Baluzio e Galeotto di Pietramala.



Nella «PRIMA VITA CLEMENTIS V AUCTORE JOANNE CANONICO SANCTI VICTORIS PARISIENSIS», a pag. 496 del volume «Vitae Paparum Avenoniensum» di Stephanus Baluzius, ed. a cura dell'abate Guillaume Mollat (1877-1968), Parigi 1916, si legge:
«Quo etiam tempore [1386], ipso Bartholomeo intruso adhuc Janue permanente, duo ex suis anticardinalibus, Ytalicis natione, ab ipso divertentes, se ad dictum Clementem converterunt, videlicet Pileus de Prata, qui longo tempore ante dictum scisma archiepiscopus Ravennatensis extiterat, et dominus Galeotus de Petramala».
Più sotto nella stessa pag. 496 si legge di Galeotto: «vixit et mansit laudabiliter firmus et stabilis in fide assumpta permanendo».

Nel secondo tomo, a proposito del testo di p. 496 del primo, troviamo queste note:




«Anno MCCCXCIV interfuit electioni Benedicti XIII et paulo post scripsit gravem epistolam ad cives Romanos; in qua eos primo redarguit quod ipsi fuerint auctores schismatis, deinde hortatur ut eidem Benedicto, quem multis laudibus ornat, obedientiam praestent. Haec epistola habetur in codice 822 bibliothecae Colbertinae.
Anno sequenti interrogatus a ducibus Franciae an approbaret viam cessionis inventam Lutetiae in consilio regio dixit, ut est in veteri codice archivi regii Parisiensis, se firmiter tenere quod rex et domini nostri habuerunt et habent factum domini nostri pape et Ecclesie universalis recommendatum. Quo presupposito, dixit quod visa opinione regis, que est via cessionis, ipse tenet in sua conscientia, si per hanc viam cessionis pax et unio Ecclesie possit haberi, et intrusus renuntiare velit, quod dominus noster papa renuntiare debet. In tomo sexto Spicilegii Dacheriani, p. 141, additur: Ultra dixit quod cardinalis Pampilonie cedulam de qua fit sermo scripserat et dictaverat, tunc asserens sic illam facere et tam fortiter vallatam quod nullus cardinalium ipsi posset contraire. Scriptam fuisse manu cardinalis de Petramala patet ex his quae referentur in extrema pagina harum notarum.
[...]
p. 496, lig. 15. Vixit laudabiliter. Vide diversa hominum judicia. Hic auctor Galeotum laudat quod semper permanserit in obedientia Clementis VII neque imitatus sit Pileum de Prata, qui solita levitate transgressus erat in castra Bonifacii noni. Contra Odoricus Raynaldus, an. 1386, § 11, Pileum laudat quod ab apostasia resipuerit, et Galeotum, quem vocat hominem vecordem, in scelere computruisse ait. At si verum amamus, istae verborum contumeliae ferri illo tempore poterant inter homines diversarum partium. Sed nos, qui causas illorum odiorum procul habemus, qui fruimur pace Ecclesiae quam sacrosancta concilia Pisanum, Constantiense et Basileense nobis pepererunt, debemus abstinere a verbis injuriosis adversum mortuos, nisi si aliquorum injuriosa et facinorosa vita, uti quandoque fit, illa extorquet.
Obiit Viennae ad Rhodanum ex morbo calculi, ut docet, qui tum erat apud Avenionem, Nicolaus de Clemangiis, epist. XII, in qua illum mirifice laudat. Hinc ergo liquet falli eos qui Galeotum mortuum esse aiunt apud Assisium vel apud Avenionem. Illum Hieronymus Garimbertus, p. 447, scribit mortuum esse in monte Alvernae in summis Apennini jugis ibique sepultum in ecclesia fratrum Minorum. Errat sane dum scribit illum rediisse in gratiam cum Urbano sexto. Nam id falsum esse manifeste patet ex epistola ejus ad Romanos supra commemorata, et ex eo quod mortuus est Viennae. Ad hunc cardinalem idem Nicolaus scripsit epistolam quintam et sextam.»

La frase che abbiamo riportato («Obiit Viennae ad Rhodanum ex morbo calculi, ut docet, qui tum erat apud Avenionem, Nicolaus de Clemangiis, epist. XII, in qua illum mirifice laudat»), rimanda a quella celebre lettera "Mallem tibi laetiora" in cui però si precisa che Galeotto era stato Cardinale "nuper", ovvero "nei tempi andati" ("Sacrosanctae nuper Romanae Ecclesiae Diacon Cardinalis"). Ma di questo passo non c'è traccia nella citazione di Baluzio.

Nelle note, su Vienne si legge infine:
«Sur Galeotto de Petramala, voir N. Valois (op. cit., t. ii, p. 510 et t. iii, p. 43 et 89), F. Novati (Due lettere del cardinale di Pietramala a Gian Galeazzo Visconti, 1390-1391, dans Archivio storico lombardo, t. xliii (1916), Ve série, p. 185-191)».

Continua
INDICE