Instituut voor Islamitische
Studies en Publicaties

Deze site tot uw startpagina maken? Klik hier!

ADAM: DE EERSTE MENS?

De Ware Tijd, 21 juni 2000

In ‘De Ware Tijd’ van woensdag 14 juni 2000 verscheen van de hand van Elvira Rijsdijk een artikel, getiteld: “HERDENKING GEBOORTEDAG PROFEET MOHAMMED”. In dit artikel lazen wij o.a. dat Adam ontstond, doordat God een pop van klei maakte en het leven inblies.

Het is een feit dat vele Muslims wereldwijd, onder invloed van de Westerse overheersing, Christelijke denkbeelden in hun religie opnamen. Zo werd de mening dat Adam ontstond doordat leven in een uit klei gevormde pop werd geblazen, overgenomen. Zo werden ook de fysieke verrijzenis en wederkomst van Jezus door het overgrote deel van de Muslims overgenomen; als gevolg van dit laatste ging men er ook van uit dat de hemelvaart van de Heilige Profeet Muhammad een fysiek gebeuren was. Betreffende dit laatste: zie de Heilige Qur'ân 17:60 en 53:11, waaruit blijkt dat deze hemelvaart een geestelijke gewaarwording (ru’yâ, d.w.z. droom of visioen) was.

Uiteraard hebben wij volstrekt geen bezwaren tegen de religieuze opvattingen van onze Christenbroeders. Wij trachten slechts aan te tonen dat die denkbeelden soms niet helemaal (maar vaak weer wel) met de Islamitische leer overeenkomen.

 In dit artikel zullen wij ons beperken tot de schepping van Adam. Werd Adam inderdaad ineens – pats boem – in het leven geroepen? En was hij inderdaad de eerste mens?

In Qur'ân 32:7-9 zegt God:

“Die ieder ding dat Hij geschapen heeft, goed maakte, en Hij begon de schepping van de mens uit stof. Daarna maakte Hij zijn nakomelingschap uit een extract, uit geringgeschat water. Daarna maakte Hij hem volkomen en blies in hem van Zijn geest, en maakte voor u de oren en de ogen en de harten…”.

Zie ook Qur'ân 25:54 (schepping uit water), 6:2, 7:12, 32:7, 38:71 en 55:14 (uit stof / klei) en 71:14, 71:17 (via een proces).

Hieruit blijkt dat de mens, evenals al het andere dat God geschapen heeft, een evolutieproces heeft doorgemaakt. Nu rijst de vraag: was er maar één schepsel dat evolueerde tot mens? Of waren er meerdere?

Als Adam en Eva inderdaad de eerste mensen waren, zou de tweede generatie uit hen ontstaan. Maar daarna ontstaat een probleem. Hoe zouden namelijk volgende generaties ontstaan? Zou Adam zich vermenigvuldigen met zijn dochters, zou Eva zich vermenigvuldigen met haar zonen of zouden hun kinderen zich onderling met elkaar vermenigvuldigen? Gezien dit (incest)probleem lijkt het ons logisch, dat er meerdere schepsels evolueerden tot mens. We kunnen daarom niet zeggen, dat Adam de eerste mens was. Wie was hij dan wel? Het antwoord zoeken we op in de Qur'ân en de Hadîs (overleveringen van de Profeet Muhammad).

1. Adam ontving rechtstreeks leiding van God en was derhalve een Profeet (Qur'ân 2:38);
2. Adam en Noach hebben dezelfde positie. Noach was een Profeet, dus was Adam ook een Profeet (Qur'ân 3:32; 6:85);
3. de Heilige Profeet Muhammad ontmoette Adam temidden van de andere Profeten tijdens zijn Mi’râdj (hemelvaart) (Bugârî);
4. De Profeet Muhammad zei: “Er zal geen Profeet zijn, noch Adam noch enige andere, die niet onder mijn banier zal zijn” (Tirmizî).

Strikt Islamitisch gezien, moeten wij dus concluderen dat Adam niet de eerste mens was, maar de eerste Profeet. Uiteraard moet hij een volk gehad hebben, daar het Profeetschap anders geen zin zou hebben (Qur'ân 4:64, 5:67, 6:91). Dat volk bestond dus al voordat Adam tot het Profetenambt werd verheven.

Misschien verrassend, maar ook de Bijbel maakt er zijdelings gewag van dat Adam niet de eerste mens op aarde was. Zie Genesis 4:13-18:

“Toen zei Kaïn tot de Here: Mijn misdaad is te groot om de straf te dragen. Zie, Gij verdrijft mij heden uit het land en ik zal voor uw aangezicht verborgen zijn, een zwerver en een vluchteling op aarde; ieder, die mij aantreft, zal mij doden. Toen zeide de Here tot hem: Geenszins; ieder die Kaïn doodt, zal zevenvoudig boeten. En de Here stelde een teken aan Kaïn, dat niemand, die hem zou aantreffen, hem zou verslaan. [1] Toen ging Kaïn weg van het aangezicht des Heren en ging wonen in het land Nod, ten oosten van Eden. En Kaïn had gemeenschap met zijn vrouw...”. [2]

[1] Kaïn was kennelijk bevreesd te worden herkend als (broeder)moordenaar. Wie waren degenen, voor wie Kaïn zo bevreesd was en die hem zouden kunnen herkennen en eventueel zouden kunnen verslaan?

