Eet geen lauw voedsel!

DEN HAAG - Het aantal voedselvergiftigingen wil maar niet dalen, alle campagnes ten spijt. Een miljoen Nederlanders loopt jaarlijks een voedselvergiftiging op omdat het eten niet hygiënisch is behandeld.

Dat aantal is al jaren gelijk, ondanks een lawine aan voorlichtingscampagnes. Goede voorlichting blijft dus belangrijk, oordeelt het Voedingscentrum, een landelijke organisatie die adviseert over gezond eten en hygiëne. Gebrek aan kennis is niet het grootste probleem, zegt Ineke Volkers van het Voedingscentrum. ,,Mensen wéten wel dat het beter is iedere dag een schoon vaatdoekje te gebruiken, maar ze dóen het gewoon niet.'' Uit eerder onderzoek van het centrum blijkt dat driekwart van de Nederlanders weet dat voedselvergiftiging wordt voorkomen door hygiënisch te koken.

Nu de zomer is begonnen, schiet het aantal ziektegevallen als gevolg van bedorven of besmet eten omhoog. ,,Op campings is het risico op vergiftigingen hoger en de barbecue komt weer tevoorschijn. Tijdens het kamperen gaat het er vaak wat minder hygiënisch aan toe. Er is bijvoorbeeld geen koelkast of stromend water. Bij het barbecuen vergeten mensen vaak grote stukken vlees voor te garen of wordt zwartgeblakerd vlees toch nog opgegeten. Niet zo gezond'', aldus Volkers.

Een ander typisch 'zomers' probleem is de temperatuur in de koelkast. Omdat het buiten warmer wordt, moet de koelkast harder draaien om koud te blijven. Dat gaat wel eens mis, bijvoorbeeld omdat de koelkast te warm staat afgesteld. ,,In de koelkast moet het tussen de vier en zeven graden zijn. Dat kun je met een thermometer makkelijk zelf controleren'', adviseert Volkers. En hoewel kliekjes zo snel mogelijk moeten afkoelen, mogen ze niet warm de koelkast in. ,,Dan stijgt de temperatuur, met alle gevaren van dien. Verdeel het bijvoorbeeld over een paar bakjes, dan koelt het sneller af dan in de pan.''

Uit recent onderzoek van het Voedingscentrum, in samenwerking met de Voedsel en Waren Autoriteit, blijkt dat ruim veertig procent van de Nederlanders niet weet dat buikgriep het gevolg van voedselvergiftiging kan zijn. Veel mensen denken dat vooral virussen in de lucht, het drinken van koude dranken of een zeer hoge buitentemperatuur buikgriep veroorzaken.

Overigens is niet iedereen even vatbaar voor vergiftigingen. Oudere mensen lopen een verhoogd risico, al was het maar omdat ze minder geneigd zijn kliekjes weg te gooien. ,,Dat vinden ze zonde, dus eten ze vaker de restjes op, ook als die eigenlijk te lang in de koelkast hebben gestaan'', legt Volkers uit. Volgens haar zijn er drie vuistregels voor een 'smetteloze' vakantie: ,,Eet geen lauw voedsel, ook niet in restaurants. Producten moeten heet óf koud zijn. Zorg ook dat de koelkast op temperatuur blijft en was direct je handen als je in aanraking komt met rauwe producten, zoals bijvoorbeeld kip.''

Enge bacteriën

Virussen, schimmels en bacteriën. Vijf belangrijke veroorzakers van misselijkheid en diarree.

* Bacillus cereus: kan in alle etenswaren zitten, maar komt in acute vorm voor in rijstgerechten die te lang en niet koud genoeg zijn bewaard. Gevolg: variëert van overgeven binnen enkele uren tot diarree na een halve dag. Voorkomen: restjes snel afkoelen tot 4-7 graden celsius.

* Campylobacter jejuni: komt voor in rauwe kip en gevogelte en bij de boer gekochte 'rauwe' melk. Gevolg: diarree na twee tot zeven dagen en in het slechtste geval ook aantasting van het zenuwstelsel. Voorkomen: vlees goed gaar maken en rauwe melk eerst koken. Kruisbesmetting voorkomen.

* Clostridium botulinum: zit in zelf ingemaakte groenten en vlees, knoflook in olie en voor kinderen tot 1 jaar in honing. Gevolg: zenuwstelsel wordt aangetast. Kan in zelfdzame gevallen na twee uur tot acht dagen dodelijk zijn. Voorkomen: zelf geen groenten of vlees inmaken, blikken die bol staan weggooien en kinderen tot 1 jaar geen honing geven.

* Salmonella: zit in rauw vlees en eieren. Gevolg: na zes uur tot drie dagen diarree en soms gewrichtsonstekingen. Voorkomen: handen wassen, vlees goed gaar maken en ei goed laten koken.

Bronnen: