Darık-tamogaçi, pokemon, düna zurekere  

Faruk Eren

Bıra ez darık-marık nezon. Vanê Kêdage de darık esto, ez qe neşiyu. Darıko gıran Ade de bi, imamu de vetêne, mıletê ni cau têde şiyêne i ser. Darık çê Ayizê Weri de bi. Bırazayê de Ayizê Weri estebi, namê xo Memed bi. No Memed hona ke doman biyo, şiyo suku. Zaf ca feteliyo. Zaf çi diyo. Rocê no cêra ya [ra] ama. Endi biy bi kokım. Zaf zanıtoğ bi. Mılet dorme de diyêne arê, ni qeşi kerdêne. Anca rocê ni bırayê xorê va:

- Bıra ez çen serreo qurbetiye deru, to herdê ma teyna ramena. Ez tora thaba newazon endi bê ma malê piyê xo bare k'im.

Camat daya arê hêgayê ninu bare kerdi. Biy raji. Rocê Memedi anca camat da arê, vat:

- Ma hemuya piyê xo bare nêkerda. Ez darıki wazon.

Ayizê Weri va:

- To darıki cêna se kena? To roca bine anca cêrena ya sona qurbetiye. Cayê darıki itao. Darıki bena qurbetiye de se kena?

No nêbi raji, vat:

- Eke nêdana mı, bê ma bare k'im.

Mılet kot maben, camat da arê. Memedi ra mınete kerde. Vat:

- Darık qe bare beno? To darıki çıton kena dı lete. Bê raji be, darık ita de fındero. To darıki bena suku de se kena?

No nêbi raji. Darık waşt. Ayizê Weri darık ard, niy darık gırot da zaniyê xoro, darık kerd dı lete. Maben de altunê baji este bi, altun gırot, darık eşt verê bırayê xo, vat:

- Ha bicê darıkê kırametey yê to bo! Mı gırotena xo, gırote.

Bado cêra ya şi. (no qal şêştay serre ra ravêr biyo.)

Heni aseno ke Memed materyalist biyo. Koti ra sêr kena sêr ke, Memedi rınd nêkerdo. Ayizo Wer feqırê Heqiyo raa pir u bayê xora sono. Memedi suku de peri nas kerdê, rae vurna raa peru ra sono. İtiqat caverdo, biyo materyalist. Ma raa Memedi rınd nas kenim. Çıke mayi a rae derim. Problem raa Ayizê Weri dero. A sene raa? İmamu de dinê arê, sama sonê. Nafa yi paçıku miyan ra jü darık vecenê, pinê ke darık mar bo. İyê ke wayirê itiqatiyê; darık beno mar, inanrê aseno. İ bini endi arrê xora vanê:

- Heya ma yi [ki] di.

Nıka no sene iso? darık çıton beno mar? Aqılê ma naye nêcêno. Çayê nêcêno? Çıke ma mekteban de terbiye kerdim. Terimê ma be terimê kırmancu jübini necenê. Jüyane ma zobina wa. Raa ma zobina wa. Ma, raşti ke darık beno mar, ma se kenim? Çiyê nianeni qe nêanim xo viri. Ma ke no qal ard xo viri, itiqat kerd, marê vanê 'şizoid'. Düna ma bena têser-têbın ra.

Ni serru jü thıtıkê veciya. Namê xo 'tamagochi' yo. No thıtık hende qutiya kibriteo, gocagê xo estê. Bi ke vêsan berbeno, dest nana gocage ra, beno mırd. Nafa hewn wazeno, dest nana gocage ra hewna sono. Muzik wazeno, anca a qeyda. Zê derguşiyo. To ke hemuye ana hurendi, kilo cêno. Domani, pili ni thıtıki de tımo kaykenê. Zê domanê xo cıra hez kenê. Tayê caan de ni thıtıku rê hewsi vıraştê. Thıtık ke merd, rusnena a ca, kenê herd. Se ke qulê merdo, a qeydaa. Sero berbenê, şin u şivan kenê. İsan thıtıki çıton keno hurendia qul? Na sene raa? Çayê nia kenê?

Jü yi 'pokemon' esto. No yi newe veciya. Qeramanê ni thıtıki zafê. Baqılê xo pikaçu yo. Hunerê hergo jüy zobinao. Jü perreno ra, jü boye verdano dısmenê xo ser, jü elektrik dano[saneno] dısmenu. Qeramani zafê, huneri zafê. Filmê ni thıtıku çarna. Filmo komik (çizgi/surrek) tımo kay keno. (tırkiyede endi yasağo) Domani xo kenê hurendia pokemonu, xo cam ra ercenê bıne. Ni thıtıki koti ra veciyay? Çayê veciyay? Jü yi kayê pilu esto; İnternet. Çhat [çhet] kenê, jübini nas nêkenê, benê asıq. Verê kompüteri de nisenê ro, ebe gocagana xeberu rusnenê jübini. Se ke cuamerd bo, cêniya sonê leê jübini. Ebe qeşiya vırandi prosnenê jübini ra, jübini phaç kenê. Hemuye kenê. Xo xapnenê, i yi zanê raşt niyo, anca yi xo xapnenê.

Quli tenge derê. Quli düna tariye de mendi. Têde teynayê. Roc be roc herkes teyna meneno. Ne helmo, ne germo, tıng-teyna xorê mırdi naylonu de kay kenê. Xo xapnenê. İ yi zanê raşt niyo. Heni anê xo viri. heni qebul kenê. Se kerê.. thıtıki ke nêbi, rınd benê xêğ. İnu de kay kenê, düna xovira kenê. Xo xovira kenê. Se kerê.. düna biya ci. Adır vareno. Bımırê kes nêcêreno nêvano, 'Heq rareyno!'. Jü ke lewe de merd, xorê verenê ra, sonê. Kes nêvano 'no yi qulê Heqiyo, ni wadari!'. Na boye Aw-rupa de veciye. Nıka düna gırote xover. Royê quli şi bınê bıni, roc be roc beno süfli. Endi caanê berzu de kes nêfetelino.

İyê ke caanê berzu de fetelinê, düna inurê herama. İnu ercenê zindanu. İ yi xo çisenê, vanê:

- Ha düna sıma sımarê bımbarek bo! Na düna sımawa wese qe eynê kırê made niya!

Xo vêsan verdanê, xo ercenê adır, wesawes xo çisenê, vanê:

- Vengê ma kes nêhêşino pê, ma yi nia hesnenim.

Kırmanci xamê na rae niyê. Domani çıka ke vanê, 'raa ma, raa sosyalizmi

ya'. Na raa tufane, raa dewresanê mawa. Domani düyar mınenê, na düna tariye bo xo miyan. Ma düna inu çıka? Na lınge[game] hona keşi nêarde jüyanê xo ser. Mırê heni yeno ke, na rae raa dewresanê mawa. Tenê jüyan vurno. Jüyanê xo hona nêdiyo. Gereke raa düna roşte ita ra veciyo.

Nıka alaqa darıki be alaqa thıtıku çıka ke, mı ni qali viyarnay ra. Ma ke naylon derguş say kerd, qe naylon beno derguş? İtiqat kena, se kena bıke nêbeno.

Ma, darık çıton beno mar? Darık beno mar. Çı ke darık royino [beno khêwe, weşino].

Gılgameş şi koyê Humbabay ra viyala sedire bırnê, arde suka xo. Suka xorê dar ra çêber vıraşt. Owo nowo darık endi bımbareko. To ke itiqat kerd, darık ra hemuye yi bena. Royê to vêreno darıki, royê darıki vêreno

to.

Hegel vano, 'o ke ardo xoviri raşta. İsani ke çiyê ard xoviri, ano çımanê xo veri. Rütüelê naylonu çino. Nayloni isani teyna de verdanê. Darık teyna nêvecino, rütüelê xo esto. Darık isani zedneno. İtiqatê mı darıki rê çino. Hatê ra yi wazon ke darık mar bo, ewliya bo. Kırmanci, teyna mendêne çıka, mezanê. Kam çı zano.. Ebe itiqata sêrim ser, ewliya marê yi aseno.

Mitoloji kay ra veciyo. Zê ni kayanê corenu ra veciyo. Mit’i ke estebi, royê isanu reet bi. Key ke rönesans bi, (Ewropa de) mitoloji yi merdi, Heq yi merd. Royê isanu adıri miyande mend. Ni kayanê ewronan ra thaba nêvecino. Ni kayi hedıra isani anê. Zobina thabay rê nêbenê. (hende kare ke kenê, rındo. Thaba nêbeno)  

Darık marê roca sıftene ra mendo. Kırmanci hona itiqat kenê. Mitê ma Homa paunê. Lıngu seroyê. Xejibê Kırmancanê ma. Düna inu roşta. İ teyna niyê. Darıki sero dinê arê. Ewliya inurê aseno. Kam se vano vaco, ez wazon ke darık ewliya bo, mar bo bıaso. Va mırê nêaseno measo.

Na düna ke bıpişkiyo, hergo thilıkê xo bıperro cayê ra, zelıkê de darıki perreno ra, sono cayê de maneno. A cade anca roê (yaşam) royino. Naye rê itiqatê mı zafo.

