WIERZENIA ANIMISTYCZNE
Pomimo wielkiego znaczenia buddyzmu dla ludności Lao Loum i niektórych Lao Theung , animistyczne wierzenia są dość rozpowszechnione wśród wielu etnicznych a nawet społecznych grup . Wiara w phi ( duchy ) znacznie ubarwia relacje Laotańczyka z naturą i wspólnotą ludzką, stanowiąc zarazem podstawowe wytłumaczenie przyczyn chorób i nieszczęść . Często wierzenia w phi są łączone z buddyzmem , szczególnie wśród społeczności wiejskich , i wielu mnichów cieszy się poważaniem ze względu na
umiejętność wykonywania egzorcyzmów i wypędzania złych duchów z ciała , lub domostwa, co przynieść ma zakończenie choroby i opuszczenie domu .
Istnieje cała czereda phi
które są w zasadzie wszechobecne i rozmaite . Niektóre reprezentują podstawowe pierwiastki natury : ziemię , niebo , ogień , i wodę . Wielu Lao Loum wierzy że są chronieni przez khwan ( trzydzieści dwa duchy zamieszkujące ciało ) . Choroba zdarza się kiedy jeden albo kilka z tych duchów opuści ciało ; Stan ten odwracany przez ceremonię soukhwan czasami zwaną baci polegającą na wzywaniu wszystkich trzydziestu dwóch khwan . W celu zatrzymani i zachowania wszystkich duchów zawiązuje się bawełniane sznurki wokół przegubów dłoni wszystkich uczestników . Ceremonia ta często wykonywana jest w celu powitania gości witać jak również przed lub po długiej podróży , albo po zakończeniu choroby ; jest też centralnym rytuałem wśród Lao Loum podczas ceremonii ślubnej i świętowania z okazji narodzin dziecka.Dużo Laotańczyków wierzy również , że khwany osób które umarły gwałtowną śmiercią lub przy porodzie, nie podążają do nowego wcielenia , ale pozostają na ziemi jako złe duchy - phi phetu
. Animiści obawiają się również dzikich duchów zamieszkujących lasy . Są też duchy zamieszkujące gaje , ogrody , stare domy, zazwyczaj ani nie dobre ani nie specjalnie złe ( o ile nie wchodzi się im w drogę ). Można jednak za pomocą specjalnych ofiar , spożytkować ich moc.Ceremonie poświęcone duchom phi zwykle polegały na składaniu ofiar z kurcząt oraz alkoholu ryżowego. Kiedy już phi zabierze dla siebie duchową esencję ofiarowanej żywności, ludziom przysługuje prawo skonsumowania “ziemskich resztek” .Rytuał jest przygotowywany zwykle przez osobę która pragnie sobie zaskarbić względów ducha , gdy dotyczy to całej rodziny – wykonuje to głowa rodziny . W wielu wsiach mieszkają , zwykle bardzo starzy, ludzie , który cieszą się opinią obeznanych z phi . Są oni doradcami w ważnych sprawach : takich jak wybór daty ślubu , zorganizowanie rodzinnej imprezy czy innych mających znaczenie dla osoby, rodziny czy wioski. Mieszkańcy każdej nizinnej wsi wierzą że ich wioska jest chroniona przez specjalnego phi ban , które jednak domaga się rocznej ofiary która umożliwi pomyślność wsi w przyszłości. Temu rytuałowi zawsze przewodniczy wioskowy specjalista od duchów , a jeszcze niedawno towarzyszyło temu złożenie ofiary z wodnego bawoła , obecnie ofiara są mniejsza , ale wioskę zamyka się dla obcych na cały dzień
.Większość Lao Theung i Lao Sung jest animistami, chociaż oczywiście każda z grup posiada różne praktyki i wierzenia .
Również plemiona Hmong wierzą w rozmaite duchy ,związane z domostwem , z naturą , z przodkami . Każdy dom ma co najmniej jeden mały ołtarz na ścianie , który jest centralnym punktem wykonywania rytuałów rodzinnych. Roczna ceremonia wykonywana z okazji Nowego Roku odnawia ogólną ochronę rodziny . Duchami zajmują się wszyscy wykonując zwykłe ceremonie i codzienne rytuały, ważniejsze przypadki jak choroby czy specjalne obrzędy wykonują szamani.
Stosownie do wiary Hmong , duchy zamieszkują w niebie , gdzie może tylko dostać się szaman z pomocą drabiny i magicznego rumaka . Czasami choroba jest spowodowana ucieczką duszy do nieba ,stąd szaman musi dostać się do nieba by znaleźć i sprowadzić duszę z powrotem do ciała
.Podczas takiego rytuału , szaman siedzi naprzeciwko ołtarza okrakiem na drewnianej ławie , która staje się jego magicznym rumakiem . Nakrycie z czarnego materiału odgradza go od obecnego świata , i pozwala rozpocząć trans. Szaman zaczyna się trząść się i może stawać na ławie albo poruszać się , naśladując proces wspinaczki górskiej do nieba . Monotonny śpiew szamana oznacza poszukiwania i negocjacje z niebiańskimi duchami o ratunek , lekarstwo lub informację o przyszłości rodziny
.Hmong uważają że ich szamani są wybierani przez duchy, podczas poważnej i przedłużającej się choroby, której naturę rozpoznać mogą tylko inni szamani. Choroba taka wywołana właśnie przez duchy ma być konfrontacją ze śmiercią. Zarówno kobiety jak i mężczyźni mogą w ten sposób zostać powołane przez duchy do szamańskiego stanu. Po odzyskaniu zdrowia taki szaman nowicjusz musi spędzić około dwóch lat pod opieka szaman mistrza , podczas których uczy się monotonnych śpiewów , technik szamańskich obrządków , jak również nazw i natury wszystkich duchów które mogą wpływać na losy ludzi. Ponieważ tradycja jest przekazywana ustnie, nie istnieje jednolita technika albo rytuał ; raczej kształtuje się to specyficznie w granicach poszczególnych szczepów , stosownie do praktyk każdego mistrza i jego ucznia.