Instituut voor Islamitische
Studies en Publicaties

Deze site tot uw startpagina maken? Klik hier!

HET ISLAMITISCHE NIEUWJAAR

De betekenis van de Hidjra voor de Muslims

Het begin

De heilige profeet Muhammad (vrede zij met hem) werd geboren in het jaar 571 n.C. Hij kwam terecht in een Arabië waar afgoderij, drank, kansspelen, ontucht, bloedvetes e.d. aan de orde van de dag waren. Zijn hoge moraal onderscheidde zich al spoedig van zijn landgenoten, hetgeen hem de bijnaam ‘Al Amien’ (de betrouwbare) opleverde. Muhammad trouwde op 25-jarige leeftijd met de weduwe Gadiedja en 15 jaar later, toen hij zijn eerste openbaring ontving, was zij de eerste die in zijn missie geloofde. De groep gelovigen groeide daarna gestaag.

Tegenslagen

Met de groei van de Islam namen ook de tegenstand en de vervolging toe. Daarom verliet een kleine groep Muslims Mekka en zocht een onderkomen in Abessinië (het huidige Ethiopië), waar ze van de toenmalige zeer rechtvaardige Christelijke heerser toestemming kregen om er te verblijven. Muhammad gaf er dus duidelijk de voorkeur aan dat zijn mensen onder een Christelijke heerser, zijnde een volgeling van het Boek, verbleven in plaats van onder de heidenen. In de hierna volgende periode vertrokken ongeveer honderd Muslims naar Abessinië. De ongelovigen werden door dit vertrek alleen maar woedender op de achtergebleven Muslims. Op gegeven moment werden de Muslims in Mekka dan ook afgezonderd in een kleine wijk, alwaar ze noodgedwongen drie jaar moesten verblijven. In deze tijd boekte de Islam slechts weinig vooruitgang. Kort na deze drie jaren van gevangenschap en onderdrukking, in het jaar 619 n.C., kreeg Muhammad nog twee zware tegenslagen te verwerken, nl. het overlijden van zijn echtgenote Gadiedja en van zijn oom en beschermheer, Abu Talib. Toen de profeet, na al deze tegenslagen, nog steeds geen gehoor voor zijn missie vond in Mekka, ging hij naar een andere grote stad, genaamd Ta’if. Slechts na enkele dagen al bleek dat men ook daar geen oor had voor zijn boodschap en hij ging, terwijl hij bekogeld werd met stenen, terug naar Mekka.

De hemelreis

In deze droevige tijd vond de Mi’raadj plaats, de geestelijke hemelvaart van de profeet Muhammad. Hij werd door Allah naar Hem toe geroepen, ongetwijfeld met de bedoeling hem te troosten en hem de belofte te geven, dat zijn missie succesvol zou zijn. Hierbij kreeg Muhammad ook de plicht opgelegd vijfmaal per dag het gebed te verrichten. De reden dat deze plicht speciaal tijdens de Hemelreis werd gegeven, zullen we later zien.

De uittocht

Wie denkt dat na deze Mi’raadj de ellende, waaronder de profeet en zijn metgezellen leden, voorbij was, heeft het mis. De situatie in Mekka was nog steeds ondraaglijk en op gegeven moment ontstond de noodzaak voor de Muslims om Mekka te verlaten. Kort daarvoor was Muhammad door bewoners van Medina gevraagd om een bemiddelende rol te vervullen in de geschillen tussen de stammen in deze stad. Een aantal inwoners van deze stad was reeds bekeerd tot de Islam en de vooruitzichten voor verdere groei van deze godsdienst en de veiligheid van de Muslims waren er beter dan in Mekka, waardoor Muhammad aan zijn mensen de vrijwillige keus liet al dan niet naar Medina te emigreren. Een moeilijke keus, aangezien men veel van wat men liefhad zou moeten achterlaten en stamverbanden, toen zeer belangrijk, zouden moeten worden verbroken. Toen het grootste deel van de Muslims de moeilijke beslissing had genomen en reeds vertrokken was, en er op gegeven moment een aanslag op het leven van Muhammad werd beraamd, vertrok ook hij. Deze uittocht (Hidjra) was in het Arabië van toen een ongekende gebeurtenis en daarom voor de Muslims van zodanige betekenis, dat hiermee de Islamitische jaartelling begon.

Een belangrijk punt bij deze uittocht is, dat de stamverbanden werden overstegen en er nu één grote gemeenschap werd gesmeed, gebaseerd op de Koran en het geloof in één God. Deze eenheid werd nog verder versterkt door verdragen die Muhammad aanging met de Arabische en Joodse stammen in Medina, waarbij werd overeengekomen dat de oude onderlinge vijandschappen zouden worden begraven en dat er een nieuwe ‘superstam’ zou worden gevormd.