[2] Wie was Kaïn’s vrouw en waar kwam zij vandaan?

Allemaal zaken die erop zouden kunnen wijzen, dat er behalve Adam en zijn gezin ook nog andere mensen op aarde waren.

Er zijn andere geleerden die de middenweg bewandelen en derhalve van mening zijn, dat Adam tegelijk de eerste mens én de eerste Profeet was. Eigenlijk dienen we eerst het begrip ‘mens’ te definiëren. Als we de ‘mens’ omschrijven als ‘een levend wezen dat onderscheid kan maken tussen goed en kwaad’, ‘dat in staat is Goddelijke leiding te volgen’ of iets dergelijks, dan zouden we inderdaad kunnen stellen dat Adam de eerste mens én de eerste Profeet was, aangezien hij in dat geval de eerste was die leiding van God kreeg en daarmee ‘mens’ werd. Die leiding speelde hij uiteraard door aan zijn volk (die daardoor ‘mensen’ werden). Ook in dit geval geldt, dat Adam reeds tezamen met andere ‘mensen’ op deze aarde bestond, alvorens God Zijn leiding aan hem openbaarde.

De bedoeling van dit artikel is niet om aan te geven welke van de ‘Adam-theoriën’ wel of niet juist is, maar om erop te wijzen dat er verschillende meningen bestaan betreffende dit vrij gecompliceerd onderwerp. Uiteraard zijn reacties welkom!

Tot zover het artikel, zoals gepubliceerd in De Ware Tijd van 21 juni 2000.

In De Ware Tijd van 11 januari 2001 verscheen een artikel waardoor onze stelling, dat er verschillende "eerste mensen" op aarde waren, wordt ondersteund. Hieronder het artikel.

ADAM EN EVA MOGELIJK AUSTRALISCH

SYDNEY - Adam en Eva zouden even goed Australiërs kunnen zijn als Afrikanen. Australische wetenschappers hebben dinsdag gezegd dat een analyse van het oudste DNA materiaal dat ooit is genomen aantoont dat de moderne mens niet alleen afstamt van Afrikaanse voorouders. Onderzoekers van de nationale universiteit in Australië (ANU) zeggen dat zij het DNA hebben geanalyseerd van menselijke resten die in 1974 in Lake Mungo in het oosten van Australië zijn gevonden. Volgens schattingen zijn deze resten tussen de 56.000 en 68.000 jaar oud. Volgens antropoloog Thorne van de ANU toont zowel het skelet van de "Mungo-man" als zijn DNA geen enkel bewijs dat hij uit Afrika afkomstig is. "De Mungo-man heeft een modern skelet en heeft niets van doen met Afrika", aldus Thorne. Volgens de onderzoekers heeft hij een moderne anatomie en een DNA-profiel dat inmiddels is verdwenen. Dit zou volgens de Australische onderzoekers betekenen dat tenminste één groep afstammelingen van de Homo erectus buiten Afrika is ontstaan. De Afrika-theorie houdt in dat alle moderne mensen afstammen van een gemeenschappelijke Homo erectus, de oudste bekende mensensoort. De Homo sapiens, de directe voorloper van de mens, zou tussen de 150.000 en 100.000 jaar geleden Afrika hebben verlaten en zich verspreid hebben over de wereld.
Thorne is aanhanger van een andere theorie, die beweert dat de moderne mens op verschillende plaatsen in de wereld is ontstaan uit de Homo erectus. Pas later zouden de groepen zich onder elkaar hebben vermengd. (AFP/Reuters)

Hieronder volgt nog een interessant artikel in dit verband.

In Kenia 'oudste mensachtige tot nu toe' gevonden

Een Frans-Keniaanse groep van onderzoekers zegt de oudste resten van een vroege voorouder van de mens te hebben gevonden die er ooit in de wereld zijn ontdekt.

De botten uit Kapsomin, district Baringo, in het noordwesten van Kenia, zouden zes miljoen jaar oud zijn. Dat is veel ouder dan de resten die in Aramis, Ethiopië, werden gevonden, tot de Keniaanse vondst de oudste, namelijk 4,5 miljoen jaar oud.

In Kapsomin werd gezocht in een rotsachtige laag, waarvan bekend is dat hij ouder is dan zes miljoen jaar. Op 25 oktober werden een kaak, tanden, arm- en beenbotten en een vinger ontdekt. Het is niet veel wat er is gevonden, maar volgens het paleologenteam genoeg om vast te stellen dat de gevonden mens een goede klauteraar was die zich veel in bomen moeten hebben opgehouden (armbotjes en vinger). De aard van de beenbotten wijst erop hij desalniettemin rechtop moet hebben gelopen, als hij zich op de grond bevond. Tot zijn dieet moeten vruchten met een harde schil hebben behoord: hij beschikte over hoektanden die kleiner waren dan die van een aap, maar groter dan die van de huidige mens.

Het Frans-Keniaanse team doet in Barino onderzoek in zware concurrentie met een VS-Keniaans team dat door de Amerikaanse universiteit van Yale wordt begeleid.

Bron: Trouw, 5 december 2000