Sebuah Kajian Ibn Ismail al-Azhary

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله  والصلا ة  والسلام على رسول الله  وعلى اله  واصحابه  ومن نصره  ووا له

ABSTRAK

" يأيها الدين أمنوا أطيعوا الله وأطيعوا الرسول وأولى الأمر منكم ..." [1]

 "Wahai orang-orang yang beriman! Taatilah Allah dan Taatilah Rasul dan Para pemimpin di kalanganmu..."

PASCA kejatuhan blok Komunis pra-alaf baru menyaksikan perubahan ketara dalam era politik dunia. Antara kesan langsung yang perlu disedari adalah penerimaan kepada politik Islam dan sistem-sistem yang berteraskan ajarannya. Sebelum ini, Sekularisme yang merupakan tonggak ideologi politik menghadapi ancaman Komunisme. Tetapi pasca kejatuhan komunisme, Sekularisme tidak lagi berperang dengan ideologi Marx dan Lenin, tetapi Sekularisme kini berhadapan dengan Islam, kuasa terkuat yang pernah mentadbir sepertiga dunia suatu masa lalu. Justeru peperangan di antara Sekularisme dengan Islam bolehlah disifatkan sebagai perang politik dan keagamaan.

Sebelum dari itu, Islam pernah menukilkan sejarah pemerintahan di muka bumi ini semenjak kewafatan Rasulullah SAW sehingga kejatuhan Khilafah Turki Uthmaniah pada 24 Mac 1924 M di tangan Mustaffa Kamal Atartuk, bapa kemodenan Turki sebagaimana dakwaan Barat. Semenjak itu kebanyakan Negara Umat Islam menerima system politik berteraskan sekular dan sosialis sama ada berteraskan demokrasi mahupun beraja. Bukti sejarah bahawa Islam pernah memerintah dunia merupakan fakta bahawa politik Islam adalah cara terbaik memakmurkan dunia.

PENGENALAN

Para ulama dalam membincangkan teori politik Islam selalunya diletakkan di bawah tajuk al- siyasah wa al-immah, al-ahkam al-sultaniyyah, al-siyasah al-shar'iyah. Nizam al-hukm fi al-Islam atau nizam al-siyasah fi al-Islam.

Hukum menegakkan negara Islam adalah perkara yang menjadi tuntutan Fardu Kifayah. Kepentingan tentang pembentukan negara Islam ada kaitannya dengan perlaksanaan syariah, kerana syariah tidak dapat dilaksanakan tanpa ada negara dan kedaulatan politik. Tuntutan perlaksanaan syari'ah adalah wajib ke atas umat Islam, maka mewujudkan negara Islam adalah suatu yang wajib berdasarkan kaedah ‘tidak sempurna sesuatu yang wajib kecuali dengannya maka menjadi wajib dengannya.’

Kertas kerja ini akan membincangkan serba ringkas mengenai pengistilahan negara Islam melalui perbandingan pandangan fuqaha’ silam dan muasorah (kontemporari), senario politik tanahair sehingga mencetuskan pendakwaan Malaysia sebagai sebuah negara Islam, usaha-usaha yang dilakukan untuk menjadikan Malaysia sebagai sebuah negara berstatus negara Islam, Metod yang digunakan dalam pendakwaan itu, perbandingan dengan metod Ilmiah, pernilaian terhadap peruntukan Islam di dalam perlembagaan Malaysia serta matlamat penubuhan negara Islam. Semoga perbincangan dalam kertas kerja ini akan memberikan manfaat kepada sidang pembaca di dalam memahami senario isu negara islam sehingga mampu menentukan manakah negara Islam sebenar menurut pandangan yang muktabar.

TAKRIF NEGARA ISLAM

Kebanyakan pengkaji yang menulis tentang topik seputar negara Islam sama ada sedar atau tidak sedar, pengistilahan negara Islam sebenarnya tidak diberikan secara langsung oleh fuqaha’ terdahulu. Kebanyakan dari kalangan mereka hanya menyebut ciri-ciri yang wajar wujud untuk sesebuah negara untuk dikenali sebagai negara Islam sahaja. Bagaimanapun ciri-ciri yang dikemukakan itu mirip menyerupai takrif/definisi. Sehingga menyebabkan ciri-ciri yang disebutkan oleh fuqaha’ mazhab tertutamanya itu telah disalah anggap sebagai takrif/definisi oleh pengkaji terkemudian.

Kertas kerja ini tidak membincangkan peselisihan takrif dari sudut bahasa sama ada penggunaan istilah dar atau daulah di dalam mengenali istilah yang tepat untuk negara Islam. Sebaliknya perbincangan akan memfokuskan kepada pengistilahan yang berbentuk kefahaman dan istilahi. Justeru ruang khilaf dan perselisihan mampu disempitkan dan kesepakatan boleh dihampirkan.

Sememangnya tidak dinafikan terdapat perselisihan di dalam perbahasan mengenai ciri-ciri negara Islam. Ada di kalangan fuqaha’ yang menyebut bahawa sesebuah negara dikenali sebagai negara Islam dengan menggunakan sandaran kepada kekuasaan, pendudukan umat Islam, perlaksanaan hukum, keamanan berpihak dan sebagainya. Di dalam kertas kerja ini penulis hanya memetik beberapa pendapat fuqaha’ terdahulu mengenai negara Islam bagi menjelaskan terdapatnya khilaf yang dinyatakan.

Al-Imam Abu Yusuf berkata: “Negara yang dikira negara Islam dengan terlaksananya hukum Islam di dalamnya walaupun kebanyakkan penduduknya adalah di kalangan orang-orang Kafir. Dan dikira sesebuah negara Kufr kerana terjalannya hukum Kafir padanya walaupun kebanyakkan penduduknya adalah dikalangan orang-orang Islam.”[2]

Al-Imam As-Sarkhasi[3] menyebut: “Negara Islam adalah apa yang dinamakan pada suatu kawasan yang dikuasai oleh umat Islam, dan umat Islam berada dalam keamanan.”[4]

Berkata Al-Imam Ar-Rafi’e: “ Tidak disyaratkan sesebuah negara Islam itu padanya umat-umat Islam, berpada dengan penguasaan berpihak kepada kepimpinan yang Islam.”[5]

Berkata Ibnu Muflih Al-Hambali, “Setiap negara yang dikuasai hukum Islam, maka negara tersebut adalah negara Islam, dan jikalau dikuasai hukum Kafir, maka negara tersebut adalah negara Kufr.”[6]

Berkata Ibnu Hazm Az-Zahiri, “Sesuatu negara boleh dinisbahkan kepada pengaruh, penguasa dan orang yang merajai negara tersebut.”[7]

Walau bagaimanapun Ibnu Qayyim Al-Jauziah menukilkan bahawa Jumhur Fuqaha’ sepakat berpendapat: negara Islam didefinasikan sebagai: “Sebuah kawasan (Negara) yang didiami dan dikuasai oleh umat Islam dan terlaksana padanya hukum-hukum Islam. Maka, negara yang tidak menjalankan hukum Islam tidak dinamakan negara Islam.”[8]

Kesimpulan:

Dapat difahami melalui takrif yang dikemukakan oleh Ibnu Qayyim Al-Jauziah bahawa sesebuah negara Islam dikenali kerana padanya terdapat dua asas utama yang disebut sebagai “tertegak pemerintahan umat Islam, dan terlaksana hukum-hukum Islam.” Oleh itu negara yang tidak didiami oleh umat Islam sekalipun sekiranya terlaksana hukum-hukum Islam dan dikuasai umat Islam juga boleh dinamakan negara Islam.

