สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ทรงเสด็จมาที่เมืองลับแล และได้ทรงพระนิพนธ์ไว้ดังนี้คือ          

ชาวเมืองทำทำนบเรียกว่า " ฝาย "  กั้นลำธารทดน้ำแล้วขุดเหมือง ชักน้ำไปตามเรือกสวน ที่ดินเมืองลับแลจึงอุดมด้วยกสิกรรมทั้ง ทำนา และ

ปลูกต้นไม้ต่างๆ บางอย่างไม่งอกงามในเมืองอื่น ที่ใกล้เคียงกัน เช่น ทุเรียนและลางสาด เป็นต้น ก็มีผลบริบรูณ์ ที่เมืองลับแล จึงเกิดเป็นโภคทรัพย์

ของพวกชาวเมือง แต่ชาวเมืองลับแลเป็นไทยเหนือ เช่น เดียวกับพวกชาวเมืองแพร่ และเมืองน่าน เป็นต้น

ตั้งแต่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เพราะมีชื่อปรากฏในพงศาวดารสมัยแรกตั้งกรุงธนบุรีเป็นราชธานี เมื่อพิจารณาดูภูมิประเทศที่กับพวกชาวเมือง

ประกอบกันสันนิษฐานว่าเมืองลับแล เดิมเห็นจะเป็นที่ตั้งซ่อนพวก ชาวเมืองแพร่ เมืองน่าน ที่หนีข้าศึกหรือความเดือดร้อนด้วยเหตุอื่น พากันพอยพ

ชีพได้สะดวก ก็อพยพกันมาตั้งภูมิลำเนามากขึ้นทุกที จนถึงตั้งเป็นเมืองขึ้นของเมืองพิชัย อย่างเป็นอำเภอหนึ่ง มาแต่โบราณเหมือนกับที่เป็นอยู่บัดนี้

            ชื่อที่เรียกว่าเมืองลับแล สมกับภูมิเมืองยิ่งนัก มีคำกล่าวกันมาแต่ก่อนมาถ้าผู้ที่อยู่ที่อื่นไปยังเมืองลับแล พระไทรเจ้าป่ามักบันดาลมิให้เห็นผู้

คนพลเมืองและที่สุดอาจปิดบังหนทางเสียมิให้กลับอกมาได้ ความที่กล่าวนี้ประหลาดที่เป็นความจริงทั้งสองข้อ  ด้วยพวกชาวเมืองลับแลมักหวาดหวั่น

ครั้นครามคนต่างเอง เห็น่จะเป็นนิสัยสืบมาตั้งแต่แรกหนีมาตั้งซุ่มซ่อนอยู่ ณ ที่นั้น คงเคยถูกมูลนายหรือผู้มีอำนาจติดตามมาค้นคว้าจับกุม จึงเลย

อ้างอิงจาก       ฟู บุญถึง และคณะ . ( ม.ป.ป.) . ลับแลหรือจะแลลับ , สำนักงานการประถมศึกษาอำเภอลับแล