Khalmemo Sır  ( Mehmet Gülmez )
Khalmemo Sır (Destane)-
Memê Jêle (Mehmet Gülmez)
Zazaki, 120 pelge
Cereme: 5 Euro
Kıtav ra tayê çekuy:
Tarıqê dina de en mıleto de khan bi. Xo "Wuzağ-Oli" namekerdêne. Temelê marifetê Zoni, pêdakerdena yitiqat u yinami de bêsık emegê dinu bi. Momıni bi, dustê yitıqat u yinami de jê momi vıleşiyêne ro. Turavi bi, lıngunê yiqrari de biyêne turav. Rındi bi, riyê dina de Oli ke çı pêda kerdo, cırê tada u nê'qiye nêkerdêne. Teviyat ra hên haskerdêne ke, Qas ve Morri rê nia vatêne: "Ağuyê morri ra xo bısevekne, hama bızone ke o ki pêdakerdena wayirê dinao" Hên ke rındi bi, zofe ca qas ve morrê ağuyini de amey hurê, kerd khedi, gegane kerd qamçü, gegane ki kerd jiarge, ca ca sırr u kıramete dardero cı. Çerxê dina avê yinu ispot kerd. Hên ke alaq-malaqê çerxê dina bi, dustê na hekmete de bi serxos. Peyniye de yi ki koti ra na çerx, tey Sema cêray. Çheke cırê lozım nêbiye. Zor, zorp u serrudiye nas nêkerdêne ke, xo ayê ra gore hazırkerê, ya ki bıseveknê. Zoro ke naskerdêne; zor u zulmê teviyati bi. Dustê ey de ki çheke nê, pıleşiyêne ro mınete u yitıqat. Weşiya xode çiyo ke coru cıra nêvêrê, CEMÊ HEQİYE ve JİAR u YİQRARİ bi. Qomweşiya yinu de, dina de bêemsale pêdabiyaiye biye. Temelê xo mısayiv bi. Dêsê xo yiqrari bi. Tazê cem bi. Roştia xo, has u hurmetê zerri bi. Has u hurmetê zerrê yinu, sewq dêne ra ri. Sewqê tiji, dina de hergu nasni rê bi. Qomê yinu raa xo sewqê riyê pir u momınu ra; kılama fekê yinura bêlikerdêne. Dest dêne dest, dest dêne Heqi. Teverê yinu de bêsık zovi medenêti ki pêda bi. Zor u zorp, serrudiye u nê'qiye, zewqê nefsxıraviye, çêf u saltaneti dest haloli bivi. Talan, teris u zaftkerdene de şindor nas nêkerdêne. Hêsar bi ke, Welatê esto, welato de rastceneto. Çor kıtavunê bımbareku de, (Tevrat, İncil) cenet uza tarıf beno. Ver kerdra na Welat, eve zulm u zoro bêtarıf kerd bındest. Cısnê Wuzağ-Oli dustê zorê bêşindori de çığa damis bi Heq zoneno! Peyniye de zor u serrudiye nasnêkerdene u bêtıdarekiye ra talan u teris bi, pışkiyay. Azo ke xeleşiya, ko u derxolunê Dêrsımi de newede ame ra xoser. Ewladê Piri; Khurêşi rê bi êyan ke, serberê talıvêni yê Khalmemê Sırriyo. Khalmemê Sırri rê bi êyan ke, Khurês azê Pirê cedê deyio. Has u hurmetê zerrê yinu, sewq dara riyê yinu, eve roştia has hurmet u yiqrari koti ra rae, zumıni di. En avê yinu yiqrarê pi u khalku kerd newe. Kılmekiye ra, verê koê Adıri de têarê-amaena-yinu, yiqrarê- khalku-newekerdene biye, newede era-xoser-amaene biye. Raa cedê xora amey pêser, jediyay, rozê amê ke, zulımkarunê bêvizdan u bêheyau oncia ver kerd ra yinu. Wast ke, azê yinu riyê dina ra wedarê. Raste persenê, dewrê