-----------------------------

     hawar  bıne  nustiyemıre  na  nota  bıni  cıke.

*darık;tayenay vane  darık'tariko'.darık tarik  niyo.darık  simgeye  tım u

tımiyo.dendıke , darık ,toxumke  bi  rowe  neqeydino.nike  nebi  rowe  

nebeno.rowe ke  nebi  royeyi(yaşam) nebeno.a  rüra darık  itiqate  isane  

sıftenide  bımbarekbiyo.ez  vaci  mare  nacara  mendo.

darık-tamogachi, pokemon, düna zurekere

Faruk Eren   

 

bıra, ez darık marık nezou. vanê, kêdage de darık esto, ez qe neşiyou. darıko gıran ade de bi, imamu de vetêne, mılletê ni cau têde şiyêne iy ser. darık çê aizê weri de bi. bırarzaê de aizê weri este bi, namê xo memed bi. no memed homa doman biyo, şiyo sukou. zaf ca feteliyo, zaf çi diyo. rocê no cêra ya, ama. endi bi bi kokım. zaf zanıtoğ bi. mıllet dorme de diyêne arê, ni qeşi kerdêne. rocê ni bıraê xo rê va, “bıra, ez çend serrio qurbetiye dou, to herdê ma teyna ramena. ez to ra thaba newazou, endi bê ma malê piyê xo bare kim.” camat da arê, hegaê ninou bare kerdi. biy raji. rocê memedi ancia camat da arê. vat, “ma hemuya piyê xo bare nekerda. ez darıki wazou.” aizê weri va, “to darıki cêna, se kena, to roca bine ancia cêrena ya, sona qurbetiye. caê darıki itao. darıki bena, qurbetiye de se kena?” no nebi raji, vat, “eke nedana mı, bê, ma bare kim.” mıllet kot mabên, camat da arê. memedi ra mınete kerde. vat, “darık qe bare beno? to darıki çıton kena dılete!? bê, raji be, darık ita de fındero. to darıki bena sukou de se kena?” no nebi raji, darık waşt. aizê weri darık ard; ni darık gırot, da zaniyê xo ro, darık kerd dılete. mabên de altunê baji este bi, altun gırot, darık eşt verê bıraê xo. vat, “ha bicê darıki, kırametey yê to bo! mı gırotena xo gırote.” bado cêra ya, şi. (no qal şeştae serre ravêr biyo.)

Heni aseno ke memed materyalist biyo. koti ra sêr kena, sêr ke, memedi rınd nekerdo. aizo wer feqırê heqio, raa pir-baê xo ra sono. memedi sukou de peri nas kerdê, rae vurna, raa perou ra sono. itıqat ca verdo, biyo materyalist. ma raa memedi rınd nas kenim. çıke may (ki) a rae dim. problem raa aizê weri dero. a sene raa? imamu de dinê arê, sama sonê, nafay paçıkou miyan ra jü darık vecenê, pinê ke darık mar bo. iyê ke wayirê itıqatiê, darık beno mar, inan rê aseno. i bini endi arê xo ra vanê, heya may di. nıka no senê iso? darık çıton beno mar? aqılê ma nae necêno. çaê necêno? çıke ma mekteban de terbiye kerdim. terimê ma bı terimê kırmancou jübini necênê. jüanê ma zobinao. raa ma zobinawa. ma darık raşti ke beno mar, ma se kenim? çiyê nianêni qe nianim xo viri. ma ke no qal ard xo viri, itıqat kerd, ma rê vanê şizoid. düna ma bena têser-têbın ra.

Ni serou jü tıtıkê veciya. namê xo “tamogachi”yo. no tıtık hendê qutiya kibritêo, gocegê xo estê. bi ke vêsan, berbeno dest nana gocege ra, beno mırd. nafa hewn wazeno, dest nana gocege ra, hewna sono. müzik wazeno, ancia a qeyda. zey derguşio. to ke hemuye ana hurendi kilo cêno. domani, pili ni tıtıki de tumo kay kenê. zey domanê xo cı ra hez kenê. taê caan de ni tıtıku rê hewşi vıraştê. tıtık ke merd, rusnena aca, kenê herd. se ke qulê merdo, a qeyda. sero berbenê şin-şivan kenê. isan tıtıki çıton keno hurendia quli, na senê raa? çaê nia kenê? jüy (ki) pokemon esto. noy newe veciya. qeremanê ni tıtıki zafê. baqılê xo pikaçu’yo. hunerê hergı jü zobinao. jü perreno ra, jü boe verdano dısmenê xo ser, jü elektrik dano dısmenou. qeremani zafê, huneri zafê. filmê ni tıtıkou çarna. filmo komik (çizgi) tumo kay keno (tırkiya de endi yasağo). domani xo kenê hurendia pokemonu, xo cami ra ercenê bıne. ni tıtıki koti ra veciay? çaê veciay? jüy kayê pilou esto: internet. çet kenê, jübini nas nekenê, benê asıq. serê kompüteri de nisenê ro, be gocegana xeberu rusnene jübini. se ke ciamerd bı cêniya sone leê jübini. be qeşiya vırandi pırosnenê jübini ra, phaçi kenê, hemuye kenê. xo xapnenê; iyi zanê, raşti niyo, anciay xo xapnenê.

