อดข้าว อดน้ำ คนไข้ไม่ยิ่งแย่หรือ

น.พ.วิบูลย์ ตระกูลฮุน

คนไข้และญาติมักจะได้รับคำเตือนจากหมอหรือพยาบาลอยู่บ่อยๆ

ให้คนไข้งดน้ำและอาหารทางปาก อาจจะ 3-4 วัน หรือนานหลาย ๆ วัน

โดยเฉพาะผู้ป่วยผ่าตัดหรือได้รับอุบัติเหตุรุนแรง ซึ่งทำให้เกิดข้อสงสัย

แก่คนไข้และญาติเป็นอย่างมาก ว่าอดข้าว – อดน้ำ อย่างนี้ คนไข้จะไม่

หมดเรี่ยวหมดแรงหรือ ? คนไข้จะทนไหวหรือ? จะสู้โรคไหวหรือ?

ทำไมต้องให้คนไข้งดน้ำ - งดอาหาร ? เพราะจะทำให้กระเพาะ

อาหารว่างไม่มีน้ำไม่มีเศษอาหารค้างคาอยู่ คนไข้ที่อาการยังไม่ปลอดภัย

หรือมีโรคแทรกซ้อน อาจมีการโป่งพองของกระเพาะอาหารได้ ยิ่งถ้ามี

การอาเจียนร่วมด้วยจะยิ่งเสี่ยงต่อการสำลักอาหารเข้าหลอดลมได้ง่ายซึ่ง

เป็นเรื่องอันตรายมาก บางครั้งต้องใส่สายยางเพื่อเข้าไปสวนล้างดูดเศษ

อาหารและน้ำทิ้งไป

คนไข้จะไม่หมดเรี่ยวหมดแรงหรือ ? ช่วงที่งดน้ำงดอาหารคนไข้

จะได้รับน้ำเกลือทดแทน ในน้ำเกลือจะมีกลูโคสและเกลือแร่ผสมอยู่ ซึ่ง

จะเป็นการให้สารอาหารผ่านทางเส้นเลือดเข้าสู่ร่างกายเลย เพราะฉะนั้น

โดยทั่วๆไปแล้วคนไข้จะสามารถงดน้ำงดอาหารได้นานหลายๆวัน

มีวิธีให้อาหารแก่คนไข้หรือไม่ ? มีแน่นอน วิธีแรกโดยการให้

อาหารเหลวผ่านสายยางเข้าสู่กระเพาะหรือลำไส้เล็กโดยสอดสายผ่านทาง

จมูก หรือทำผ่าตัดใส่สายโดยตรงวิธีนี้ใช้เมื่อคนไข้กินไม่ได้หรือไม่ยอมกิน

แต่มีข้อแม้ว่าการทำงานของกระเพาะลำไส้ยังใช้ได้ดีอยู่ อีกวิธีคือ การให้

อาหารเข้าทางเส้นเลือดดำโดยตรง เพราะว่าทางเดินอาหารของคนไข้ไม่

ปกติ หมอจะพิจารณาการเลือกวิธีใดวิธีหนึ่งที่เหมาะสมและเป็นประโยชน์

ต่อคนไข้ที่สุด

ทำอาหารเหลวให้คนไข้ยุ่งยากไหม ? ไม่ยุ่งยากเลย ทำเองได้

ค่อนข้างง่าย ไปดูไปหัดทำกับโภชนากรโรงพยาบาลสัก 1–2 ครั้ง ก็ทำได้

แล้วเป็นการให้อาหารครบ 5 หมู่แก่คนไข้เหมือนคนปกติลองดูแล้วคุณจะ

ภูมิใจตัวเอง

(จากหนังสือ “สาระน่ารู้ทางศัลยกรรม” 50ปี รพ.ภูมิพลดุลยเดช พ.ศ.2542)