Perbahasan Ulamak Muasarah:

Antara Ulamak dan cendiakawan Muasarah yang terlibat mendefinisikan negara Islam adalah seperti Al-Mujaddid Al-Maududi,[9] Syeikh Abu Zahrah,[10] Al-Ustaz Sayid Qutub,[11] Syeikh Abdul Qadir Audah,[12] Al-Marhum Sheikh Abdul Wahab Khalaf,[13] Dr. Wahbah Az-Zukhaily,[14] Dr. Muhammad Said Ramadhan Al-Buthi,[15] Dr. Abdul Karim Zaidan[16] dan Dr. Muhammad Khair Haikal di dalam tesis PHDnya yang berjudul Al-Jihad Wal-Qital fi al-Siasah As-Syar’iyah.[17]

Penulis hanya mengemukakan beberapa pandangan dan pentakrifan yang dilakukan beberapa orang ulamak muasarah yang terkenal. Barangkali terdapat takrif-takrif dari ulamak yang lain yang tidak dinyatakan di dalam kertas kerja ini.

Kesimpulan

Takrif-takrif yang dikemukakan oleh para ulamak muasarah tidak jauh bezanya dengan ciri-ciri negara Islam yang disebut oleh para ulamak silam terdahulu. Ini kerana sebahagian mereka cenderung dengan apa yang dikemukakan oleh ulamak terdahulu sebagai ciri-ciri negara Islam untuk dijadikan takrif sesebuah negara Islam.

Melihat kepada beberapa takrif yang dikemukakan oleh ulamak muasarah tersebut bolehlah dibuat beberapa kesimpulan antaranya:

i.                     Negara Islam didefinisikan sebagai sebuah negara yang terlaksana padanya hukum-hukum Islam.

ii.                   Ditadbir oleh imam atau pemerintah Islam.

iii.                  Keselamatan dan keamanan berpihak kepada umat Islam.

Perkara (i) dan (ii) yang dinyatakan adalah titik pertemuan di antara pentakrifan yang dikemukakan ulamak muasarah dengan pencirian yang diberikan oleh ulamak terdahulu sedang perkara (iii) adalah titik perselisihan di mana sebahagian menyebut dan sebahagian yang lain tidak menyebut.

SENARIO PENDAKWAAN NEGARA ISLAM DI MALAYSIA

Dalam suasana politik Malaysia, tidak dinafikan Parti Islam Se-Malaysia (PAS) adalah merupakan parti yang mempelopori gagasan negara Islam. Ini dibuktikan dengan melihat kepada dasar[18] dan tujuan[19] penubuhan PAS. Atas alasan tersebut maka PAS semenjak ditubuhkan berusaha dengan pelbagai cara dan iltizam bagi merealisasikan tujuan penubuhan parti tersebut.

Berbanding dengan United Malay National Organisation (UMNO) - Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (Baru) yang berjuang mendukung cita-cita kebangsaan Melayu demi mengekalkan maruah dan martabat bangsa, agama dan Negara.[20] UMNO dilihat sebagai tidak bersungguh-sungguh di dalam perjuangan menegakkan kerajaan Islam. Ini terbukti dengan pelbagai fakta sejarah yang telah diketahui ramai bahawa semenjak pemerintahan Malaysia oleh Barisan Nasional dan UMNO merupakan parti kompenannya tidak bersungguh sebagaimana PAS memperjuangkan tujuan penubuhan PAS itu sendiri kea rah gagasan negara Islam.

Walau bagaimanapun isu negara Islam menjadi semakin popular dan istilahnya menjadi istilah yang sangat laris dari mulut ke mulut semenjak beberapa tahun kebelakangan ini. Dari kaca mata politik mungkin isu ini merupakan sesuatu yang merbahaya bagi UMNO kerana ianya dicetuskan oleh PAS. Oleh sebab itu sekiranya UMNO tidak bijak mendepani isu ini, hayat politiknya mungkin akan terjejas. Senario berkenaan isu ini semakin panas apabila UMNO dan DAP mendesak PAS mengisytiharkan bentuk negara Islam yang ingin dilaksanakan oleh parti itu.

PAS menyambut desakan itu secara politik, kerana menganggap ianya sebagai satu tipu-helah politik bagi menjejaskan imej PAS di mata masyarakat Islam mahupun bukan Islam. Drama itu berterusan apabila Bekas Presiden PAS, Datuk Fadzil Noor mencabar Perdana Menteri Malaysia, Dato’ Seri Dr. Mahathir Mohamed supaya mengumumkan bahawa Malaysia sebagai sebuah negara Islam di Parlimen. PM tidak berbuat sebagaimana cabaran ketua pembangkang itu, sebaliknya PM mengisytiharkannya sewaktu ucapan perasmian mesyuarat Agung Parti Gerakan.

Natijah kehangatan isu ini dimainkan oleh UMNO maka parti DAP telah mengisytiharkan keluar daripada Barisan Alternatif iaitu gabungan kerjasama parti pembangkang (PAS, Keadilan, DAP dan PRM) pada 22 September 2001, atas alasan tidak bersetuju dengan hasrat PAS mahu menegakkan negara Islam melalui BA. DAP mempunyai misi dan cita-cita tersendiri untuk menubuhkan negara sekular. Lihatlah betapa bijaknya UMNO mempergunakan isu ini dengan persediaan dan strategi tersendiri sehingga mampu memerangkap Barisan Alternatif dan lebih-lebih lagi PAS.

Walaubagaimanapun serangan yang dilakukan oleh UMNO itu tidak ubah sekadar untuk mengaburi pandangan umum. Hujah pendakwaan negara Islam gagasan UMNO disifatkan tidak menurut prinsip disiplin ilmiah yang tepat dengan tidak menggunakan hujah jumhur fuqaha’. Lebih-lebih lagi PM dalam dakwaan negara Islamnya turut menyatakan bahawa bukan Islam di Malaysia boleh menganggap bahawa Malaysia adalah sebuah Negara sekular.

Melalui metod ilmiah sahajalah dapat menghuraikan perselisihan yang berlaku dengan lebih baik serta asas teori dan permasalahan dapat dilihat dengan lebih jelas dan adil. Ini sudah tentu dapat kerana penjelasan secara keilmuwan dapat membantu menghuraikan menggunakan metod munaqasyah dan menolak hujah pihak kedua. Justeru, pendakwaan negara Islam yang tepat mestilah mengikut prinsip ilmiah kerana pendakwaan berdasarkan pandangan ilmiah tidak wajar disanggah lagi. Sebagaimana yang dianjurkan oleh kebanyakan pengkaji dan penulis Islam.

PAS, sehingga kertas kerja ini ditulis masih tidak berganjak dengan pendiriannya bahawa Malaysia masih belum boleh dipanggil negara Islam dan mempunyai pandangan dan hujah yang tersendiri.    

USAHA KE ARAH MENJADIKAN MALAYSIA NEGARA ISLAM

Pelbagai usaha telah dilaksanakan di Malaysia oleh pelbagai pihak supaya Malaysia boleh berstatus sebagai negara Islam. Di dalam perbahasan ini diketengahkan dua pihak yang dominan di mana masing-masing mempunyai pendekatan tersendiri bagi menghuraikan kedudukan Malaysia adakah berstatus sebagai sebuah negara Islam atau tidak.  

Usaha Yang Dilakukan Oleh UMNO

Perlu diingatkan di dalam pendakwaan Malaysia sebagai sebuah negara berstatus negara Islam dalam konteks politik Malaysia, hanya dilakukan oleh UMNO berhujah dengan kontroversi pandangan Abu Hanifah yang disandarkan pada dakwaan Abu Zahrah dan pentakrifan negara Islam yang diberikan oleh Muhammad bin Hasan as-Syaibani.[21] Justeru beberapa usaha yang dikenalpasti menjadi kaedah serta pendekatan UMNO yang dilakukan sebagai langkah untuk memahamkan masyarakat kepada konsep dan perlaksanaan negara Islam Malaysia:

i.                           Debat olok-olok yang dibuat oleh UMNO berkaitan dengan isu negara Islam dan isu takfir.

ii.                          Mengeluarkan dan mengedarkan buku dan kertas kerja yang menghuraikan konsep negara Islam Malaysia. Antaranya kertas kerja dan buku tentang negara Islam yang ditulis oleh Wan Zahidi Wan Teh dan Kertas Kerja berkaitan negara Islam yang ditulis oleh Dato Haji Nakhaie Hj Ahmad di samping beberapa kertas kerja serta buku yang dihasilkan oleh tokoh-tokoh akademik yang lain yang turut menyokong pandangan UMNO itu.

iii.                        Menggunakan seluruh jentera ulamak yang berada di dalam UMNO melalui media massa, seminar, siaran televisyen, mimbar khutbah dan institusi masjid sehingga kemuncaknya PM mengisytiharkan bahawa Malaysia sudah berstatus negara Islam.

