- Wystąpiliśmy do IPN, którego prokuratorzy wszczęli śledztwo w tej sprawie, z pytaniem o podanie liczby ofiar, chociażby przybliżonej, a także nazwisk pomordowanych w Koniuchach - poinformowała Jolanta Adamska, szefowa działu zagranicznego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Do czasu otrzymania niezbędnych informacji Rada nie jest w stanie nic zrobić w tej sprawie, gdyż konieczne jest to do ustalenia formy, a także napisu mającego uczcić ofiary masakry. Rada także nawiązała współpracę w tej sprawie z merem Solecznik na Litwie, w pobliżu których znajdują się Koniuchy.
Już w maju tego roku prasa donosiła, że w Koniuchach stanie drewniany krzyż upamiętniający ofiary masakry oraz wbudowana zostanie tablica pamiątkowa w kościele parafialnym w Butrymańcach. Nie dojdzie jednak do realizacji tego projektu, gdyż opierał się on na błędnych informacjach, że w Koniuchach jest jedna mogiła zbiorowa. Po przeprowadzeniu wizji lokalnej w Koniuchach i okolicznych miejscowościach okazało się, że ofiary masakry zostały pochowane w grobach indywidualnych przez rodziny i znajomych, a ich szczątki znajdują się na cmentarzach w Bieniakoniach (ówczesna parafia, aktualnie w granicach Białorusi), na Litwie w Butrymańcach oraz w samych Koniuchach. Adamska, która uczestniczyła w wizji lokalnej, stwierdziła, że w Koniuchach cmentarz jest w fatalnym stanie i aktualnie nie da się nawet ustalić, które z mogił na tymże cmentarzu to miejsca pochówku ofiar tamtej zbrodni.
W lutym tego roku Kongres Polonii Kanadyjskiej wystąpił do IPN o wszczęcie śledztwa w sprawie wymordowania przez żydowski oddział partyzancki, podporządkowany Centralnemu Sztabowi Partyzanckiemu w Moskwie, całej ludności wioski Koniuchy na Nowogródczyźnie. Aktualnie oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi prowadzi śledztwo "w sprawie pacyfikacji przez partyzantów sowieckich w dniu 29 stycznia 1944 r. we wsi Koniuchy, gmina Lida, woj. nowogródzkie i zabójstwa kilkudziesięciu mieszkańców tej wsi". Żydowskie źródła podają, że wymordowano wtedy około 300 osób, w tym kobiety i dzieci. Sprawcy zbrodni, mieszkający po wojnie w USA i Izraelu, w licznych publikacjach opisują ten mord. Chaim Lazar w "Destruction and Resistance", opisując tę zbrodnię, stwierdził, że "zadanie wykonano w krótkim czasie. Sześćdziesiąt gospodarstw chłopskich, w których mieszkało około 300 osób, zniszczono. Nie uratował się nikt". Inne relacje znajdują się w "Memorial to a Jewish Community in Poland" oraz w dzienniku partyzantów żydowskich pt. "Operations Diary of a Jewish Partisan Unit in Rudniki Forest".

Moro

Powrot