Quli tenge derê. quli düna tariye de mendê. têde teynaê. roc be roc her kes teyna manno. ne helmo, ne germo, zıng-teyna xo rê mırdi naylonu de kay kenê, xo xapnenê. iyi zanê, raşti niyo. heni anê xo viri, heni qebul kenê. se kırê, tıtıki ke nebiy rınd, benê xêğ. inu de kay kenê, düna xo virra kenê, xo xo virra kenê. se kerê, düna biya ci. adır vareno. bımırê, kes necêreno, nevano, heq rareyno. jü ke lee de merd, xo rê vêrenê ra, sonê. kes nevano, noy qulê heqio, ni wadari. na boe awrupa de veciye. nıka düna gırote xo ver. roê (ruh) quli şi bınê bıni, roc be roc beno süfli. endi caanê bercu de kes nefetelino. İyê ke caanê bercu de fetelinê, düna inu rê herama. inou ercenê zındanou. iyi xo çisenê, vane, “ha düna sıma, sıma rê bımbarek bo. na düna sımawa wese qe eynê (talasê) kırê ma de niya”. xo vêsan verdanê, xo ercenê adır, wes wes xo çisenê. vane, “vengê ma kes nıeşino pê, may nia hesnenim.” kırmanci xamê na rae niyê. domani çıqa ke vanê, “raa ma raa sosyalizmia”, na rae tufanê raa dewrêsanê mawa. domani düwar mınenê na düna tariye bı xo miyan. ma düna inu çıka? na lınge homa keşi niarde jüanê xo ser. mı rê heni yeno ke, na rae, raa dewrêsanê mawa. tenê jüan vurno. jüanê xo homa nediyo. gereko raa düna roşti ita ra veciyo.

Nıka alaqê darıki bı alaqê tıtıkou çıko ke, mı ni qali viarnay ra? ma ke naylon derguş say kerd, qe naylon beno derguş? itıqat kena, se kena bıke, nebeno. ma darık çıton beno mar? darık beno mar. çıke darık royino (yeşeriyor-yaşıyor). gılgameş ke şi, koê humbabay ra viala sedire bırnê, arde suka xo, suka xo rê dar ra çêber vıraşt. owo nowo, darık endi bımbareko. to ke itıqat kerd, darık ra hemuyey bena. roê to vêreno darıki, roê darıki vêreno to. hegel vano, “o ke ardo xo viri, raştia” isani ke çiyê ard xo viri, ano çımanê xo (bilinç) veri. ritüelê naylonou çino. nayloni isani teyna de verdanê. darık teyna nevecino, ritüelê xo esto. darık isani zêdneno. itıqatê mı darıki rê çino. hatê ray wazou ke darık mar bo, ewliyabo. kırmanci u teyna mendene çıka? mezanê. kam çı zano, be itıqata sêrim ser ewliya ma rêy ki aseno.

Mitoloci kay ra veciyo. zey ni kayanê corênu ra veciyo. mit’i ke este bi, roê isanu reet bi. key ke rönesans bi (ewropa de), mitoloci yi merd, heqi merd. roê isanu adıri miyan de mend. ni kayanê ewroênan ra thaba nevecino. ni kay hedırê isani anê. zobina thabaê rê nebenê. (hende kare ke kenê, rındo. thaba nevou) darık ma rê roca sıftêne ra mendo. kırmanci homa itıqat kenê. mitê ma homa paunê, lıngou seroê. ğejibê kırmancanê ma. düna inu roştia. i teyna niyê. darıki sero dinê arê. ewliya inu rê aseno. kam sa vano, vaco, ez wazou ke darık ewliya bo, mar bo, bıaso. va mı rê neaseno, measo.

Na düna ke bıpıskiyo, hergı thilıkê xo bıperro caê ra, zelıkê de darıki perreno ra, sono caê de mano. aca de ancia  roê royino. naê re itıqatê mı zafo.