çondayê sey serreo ke zulımkaru adırê zulmi coru azê Wuzağ-Oli u sarê Dêrsımi sera nêdardvi we. Dormê na Welati de, Tırk, Tat, Arav, Moğol, Rum, Roma, Bizans, Timur, Akkoyunlu, Kara- koyunlu, Wurıs. Kılmekiye ra, şiwar de (rozşiyaê) Roma u Bizans ra bıjerê, hata ve Surrê Hacuzmacuzi (Çin) Pasayi, Qırali u Dewletê ke amê şiyê, yinu pêrune waxtê xode galmê Dêrsımi kerdo. Galmekerdoğu ra qeytan zu mırod nêresto, nêşikiyo Dêrsım bın ra zaft kero. Çı esto ke, şindorê Dêrsımi, hê ve hê zorkerdo kerdo qız. Waxt u dewra[n] vêrd ra, ame waxtê Cumuretê Tırku. Sazbiyena Cumuretê Tırku de emegê mıletê Wuzağ-Oli zofbi. Servezirunê Cumureti qe emegê Mıletê ma era xoviri nêard. Yinu ki jê khalkunê xo Osmanli, Rum u Balkanızu, xonçawa ke tey nu[n] werd vi, rew pasqul da pıro, têser- têbına kerde. Niadime mufetisê dewleta Tırku Hamdi beg se vano: "Dêrsım serva hukmatê Tırku, sarê kergano. Serva amayisê memleketê ma, Terteleo de mıqerem bêçare gere ke bıbo." Khurês, Khalmem u Wuzağ-Oliyê Dêrsımi newede xoser amaene ra nat, cısnê zulımkaru oncia zof talan u terisi ardê Dêrsımi serde. Tertele u surgıniya de henêne arda Dêrsımi serde ke, kemer bile damis nêbiyo. Şindorê welatê Dêrsımi, qız bınde des reyê kerdo qız. Çı esto ke, waxtê Cumureti de Tertelê 38i ra avê pilano de henên vırazenê ke, wazenê ke eve na pilan terteleo ke bıkerê, eyra dıma azê sarê Dêrsımi riyê dina de reyna era xoser nê'ro. Riyê dina de zof zulımi eve qese, ya ki eve nuste yenê tarıfkerdene. Tertelê "hirıs u heşti" coru tarıfkerdene nino. Tertelê "hirıs u heşti", qetliyamê Kervela ra hezar qat gırano. Na qetliamê Kervelayio ke çondayê serra mıletê ma şia gırêdano, dekerneno; jê perda şiayê ardo verê çımunê mıletê ma. Mıletê ma, na perda şiayê ra dot zulmo gırano ke cedê marê kerdo, o xoviri ra kerdo. Sımara persken sarê Dêrsımi? Her serre des u dı roji şia gırêdame, 72 zatunê Kervelay rê berveme. Yê vırênu caverdime, şêşt (60) hazarê tertelê "hirıs u heşti" rê ça nêberveme? Tertelê "hirıs u heşti" de, jiarê ma, kometê ma, pir u mısurê ma, yinam u yitıqatê ma, domon u hermetê ma, çêney u cêni, cênc u kokımi, riyê dina de çıkê ma ke esto, pêro zulımkaru qetl u paymal nêkerdo? Naê ke 38i de -eve tertele- mara guretê, nêbeno ke qız bınde, serre de reyê cemê Heqiye de cırê ramêti vajime, çor hêştıru deverdime?

Adresê Waştene/İsteme adresleri:
Vejiyaişê Tiji Tij Yayınları Gümüşpala Mh.
Güzelbakan Sk. No: 26/2 Avcılar-İstanbul/Türkiye
Têl.: +90.212.591 44 85 - GSM: 0532 477 83 81
E-Mail: [email protected] ***
Postfach 500212 60392 Frankfurt/M -Almanya
Têl/Fax: 0049/69.54801912 -GSM: 0049.172 510 96 51
 E-Mail: [email protected]