Op zoek naar de echte Augustinus


Het belang van tekstkritiek en teruggevonden preken



In de loop der eeuwen heeft Augustinus (354-430) vele etiketten opgeplakt gekregen: theologen noemen hem de doctor gratiae, letterkundigen zien in hem taalvirtuoos, feministen vinden hem vrouwonvriendelij, historici typeren hem as ketterbestrijder en zijn geestelijke navolgers beschouwen hem als de ideale zielzorger. Aan bondige omschrijvingen geen gebrek! Augustinus's literaire erfenis beslaat bijna een halve eeuw en is tienmaal zo omvangrijk als alle bijbelboeken bij elkaar. In Augustinus's werken hebben zich grote verschuivingen voorgedaan: de helft van de middeleeuwse preken op zijn naam bleek niet van hem afkomstig te kunnen zijn. Maar onlangs zijn 26 preken terggevonden waarvan is aangetoond dat die wel degelijk door de bisschop van Hippo zelf gehouden zijn.



Augustijns Instituut


Het Augustijns instituut te Eindhoven heeft georganiseerd op zaterdag 24 maart 2001 een werkdag voor studenten in de letterkunde, filosofie en theologie.


Doel van deze dag was kennis to laten maken met de kleurenrijkdom van Augustinus' geschriften en het onderzoek naar wat wel en wat niet van hem afkomstig is. 's Morgens was er een vertaling en een interpretatie van een preek, ook uitleg over handschriftenvergelijking en tekskritisch onderzoek, 's middags waren er colleges van kennis met pas teruggevonden preken en het belang daarvan voor de hedendaagse kijk op Augustinus.

Progamma

1. Tekstlezing met drs. Joost van Neer (Augustijnse Instituut): Mijn juk is licht. Carthago 23 februari 403: Augustinus preekt over Matteus 11, 28-30.


2. Inleiding door dr Luc De Coninck (voormalig universitair hoofddocent Katholieke Universiteit Leuven): Via geschreven tekst naar het gesproken woord: tekstkritisch onderzoek naar Augustinus' preken.

3. Inleiding door drs. Hans van Reisen (Augustijns Instituut): Het portret van Augustinus beter belicht: de betekenis van teruggevonden preken voor het zicht op Augustinus.

1