Usaha Yang Dilakukan Oleh PAS

Berbanding dengan PAS sebagai parti Islam yang mempelopori gagasan negara Islam, boleh dinisbahkan lapangan yang digunakan oleh PAS adalah hampir mirip sebagaimana yang dilakukan oleh UMNO – Sebenarnya UMNO mencedok kaedah dan pendekatan PAS -. Cuma boleh dianggap bahawa PAS dicengkam dengan pelbagai undang-undang sehingga menafikan usaha-usaha parti itu memahamkan masyarakat di pentas politik mahupun keagamaan. Di antara langkah yang telah diambil ialah melalui:

i.                     Ceramah, kuliah, dan kelas-kelas pengajian.

ii.                   Penjelasan melalui maqalah ilmiah dan penulisan buku dan kertas kerja model kerajaan islam oleh Ustaz Haron Taib dan konsep Negara Islam dan Matlamatnya oleh Dato’ Seri Haji Hadi Awang.

iii.                  Menggiatkan usaha-usaha penubuhan negara Islam sebagaimana yang termaktub di dalam Perlembagaan PAS, Fasal 6 pada kandungan: Usaha-usaha. Terdapat 11 usaha-usaha bagi merealisasikan tujuan penubuhan negara Islam gagasan PAS.[22]

METOD PENDAKWAAN NEGARA ISLAM

Metod UMNO         

Antara pemimpin UMNO yang dilihat banyak mengambil bahagian dalam menjelaskan konsep negara Islam Malaysia ialah: Dato’ Seri Hamid Othman, iaitu Penasihat Khas Agama Perdana Menteri Malaysia, Dato Haji Nakhaie Hj Ahmad iaitu Yang Dipetua YADIM, Wan Zahidi Wan Teh iaitu Pegawai Unit Penerangan Khas Kementerian Penerangan Malaysia. Di samping itu, Beberapa tokoh dari IKIM juga terlibat secara langsung dalam perbincangan dengan menyokong konsep negara Islam Malaysia, seperti Pengarah IKIM Dato’ Dr. Ismail Ibrahim dan Fellow Kehormat IKIM Ustaz Othman al-Muhammadi.

Selain dari mereka itu, ada lagi tokoh-tokoh lain yang memberikan pandangan mereka, Cuma ada di kalangan mereka yang memberikan huraian yang baik dari sudut idea[23] dan ada yang  tidak ada huraian terperinci diutarakan, sebaliknya memberikan komentar apabila ditanya oleh pihak media sahaja, Contohnya Dato Prof. Dr. Mahmood Zuhdi Hj Abd. Majid[24] Pengarah Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya dan beberapa orang tokoh akademik yang lain.

Di antara metod dan kaedah yang digunakan Oleh Dato Haji Nakhae Hj. Ahmad dan Wan Zahidi Wan Teh serta rakan-rakan yang lain untuk mengisthbatkan negara Malaysia sebagai negara Islam ialah:[25]

i. Membentuk asas teori negara Islam menurut tafsiran dan pandangan Abu Hanifah dan beberapa fuqaha lain.

ii. Menggunakan metod qias

iii. Menggunakan metod pengukuhan dan pengesahan secara tawsif /ciri-ciri

iv. Menggunakan metod Perlembagaan Negara

v. Menggunakan metod akal dan logik

vi. Menggunakan metod munaqasyah dan menolak hujjah pihak kedua.

Huraian:

Metod Pertama: Membentukan asas teori negara Islam, berdasarkan pandangan sebahagian Fuqaha dan tafsiran-tafsiran mereka yang menepati kaedah menentukan Malaysia adalah sebuah negara Islam. Melalui metod ini mereka mengemukakan dua teori.

Pendapat popular yang selalu menjadi rujukan dan sandaran hujah ialah pandangan Imam Abu Hanifah mengenai pengertian negara Islam. Dalam kenyataan yang berkaitan, al-Kasani menambah pendapat Imam Abu Hanifah mengenai maksud sandaran negara kepada Islam dan kufur bukan kerana ain/zat Islam atau kufur, tetapi maksudnya ialah dari aspek keamanan atau ketakutan.

Maknanya ialah: Jika keamanan bagi orang Islam secara mutlak dan ketakutan bagi orang kafir secara mutlak, maka ia adalah negara Islam. Jika keamanan di dalamnya bagi orang kafir secara mutlak dan ketakutan bagi orang Islam secara mutlak, maka ia adalah negara kufur. Peraturan/hukum-hukum itu diasaskan kepada keamanan dan ketakutan, bukannya bergantung kepada Islam atau kufur, kerana pemakaian kaedah aman dan takut itu lebih baik dan utama.

Sehubungan dengan itu pendapat Abu Hanifah telah menjadi sandaran untuk meletakkan Malaysia sebagai negara Islam.

Dato’ Nakhaei menyatakan: “Tetapi, saya lebih meyakini pendapat bahawa negara-negara bangsa sekarang termasuk Malaysia, kekal statusnya sebagai negara Islam. Hujah-hujah dari segi hukum telah dijelaskan sebelum ini. Justeru tidaklah perlaksanaan hukum itu menjadi syarat utama bagi Abu Hanifah dan ulama dari Mazhab al-Syafii bagi menentukan sesebuah negara itu sebagai negara Islam”

Justeru, teori pertama mereka ialah: “adanya beberapa ciri tertentu daripada ciri-ciri lengkap sebuah negara Islam, akan mengekalkan statusnya sebagai negara Islam, meskipun tidak sepenuhnya sebagaimana di zaman Rasulullah s.a.w dan khulafa al-Rasyidin.” Inilah sebenarnya asas permasalahan atau asas teori negara Islam” dalam persoalan ini mengikut pendapat Dato Nakhaei.

Bertolak daripada asas teori di atas, maka kita dapati beliau (Dato Nakhaei) telah menumpukan seluruh perbincangan kepada satu matlamat iaitu membuktikan bahawa wujudnya ciri-ciri negara Islam di Malaysia, kerana dengan adanya beberapa ciri tersebut sudah menjadikan Malaysia sebagai negara Islam Contohnya:

1. “Islam adalah agama rasmi negara. Walaupun ada yang mentafsirkan bahawa Islam sebagai agama negara hanyalah berupa adat istiadat seperti membaca doa di dalam majlis-majlis resmi, tetapi hakikatnya dengan adanya kedudukan Islam sebagai agama negara, kerajaan boleh membelanjakan wang untuk memajukan pembangunan Islam di negara ini dan membuat rancangan-rancangan bagi kemajuan tersebut secara rasmi,melalui peruntukan yang dibentang dan diluluskan di dalam parlimen”

2. Parti-parti politik yang menganggotai Barisan Nasional bersepakat memberi kepercayaan kepada kepimpinan orang Melayu (Islam) untuk menerajui parti dan kerajaan.

3. Kedaulatan orang Islam kerana orang Islam menguasai jentera kerajaan, polis dan tentera.

4. Banyak program pembangunan dalam bidang ekonomi Islam telah berjaya memperbaiki tahap dan taraf hidup orang Islam di Malaysia, seperti bank Islam. Dari situ Dato Nakhae menambah bahawa keadaan ini telah dapat memenuhi ciri utama bagi negara Islam yang menetapkan bahawa kekuasaan orang Islam dan kedudukan kukuh agama Islam itu sendiri.

5. Memberikan hak dan kebebasan kepada orang bukan Islam di Malaysia. Orang bukan Islam dapat hidup dengan baik di Malaysia.

