Home > Articles > Article

منبع: شرق - برگردان: عليرضا عبادتی - تاريخ: 15 مهر 82

به دنبال امنيت

متخصصان و كارشناسان آی‌تی روزگار دشواری را پيش رو دارند. برای بسياری از آنها پيشرفت غيرممكن و تغيير شغل يا رشته بسيار دير است و در اين شرايط دشوار، گرفتن مدرک تحصيلی نيز بر سردرگمی و بلاتكليفی افزوده است. در كشورهای غربی متخصصان آی‌تی وارد دوران افول شده‌اند و ديگر اثری از رونق و نياز مبرم به تخصص آنها نيست. اين حقيقت هم بيش از پيش چهره زشت و طعم تلخ خود را به دهان جويندگان شهرت و رفاه چشانده است كه داشتن مدرک تحصيلی در زمينه آی‌تی مساوی با استخدام و حقوق مكفی نيست و در كمال تاسف تمام شهريه‌ها و تمام زحماتی كه برای گذراندن امتحانات كشيده شده برای بسياری از آنها بر باد رفته است. خيلی از كارشناسان اين رشته در كشورهای غربی به اين نتيجه رسيده اند كه تلاش برای دست يافتن به آخرين و مهمترين مدارک تحصيلی در زمينه آی‌تی چندان عاقلانه نيست چون همين كه به آن مدرک دست پيدا می‌كنند با اين بداقبالی مواجه می‌شوند كه افرادی نظير خودشان كم نيستند و وقتی فرم تقاضای كار پرمی‌كنند می‌بينند كه افراد مشابه با آنها به قدری زياد شده‌اند - به اصطلاح آن قدر دست زياد شده است - كه شانس پذيرفته شدن بسيار پايين است و كارفرمايان تاقچه بالا می‌گذارند. اين موضوع به قدری فراگير و دامنگير شده است كه اين سئوال پيش می‌آيد كه آيا ارزشش را دارد كه عمرشان را صرف به دست آوردن مدركی بكنند كه مزيتی برايشان ايجاد نمی‌كند؟ به عقيده بعضی از كارشناسان هنوز در حوزه آی‌تی مداركی وجود دارند كه هنوز از رونق نيفتاده‌اند و هنوز در آنها دست زياد نشده است.

«ديويد فوت» مدير و مسئول تحقيقات شركت «پارتنر فوت» كه در زمينه مديريت نيروی كار متخصص آی‌تی فعاليت می‌كند می‌گويد، مهمترين مدارک تحصيلی مورد نياز در حال حاضر بيشتر «مديريت پروژه» و «امنيت در سيستمها» هستند. تقاضا برای بسياری از رشته‌های مربوط به آی‌تی در حال كاهش است اما در اين دو حوزه نامبرده در سال گذشته افزايش معادل 7 درصد و در دو سال گذشته معادل 23 درصد بوده است و اين در حالی است كه در سال گذشته 10 هزار نفر در رشته مديريت حرفه‌ای پروژه يا پی‌ام‌پی (Project Management Professional) فارغ‌التحصيل شده‌اند. اين آمار را مركز آموزش دانشگاه بوستون منتشر كرده است. تقاضا برای مديريت پروژه از اين جهت افزايش يافته است كه اكثر شركتها و سازمانها توجه خاصی به افزايش اثربخشی و كارايی فناوری‌ها و فرآيندهای خود پيدا كرده‌اند. اكثر شركتها و سازمانها به اين نتيجه رسيده‌اند كه دليل اصلی عدم موفقيت پروژه‌ها خطاهای انسانی است. همه اين سازمانها می‌خواهند حداكثر استفاده را از هزينه‌ها و مخارج به دست آورند. از سويی مديريت پروژه رشته‌ای است كه برای كسانی كه دلی چون شير ندارند اصلا مناسب نيست. دانشجويان اين رشته برای كسب ليسانس بايد 4 هزار و 500 ساعت تجربه در مديريت پروژه به دست آورند كه بين 3 تا 6 سال طول می‌كشد. امتحان 8 قسمتی آن حداقل 555 دلار هزينه برمی‌دارد.

امنيت در آی‌تی تا چندی پيش اصلا رشته به حساب نمی‌آمد و كسی آن را جدی نمی‌گرفت و برای دانشجويان رشته‌های آی‌تی افت داشت تا اين كه از سال 2001 ردگيری نفوذگران به شبكه و به طور كلی حفظ شبكه‌ها و سيستمها از گزند ويروسها، كرمها و هكرها به يكی از پردرآمدترين مشاغل ملی حوزه آی‌تی تبديل شد. به همين دليل مدارک تحصيلی CISSP و CISA به شدت مورد استقبال قرار گرفت. CISSP به معنی متخصص كار آموخته امنيت سيستمهای [فناوري] اطلاعات و CISA به معنی مميز كارآموخته سيستمهای [فناوري] اطلاعات است. به دست آوردن هر يک از اين مدارک حداقل چهار سال طول می‌كشد و امتحان نهايی آن 6 ساعت طول می‌كشد. و 450 دلار هزينه دارد. به قدری دارندگان مدارک اين زمينه‌ها كمياب است كه همان سروران فنی شبكه‌ها و سيستمها به ناچار كار امنيت در اين شبكه‌ها را نيز برعهده می‌گيرند. اما حقيقت اين است كه پيچيدگی‌های حفظ امنيت در شبكه‌ها و سيستمها به قدری افزايش يافته كه صيانت از اطلاعات و شبكه‌های كامپيوتری يک سازمان به يكی از دشوارترين حوزه‌ها تبديل شده است.

