กิตติกรรมประกาศ
การจัดทำผลงานทางวิชาการครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของการสัมมนาทางวิชาการของบัณฑิตศึกษา คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ระหว่างวันที่ 30-31 มีนาคม 2545 ในนามของคณะนักศึกษาหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร์ สาขาวิทยบริการเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดออำนาจเจริญ ขอขอบคุณคณบดีคณะรัฐศาสตร์ ผู้อำนวยการบัณฑิตศึกษาคณะรัฐศาสตร์ รองอธิการบดีสาขาวิทยบริการ จังหวัดอำนาจเจริญ และอาจารย์ศิริพร เชาวลิต อาจารย์ที่ปรึกษา ตลอดจนหน่วยงานที่ได้ให้ความอนุเคราะห์ทำให้รายงานฉบับนี้สำเร็จลงด้วยดี
คณะนักศึกษาปริญญาโท สาขาวิทยบริการฯ จังหวัดอำนาจเจริญ
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานะกองทุนหมู่บ้าน ระดับความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและสังคมของชุมชน และข้อเสนอแนะของกรรมการกองทุนต่อการดำเนินงานกองทุนหมู่บ้านในขอบเขตการศึกษา 5 จังหวัด คือ อำนาจเจริญ ยโสธร อุบลราชธานี ร้อยเอ็ดและมุกดาหาร จากการศึกษากองทุนหมู่บ้านจำนวน 52 หมู่บ้านและคณะกรรมการกองทุน 554 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป SPSS-Pc+ (Statistical Package for Social Science Personal Plus) สถิติที่ใช้คือ ค่าความถี่ (Frequency) ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ส่วนข้อมูลที่เป็นคำถามปลายเปิด วิเคราะห์โดยการรวบรวม เรียบเรียง ประมวลผลโดยคณะผู้ศึกษา ผลการศึกษาสรุปได้ดังนี้
1. สถานะกองทุนหมู่บ้าน พบว่า ส่วนมากกองทุนหมู่บ้านอนุมัติเงินกู้
ทั้งหมด 1 ล้านบาท จำนวนร้อยละ 55.8 รองลงมาอยู่ในวงเงิน 900,001-999,999 บาท ร้อยละ 23.1 การเบิกจ่ายมากที่สุดอยู่ในวงเงิน 900,001-999,999 บาท จำนวนร้อยละ 36.5 รองลงมาเบิกจ่ายทั้งหมด 1 ล้านบาท ร้อยละ 25.0
กิจกรรมด้านเกษตรกรรมเป็นกิจกรรมที่ได้อนุมัติให้กู้มากที่สุด ร้อยละ 92.3 โดยอนุมัติให้กู้เป็นจำนวนเงินมากที่สุด ร้อยละ 43.6 การอนุมัติให้กู้อยู่ภายในวงเงินช่วง 300,001-600,000 บาท รองลงมาอนุมัติให้กู้ ร้อยละ 29.2 ภายในวงเงินช่วง 600,001-900,000 บาท ระยะเวลาเริ่มกู้อยู่ในช่วงปี พ.ศ. 2544 ร้อยละ 73.1 ระยะเวลาชำระคืนส่วนมากภายใน 1 ปี ส่วนระยะเวลาน้อยกว่า 1 ปี เช่น 8 เดือน 5 เดือน และ 3 เดือน จะเป็นการกู้ลักษณะฉุกเฉิน
2. ความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและสังคมของชุมชน พบว่า หมู่บ้านที่ดำเนินงานกองทุนมีความเข้มแข็งทางด้านเศรษฐกิจชุมชนโดยรวมและแต่ละด้าน คือ ด้านการเพิ่มรายได้และลดรายจ่าย ด้านการเพิ่มอาชีพ ด้านการสร้างงานในชุมชนอยู่ในระดับปานกลาง และความเข้มแข็งทางด้านสังคมชุมชนโดยรวมและด้านการพึ่งตนเองอยู่ในระดับสูง ส่วนด้านการบริหารจัดการกองทุน ด้านการสร้างระบบคุณธรรม ด้านการแก้ปัญหาของสมาชิกอยู่ในระดับปานกลาง
3. ข้อเสนอแนะอื่นๆ แบ่งเป็นข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการดำเนินงานนโยบายกองทุนหมู่บ้านของรัฐบาล พบว่า คณะกรรมการกองทุนมีข้อเสนอแนะให้เพิ่มงบประมาณการอุดหนุนโครงการให้มากกว่านี้ การจัดสรรงบประมาณควรคำนึงถึงขนาดของหมู่บ้านขนาดใหญ่ควรได้รับงบประมาณมากกว่าหมู่บ้านขนาดเล็ก ควรขยายเวลาในการชำระคืนเป็น 2 หรือ 3 ปี และควรจ่ายเฉพาะดอกเบี้ยในช่วงแรก
นอกจากนั้นมีข้อเสนอแนะเชิงบริหาร เช่น คณะกรรมการกองทุนควรมีการติดตามการดำเนินงานของสมาชิกที่กู้เป็นระยะอย่างจริงจัง และคณะกรรมการระดับจังหวัดควรให้คำแนะนำและติดตามผลการทำงานของคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านด้วยเพื่อจะทำให้ผลลัพธ์ของนโยบายตรงตามวัตถุประสงค์ในการสร้างอาชีพเสริมและสร้างรายได้ให้แก่ประชาชนอย่างแท้จริง
สารบัญ
|
หน้า |
||
|
กิตติกรรมประกาศ .. |
ก |
|
|
บทคัดย่อ . |
ข |
|
|
สารบัญ |
ง |
|
|
สารบัญตาราง .. |
ฉ |
|
|
