Home > Articles > Article

منبع: ويژه‌نامه انفورماتيک همشهری - تاريخ: 15 بهمن 81

اعتماد به مايکروسافت؛ مسأله اين است

استفاده کردن يا استفاده نکردن از محصولات مايکروسافت امروزه بحث بسيار جدی در دنيای نرم افزار به شمار می رود. از طرفی عده ای که خود را عضو جنبش نهضت ضد مايکروسافت می دانند و تعداد آنها نيز کم نيست، عقيده دارند يکه تازی اين شرکت باعث صدمه ديدن روند رو به رشد کيفيت نرم افزار شده است. در طرف ديگر ميليون ها کاربر و مشتری مايکروسافت قرار دارند که به هر حال از محصولات اين شرکت استفاده می کنند و به نوعی نيازمند اين شرکت می باشند. مسأله اساسی در اين ميان بحث اعتماد کاربران نسبت به مايکروسافت است. نفوذ مايکروسافت در بازار نرم افزار جهان به قدری زياد است که نمی توان افکار گروه اول را به راحتی پذيرفت و همه مردم را مجبور کرد به يکباره از محصولات شرکت های ديگر استفاده کنند. از طرف ديگر نمی توان به بيل گيتس و همکارانش اجازه داد تا با يکه تازی حق مشتريان خود را پايمال کنند.

بيل تامپسون نويسنده وبلاگ مشهور Bill Blog در سايت بی.بی.سی به تازگی در مقاله ای مفصل مسأله اعتماد مشتريان به مايکروسافت را بررسی کرده است. بيل عقيده دارد مهم ترين مسأله برای مشتريان در حال حاضر مسأله امنيت است. آمار نشان می دهد رشد جرائم شبکه ای و اينترنتی هر سال به صورت تصاعدی بالا می رود. از طرف ديگر با گذشت زمان تکيه مردم دنيا به اينترنت بيشتر می شود. از امور بانکداری گرفته تا انجام عمليات پزشکی همگی به نوعی به اينترنت وابسته هستند. البته سهم کشور های پيشرفته در اين زمينه بسيار بيشتر است.

از طرفی ميزان استفاده از تلفن های همراه و وسايل ديجيتالی مانند PDA روز به روز بيستر می شود. مطمئناً شما دوست نداريد تلفن همراه تان در حين صحبت بدون هيچ دليلی از کار باز بماند و يا به عبارات خودمانی تر هنگ کند. اما به تازگی دستيار ديجيتالی شخصی که از سيستم عامل مايکروسافت استفاده می کند دچار مشکلات عمده ای است که هنگ کردن فقط يکی از مشکلات آن است.

در مورد مشکل اول يعنی امنيت مايکروسافت کارنامه روشنی ندارد. روزی نيست که در مورد مشکلات امنيتی محصولات اين شرکت خبری به گوش نرسد. اما اين مسأله به اين معنی نيست که ضعف امنيتی سيستم عامل های ديگر را فراموش کنيم. سيستم عامل مکينتاش مشکلات امنيتی خاص خود را دارد. به همين نحو سيستم عامل های ديگر مانند Be و يا ليندوز. اما بزرگ ترين رقيب مايکروسافت در اين زمينه لينوکس است. داستان لينوکس روايت کاملاً متفاوتی به شمار می رود.

مسأله باز بودن کد اصلی اين سيستم عامل باعث شده تا نگارش های مختلف و متفاوتی از اين سيستم عامل در بازار نرم افزار موجود باشد. اما آيا اين بدين معنی است که لينوکس از ويندوز ايمن تر است؟ بسياری از کارشناسان دنيای نرم افزار عقيده دارند اگر لينوکس به اندازه ويندوز کاربر داشت بدون شک حفره های امنيتی آن بيشتر آشکار می شد. به نظر می رسد اين حرف منطقی باشد. در حالی که کاربران سيستم عامل های لينوکس بسيار کمتر از ويندوز است چگونه می توان اين دو برنامه را با هم مقايسه کرد.

هر برنامه نويس تازه کاری به خوبی می داند نوشتن برنامه بدون باگ امکان پذير نيست. لااقل در مورد نرم افزار های تجاری اين قاعده استثنا پذير نيست. اما در بعضی نهاد های خاص مانند پنتاگون بخشی به اسم Bug Free وجود دارد که وظيفه اصلی برنامه نويسان ماهر آن نوشتن برنامه های ايمن و بسيار دقيق است. در پاره ای مواقع نوشتن يک برنامه ساده در اين بخش چند ماه طول می کشد. واضح است برای شرکت های تجاری مانند مايکروسافت و طراحان لينوکس صرف چنين زمان و هزينه ای امکان پذير نيست.

