Sukatan, Timbangan dan Ukuran Mengikut Fiqh islami

 

1. SUKATAN

Istilah

Melayu

DR WAHBAH

AZ ZUHAILY

DR ALI JUMU’AH MUHAMMAD

Hanafi

Maliki

Syafie

Hanbali

المد

CUPAK

1 1/3 kati @ 675 g

@ 0.688 liter (Syafie) 2 kati (Hanafi)

812.5 g

510 g

510 g

510 g

صاع (البغدادي)

GANTANG

4 cupak @ 5 1/3 kati @ 2.75  liter

@ 3.8 kg (Hanafi) 2.176 kg  (Syafie) 

3.25 kg

2.04 kg

2.04 kg

2.04 kg

القفيز

12 GANTANG

33 liter @ 128 kati Baghdad

 

97 kg

24.48 kg

 

المكّوك

 

1 ˝ gantang

3.06 kg

3.06 kg

3.06 kg

3.06 kg

القلة

KOLAH

 

101.56 kg

95.625 kg

95.625 kg

95.625 kg

الفرق

 

Bekas tembaga @ 16 kati @ 10 kg

6.5 kg

6.12 kg

6.12 kg

6.12 kg

الفرق

 

 

211.25 kg

198.9 kg

198.9 kg

198.9 kg

الجريب

48 GANTANG

192 cupak

152 kg

97.92 kg

97.92 kg

97.92 kg

الوسق

60 GANTANG

240 cupak

195 kg

122.4 kg

122.4 kg

122.4 kg

الإردب (المصري)

24 GANTANG

96 cupak

78 kg

48.96 kg

95.625 kg

95.625 kg

الويبة

6 GANTANG

24 cupak

33 liter

33 liter

33 liter

33 liter

الكر

720 GANTANG

1,560 kg  (timbangan Arab paling besar)

2,340 kg

1,468  kg

1,468  kg

1,468  kg

الكيلة

 

 

16.5 liter

16.5 liter

16.5 liter

16.5 liter

القدح

 

 

2.0625 liter

2.0625 liter

2.0625 liter

2.0625 liter

الحفنة

 

 

812.5 g

510 g

510 g

510 g

القربة

 

 

40.625 kg

38.25 kg

38.25 kg

38.25 kg

القسط

 

 

1.625 kg

1.02 kg

1.02 kg

1.02 kg

العرق

 

 

48.75 kg

30.6 kg

30.6 kg

30.6 kg

المدي

 

 

45.9 kg

45.9 kg

45.9 kg

45.9 kg

 

2. TIMBANGAN

Istilah

Melayu

DR WAHBAH

AZ ZUHAILY

DR ALI JUMU’AH MUHAMMAD

Hanafi

Maliki

Syafie

Hanbali

 

 

 

 

 

 

 

الدينار

DINAR

4.25 g emas

4.25 g

4.25 g

4.25 g

4.25 g

الدرهم

DIRHAM

3.17 g (Iraqi)

3.12 g (Misri)

3.125 g

2.975 g

2.975 g

2.975 g

الدرهم (العربي)

7 ˝ المثقال

2.975 g @ 6 دانق

 

 

 

 

الرطل (البغدادي)

KATI (Baghdad)

408 g

406 g

382.5 g

382.5 g

382.5 g

الرطل (المصري)

KATI  (Mesir)

450 g

449.28 g

449.28 g

449.28 g

449.28 g

الرطل (الشامي)

KATI  (Syam)

 

1875 g

1785 g

1785 g

1785 g

الحبة

 

0.618 g perak

0.0425 g

0.059 g

0.059 g

0.059 g

حبة الشعير

BIJI GANDUM

0.059 g emas

 

 

 

 

النواة

 

5 dirham

15.6 g

14.875 g

14.875 g

14.875 g

المنا

 

2 kati

 

 

 

 

المن

 

 

812.5 g

773.5 g

773.5 g

773.5 g

الفلس

 

0.03 g perak

0.521 g

0.496 g

0.496 g

0.496 g

القيراط

 

0.2125 g emas

0.2125 g

0.1771 g

0.1771 g

0.1771 g

المثقال (العجمي)

20 القيراط

4.8 g

 

 

 

 

المثقال (العراقي)

20 القيراط

5 g

 

 

 

 

الأوقية

7 المثقال

119 g perak

124.8 g

119 g

119 g

119 g

الدانق

1/6 Dirham

0.495 g perak

0.521 g

0.496 g

0.496 g

0.496 g

القنطار (الشرعي)

8,400 Dinar

80,000 dirham @ 1,200  الأوقية

149.76 kg

142.7 kg

142.7 kg

142.7 kg

القنطار (الحالي)

 

256.4 kg

 

 

 

 

الكيلجة

 