Teori kedua: Negara Islam mithali pada zaman Rasulullah s.a.w dan Khulafa al-Rasyidin bukanlah satu ukuran/ciri mutlak dalam penentuan status negara Islam. Teori ini dirumuskan daripada kenyataan al-Sarakhsi dan pendapat Bahauddin Muhammad b. Ahmad Asbijabi.

Manakala Wan Zahidi Wan Teh pula telah mengutarakan teori ini bersandarkan kenyataan Abu Zahrah yang menyebut negara Islam ialah negara yang berada di bawah kuasa pemerintah Islam, dengan kekuasaan dan pertahannnya di tangan orang Islam. Beliau juga mendakwa bahawa Imam As-Syafie berkata: “Mana-mana negeri yang pernah berstatus sebagai negara Islam tidak akan hilang statusnya sekalipun Umat Islam telahpun dikalahkan.[26]

Metod Kedua: Menggunakan Metod Qias

Metod kedua yang digunakan oleh mereka itu ialah qias. Perkara ini dapat dilihat melalui kenyataan berikut:

Menurut Nakhaie: “Keadaan yang terdapat di dalam dunia Islam setelah berlalu zaman khulafa al-Rasyidin tidak lagi sebagaimana keadaan di zaman mithali itu. Kualiti kepimpinan lebih rendah, keadaan masyarakat yang berperang sesama sendiri dan berpecah belah, kestabilan politik dan perpecahan yang berlaku tidak menghilangkan status negara sebagai negara Islam. Tidak sesiapa pun di kalangan ulama Islam dahulu dan sekarang , mengeluarkan negara-negara tersebut dari senarai negara-negara Islam.”

Melalui kenyataan Nakhaie itu menjelaskan hakikat penyelewengan dan kelemahan yang berlaku dalam kerajaan Umayyah dan Abbasiyah tidak dijadikan sebab oleh para ulama untuk menolak status negara itu sebagai negara Islam. Untuk itu kelemahan yang ada dalam negara Malaysia seperti tiada perlaksanaan hudud, tidaklah menyebabkan hilangnya status negara Islam di Malaysia.

Metod ini juga digunakan untuk mempersamakan antara langkah-langkah yang dilakukan oleh kerajaan Malaysia dengan peranan Khalifah Islam yang digariskan oleh al-Mawardi. Wan Zahidi semasa menjawab persoalan sejauhmana kerajaan Malaysia telah melaksanakan tanggungjawab sebagai sebuah negara Islam, beliau telah menyenaraikan 12 peranan yang dijalankan oleh khalifah Islam. Beliau kemudiannya menyimpulkan bahawa kerajaan Malaysia telah pun melaksanakan kesemua tugas itu, kecuali hudud kerana sebab-sebab yang tidak dapat dielakkan. Tetapi kekurangan itu telah ditampung oleh kerajaan melalui program Islamisasi.[27]

Metod Ketiga: Menggunakan Metod Pengukuhan dan Pengesahan Secara Tawsif /ciri-ciri.

Metod ini digunakan untuk menyenaraikan ciri-ciri yang dimiliki oleh Malaysia yang didapati selari dengan ciri-ciri sebuah negara Islam yang diutarakan oleh beberapa ulama silam. Perkara ini telah disebutkan di bahagian awal perbincangan ini. Sebagai contoh dan maklumat tambahan Wan Zahidi telah mengutarakan ciri Syura ditawsifkan melalui parlimen yang wujud dalam negara Malaysia adalah menepati kehendak Syura sebenar.

Begitu juga cara perlantikan pemimpin di Malaysia adalah menepati kaedah pemilihan ketua negara menurut Islam, iaitu secara pilihanraya dan wilayah al-`ahd. Dengan itu ciri ini mengukuhkan lagi kedudukan dan status negara Islam di Malaysia.

Metod Keempat: Menggunakan Metod Perlembagaan Negara

Metod ini merujuk kepada peruntukan 3 (1) mengenai kedudukan Agama Islam sebagai Agama Persekutuan berbunyi: “Agama Islam ialah agama bagi Persekutuan; tetapi agama-agama lain boleh diamalkan dengan aman dan damai di mana-mana bahagian Persekutuan.” Bagi Wan Zahidi, peruntukan tersebut mengiktiraf Islam sebagai agama rasmi negara. Beliau menyifatkan kedudukan Islam itu sebagai hasil perjuangan UMNO. Dengan peruntukan tersebut beliau menegaskan Malaysia sebagai negara Islam.

Malah dengan menggunakan hujah yang sama Hj. Mohamad Shahir Hj. Abdullah,  Ketua Pengarah Jabatan Kemajuan Islam Malaysia mendakwa bahawa tokoh akademik, Prof Ahmad Ibrahim menyimpulkan bahawa dengan adanya peruntukan "Agama Islam ialah agama bagi Persekutuan", maka Malaysia boleh memperkenalkan dirinya sebagai negara Islam.[28] 

Selain peruntukan perkara 3 (1), mereka juga berhujah dengan perkara 11 yang mengandungi peruntukan mengenai kebebasan beragama di Malaysia. Justeru pengamalan beragama itu menjadi neraca bahawa Malaysia sudah Negara Islam.

Metod ini diperkukuhkan dengan pendakwaan mereka dengan menggunakan hujah sejarah dan penghayatan Islam di Malaysia sejak dahulu lagi. Sebagaimana dakwaan Dr. Abd. Halim El Muhammady di dalam kertas kerjanya yang bertajuk: Konsep Negara Islam. Beliau antara lain menyebut perkembangan Islam di Malaysia telah wujud semenjak dahulu-kala lagi sebagai mana bukti sejarah mengatakan wujudnya Undang-undang Melaka, Kanun Laut Melaka, Kanun Pahang dan Kanun Kota Setar. Proses ini berterusan sehingga kemerdekaan. Malah selepas kemerdekaan Negara, peranan pembangunan umat Islam dari pelbagai aspek telah digiatkan lagi dari aspek keilmuan, ekonomi, dan sebagainya. Justeru walaupun Malaysia pernah dijajah, namun pengamalan perundangan kanun Islam boleh dinisbahkan sebagai Malaysia sebuah Negara Islam.[29]  

Metod Kelima: Menggunakan Metod Akal dan Logik

Metod akal dan logik juga digunakan untuk menyokong kedudukan Malaysia sebagai negara Islam. Antaranya ialah seperti yang dinyatakan oleh Wan Zahidi iaitu, jika tidak mengiktiraf Malaysia sebagai negara Islam, maka bermakna Malaysia termasuk dalam kategori negara kafir, kerana tidak ada pembahagian ketiga yang dibuat oleh fuqaha selain daripada negara Islam dan negara kafir. Sedangkan menganggap Malaysia sebagai negara kafir adalah suatu yang tidak mungkin. Oleh yang demikian nyatalah bahawa Malaysia termasuk dalam kategori negara Islam.

Megikut akal juga Hj Mohamad Shahir mendakwa bahawa seluruh Negara OIC dan dunia umumnya telah mengiktiraf Malaysia sebagai sebuah negara Islam dan Malaysia merupakan anggota OIC (Persidangan Negara-negara Islam Sedunia) sejak awal lagi penubuhan OIC.[30]

Selain daripada itu beliau membangkitkan satu lagi logik bahawa jika menganggap negara Malaysia bukan negara Islam, maka tidak wajib mempertahankan negara ini dari pencerobohan musuh Negara.

Metod Keenam: Menggunakan Metod Munaqasyah dan Menolak Hujah Pihak Kedua

Metod ini digunakan untuk mematikan hujah pihak lawan, seperti alasan Malaysia mengamalkan dasar sekularisme dan asobiyyah yang bercanggah dengan Islam. Dengan itu mereka mengemukakan berbagai-bagai tafsiran bagi menjelaskan konsep sekularisme dan asobiyyah yang ada di Malaysia adalah selaras dengan kehendak Islam.