สารบัญแผนภูมิ ... |
ซ |
|
|
บทที่ 1 บทนำ . |
1 |
|
|
ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา .. |
1 |
|
|
วัตถุประสงค์ของการศึกษา . |
2 |
|
|
ขอบเขตของการศึกษา ... .. |
2 |
|
|
นิยามศัพท์ ... |
3 |
|
|
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ . |
3 |
|
|
บทที่ 2 การทบทวนวรรณกรรม . |
4 |
|
|
1. แนวคิดทฤษฎีการประเมินโครงการ. . . |
4 |
|
|
2. การดำเนินงานกองทุนหมู่บ้านตามนโยบายรัฐบาล |
15 |
|
|
3. งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง .. |
26 |
|
|
บทที่ 3 วิธีดำเนินการวิจัย .. |
29 |
|
|
รูปแบบในการศึกษา ... |
29 |
|
|
ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง . |
29 |
|
|
เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา .. |
29 |
|
|
การเก็บรวบรวมข้อมูล |
31 |
|
|
การวิเคราะห์ข้อมูล . |
31 |
|
|
บทที่ 4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูล |
32 |
|
|
บทที่ 5 สรุป อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ |
50 |
|
|
บรรณานุกรม .. |
56 |
|
สารบัญ
(ต่อ)|
หน้า |
||
|
ภาคผนวก |
||
|
ก. ระเบียบเกี่ยวกับกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ... |
58 |
|
|
ข. เครื่องมือในการศึกษา . |
84 |
|
|
ค. รายชื่อหมู่บ้านตัวอย่าง |
89 |
|
สารบัญตาราง
|
หน้า |
||
|
ตารางที่ |
||
|
1 |
จำนวน ร้อยละกองทุนหมู่บ้าน จำแนกรายจังหวัดที่ทำการศึกษา.. |
33 |
|
2 |
จำนวน ร้อยละกองทุนหมู่บ้าน จำแนกตามเงินทุนอนุมัติให้กู้และ |
|
|
เงินทุนที่เบิก ... |
34 |
|
|
3 |
จำนวน ร้อยละกองทุนหมู่บ้าน จำแนกตามลักษณะโครงการหรือ |
|
|
กิจกรรมที่อนุมัติ . |
35 |
|
|
4 |
จำนวน ร้อยละกองทุนหมู่บ้าน จำแนกตามลักษณะโครงการหรือ |
|
|
กิจกรรมที่อนุมัติและวงเงินให้กู้ . |
36 |
|
|
5 |
จำนวน ร้อยละของกรรมการกองทุน จำแนกตามจังหวัดที่ทำการ |
|
|
ศึกษา .. |
37 |
|
|
6 |
จำนวน ร้อยละกรรมการกองทุน จำแนกตามข้อมูลภูมิหลัง ... |
38 |
|
7 |
แสดงระดับความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจชุมชนของหมู่บ้านที่ |
|
|
ดำเนินงานกองทุนในภาพรวม ... |
40 |
|
|
8 |
แสดงระดับความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจชุมชนของหมู่บ้านที่ |
|
|
ดำเนินงานกองทุนในด้านการเพิ่มรายได้/ลดรายจ่าย . |
41 |
|
|
9 |
แสดงระดับความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจชุมชนของหมู่บ้านที่ |
|
|
ดำเนินงานกองทุนในด้านการเพิ่มอาชีพ |
42 |
|
|
10 |
แสดงระดับความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจชุมชนของหมู่บ้านที่ |
|
|
ดำเนินงานกองทุนในด้านการสร้างงานในชุมชน .. |
43 |
|
|
11 |
แสดงระดับความเข้มแข็งทางสังคมชุมชนของหมู่บ้านที่ดำเนิน |
|
|
งานกองทุนในภาพรวม .. |
44 |
|
|
12 |
แสดงระดับความเข้มแข็งทางสังคมชุมชนของหมู่บ้านที่ดำเนิน |
|
|
งานกองทุน ในด้านการบริหารจัดการกองทุน ... |
45 |
|
สารบัญตาราง
(ต่อ)|
หน้า |
||
|
13 |
แสดงระดับความเข้มแข็งทางสังคมชุมชนของหมู่บ้านที่ดำเนิน |
|
|
งานกองทุน ในด้านการพึ่งตนเอง ... |
46 |
|
|
14 |
แสดงระดับความเข้มแข็งทางสังคมชุมชนของหมู่บ้านที่ดำเนิน |
|
|
งานกองทุนในด้านการสร้างระบบคุณธรรม .. |
47 |
|
|
15 |
แสดงระดับความเข้มแข็งทางสังคมชุมชนของหมู่บ้านที่ดำเนิน |
|
|
งานกองทุนในด้านการแก้ปัญหาสมาชิก |
48 |
|
สารบัญแผนภูมิ
|
หน้า |
||
|
แผนภูมิที่ |
||
|
1 |
เกณฑ์พิจารณาในการประเมินโครงการ . |
14 |
|
2 |
โครงสร้างกลไกการบริหารกองทุน ... |
18 |
|
3 |
กระบวนการเตรียมความพร้อมของกองทุนหมู่บ้าน .. |
22 |
|
4 |
สรุปขั้นตอนแนวทางการดำเนินงานตามภารกิจของ |
|
|
คณะอนุกรรมการสนับสนุนและติดตามการดำเนิน |
||
|
งานกองทุนหมู่บ้านระดับจังหวัด ... |
25 |
|
|
5 |
กรอบแนวคิดในการศึกษา .. |
28 |