ประวัติการรถไฟโลก

     รถซึ่งแล่นไปบนรางเกิดขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศอังกฤษเมื่อประมาณ ๓๐๐ ปีมาแล้ว (โดยใช้ม้าลากจูง) และได้นำมาใช้ในกิจการเหมืองแร่ถ่านหิน ในปี พ.ศ. ๒๓๒๐ ริชาร์ด เทรวิธิค (Richard Trevithick) ชาวอังกฤษได้ประดิษฐ์รถจักรไอน้ำที่สามารถขับเคลื่อนด้วยตัวเองขึ้นได้เป็นครั้งแรก แต่ก็ยังใช้การไม่ได้เพราะรถมีน้ำหนักมากเกินไป ทำให้รางไม่สามารถรับน้ำหนักได้ ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๓๕๕ จอห์น บลิงกินสอพ (John Blinkinsop) ชาวอังกฤษ ได้ประดิษฐ์รถจักรไอน้ำขึ้นอีกแบบหนึ่ง โดยมีลูกสูบตั้งตรง ๒ สูบ ขับเคลื่อนเพลาซึ่งติดกับล้อที่มี ฟันเฟืองวิ่งไปบนราง ซึ่งเป็นพันเฟืองเช่นเดียวกัน นำมาใช้ระหว่างเหมืองถ่านหินกับเมืองลีดส์ (ฟันเฟืองของล้อกับรางนี้ช่วยให้รถจักร สามารถลากจูงขบวนรถขึ้นทางลาดชันมาก ๆ ได้) เป็นระยะทางประมาณ ๓ ไมล์ครึ่ง ต่อมาใน พ.ศ. ๒๓๕๖ วิลเลียม เฮดเลย์ (william Hedley) ชาวอังกฤษได้ประดิษฐ์รถจักรชนิดใหม่ขึ้น โดยอาศัยความฝืดระหว่างล้อ กับรางเหล็กแต่อย่างเดียวโดยไม่ใช้รางแบบมีฟันเฟือง และนำมาใช้ลากจูงรถบรรทุก ถ่านหินระหว่างเหมืองถ่านหินรีแลมกับท่าเรือ เลมิงตัน ออน ไทน์ (Lemington-on-Tyne) ระยะทางประมาณ ๕ ไมล์ ในปีต่อมายอร์จ สตีเฟนสัน(George Stephenson) ชาวอังกฤษซึ่งเป็นผู้นำเกี่ยวกับการรถไฟและการสร้างรถจักร ได้สร้างรถจักรไอน้ำคันแรกชื่อว่า Blucher สำเร็จแล้วนำมาใช้งานในเหมืองถ่านหินที่ คิลลิงสเวอร์ธ (Killingsworth) ใน พ.ศ. ๒๓๖๖ เอ็ดเวิร์ด พีส (Edward Pease) ชาวอังกฤษ ได้เชิญให้ ยอร์จ สตีเฟนสัน มาสร้างทางรถไฟระหว่างเมืองสต็อกตันกับเมืองดาร์ลิงตัน สร้างได้สำเร็จ และทำพิธีเปิดในวันที่ ๒๗ กันยายน พ.ศ. ๒๓๖๘ นับเป็น รถไฟสาธารณะสายแรกในโลกที่ลากจูงด้วยรถจักรไอน้ำและให้บริการ รับส่งทั้งสินค้าและผู้โดยสาร สองปีแรกที่เปิดดำเนินการปรากฏว่ารถจักรไอน้ำมีความไม่เหมาะสมในการนำมาใช้บริการ ยังมีความไม่แน่นอนและต้องเสียค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา สูง เหมาะที่จะนำไปลากจูงขบวนรถบรรทุกแร่ที่ใช้ความเร็วต่ำมากกว่า ทั้งนี้ เนื่องจากกำลังลากจูงและน้ำหนักถูกจำกัดเพราะความอ่อนแอของทาง จึงต้องหันกลับมาใช้ม้าลากจูงแทนหลายครั้ง จนกระทั่งพ.ศ. ๒๓๗๐ ทิมอธี แฮคเวิร์ท (Timothy Hackworth) ชาวอังกฤษ ได้ประดิษฐ์รถจักรเรียกว่า Royal George ขึ้น จึงได้เลิกการใช้ม้าลากจูงเพื่อขนสินค้าโดยสิ้นเชิง ใน พ.ศ. ๒๓๗๖ และใน พ.ศ. ๒๓๗๒ บริษัทรถไฟระหว่าง ลิเวอร์พลูกับแมนเชสเตอร์ ได้จัดให้มีการประกวดการใช้กำลังลากจูงขบวนรถ ปรากฏว่ารถจักรชื่อ Rocket ของสตีเฟนสัน ชนะการประกวด รถจักรนี้ใช้ท่อไฟเล็กๆ หลายท่อในหม้อน้ำแทนการต้มน้ำทั้งหม้อ ในระยะเวลาเดียวกันความสนใจในการรถไฟได้แพร่ไปยังสหรัฐอเมริกาและประเทศต่าง ๆ ในทวีปยุโรป

ที่มา : สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน เล่มที่ 4 เรื่อง รถไฟ