Huraian panjang lebar tentang sekularisme dan asobiyyah ini telah dijuarai oleh Othman al-Muahmmadi, Fellow Kehormat IKIM. Beliau memetik pandangan dan medakwa teori asobiyyah Ibn Khaldun di dalam bukunya al-Muqaddimah bahawa asobiyyah yang ada di Malaysia adalah suatu tuntutan Islam, kerana ia merupakan satu gambaran kekuatan sesuatu bangsa dalam menjalankan pemerintahan dan kekuasaan. Ia tidak ditolak oleh Islam. Sedangkan asobiyyah yang bercanggah dengan Islam ialah dalam perkara kezaliman seperti yang dinyatakan oleh Rasulullah s.a.w .

Manakala sekularisme pula ditafsirkan sebagai satu sikap menolak agama dalam kehidupan, sedangkan apa yang ada di Malaysia bukannya sikap menolak Islam, kerana kedudukan Islam begitu mendapat tempat di dalam masyarakat dan negara Malaysia. Sebab itu tidak timbul soal sekularisme di Malaysia.

Inilah metod dan kaedah serta hujah yang diutarakan oleh ulama yang berada dalam dalam UMNO untuk mendokong kedudukan Malaysia sebagai negara Islam di mana penghujahan yang dikemukakan oleh mereka terlalu leweh dan berat sebelah tanpa melihat kepada perbincangan yang adil dan lebih terbuka.  

Metod PAS

Jika begitu bagaimanakah pula konsep negara Islam yang dibawa oleh Parti Islam SeMalaysia, PAS dan apakah hujah mereka bahawa Malaysia bukan negara Islam?

Sebelum pengisytiharan PM PAS tidak mengeluarkan bahan bertulis secara khusus menolak kedudukan Malaysia sebagai negara Islam, kecuali setelah pengisytiharan negara Islam oleh Dr. Mahathir. Antaranya artikel bertajuk “Apa Ukuran Negara Islam” oleh Dr. Dzulkifli Ahmad Pengarah Pusat Penyelidikan PAS disiarkan dalam Harakah 16-31 Okt 2001 Tulisan itu banyak mempersoalkan tentang ketidakwajaran pengisytiharan negara Islam bagi sebuah negara yang mengamalkan unsur kezaliman, penekanan, pencabulan hak dan keadilan, pendakwaan dan penghukuman terpilih dan sebagainya.

Disamping itu artikel itu membuat penegasan yang sama dalam masalah dasar dan perinsip negara Islam sebagaimana yang dinukil daripada kitab Fiqh al-Daulah oleh Syeikh Dr. Yusuf al-Qaradhawi. Manakala sebelum itu pemimpin PAS cuma menolak pengisytiharan negara Islam itu melalui ceramah dan kuliah pengajaran. Kenyataan juga dibuat apabila pihak media mengajukan soalan yang berkaitan. Perlu diakui para ulama PAS ketika membicarakan pengertian dan konsep negara Islam dalam penulisan mereka, tanpa menghurai panjang lebar sejauhmana status negara Islam di Malaysia, contohnya buku Konsep Negara Islam dan Matlamatnya oleh Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang, Timbalan Presiden PAS, buku Model Kerajaan Islam oleh YB Haji Haron Taib, Ketua Dewan Ulama PAS Pusat.

Oleh sebab itu kita boleh membuat kesimpulan PAS menolak status Malaysia sebagai negara Islam, berdasarkan teori dan konsep negara Islam yang mereka bincangkan. Jadi inilah satu-satunya metod PAS dalam menyatakan Malaysia bukan negara Islam. Ini berbeza sama sekali dengan UMNO yang telah merangka beberapa metod khusus untuk mengiyakan bahawa Malaysia sebagai negara Islam.

Dalam perbincangan ini, kita akan menumpukan perhatian kepada teori-teori yang menjadi asas kepada konsep negara Islam menurut PAS. Bagi PAS penentuan negara Islam adalah berdasarkan kaedah/teori Perlembagaan (perundangan ), teori kedaulatan Islam, teori kerajaan Islam pada zaman Rasulullah s.a.w dan khulafa al-Rasyidin, teori Agama dan politik tidak boleh dipisahkan, teori sekularisme dan asobiyyah adalah dasar yang bercanggah dengan Islam, teori kepimpinan ulama dan teori tanggungjawab kerajaan Islam.[31]

Teori Ukuran Model Kerajaan Islam Pada Zaman Rasulullah s.a.w dan Khulafa al-Rasyidin.

Teori yang paling asas bagi PAS ialah: Model kerajaan Islam yang ditegakkan oleh Rasulullah s.a.w dan diteruskan oleh Khulafa al-Rasyidin adalah rujukan utama dalam sistem politik dan kenegaraan.[32] Ini berdasarkan kedudukan Rasulullah s.a.w sebagai pengasas kepada pembentukan negara menurut acuan Islam yang tulen. Identiti kerajaan Islam tersebut telah diteruskan oleh para Khulafa al-Rasyidin. Oleh yang demikian segala asas yang ada dalam sistem pemerintahan Rasulullah s.a.w dan khulafa al-Rasyidin adalah suatu kerangka utama yang semestinya ada bagi sebuah kerajaan/negara Islam. Di antara asasnya ialah: perlembagaan, kedaulatan Islam, kepimpinan Islam, kesatuan dan kebajikan umat

Teori Perlembagaan Islam atau Perundangan

Perlembagaan Negara Islam merupakan undang-undang tubuh bagi sebuah negara. Menurut Tuan Guru Haji Abdul Hadi, negara hendaklah mengucap dua kalimah syahadah melalui peruntukan perlembagaan dengan cara memasukkan peruntukan khusus bahawa undang-undang tertinggi dalam negara ialah Undang-undang Islam. Dengan itu mana-mana undang-undang dan peraturan lain yang bercanggah dengan Islam dikira terbatal. Melalui teori ini , mereka berpendapat bahawa negara Islam ialah negara yang mempunyai perlembagaan Islam sendiri sebagaimana yang dilakukan Rasulullah s.a.w melalui perlembagaan Madinah. Sementara Negara demokrasi pula mempunyai perlembagaan demokrasinya yang bercanggah dengan perlembagaan Islam. Ini merupakan justifikasi yang mendasari takrif yang dipilih jumhur ulamak di dalam menentukan status sesebuah Negara Islam.

Sebagaimana yang pernah disebutkan oleh Bekas Presiden PAS, Datuk Fadzil Nor di dalam ucapan Dasar PAS 2002 di bawa subtajuk Kedaulatan Undang-Undang berdasarkan Perundangan dan Syari'at Islam ketika membentangkan Memorandum Negara Islam.  

“Negara dan pemerintahan yang dicita-citakan PAS adalah yang mendukungi Kedaulatan Undang-Undang. Penghayatan Islam dalam pemerintahan dan bernegara pasti akan melibatkan penyesuaian perundangan dan perlembagaan Negara dengan meletakkan syariat Islam pada kedudukan yang tertinggi untuk umat Islam. Menyentuh kedudukan perundangan dan perlembagaan negara adalah perkara yang tidak boleh dielakkan. Namun sebahagian besar peruntukan dalam perlembagaan dan perundangan yang ada, boleh digunapakai untuk tujuan mendukungi kedaulatan undang-undang negara.”[33]

Teori Kedaulatan Syariah Islamiah yang Bermatlamatkan Keadilan

Kedaulatan Syariah Islamiah dalam negara bermaksud segala kegiatan pentadbiran dan aktiviti kemasyarakatan tunduk dan patuh kepada peraturan Islam/Syariah. Haji Abdul Hadi menyebut:

Syariat Allah wajib menjadi aqidah negara dan pegangan kerajaannya. Perlembagaan dan segala urusan pemerintahan hendaklah dirujuk kepadanya… .” [34]

Ini bermakna Negara perlu menjadikan al-Quran dan al-Sunnah sebagai sumber rujukan tertinggi. Perkara ini juga disandar kepada perjalanan kerajaan Madinah pada zaman Rasulullah s.a.w dan Khulafa al-Rasyidin. Perkara inilah yang diulang berkali-kali oleh Tuan Guru Nik Abdul Aziz Nik Mat Menteri Besar Kelantan, yang juga Mursyid Am PAS.

