ความแตกต่างระหว่างฌานกับญาณ

ฌาน - การเพ่งอารมณ์จนใจแน่วแน่ เป็นอัปปนาสมาธิ ภาวจิตสงบประณีต ซึ่งมีสมาธิเป็นองค์ธรรมหลัก ฌาน 4 คือ
1. ปฐมฌาน มีองค์ 5 (วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา)
2. ทุติยฌาน มีองค์ 3 (ปีติ สุข เอกัคคตา)
3. ตติยฌาน มีองค์ 2 (สุข เอกัคคตา)
4. จตุตถฌาน มีองค์ 2 (อุเบกขา, เอกัคคตา)

ญาณ - ความรู้ ปรีชาหยั่งรู้ ปรีชากำหนดรู้
1. อตีตังสญาณ ญาณในส่วนอดีต
2. อนาคตังสญาณ ญาณในส่วนอนาคต
3. ปัจจุปันนังสญาณ ญาณในส่วนปัจจุบัน

อีกหมวดหนึ่งได้แก่
1. สัจจญาณหยั่งรู้อริยสัจแต่ละอย่าง
2. กิจจญาณหยั่งรู้ กิจในอริยสัจ
3. กตญาณหยั่งรู้กิจอันใดทำแล้วในอริยสัจอีกหมวดหนึ่งได้แก่ วิชชา 3