روشی که لينوکس برای حل اين مشکل پيدا کرده است راه حل Open Source و يا کد باز است. به اين ترتيب اگر در اين سيستم عامل و يا برنامه های زير گروه آن مشکلی وجود داشته باشد هر برنامه نويس مستقل می تواند مستقيماً به کد اصلی برنامه مراجعه کند و مشکل را حل کند. به اين ترتيب روزانه ميليون ها نفر در سراسر جهان بدون اينکه متوجه باشند در حال تصحيح و رفع کردن مشکلات اين نرم افزار خواهند بود. در مورد مايکروسافت مسأله فرق می کند. اين شرکت در صورتی که کد اصلی ويندوز را در اختيار مشتريان قرار دهد با ضرر های هنگفتی مواجه خواهد شد. از بابت چشم پوشی نکردن از اين سود عظيم نمی توان مايکروسافت و مسئولان آن را زير سؤال برد. به هر ترتيب آنها صاحب يک نرم افزار هستند و نحوه فروش آن نيز به عهده خودشان است. اما به تازگی مايکروسافت و مسئولان آن متوجه شده اند اگر وضعيت به همين ترتيب ادامه پيدا کند ممکن است در آينده قافله را ببازند و مجبور به عقب نشينی در مقابل لينوکس شوند.

برای مقابله با چنين وضعيتی مسئولان عالی مايکروسافت تصميم گرفتند کد اصلی ويندوز را افشا کنند. البته نه برای همه مشتريان بلکه برای دولت ها و سازمان های دولتی که از سيستم مايکروسافت استفاده می کنند. اين تصميم گيری هوشمندانه منافع زيادی برای اين شرکت به دنبال خواهد داشت. از طرفی دولت ها که از مشتريان بزرگ مايکروسافت به شمار می روند اعتماد بيشتری نسبت به محصولات اين شرکت پيدا خواهند کرد و از طرف ديگر می توانند به ايمن بودن اطلاعات محرمانه خود مهر تأييد بزنند. در شرايط برابر اگر کد اصلی يک نرم افزار در اختيار يک مشتری قرار بگيرد بدون شک آنها محصول مايکروسافت را به محصولات لينوکس ترجيح خواهند داد. زيرا اکثر کارشناسان و کاربران با اين محصولات آشنايی بيشتری دارند و احتياجی به صرف هزينه و زمان برای آموزش وجود ندارد.

در حقيقت قرار دادن کد اصلی سيستم عامل ويندوز به دولت ها برای مديران مايکروسافت نوعی تمرين به شمار می رود. مديران ارشد و سياستگذار مايکروسافت می خواهند قبل از هر گونه تصميم برای افشا کردن يا افشا نکردن کد اصلی ويندوز آن را در يک محيط کوچکتر آزمايش کنند و نتايج را بررسی کنند. بنابراين به نظر می رسد شايد روزی مايکروسافت نيز به جمع طرفداران نظريه کد باز بپيوندد. البته تا رسيدن به آن زمان هنوز وقت زيادی باقی مانده است. بر اساس گفته های کريگ ماندی رئيس معاونت سياستگذاری مايکروسافت اين شرکت در حال حاضر مشغول مذکره با بيش از شصت دولت در سراسر جهان است. البته دولت هايی که از نظر اقتصادی مورد تحريم آمريکا به شمار می روند به هيچ وجه نمی توانند از خدمات جديد اين شرکت که با عنوان GSP^* معروف شده است استفاده کنند، البته قرار دادن کد اصلی برنامه ها به سازمان های غير انتفاعی مدت زيادی است که در دستور کار شرکت قرار دارد. در سال 2000 نيز مسئولان مايکروسافت کد اصلی سيستم عامل ويندوز 98 را در اختيار چند دانشگاه و مؤسسه های خصوصی قرار دادند. البته اين اقدام فقط جهت مطالعه و تحقيق انجام گرفته بود و اين دانشگاه ها حق عوض کردن کد های برنامه را نداشتند. اما اين بار مؤسسات دولتی می توانند در صورت نياز هر گونه تغيير در برنامه اصلی را به وجود آورند.