˝ gantang

1523.5 g

1450.3 g

1450.3 g

1450.3 g

الإستار

 

 

20.3125 g

19.3375 g

19.3375 g

19.3375 g

الطسوج

 

 

0.085 g

0.118 g

0.118 g

0.118 g

الفتيل

 

 

0.00009936 g

0.00009936 g

0.00009936 g

0.00009936 g

النقير

 

 

0.00001656 g

0.00001656 g

0.00001656 g

0.00001656 g

القطمير

 

 

0.00000276 g

0.00000276 g

0.00000276 g

0.00000276 g

الذرة

 

 

0.00000023 g

0.00000023 g

0.00000023 g

0.00000023 g

النش

 

 

62.4 g

59.5 g

59.5 g

59.5 g

 

3. UKURAN PANJANG DAN LUAS

Istilah

Melayu

DR WAHBAH

AZ ZUHAILY

DR ALI JUMU’AH MUHAMMAD

 

 

 

Hanafi

Maliki

Syafie

Hanbali

الإصبع

JARI

1.925 cm

1.932 cm

1.472 cm

2.576 cm

2.576 cm

القدم

KAKI

30.4 cm

 

 

 

 

القبضة

 

 

7.728 cm

5.888 cm

10.304 cm

10.304 cm

الشبر

JENGKAL

 

11.592 cm

8.832 cm

15.456 cm

15.456 cm

الذراع (الهاشمي)

HASTA*

32 jari @ 61.2 cm

46.375 cm

53 cm

61.834 cm

61.834 cm

 الذراع (المصري)

HASTA

46.2 cm  (yg dikira dlm ilmu fiqh ialah Hasta Hashimi)

 

 

 

 

الباع

DEPA

4 hasta

1.75 cm

2.12 cm

2.473 cm

2.473 cm

الغلوة

SEPEMANAH

 400 hasta @ 184.8 m

 

 

 

 

الميل

BATU

4,000 hasta @ 1.848 km @ 1,000 depa (˝ jam)

1855 cm

1855 cm

3710 cm

3710 cm

الميل البحري

BATU NAUTIKA

1848.32 m

 

 

 

 

الفرسخ

3 BATU

5.544 km  @ 12,000 langkah (1 ˝ jam)

5565 m

5565 m

1,1130 m

1,1130 m

البريد العربي

4 الفرسخ

22.176 km (6 jam)

22,260 m

22,260 m

44,520 m

44,520 m

القصبة

6 HASTA

3.696 m

 

 

 

 

الجريب

100 قصبة 

3600 hasta  @ 1366.0416 m˛

 

 

 

 

القفيز

1/10 الجريب

136.6 m˛

 

 

 

 

الدونم

 

1,000 m˛

 

 

 

 

الفدان القديم

EKAR LAMA

5929 m˛

 

 

 

 

القبضة

 

 

7.728 cm

5.888 cm

10.304 cm

10.304 cm

الشبر

JENGKAL

 

11.592 cm

8.832 cm

15.452 cm

15.452 cm

المرحلة

MARHALAH

 

* lihat penjelasan di bawah

(12 jam)

44.352 km (Syafie)

43 (-+) km (Hanafi)

41.5 km (lain-lain)

44.52 km

44.52 km

89.04 km

89.04 km

 

4. SEDIKIT KEKELIRUAN MENGENAI MARHALAH

1.       Dr Wahbah Az Zuhaily menyebut bahawa dua  marhalah ialah 4 barid = 16 farsakh = 48 batu = 88.704 km dan di sisi Hanafi  katanya lebih kurang 86 km. Tambahnya lagi, setengah yang lain pula mengatakan 83 km.

 

2.       Dr Ali Jum’ah pula menyebut, satu marhalah bagi Hanafi dan Maliki ialah 44.520 km manakala Syafie dan Hanbali pula 89.04 km. Satu perbezaan yang seratus peratus jaraknya. Mungkinkan perkiraan ini tersilap?

 

5. Lain-lain

نصاب زكاة الزروع

أوسق  @ 300 gantang @ 653 kg

(Ukuran dan sukatan ini adalah  mengikut pandangan Dr Wahbah Az Zuhaily)

نصاب زكاة الذهب

85 g

نصاب زكاة الفضة

595 g

مسافة قصر الصلاة

2 marhalah: 88.704 km (Syafie)

86.000 km (Hanafi) 83.000 km (lain-lain)

 

6. RUJUKAN

a.      الفقه الإسلامي وأدلته, للدكتور وهبة الزحيلي

b.     المكاييل والموازين الشرعية, للدكتور علي جمعة محمد

 

 

Disediakan oleh,

Ibnu Ismail

Tanta. Egypt.

Hosted by www.Geocities.ws

1