Lichaamsbeweging

Door de ontwikkeling van machines, het gebruik van de auto, de PC, videospelletjes, TV, enz. gebruiken mensen steeds minder hun spieren. Spieren die weinig of niet gebruikt worden, verzwakken, verliezen hun kracht en zorgen voor een vermindering van de botmassa. Dr. Franckaert spreekt zelfs van de CCC-generatie: computer, chips en cola.

Tegelijk zien we dat de stress- en zenuwproblemen door de moderne, onleefbare samenleving en economie steeds toenemen. Als we hierbij de dramatische toestand van het milieu bijrekenen en de klassieke voeding, hoeven we ons dan ook niet te verwonderen dat de gezondheid van de bevolking drastisch achteruitgaat.

Laten we even kijken naar de positieve effecten van regelmatige lichaamsbeweging of training, vermeld bij Reader’s Digest:

· ‘Het aantal energiecentrales (mitochondrieën) in de spiervezels neemt toe.

· Daarmee gaat een verhoging van het aërobe prestatievermogen gepaard.

· Het gehalte aan rode spierkleurstof (myoglobine) dat zuurstof van het celmembraan naar de mitochondrie transporteert, neemt ook toe. De zuurstoftoevoer naar de cellen verbetert daardoor.

· De glycogeendepots in de spiercellen, de opslagplaatsen van de energieleverende koolhydraten, neemt eveneens toe.

· Het aantal haarvaatjes (capillaire vaten) in de spieren wordt groter en maakt de aan- en afvoer van voedingsstoffen resp. afvalstoffen gemakkelijker.

· De gunstige uitwerking van getrainde skeletspieren op de conditie van het hart kan gemakkelijk worden vastgesteld (…) Na een paar weken training kan men al concluderen dat de hartslag duidelijk lager wordt.

· Bij een wat langduriger training neemt de hoeveelheid bloed in het hart, die met elke hartslag in de bloedbaan wordt gepompt (slagvolume) toe.

· De training heeft ook een goede uitwerking op het bloed. Het bloedvolume neemt toe. Eerst is er een toename van het bloedplasma, daarna van het aantal rode bloedlichaampjes, gevolgd door een toename van de hoeveelheid hemoglobine, dat zuurstof kan binden tot de samenstelling van het bloed weer normaal is.

· Door conditietraining is men in staat de hoeveelheid HDL-cholesterol aanzienlijk te verhogen en LDL-cholesterol te verlagen. Conditietraining kan dus arteriosclerotische veranderingen tegengaan.’

Naast deze chemische aanpassingen van de spieren en de bloedsomloop, heeft regelmatige lichaamsbeweging een gunstige invloed bij tal van ziektes en kwalen, o.a. bij astma, constipatie, osteoporose, verzakking van organen, voorjaarsmoeheid, verslavingen, depressie, stress- en zenuwproblemen, zwak immuunsysteem, slaapproblemen, schildklierproblemen,… Het is vooral goed ter preventie van hart- en vaatziekten, ouderdomsverschijnselen, overgewicht, rugklachten en ter verbetering van de ademhaling, de ontgifting en het geestelijk functioneren. Het vermindert bij vrouwen ook de kans op borstkanker. Door de aanmaak van endorfines (neurotransmitters zoals serotonine en noradrenaline) tijdens de lichaamsbeweging voelt men zich beter en deze stoffen hebben een positief effect op stress, depressie, angst, enz.

Door de verhoging van de bloedcirculatie en de ademhaling en een betere stoelgang, is er een betere uitscheiding van afvalstoffen. Dit is van belang voor iedereen, maar zeker bij overgewicht, reuma en andere stofwisselingsproblemen. Sporten is een goede uitlaatklep voor stress.

Voor iedereen is er wel wat wils. Er zijn rustige vormen van lichaamsbeweging (yoga, wandelen, t’ai-chi,…) tot meer intensieve (tennis, voetbal, …). Er zijn individuele sporten (zwemmen, lopen, …) en groepssporten (volley, voetbal,…). Hierbij wordt in wisselende verhouding beroep gedaan op de vijf vormen van belasting, nl. coördinatievermogen, lenigheid, kracht, snelheid en uithoudingsvermogen, dat het belangrijkste is voor de gezondheid.