Haji Haron Taib menyatakan bahawa pemerintahan Islam itu adalah pemerintahan yang berasaskan Agama, sebagaimana yang difahami daripada kata-kata al-Imam al-Ghazali yang bermaksud: “Agama itu asas dan kerajaan itu pengawal. Maka sesuatu yang tidak mempunyai asas akan tumbang dan sesuatu yang tidak ada pengawal akan hilang.” [35]

Dalam satu kenyataan lain Haji Harun Taib juga menegaskan teori ini dengan katanya: “Pemerintahan Islam itu berbentuk khilafah atau imaratul mukminin ataupun al-imamah al-Uzma. Ia merupakan sebuah pemerintahan yang berteraskan kepada syariah Islamiah sama ada pada perlembagaannya, undang-undangnya, ekonominya dan lain-lainnya”.[36]

Teori Kepimpinan Ulama’ dan Tanggungjawab Kerajaan  

Kepimpinan negara Islam adalah terdiri daripada barisan para ulama yang berkemampuan dan memenuhi syarat kelayakan menurut konsep kepimpinan Islam.Model ini adalah satu lanjutan daripada sistem pemerintahan Islam pada zaman awal Islam. Haji Harun Taib menyebut: “Ia merupakan kerajaan yang dipandu oleh para Ulama. Hal ini adalah di dapati daripada beberapa rumusan yang dibuat oleh cendikiawan Islam yang mengatakan bahawa mengetahui syariat Islam sampai kepada peringkat ijtihad adalah salah satu daripada syarat-syarat kelayakan untuk menjadi ketua negara, perdana menteri dan hakim di dalam negara Islam”

Beliau menambah lagi bahawa penglibatan para ulama pada zaman Rasulullah s.a.w dan khulafa al-Rasyidin bukan sekadar dalam bidang politik sahaja, malahan menjadi tonggak kepada kepimpinan negara. Sebab itu beliau menegaskan:

“Golongan ulama bukan sekadar menjadi penasihat kepada negara atau kerajaan, tetapi mereka adalah pemegang polisi dan pelaksana kepada dasar negara”[37]

Perkara ini dibangkitkan kerana kedudukan ulama dipinggirkan terus dari institusi kuasa dan pemerintahan dalam sistem sekular, sebaliknya ulama hanya diberi peranan sebagai penasihat agama yang jauh lebih rendah kedudukannya darripada penasihat undang-undang moden. Akhirnya ulama’ sendiri berpecah belah sesama mereka.

Dalam konteks ini Dato’ Seri Haji Abd Hadi merujuk kepada Firman Allah dalam surah al-haj ayat 41 yang menggariskan ciri-ciri asas kepimpinan Islam bagi negara Islam, iaitu: [38]

i.                              Mendirikan sembahyang dengannya berlakulah hubungan yang kuat di antara masyarakat Islam dengan Allah.

ii.                            Memberi zakat, dengannya diberi perhatian kepada masalah ekonomi dan pembahagiannya yang adil.

iii.                           Menyuruh yang makruf, menyebarkan kebaikan dan melakukan islah dalam masyarakat.

iv.                          Mencegah kemungkaran, memerangi segala bentuk kejahatan, penyelewengan, kezaliman dan maksiat.

Beliau menambah: “Pemerintah yang begitu rupa memerlukan orang yang benar-benar layak, adil dan soleh, mempunyai persediaan ilmu, amal dan peribadi yang mulia.[39]

Manakala teori tanggungjawab kerajaan pula, mereka merumuskan dua tanggungjawab indduk yang dinyatakan oleh al-Mawardi, Ibnu Khaldun, al-Ghazali dan ulama’ yang lain iaitu: “hirasah al-Din siyasah al-Dunia bih” – Penjagaan Agama dan Pentadbiran Dunia menurut Kehendak Agama. [40]

Atas alas an mentadbir urusan keduniaan mestilah menggunakan agama maka PAS meletakkan inilah asas kepimpinan ulama’ bagi sebuah negara Islam.

Teori Agama dan Politik Tidak Boleh Dipisahkan

“Islam itu adalah agama yang syumul dan sempurna. Ajarannya mencukupi segala aspek, aqidah, syariah, akhlak dan nizam, menyentuh kerohanian dan kebendaan, kepentingan individu dan masyarakat dan tiap-tiap aspek itu tali menali di antara satu sama lain, tanpa perlaksanaan yang menyeluruh, nescaya gagal mengatasi semua masalah. Oleh itu wajiblah negara menjalankan sifatnya yang syumul.”[41]

Asas teori ini adalah merujuk kepada kesepaduan antara Islam dan urusan pentadbiran. Ia tidak boleh dipisahkan dalam apa keadaan sekalipun. Malah kedua-duanya mestilah berjalan seiringan dalam urusan pemerintahan negara. Asas teori ini akan membezakan negara Islam dengan negara bukan Islam yang memenjarakan agama dalam instutusi keagamaan semata-mata, sedangkan urusan pentadbiran negara tunduk kepada sistem lain yang bercanggah dengan kehendak Islam

Teori Sekularisme dan Asobiyyah Adalah Dasar yang Bercanggah Dengan Islam

PAS juga menolak sekular dan asobiyyah sebagai dasar bagi negara Islam. Apabila ideologi sekular menjadi dasar negara, maka nasib Islam sudah tidak terjamin. Begitu juga apabila asobiyyah menjadi dasar negara, maka berlakulah banyak unsur percanggahan dengan Islam dalam urusan pemerintahan negara. Sebab itu kedua-dua dasar itu tidak boleh menjadi dasar sebuah negara Islam. Keadaan inilah yang berlaku dalam negara bangsa pada zaman moden ini. PAS juga mendakwa bahawa UMNO mengamalkan sekularisme dan asobiyyah.

Teori ini, bagi PAS, bukan bermaksud menolak sifat cintakan bangsa dan berusaha meninggikan tamaddun bangsa menjadi satu bangsa yang kuat dan maju, tetapi apa yang ditolak oleh mereka ialah tindakan meletakkan kepentingan dan kehendak bangsa mengatasi kehendak dan kepentingan Islam. Dalam konteks inilah Tuan Guru Haji Hadi mengungkapkan kata-katanya yang bermaksud: Jika Islam selamat, bangsa akan selamat, tetapi jika bangsa selamat belum tentu Islam selamat. Begitulah juga jika Islam maju, maka bangsa akan turut maju dan mulia, tetapi kalau bangsa maju belum tentu Islam dapat maju. Sebab itulah Islam mesti dijadikan sebagai dasar, bukannya bangsa dan kebangsaan.

Teori Kesatuan Ummah dan Kebajikan Mereka

Umat Islam adalah rakyat negara Islam yang utama. Mereka hidup bersama rakyat bukan Islam.Umat adalah elemen penting dalam negara Islam kerana mereka merupakan sumber kekuatan negara.

Oleh itu umat adalah pendokong negara Islam yang merealisasikan kehendak persaudaraan dan kesatuan sebagaimana yang dinyatakan oleh firman Allah dalam surah al-Hujurat ayat 10, maksudnya Sesungguhnya orang Islam adalah bersaudara.

Datuk Fadzil menyatakan: “Pemerintahan Islam pada sifat penghayatanya menekankan aspek khidmat dan kebajikan sehingga apa yang dikatakan dengan pemerintahan Islam adalah ketika lahir di sana sebuah Negara Berkebajikan. Pada sudut 'world-view' dan falsafahnya, penghayatan pemerintahan Islam itu adalah bertujuan untuk memakmurkan atau mengisti'markan muka bumi ini dengan kebajikan dan makruf serta mengelakkan kerosakan, pembaziran dan kemusnahan terhadap seluruh makhluk di atas muka bumi ini termasuk alam sekitar.”[42]

PAS turut meletakkan konsep demokrasi sebagai acuan pembentukan Negara. Dengan alas an ini maka tidak hairanlah jika PAS terus memberikan komitmen yang padu pada prinsip demokrasi yang diamalkan oleh Negara kita melalui pilihanraya. YB Haji Mohd Sabu serta kepimpinan PAS yang  di dalam ucapan mereka sering mengutarakan prinsip ini supaya setiap ahli dan rakyat Malaysia jelas akan perjuangan PAS itu.