Medina

Ook in Medina waren de Muslims echter niet volkomen veilig. Zo werden er o.a. twee oorlogen gevoerd ter verdediging van de Muslims tegen de Mekkanen; bij Badr en bij Uhud. Maar ondanks deze tegenslagen bleef de Islam groeien en toen op gegeven moment de Mekkanen een overeenkomst tegenover de Muslims schonden, ging de profeet Muhammad met niet minder dan tienduizend man naar Mekka en nam de stad op vreedzame wijze in. Dit gebeuren wordt o.a. in Salomo’s Hooglied vermeld, waar in 5:10-16 een beschrijving wordt gegeven van ‘de begeerlijke’ (Hebr.: Mahammadim), die de banier zal dragen over een leger van tienduizend. En toen Muhammad aldus Mekka innam, legde hij niemand de plicht op de Islam aan te nemen; integendeel vergaf hij zijn voormalige vijanden met de woorden: “Heden is er geen verwijt tegen u”. Dit edelmoedig karakter van Muhammad heeft er ongetwijfeld toe bijgedragen dat de Islam een zeer sterke groei doormaakte. Twee jaren later, toen de profeet de bedevaart naar Mekka ondernam, bleek het aantal Muslims namelijk zeer sterk gegroeid te zijn en ongeveer 124.000 mensen uit alle delen van Arabië woonden deze bedevaart bij. Dit was de afscheidsbedevaart van de profeet Muhammad; nauwelijks drie maanden daarna stierf hij.

De lessen

Een belangrijke les die wij uit deze gebeurtenissen leren, is dat de gelovigen steeds tegenslagen op hun weg zullen tegenkomen als beproeving. De Koran geeft echter op verschillende plaatsen de belofte dat er na een periode van tegenspoed altijd een periode van voorspoed mag worden verwacht, zoals in hfdst. 93:1-8.

Verder kunnen wij uit de hierboven verhaalde geschiedenis het volgende leren:

1. Door edelmoedig en vergevensgezind te zijn, zullen anderen eerder openstaan voor onze argumenten ^[1].
2. Er is geen dwang in de godsdienst ^[2]. Op de Muslims rust slechts de plicht te verkondigen; het staat een ieder vrij die boodschap al dan niet aan te nemen.
3. Strijd is in de Islam slechts toegestaan ter verdediging (djihaad) ^[3]. Een aanvalsoorlog, om welke reden dan ook, is aan de zuivere Islam onbekend. Indien echter de djihaad als verdediging niet mogelijk is, bijv. vanwege een te grote overmacht, en de Muslims ervan worden weerhouden hun religieuze plichten te vervullen, is de hidjra (emigratie) voorgeschreven ^[4]; men zal dan op zoek moeten gaan naar een ander woongebied.
4. Zoals eerder gezegd, werd de plicht tot vijfmaal per dag bidden tijdens de Hemelreis aan de profeet Muhammad opgelegd. De keuze voor dit moment zal geen toeval geweest zijn; in die periode had de profeet een dieptepunt in zijn leven bereikt en een regelmatiger gebed werd hem daarom voorgeschreven om hulp te zoeken in beproevingen, zoals ook de Koran ons leert ^[5]. Vandaar dan ook de overlevering van de profeet Muhammad, welke vermeldt dat het gebed ‘de hemelreis van de gelovige’ is; door het gebed te verrichten komt de gelovige geestelijk nader tot Allah en kan hij op die manier de nodige steun vinden. Het gebed dient echter niet slechts in momenten van beproeving te worden verricht om troost te zoeken, maar is ook een middel om iemands dankbaarheid tegenover Allah te uiten. Vandaar dat, toen hazrat Aisjah, echtgenote van de profeet, aan hem vroeg waarom hij zoveel extra gebeden verrichtte, aangezien Allah hem al zijn vroegere en toekomstige fouten reeds vergeven had, hij antwoordde: “Moet ik dan geen dankbare dienaar zijn?”.

Bij het Islamitische nieuwjaar, welke dit jaar op of omstreeks 15 maart van start zal gaan (de 1^e Muharram), doen de Muslims overal ter wereld er goed aan bovenvermelde punten in gedachten te nemen als voornemen voor de komende periode. Dat zal de vrede, vriendschap, saamhorigheid, enz. tussen de Muslims onderling, en tussen de Muslims en andersgelovigen, zeker ten goede komen.

Wij wensen aan een ieder een voorspoedig Islamitisch jaar 1423 toe.

Koranverwijzingen: [1] 3:158 e.a.; [2] 2:256 e.a.; [3] 22:39-40 e.a.; [4] 4:97; [5] 2:45.

Bronnen:

• Mohammed (Karen Armstrong)
• De Heilige Koran
• Sahih Bugari (e.a. overleveringen)