ทางรถไฟสายมรณะ
ทางรถไฟสายนี้เป็นเส้นทางที่สำคัญมาก
กองทัพญี่ปุ่นได้เกณฑเชลยศึกพันธมิตรและกรรมกรชาวเอเชียจำนวน
275,000 คน
มาสร้างทางรถไฟสายนี้เพื่อลำเลียงเสบียงไปยังประเทศพม่า
มีความยาวทั้งหมด 415
กิโลเมตร
โดยเริ่มต้นจากสถานีรถไฟหนองปลาดุก
ผ่านจังหวัดกาญจนบุรีที่สะพานข้ามแม่น้ำแควใหญ่
และเส้นทางรถไฟจะขนานไปตามแม่น้ำแควน้อยข้ามชายแดนเข้าสู่ประเทศพม่า
ที่ด่านเจดีย์สามองค์
และตัดผ่านไปทางทิศเหนือเชื่อมกับเครือข่ายเส้นทางรถไฟของพม่าที่สถานีทันบูยาซายัท
การก่อสร้างทางรถไฟสายนี้ต้องผ่านป่าดงดิบในเมืองกาญจนบุรีทำให้เชลยศึกต้องทำงานอย่างหามรุ่งหามค่ำเพื่อให้ทันเสร็จตามกำหนดของกองทัพญี่ปุ่น
ทำให้เชลยศึกนับหมื่นต้องเสียชีวิตลง
ซึ่งส่วนใหญ่เสียชีวิตเพราะโรคภัยไข้เจ็บและไม่มียารักษาเพียงพอ
ทางรถไฟที่สร้างลำบากที่สุดตอนหนึ่งคือ
บริเวณสะพานถ้ำกระแซ
การก่อสร้างทางรถไฟในช่วงนี้มีเทือกเขาสูงชันติดกับลำน้ำแควน้อย
วิศวกรญี่ปุ่นจำเป็นต้องสร้างเลียบลำน้ำ
ทางรถไฟจะลัดเลาะไปตามภูเขา
ยาว 400 เมตร
ซึ่งเป็นช่วงที่เชลยศึกต้องเสียชีวิตมากที่สุด
คือประมาณ1,000 กว่าคน
การสร้างทางรถไฟเสร็จสิ้นโดยสมบูรณ์ในวันที่
16 ตุลาคม ค.ศ.1943
ใช้เวลาทั้งหมด 17 เดือน
ทางรถไฟสายนี้ได้ใช้งานเพียง
1 ปีเท่านั้น จนถึง
วันที่ 15 สิงหาคม ปี ค.ศ 1945
ญี่ปุ่นก็แพ้สงคราม
ทางรถไฟจึงตกเป็นของรัฐบาลอังกฤษ
ทางรัฐบาลไทยจึงได้ขอซื้อทางรถไฟสายนี้ในราคา
1,250,000 ปอนด์สเตอร์ลิง
และได้ทำการรื้อรางออกไปบางส่วน
บริเวณรอยต่อชายแดนไทยพม่า
เมื่อทางรัฐบาลไทยได้ซื้อทางรถไฟสายนี้แล้ว
จึงทำการซ่อมแซมทางรถไฟจนถึงสถานีน้ำตกเท่านั้น
เพราะเส้นทางที่เหลือรัฐบาลไม่มีงบประมาณพอ
ที่ทำการซ่อมแซม
ทำให้เส้นทางที่เหลือซึ่งก่อสร้างด้วยวัสดุที่ไม่ได้มาตรฐาน
ต้องทรุดโทรมอย่างหนักจนปัจจุบันทางรถไฟที่เหลือจึงกลายเป็นป่าปกคลุมตลอดทาง
ปัจจุบัน
การรถไฟแห่งประเทศไทย
เปิดเดินรถบนเส้นทางสายนี้ทุกวัน
และจัดขบวนรถพิเศษสายกรุงเทพ
- น้ำตก ทุกวันเสาร์
อาทิตย์
และวันหยุดราชการ
ติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่
การรถไฟแห่งประเทศไทย
โทร. 223-7010 และ 223-7020
ที่มา : สงครามมหาเอเชียบูรพา กาญจนบุรี : ผู้ช่วยศาสตราจารย์วรวุธ สุวรรณฤทธิ์