Mungkin terdapat beberapa teori lain lagi yang tidak dimasukkan ke dalam kertas kerja ini. Walaubagaimana pun teori-teori yang diutarakan oleh kebanyakan pimpinan PAS dirangkumkan ke dalam ucapan Dasar Presiden pada muktamar ke-48 sebagai Memorandum Negara Islam yang menjadi model pemerintahan abad ke-21.

MUNAQASYAH TERHADAP METOD YANG DIUTARAKAN OLEH UMNO DAN PAS – Melalui Skop Perbahasan Ilmiah

Kedua-dua pihak di atas (UMNO dan PAS) telah mengutarakan asas teori masing-masing mengenai negara Islam. Dalam bahagian ini kita akan meninjau sejauhmana kekuatan asas teori tersebut dari sudut pandangan ilmiah, bagi mencapai satu hala tuju dan kekuatan asas teori sebuah negara Islam

UMNO cuba merangka satu teori asas yang releven dengan realiti semasa iaitu realiti kelemahan sistem politik Islam masa kini . Untuk itu awal-awal lagi teori asas mereka berundur kebelakang supaya tidak dilihat terlalu bercanggah dengan konsep asal negara Islam yang ditegakkan oleh Nabi Muhammad s.a.w. Sebab itu awal-awal lagi UMNO mengelakkan diri daripada mengambil model dan asas kerajaan Madinah dan kerajaan Khulafa al-Rasyidin sebagai rujukan utama. Inilah yang dilakukan oleh Ust Nakhaie .Cara ini dapat mengelakkan satu jurang perbezaan yang terlalu besar antara realiti yang ada dengan kosep asal. Keadaan ini akan menyulitkan langkah dan perbincangan mereka.

Sebaliknya PAS tetap berpegang kepada model utama negara Islam dan metod salaf yang menjadikan al-Quran dan al-sunnah sebagai sandaran utama. Apa saja yang ditunjukkan oleh sunnah Rasulullah s.a.w khususnya model kerajaan Islam Madinah dijadiakan asas penting bagi PAS. Walau pun mereka dituduh terlalu ideal dan tidak berpijak kepada realiti, tetapi seolah-olah PAS tidak dapat memisahkan diri daripada metod itu Sebab itu kita dapati para ulama PAS mendahulukan al-Quran dan al-Sunnah sebagai asas utama dalam perbincangan negara Islam. Manakala pandangan para ulama silam dijadikan bahan rujukan kedua dan ketiga bagi mereka.

Metod UMNO di atas walaupun nampak menarik kerana cuba menghidupkan nilai semasa dalam pertimbangan dan kewajaran hukum, namun tanpa disedari mereka terlalu melayani realiti dan kehendak semasa mengatasi tuntutan prinsip dan dasar. Keadaan ini boleh mendedahkan Islam kepada fenomena kecelaruan, sedangkan asas kekuatan Islam berada pada prinsipnya yang tegas dan tetap.

Ketika mengemukakan teori berikut: “Adanya beberapa ciri negara Islam sudah cukup mengekalkan status negara Islam”, Ust Nakahie, dilihat terlalu ghairah untuk menjayakan misi segera negara Islam Malaysia, tanpa menyedari bahawa mereka telah mengabaikan satu asas atau ciri penting yang tidak boleh diketepikan sama sekali, kerana tanpa asas/ciri ini, maka ciri-ciri lain tidak memberi apa-apa makna. Mereka mengabaikan asas yang paling pokok dan tunggak kepada sistem Islam iaitu bersumberkan al-Quran dan al-Sunnah. Tanpa kedua-dua tapak ini, maka binaan sistem politik Islam tidak akan dapat ditegakkan. Perkara ini ditegaskan oleh Prof. Dato’ Mahmood Zuhdi dalam kenyataannya: “Ini bererti pemakaiannya siasah syar`iyah hanya akan berbangkit jika pemerintahan itu berdasarkan kepada sistem pemerintahan Islam seperti difahami daripada al-Quran dan as-Sunnah”[43]

Ini adalah asas kepada segala teori-teori lain berkenaan dengan negara Islam, kerana dengan adanya asas ini barulah teori lain dapat berperanan dengan sebaiknya seperti sembahyang merupakan tiang kepada ibadat yang lain. Tanpa sembahyang apalah guna ibadat yang lain.

Ketiadaan asas ini dikenalpasti sebagai faktor utama kepada kecelaruan tafsiran Islam yang dipakai dalam negara moden sekarang yang benar-benar menyeleweng daripada maksud sebenar Islam. Tetapi jika asas teori ini mantap, maka Islam tidak terdedah kepada permainan dan tafsiran yang salah dan mengelirukan. Semua pihak mengakui bahawa Islam yang disebut sebagai agama Persekutuan telah ditafsirkan sebagai agama untuk upacara rasmi sahaja. Islam yang ada itu tidak diberikan tafsiran yang sebenar dalam perlaksanan undang-undang, kerana sumber undang-undang yang menjadi asas teori politik Islam tidak diberi tempatnya yang sewajarnya.

Apabila ulama UMNO terlupa untuk membicarakan perkara yang paling pokok ini, maka ia merupakan satu kepincangan yang nyata, seolah-olah mereka hanya bertindak secara terbatas. Lebih-lebih lagi mereka tidak berani mengemukakan aspek kelemahan yang berlaku secara adil dan terbuka, sebaliknya menyenaraikan ciri-ciri yang baik sahaja.Perkara ini tidak wajar berlaku dalam disiplin ilmu.

Dari segi metod qias di dapati ulama UMNO kurang cermat dan tidak mendalam kerana kedudukan kerajaan Umayah tetap diakui oleh ulama Islam sebagai negara Islam kerana ciri asas negara Islam tadi masih kekal sebagaimana yang dinyatakan oleh Ibn Khaldun dan disokong oleh Dr. Diya al-Din al-Rais.[44] Sedangkan negara bangsa zaman moden ini telah hapus sama sekali kedaulatan sumber undang-undang (Al-Quran dan as-Sunnah) sebagai rujukan utama dalam seluruh urusan pentadbiran, kecuali urusan perkahwinan dan ibadat yang diberikan ruang.

Daripada perbincangan di atas nampaknya teori-teori asas negara Islam yang dibawa oleh PAS agak sukar untuk ditolak, kerana merangkumi dasar dan prinsip kepada pembentukan negara Islam sebagaimana yang ditunjukkan oleh al-Quran dan al-Sunnah. Cuma sejauhmana mereka mampu merealisasikannya dalam kenyataan. Ini boleh dijadikan satu lagi asas perbincangan diperingkat perlaksanaan, bukannya konsep dan dasar. Sebab itu, teori yang diutarakan PAS telah dapat memenuhi kehendak konsep dan dasar.

Walaubagaimanapun hakikatnya, sebahagian teori-teori asas negara Islam yang dipegang oleh PAS telah diutarakan oleh Ustaz Nakhaie semasa beliau menjadi pimpinan tertinggi PAS melaluinya bukunya: ‘Penghayatan Politik Islam Dalam Pemerintahan.’ Melalui buku itu beliau telah menegaskan bahawa negara Islam ditegakkan di atas dasar kedaulatan hukum Allah, kekuasaan ummah, dasar keadilan, syura, tanggungjawab pemerintah dan ketaatan rakyat. Buku tersebut bertujuan menolak program Islamisasi kerana dikatakan tidak bertepatan dengan kehendak Islam sebenar.

