วยเหลือ
อนุชน คนที่เกิดตามมา,
คนรุ่นหลัง, คนรุ่นต่อๆ ไป
อนุชา ผู้เกิดทีหลัง,
น้อง
อนุญาต ยินยอม,
ยอมให้, ตกลง
อนุฎีกา ปกรณ์ที่พระอาจารย์ทั้งหลายแต่งแก้หรืออธิบายเพิ่มเติมฎีกา
อนุฏฐานไสยา การนอนที่ไม่มีการลุกขึ้น,
การนอนครั้งสุดท้าย โดยทั่วไปหมายถึง การบรรทมครั้งสุดท้ายของ
พระพุทธเจ้า ในคราวเสด็จดับขันธปรินิพพาน
อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺส
พระสงฆ์เป็นนาบุญอย่างยอดเยี่ยมของโลกเป็นแหล่งเพาะปลูกและเผยแพร่ความดี
อย่างสูงสุด เพราะพระสงฆ์เป็นผู้บริสุทธิ์ เป็นผู้ฝึกฝนอบรมตน และเป็นผู้เผยแพร่ธรรม
ไทยธรรมที่ถวายแก่ท่าน
ย่อมมีผลอำนวยประโยชน์สุขอย่างกว้างขวางและตลอดกาลยาวนานเหมือนนามีพื้นดินอันดี
พืชที่หว่านไปย่อมเผล็ด
ผลไพบูลย์ (ข้อ ๙ ในสังฆคุณ ๙)