De conditie van hart en bloedvaten neemt alleen toe als men een activiteit minimaal zo’n 2 à 3 maal per week doet gedurende een dertigtal minuten. Het is belangrijk om opwarmingsoefeningen vóór en afkoelingsoefeningen na de activiteit te doen, om spierpijn en blessures te voorkomen. Langdurige, low-impact beweging zoals fietsen, zwemmen, wandelen doet meer vet verbranden dan kortdurende, high-impact beweging zoals aerobics. De Britse Health Education Authority raadt aan om vijf keer per week een half uur matige inspanning te leveren zoals wandelen of zwemmen.

Men kan uiteraard overwegen zich in te schrijven in een fitnesscentrum. Bedenk echter dat ze duur zijn, dat er vaak airconditioning wordt gebruikt met de nadelige gevolgen voor de luchtwegen en het immuunsysteem, dat men er soms wordt bekeken, dat er in sommige centra een arrogant sfeertje hangt, en dat er lawaaiierige, chaotische muziek wordt gespeeld waarvan men niet bepaalt ontspant, integendeel. Het is aangeraden, eerst te proberen in het dagelijks leven meer beweging in te bouwen. Als men niet genoeg zelfdiscipline kan opbrengen en ev. ook nieuwe mensen wil leren kennen, kan men overwegen zich in een fitnesscentrum in te schrijven; men wordt er wel vaak goed begeleid door een kinesist of een licentiaat lichamelijke opvoeding die voor u een aangepast programma opstelt op basis van uw conditie op dat moment. Door het feit dat men er een prijs voor betaalt, is dit een motivatie om regelmatig te gaan oefenen, anders is het zonde van het geld…

Men kan ook meer lichaamsbeweging inbouwen in het dagelijks leven, bvb. met de fiets of te voet boodschappen doen i.p.v. met de auto (denk over de aanschaf van een voldoende grote fietstassen), traplopen i.p.v. de lift te gebruiken, opstaan als men het kanaal op TV wil verzetten i.p.v. de afstandsbediening te gebruiken, de was buiten ophangen i.p.v. het droogapparaat te gebruiken, een halte vroeger van de bus afstappen, enz. Veel mensen weten niet dat de lucht binnenshuis vaak slechter van kwaliteit is dan buitenshuis; een extra motivatie dus om buiten te komen.

Lichaamsbeweging is een goede uitlaatklep voor stress en kan spanningen voorkomen of verbeteren. In dit verband is competitiesport echter niet zo aangewezen omdat dit eerder spanning creëert dan loslaat… Ook teveel sporten is ongezond en kan leiden tot hoge bloeddruk, hartklachten, artritis, enz.

Jarenlang dezelfde sport doen kan leiden tot een sleur waardoor de motivatie afneemt. In plaats van het dan op de duur op te geven, kan men beter eens van sport verwisselen. Van tennis naar zwemmen, van zwemmen naar roeien, van kayak naar zeilen, van volleybal naar karate enz.

Bron:

GoFit, Brochure ‘Kom in beweging’, GoFit Fitnesscentrum Aartselaar, 2002

Pietroni, P.,De complete familiegids voor alternatieve geneeskunde, Terra/Lannoo, Warnsveld/Tielt, 1996 (ISBN 9020929461)

Reader’s Digest, Gezonder leven-Natuurlijk genezen, Uitgeversmaatschappij The Reader’s Digest NV, Amsterdam/Brussel, 1989 (ISBN 90 6407 1780)

Reader’s Digest, Gezond leven/Natuurlijk genezen, Gezonde voeding, Uitgeversmaatschappij The Reader’s Digest NV, Amsterdam/Brussel, 1999 (ISBN 9064075557)

Vogel, A., De kleine dokter, Kosmos-Z&K Utrecht, 1995 (ISBN 90-215-2511-9)