به همين دليل در حال حاضر برد با كسانی است كه مدارک تحصيلی آنها در زمينه‌های مديريت پروژه يا امنيت در شبكه است. چون فارغ‌التحصيلان اين رشته‌ها هنوز از ميزان تقاضای بازار فراتر نرفته‌اند و يافتن شغل برای آنان به مراتب آسانتر از ساير حوزه‌هاست. ساير رشته‌هايی كه در فناوری اطلاعات هنوز داغ به حساب می‌آيند و هنوز ظرفيت آنها پرنشده است رشته‌های مربوط به سيستم عامل لينوكس، نرم‌افزارهای مربوط به Citrix، اوراكل و سيسكو. بازاركار بعضی از رشته‌های تحصيلی زمانی خاص اشباع می‌شود اما به تدريج اين بازار متقاضيان را می‌بلعد و ظرفيتهای جديدی پديد می‌آيد. هنوز مدارک تحصيلی مربوط به مايكروسافت هم اشباع نشده‌اند از جمله Certified Solution Developer و همچنين مدرک Microsoft Certified Database Administrator. با وجود اين، اين سئوال پيش می‌آيد كه آيا كسب اين مدارک تحصيلی ارزشش را دارد. به عبارت ديگر آيا اين مدارک راه را برای يک مسير زندگی موفق در دنيای آی‌تی هموار می‌كند؟ متاسفانه بايد گفت: دقيقا نه! چون آمار و ارقام بر عكس آن را نشان می‌دهد و مشخص شده است در چند سال گذشته بين 6 تا 11 درصد كاهش تقاضا برای مهارتهای مربوط به آی‌تی مشاهده شده است. به همين دليل شركتها نه تنها كارمندان و افراد مستعد خود را بورسيه نمی‌كنند بلكه تمامی تمهيداتی كه برای تشويق كارمندان برای آشنايی با دنيای آی‌تی انديشيده شده بود به پژمردگی گراييده است. از عواقب اين كاهش رونق ايجاد پديده‌هايی است كه شايد بتوان روی آن نام «هيپريد» يا دو رگه شدن گذاشت. چون روزگار به سمتی پيش می‌رود كه متخصصان سيستم در جهت كسب تخصص در امنيت گام برمی‌دارند يا آن كه متخصصان يا كارشناسان بانكهای اطلاعاتی به فكر آموختن شبكه‌ها و ارتباط آنها با يكديگر می‌افتند. از سويی شركتها و سازمانها نيز به چند منظوره شدن متخصصان دامن می‌زنند چون می‌توانند با يک تير دو نشان بزنند. مثلا می‌گويند به فردی نياز دارند كه علاوه بر تسلط بر بانكهای اطلاعاتی با امنيت در شبكه نيز آشنايی داشته باشد.

ممكن است اين سئوال پيش بيايد پس چه كسانی به دنبال فارغ‌التحصيلان صاحب مدرک هستند؟ جواب، سازمانهای متوسط و بزرگی است كه دپارتمان مخصوص آی‌تی دارند. از جمله بانكها، موسسه‌های مالی و اعتباري، شركتهای بيمه، بهداشت و درمان، نيروهای مسلح، سيستمهای آموزشی و دولتی. برای متخصصان آی‌تی كه چند سالی است از استخدامشان می‌گذرد گرفتن مدرک تحصيلی در زمينه آی‌تی يک حسن دارد و آن اين است كه مانع فسيل شدن يا انقراض آنها می‌شود. كارشناسان و متخصصان آی‌تی معتقدند كه هر چهار سال اگر اطلاعات و دانش كارمندان به‌روز نشود منسوخ خواهد شد. نكته آخر هم اين كه برای بسياری از مهارتها هنوز مدارک تحصيلی متناسب تعبيه نشده است به عنوان مثال نسل بعدی زبان اينترنت به جای HTML زبانی موسوم به XML خواهد بود در حالی كه هنوز هيچ رشته دانشگاهی يا مدرک تحصيلی مخصوص آن طراحی نشده است. علاوه بر زبان XML موارد ديگری از جمله ارتباطات بی‌سيمی در ابزار كامپيوتری فنون ايجاد شبكه‌ها و همچنين نحوه تجزيه و تحليل صفحات اينترنت هنوز مدرک تحصيلی خاص خود را ندارند. داشتن مدرک فی‌نفسه نه خوب است و نه بد. در واقع مديران امروز بيشتر از آن كه به مدرک تحصيلی اهميت بدهند به دانش و مهارت خود متقاضی كار توجه می‌كنند.