De islam beoogt een maatschappij te creëren, waarin vrede en voorspoed onder de burgers heerst. Hierbij hoort ook materiële vooruitgang en hiervoor heeft God aan de mensheid de hulpbronnen van de aarde geschonken^[1].

Bij een ideale samenleving hoort ook een bloeiende economische toestand en daarom wordt in de islam het verrichten van arbeid sterk aanbevolen. Echter bestaat het gevaar dat de mens zodanig opgaat in het vergaren van rijkdom, dat hij/zij het geestelijk aspect van het leven uit het oog verliest. Hierdoor zou hij/zij ertoe kunnen komen allerlei onwettige en onverantwoorde middelen aan te wenden om zoveel mogelijk geld te verdienen (corruptie, gokken, enz.). Om deze extremiteiten te vermijden, zijn volgelingen van verschillende godsdiensten (ook binnen de islam!) tot het andere uiterste gegaan en hebben diverse vormen van ascetisme, zoals het monnikendom, ingesteld. De gedachte hierachter is, dat wanneer de mens afgesloten wordt van de verleidingen van de wereld (zoals rijkdom en seks) hij vanzelf wel tot een zuiver spiritueel leven zal komen. Dit is echter niet de lering van de islam. De Koran zegt dat God werk- en rusttijden heeft geschapen:

“En Wij hebben de nacht tot een bedekking gemaakt, en de dag voor het zoeken naar levensonderhoud”^[2].

De mens kan zijn kwaliteiten slechts dan ontwikkelen, wanneer hij blootgesteld wordt aan de aantrekkelijke dingen van de wereld; door zich in te spannen om niet toe te geven aan deze verleidingen en het rechte pad te kiezen, kan hij geestelijke vooruitgang boeken. De islam staat dus voor het vinden van een middenweg; vandaar dat de Koran de gelovige leert om te bidden voor het goede in deze wereld en in het Hiernamaals^[3]. Ascetisme is aan de islam dus onbekend en daarom wordt het door de Koran “een verzinsel van mensen” genoemd^[4].

Behalve dat arbeid en het vergaren van rijkdom noodzakelijk zijn voor de vooruitgang van een samenleving, hebben deze zaken voor de mens als individu ook een andere belangrijke functie. Bezit wordt in de koran “een middel ter ondersteuning” genoemd^[5]. Deze ondersteuning is niet alleen voor de mens en zijn gezin bestemd, maar in feite voor iedere medemens die arm en behoeftig is. Rijkdom wordt in de islam namelijk niet zozeer gezien als het bezit van de mens zelf – ook al heeft hij het met zijn eigen handen verdiend – maar als het bezit van God, dat aan hem/haar is toevertrouwd. Daarom geeft de koran als een kenmerk van de gelovigen dat zij “uitgeven van wat God aan hen heeft gegeven”^[6]. Door van zijn bezit uit te geven verzacht de mens het leed van zijn medemens, ontwikkelt hij een gevoel van mededogen voor zijn minder bedeelde broeder en onthecht hij zich van aardse bezittingen. Dit laatste is zeer belangrijk, aangezien het verlangen naar steeds meer rijkdom tot onverantwoord gedrag zou kunnen leiden, zoals eerder gesteld.

Arbeid en rijkdom zijn slechts een middel om bepaalde doelen te bereiken en niet het doel van het leven zelf. De mens mag zoveel geld verdienen als hij/zij wil; op geld verdienen staat geen beperking, behalve dan dat buitensporigheid moet worden vermeden^[7]. Want al zijn de daken en trappen van zijn huis van zilver en goud, zoals de Koran zegt, het Hiernamaals (het hoger / geestelijk leven) bij God is alleen voor de plichtsgetrouwe gelovigen^[8]. Deze worden in de Koran beschreven als:

“Mensen, die zich niet door handel of door verkoop laten afleiden van de gedachtenis van God, het onderhouden van het gebed en het geven van liefdadigheid ” (24:37).

Ook al bent u dus bezig geld te verdienen, God wenst dat u continu een plaats voor Hem heeft in uw hart en dat u een deel van uw verdiende kapitaal als liefdadigheid geeft aan uw (arme) medemens. Alleen op deze wijze kan een bloeiende, vredelievende samenleving ontstaan met rechtschapen en vrome burgers, die op verantwoorde wijze hun geld verdienen en besteden.

“En indien u vreest dat u niet rechtvaardig kunt handelen tegenover de bijzondere gevallen (yataama), huw dan zulke vrouwen die u goed lijken: twee, drie, vier. Maar indien u vreest dat u niet rechtvaardig zult zijn, huw dan één, of wat uw rechterhanden bezitten.”^[3]

De heilige profeet Mohammed (vrede zij met hem) werd geboren in het jaar 571 n.C., op de 12^e dag van de islamitische maand Rabi ul-Awwal, in een Arabië waar afgoderij, drank, kansspelen, ontucht, bloedvetes e.d. normale zaken waren. Vanwege zijn hoge moraal, die hem onderscheidde van de andere Arabieren, kreeg hij de bijnaam ‘Al Amien’ (de betrouwbare). Mohammed trouwde op 25-jarige leeftijd met de weduwe Gadiedja en toen hij zijn eerste openbaring ontving, was zij de eerste die in zijn missie geloofde. De groep moslims groeide daarna gestaag.

