ข้อมูลพื้นฐานหมู่บ้านคลิตี้ล่าง
การย่องสาว ปัจจุบันชุมชนคลิตี้ล่างและคลิตี้บน ยังมีประเพณีการย่องสาวอยู่ โดยชายหนุ่มจะแอบไปหาหญิงสาวในห้องนอนตอนกลางคืน ถ้าหญิงสาวพอใจชายหนุ่มคนนั้น หญิงสาวก็จะไม่ร้องบอกญาติ ๆ แต่ญาติฝ่ายหญิงต้องพยายามจับให้ได้ว่ามีคนมาย่องหาลูกสาวตนเอง เมื่อจับได้จะมีการแต่งงานให้อยู่กินกันต่อไป ถ้ามีการย่องช่วงเข้าพรรษาถึงญาติผู้หญิงจะรู้อย่างไรก็จะแต่งงานไม่ได้ แต่ถ้าหญิงสาวไม่พอใจ หญิงสาวเจ้าจะร้องบอกพ่อแม่และมีการปรับชายหนุ่มแล้วแต่จะตกลงกัน
ประเพณีผูกข้อมือ จะทำกันในวันเพ็ญหรือวันพระเดือนเก้า ซึ่งตรงกับประมาณสิงหาคมของทุกปี เพื่อเรียกขวัญคน ข้าว และสัตว์เลี้ยงในชุมชน เป็นการผูกข้อมือครั้งใหญ่ประจำปี ที่สมาชิกทุกคนในครอบครัวต้องมาทำพิธีร่วมกัน
งานบุญเข้าพรรษา ชุมชนจะหยุดงาน 3 วันไปตักบาตรที่วัดทุกวัน ในวันสุดท้ายจะมีธูปเทียนดอกไม้ไปไหว้พระพุทธรูป เรียกว่าไหว้พรรษา บางคนเลิกบุหรี่ บางคนเลิกเหล้า บางคนกินมังสวิรัสในช่วงเข้าพรรษานี้
งานบุญออกพรรษา ชุมชนจะหยุดงาน 3 วันไปตักบาตรที่วัดทุกวัน ในวันสุดท้ายจะมีไม้ตอกเป็นรูปเจดีย์ คนในชุมชนจะมีเทียนคนละ 1 เล่ม ในไส้เทียนจะมีด้ายมากกว่าอายุตัวเอง 1 เส้น กลางคืน 2-3 ทุ่มทุกคนจะจุดเทียนไปเสียบไว้ที่เจดีย์เรียกว่าเจดีย์ไฟ เป็นพิธีสะเดาะเคราะห์
งานบุญเดือนลากะบอง(งานสาร์ท) หรือบุญเรือบิน จะทำในวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 10 จะใช้ไม้เปลือกกล้วยทำเป็นรูปเรือบินเอาผักผลไม้ในไร่ของตัวเองไปใส่ไว้ ชุมชนจะหยุดงาน 3 วัน วันแรกตักบาตร วันที่ 2 หลังจากตักบาตรเสร็จจะรวมตัวกันทำเรือบินในช่วงเย็นจะเอาผักผลไม้ไปใส่ไว้เวลา 2 ทุ่มจะมีพิธีไหว้เรือบิน ตีห้าของวันรุ่งขึ้นจะนำกระยาสาร์ทไปใส่ไว้ในเรือบินแล้วนำไปถวายพระ
การขอฝนจากพระพรหม จะทำในวันสงกรานต์โดยมีมัคทายกเป็นผู้นำ คนกระเหรี่ยงเชื่อว่าพระพรหมจะลงมาบนโลกในวันสงกรานต์ของทุกปีเท่านั้น ชาวบ้านจะสร้างศาลาเล็ก ๆ ในบริเวณวัด ทุก ๆ บ้านต้องนำข้าวต้มและปลาเค็มไปถวาย และขอฝนกันเวลาตี 5
|
|