Beliau mengungkapkan satu kenyataan tegas berikut: “Walaupun terdapat sekarang ini beberapa rancangan yang berfaedah dari segi Islam dan ditegaskan di atas nama Islam seperti Bank Islam, namun ia tidak dapat mengubah sifat struktur negara ini sebagai negara secular yang tidak mendaulatkan hukum-hukum Allah.”[45]

METOD PARA ULAMAK SILAM: (Perspektif Pentakrifan Negara Islam)

Para Ulamak silam telah memberikan beberapa pengertian negara Islam mengikut bidang penekanan masing-masing. Kadang-kadang perbezaan tersebut disebabkan perbezaan dari segi latar belakang atau tujuan perbincangan yang dibuat. Walaupun secara zahirnya nampak berbeza, namun hakikatnya mereka membawa konsep yang sama tentang negara Islam. Sehubungan dengan itu didapati Ulamak Islam menggunakan sekurang-kurangnya tiga metod dalam menghuraikan makna negara Islam.

Metod Pertama ialah Metod Perundangan (Perlaksanaan Undang-Undang Islam)

Di antara contohnya ialah Abu yusuf dan Muhamad al-Syaibani yang menyebut: Negara Islam adalah negara yang zahir/dominant perlaksanaan undang-undang islam di dalamnya. Sebab itu negara yang tidak melaksanakan undang-undang Islam adalah kafir, walaupun orang-orang islam tinggal di negara tersebut. Mereka menggunakan perkataan “Zuhur Ahkam al-Islam fiha.” Pandangan terhadap metodd ini adalah merupakan metod yang sangat kuat dan dipilih kebanyakan ulamak muasarah di dalam mendefinisikan sesebuah negara Islam.

Dr. Abdul Karim Zaidan di dalam kitabnya yang pernah dicetuskan sebagai kontraversi ketika memberikan komentar di antara pandangan yang meletakkan asas perundangan dan yang tidak meletakkan asas perundangan Islam seperti takrif yang diberikan oleh As-Sarkhasi sebagai berkata: “Secara literalnya tiada perselisihan di antara kedua-dua takrif kerana secara umumnya Negara yang berada di bawah kekuasaan (pemerintahan) Islam, tentu melaksanakan perundangan Islam kerana umat Islam tidak menjalankan perundangan selain perundangan Islam.[46]

Metod Kedua ialah Metod Politik dan Kepimpinan (Sultah)

Sebahagian daripada ulamak melihat konsep negara Islam dari sudut kepimpinan dan politik, lalu mentakrifkanya sebagai sebuah negara yang dikuasai oleh para pemimpin Islam seperti yang diutarakan sebelum ini.[47]

Metod Ketiga ialah Metod Kemasyarakatan/ kemakmuran/ Keamanan Berpihak

Ada juga ulama yang menghuraikan konsep negara Islam dari kaca mata kemasyarakatan, lalu mentakrifkan negara islam sebagai negara yang menjamin keamanan orang islam. Mereka dapat hidup dengan baik dan selesa.

Mengikut Abu Hanifah sesebuah negara itu hanya akan bertukar menjadi negara kafir dengan wujudnya tiga faktor iaitu: zahirnya undang-undang kufur, bersempadan dengan negara kafir yang mana ia terdedah kepada serangan dan ancaman musuh dan tidak ada unsur perlindungan atau keamanan bagi orang Islam dan zimmi di dalamnya.

Ini bererti sebuah negara tidak dianggap negara kafir selagi tidak lengkap ketiga-tiga syarat itu. Sebaliknya sebuah negara akan dianggap Islam apabila undang-undang Islam zahir dan menonjol di dalamnya. Oleh kerana beliau lebih menekankan kepada aspek keselamatan sosial orang Islam , maka Abu Hanifah tidak menjadikan syarat perlaksanaan Islam sebagai asas dan ukuran utama Negara Islam, kerana bagi beliau penekanan dari aspek keselamatan itu lebih tepat memandangkan bahawa apabila negara itu tidak bersempadan dengan negara kafir dan orang Islam tidak memerlukan jaminan perlindungan/keselamatan , maka ia memberi erti bahawa undang-undang kafir juga tidak akan menonjol dengan sendirinya.

Maka dengan itu jelaslah jaminan keselamatan itu suatu yang lebih utama dijadikan sebagai asas pengukur. Tetapi jika bersempadan dengan negara kafir dan orang Islam memerlukan jaminan perlindungan, maka yang akan dominan ialah undang-undang kafir. Asas yang dikemukakan oleh Abu Hanifah itu harus difahami secara mendalam, kerana ia tidak memberi maksud selapis iaitu apabila orang Islam aman, aman negara itu jadi negara Islam. Kalau menggunakan maksud mudah itu, maka negara Amerika, England dan sebagainya jadi negara Islam kerana orang Islam boleh hidup, mencari harta dan beribadat dengan aman sebagaimana negara-negara umat Islam yang lain juga .

Sebenarnya penekanan kepada aspek keselamatan itu bermaksud bahawa sebuah negara Islam tetap menjadi milik umat Islam dan dikira sebahagian daripada wilayah Islam yang mesti terlaksna di dalamnya hukum Islam, selagi tidak memenuhi tiga syarat yang telah dijelaskan. Sebab itu walaupun dalam sebuah negara Islam itu tidak dilaksanakan hukum Islam, ia tetap dianggap sebahagian daripada milik Islam dan tertakluk kepada perlaksanaan hukum Islam. Sebaliknya jika kita telah menganggap negara itu bukan lagi sebahagian daripada negara Islam, maka hukum Islam tidak lagi wajib dilaksanakan seperti orang Islam yang berzina di negeri kafir/harb, atau mencuri atau minum arak atau melakukan fitnah qazaf, maka hukum Islam tidak dikenakan ke atasnya.

Maka jelaslah daripada huraian di atas, bahawa Imam Abu Hanifah bukan merendahkan kepentingan perlaksanaan undang-undang Islam di dalam negara apabila beliau mengutamakan asas keselamatan. Sebaliknya asas keselamatan itu digunakan kerana ia lebih menguntungkan kedudukan Islam dalam negara di mana selagi kedudukan orang Islam tetap terjamin/selamat, maka peraturan/undang-undang Islam mesti dikuatkuasakan ke atas penduduknya, disebabkan negara itu masih berada dalam senarai negara Islam.[48]

Rumusan

Setelah melihat kepada ketiga-tiga metod yang dikenalpasti diutarakan oleh ulamak-ulamak Islam silam dan muasarah maka melihat kepada pandangan Jumhur Fuqaha’, penekanan utama yang diberikan adalah dalam aspek perundangan; iaitu metod pertama. Manakala metod kedua dan ketiga dari aspek pemerintahan dan keamanan adalah merupakan aspek sampingan yang juga menjadi formula perbincangan fuqaha. Justeru, Metod pertama dari segi perundangan adalah merupakan metod yang kukuh dan perlu diberikan perhatian.

EPILOG

Alhamdulillah, dengan waktu yang terhad ini penulis bersyukur ke hadrat Allah SWT kerana diberikan ruang masa untuk menyediakan kertas kajian ini. Walau bagaimanapun kertas kerja ini belum siap sepenuhnya. Masih terdapat dua perkara yang tertulis di awalnya yang tidak sempat disiapkan. Pun begitu, kajian akan diteruskan terhadap dua perkara tersebut iaitu mengenai pernilaian terhadap peruntukan Islam di dalam perlembagaan Malaysia serta matlamat penubuhan negara Islam. Walhal, literalnya kupasan tentang Negara Islam adalah sangat luas. Kertas ini hanya sebahagian perbahasan sebagai penunjuk jalan untuk menerangkan metod dan konsep Negara Islam.

Justeru selaku hamba Allah yang lemah lagi dhaif, penulis memohon ampun dan maaf sekiranya terdapat seribu satu kelemahan di dalam penulisan ini. Sekiranya terdapat kesilapan dan kesalahan penulis berharap semoga diperbetulkan. Segala yang sempurna itu milik Allah dan segala kekurangan itu adalah milik kita selaku hambaNya.

Salam Siasah!

Al-Fikru Wat-Tatbiq

Disediakan oleh,

AHMAD TARMIZI ISMAIL

Fakulti Syariah Dan Undang-undang

Jabatan Syariah Islamiah

Universiti Al-Azhar, Tanta.

[email protected]

290103