Met de groei van de islam namen ook de tegenstand en de vervolging toe. Daarom vertrok een groep moslims uit Mekka naar Abessinië (het huidige Ethiopië), waar ze van de Christelijke heerser toestemming kregen om er te verblijven. Mohammed gaf er dus de voorkeur aan dat zijn mensen onder een Christelijke heerser, zijnde een volgeling van het Boek, verbleven in plaats van onder de heidenen. Op gegeven moment werden de achtergebleven moslims in Mekka afgezonderd in een kleine wijk, alwaar ze noodgedwongen drie jaar lang moesten verblijven. In deze tijd boekte de islam slechts weinig vooruitgang. Kort na deze drie jaren van gevangenschap en onderdrukking kreeg Mohammed nog twee zware tegenslagen te verwerken, namelijk het overlijden van zijn echtgenote Gadiedja en van zijn oom en beschermheer, Abu Talib. Toen de profeet na al deze tegenslagen nog steeds geen gehoor voor zijn missie vond in Mekka, ging hij naar een andere stad, genaamd Ta’if. Al gauw bleek dat men ook daar geen oor had voor zijn boodschap en hij ging, terwijl hij bekogeld werd met stenen, terug naar Mekka.

In deze droevige tijd vond de Mi’raadj plaats, de geestelijke hemelvaart van de profeet Mohammed. Hij werd door God naar Hem toe geroepen, ongetwijfeld met de bedoeling hem te troosten en hem de belofte te geven, dat zijn missie succesvol zou zijn. Hierbij kreeg Mohammed ook de plicht opgelegd vijfmaal per dag het gebed te verrichten. De keuze voor dit moment lag ongetwijfeld aan het dieptepunt in zijn leven; een regelmatiger gebed werd hem daarom voorgeschreven om hulp te zoeken in beproevingen, zoals ook de Koran leert^[1]. Vandaar dat de profeet Mohammed het gebed eens ‘de hemelreis van de gelovige’ is heeft genoemd. Het gebed dient echter niet slechts in momenten van beproeving te worden verricht om troost te zoeken, maar is ook een middel om iemands dankbaarheid tegenover God te uiten. Vandaar dat, toen Aisjah, echtgenote van de profeet, eens aan hem vroeg waarom hij zoveel extra gebeden verrichtte, aangezien God hem al zijn vroegere en toekomstige fouten reeds vergeven had, hij antwoordde: “Moet ik dan geen dankbare dienaar zijn?”.

Ook na deze Mi’raadj bleef de situatie in Mekka nog steeds ondraaglijk en op gegeven moment ontstond de noodzaak voor de moslims om Mekka te verlaten. Kort daarvoor was Mohammed door bewoners van Medina gevraagd om te bemiddelen in de geschillen tussen de stammen in deze stad. Een aantal inwoners van de stad Medina was reeds bekeerd tot de islam en de vooruitzichten voor verdere groei van deze godsdienst en de veiligheid van de moslims waren er beter dan in Mekka, waardoor Mohammed aan zijn mensen de keus liet al dan niet naar Medina te emigreren. Een moeilijke keus, aangezien men veel van wat men liefhad zou moeten achterlaten en stamverbanden, toen zeer belangrijk, zouden moeten worden verbroken. Een grote groep vertrok, en toen er op gegeven moment een aanslag op het leven van Mohammed werd beraamd, vertrok ook hij. Deze uittocht (Hidjra) was in het Arabië van toen zo’n ongekende gebeurtenis, dat hiermee de islamitische jaartelling begon.

Hier zien we een verband tussen de djihaad (in de betekenis van verdedigingsoorlog)^[2] en de hidjra. Indien verdediging niet mogelijk is, bijv. vanwege een te grote overmacht, en de moslims hun religieuze plichten niet kunnen vervullen, is de hidjra (emigratie) voorgeschreven^[3]; men moet dan op zoek gaan naar een ander woongebied.

Een belangrijk punt bij deze uittocht is, dat de stamverbanden werden overstegen en er nu één grote gemeenschap werd gesmeed, gebaseerd op de Koran en het geloof in één God. Deze eenheid werd nog verder versterkt door verdragen die Mohammed aanging met de Arabische en Joodse stammen in Medina, waarbij werd overeengekomen dat de oude onderlinge vijandschappen zouden worden begraven en er een nieuwe ‘superstam’ zou worden gevormd.

Ook in Medina waren de moslims echter niet volkomen veilig. Zo werden er o.a. twee verdedigingsoorlogen gevoerd tegen de Mekkanen; bij Badr en Uhud. Maar ondanks deze tegenslagen bleef de islam groeien en toen op gegeven moment de Mekkanen een overeenkomst tegenover de moslims schonden, ging de profeet Mohammed met niet minder dan tienduizend man naar Mekka en nam de stad op vreedzame wijze in. Dit gebeuren wordt o.a. in Salomo’s Hooglied vermeld, waar in 5:10-16 een beschrijving wordt gegeven van ‘de begeerlijke’ (Hebr.: Mahammadim), die de banier zal dragen over een leger van tienduizend. Hierbij legde Mohammed niemand de plicht op de islam aan te nemen; integendeel vergaf hij zijn voormalige vijanden met de woorden: “Heden is er geen verwijt tegen u”. Dit edelmoedige karakter van Mohammed heeft er ongetwijfeld toe bijgedragen dat de islam zeer sterk bleef groeien. Twee jaren later, toen de profeet de bedevaart naar Mekka ondernam, bleek het aantal moslims namelijk zeer sterk gegroeid te zijn en ongeveer 124.000 mensen uit alle delen van Arabië woonden deze bedevaart bij. Dit was de afscheidsbedevaart van de profeet Mohammed; nauwelijks drie maanden daarna stierf hij, op de 12^e dag van de islamitische maand Rabi ul-Awwal, zijn verjaardag. De Almachtige heeft wellicht voor deze dag gekozen om Mohammed naar Zich toe te roepen, om daarmee aan te geven dat het niet de bedoeling is grote feesten ter ere van Mohammed’s geboorte te organiseren, zoals heden ten dage in grote delen van de moslimwereld gebeurt.

Koranverwijzingen: