31 ธันวาคม 2544 :: by จารุวรรณ ยั่งยืน

เมื่อหลายปีก่อนเพื่อนสนิทของดิฉันซึ่งในขณะนี้เป็นอาจารย์สอนอยู่ที่มหาวิทยาลัยในภาคใต้ เคยเปรย(บ่น)ให้ฟังในระหว่างที่เรา 2 คนนั่งดูข่าวจากทีวีด้วยกันในวันหนึ่งของวันหยุดช่วงเทศกาล(ซึ่งดิฉันจำไม่ได้ค่ะ ว่าเป็นช่วงเทศกาลอะไร ระหว่างเทศกาลสงกรานต์หรือปีใหม่)

"ทำไมเราต้องมานั่งรับรู้ ว่าตอนนี้หัวลำโพงเป็นยังไง หมอชิตมีคนมากขนาดน้อยแค่ไหน หรือถนนที่กำลังจะมุ่งหน้าไปสายใต้หรือทางอีสานตอนนี้รถติดมากกกกกกก ในเมื่อเรานั่งดูทีวีอยู่ที่สงขลา เราไม่ใช่คนที่อยู่ในกรุงเทพ เราไม่ได้อยากรู้ว่าสถานการณ์ในกรุงเทพตอนนี้เป็นยังไง หรือว่าถนนมันจะโล่งมากขนาดไหนเนื่องจากคนออกไปต่างจังหวัดกันหมด พวกทีวีหรือข่าววิทยุเค้าทำข่าวให้เฉพาะคนกรุงเทพดูหรือฟังเท่านั้นหรือ?"

คำถามที่สะท้อนให้เห็นถึงความรู้สึกของคนที่อยู่ในสถานะของผู้บริโภคสื่อ…ทำให้ดิฉันซึ่งอยู่ในสถานะของผู้ผลิต(นักข่าว)ได้แต่ทำตาปริบๆค่ะ บางคำถามก็ทำให้เราไม่กล้าที่จะตอบ?

Wilbur Schramm(1960)กล่าวถึงหน้าที่สำคัญของสื่อมวลชนไว้ใน "The Gatekeeper : A Memorandum",Mass Communication โดยหนึ่งในนั้นคือ การให้ข่าวสารที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นในสังคม ในขณะที่ Lasswell(1975)กล่าวถึงกิจกรรมหลักของสื่อมวลชน ไว้ในหนังสือ ว่าการดูแลสอดส่องสิ่งแวดล้อม(Suveillamce)หมายถึงการรวบรวมและการแสวงหาและเผยแพร่ข่าวสารเกี่ยวกับเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นทั้งภายในและภายนอกสังคม!!

หากว่าในวันนี้หรือที่ผ่านมา สื่อทั้ง 2 ชนิด(ที่เพื่อนดิฉันเปรยออกมาดังๆด้วยอาการเบื่อในเรื่องที่นำเสนอ)กำลังปฎิบัติหน้าที่หรือทำกิจกรรมตามแนวคิดของ Wilbur Schramm และ Lasswell "ในการรายงานความเคลื่อนไหวของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นสังคมไทย" และ "การรวบรวมและการแสวงหาและเผยแพร่ข่าวสารเกี่ยวกับเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นทั้งภายในและภายนอกสังคม!!…ในความคิดเห็นส่วนตัวของดิฉันมองว่าก็คงจะเป็นการรายงาน"โดยยึดหลักที่ว่า "สังคมไทย"คือ "กรุงเทพมหานคร"

ทั้งที่ประเทศไทยมิได้มีแค่กรุงเทพมหานครเพียงจังหวัดเดียว!!

หรือเป็นเพราะความง่ายในการนำเสนอ? หรือจะเป็นเพราะองค์กรข่าวล้วนแล้วแต่มีที่ตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร ในขณะเดียวกันช่วงเทศกาลเป็นวันหยุดขององค์กรภาครัฐ เอกชน รวมไปถึงนักการเมือง เป็นช่วงของการหยุดพัก หยุดทำงานและหยุดให้ข่าว ในขณะเดียวกันตัวของนักข่าว หรือผู้ผลิตเองบางส่วนก็หยุดงานเพื่อร่วมฉลองเทศกาลเหล่านี้ด้วย(นักข่าวก็ต้องการวันพักผ่อนเหมือนกับคนอื่นๆนะคะ)ประเด็นการนำเสนอก็เลยพุ่งไปที่เรื่องเบาๆสบายๆอย่างเช่นการส่งนักข่าวไปดูคนต่างจังหวัดที่เข้ามาพักพิงในกรุงเทพเดินทางกลับภูมิลำเนา เผื่อว่า(นี่ดิฉันคิดเองนะคะ)ทางบ้านของกลุ่มเหล่านี้นั่งดูทีวีอยู่แล้วให้บังเอิญเห็นหน้าค่าตาลูกหลานตัวเองในทีวี จะได้ทราบล่วงหน้าว่าหลานฉัน ลูกฉัน กลับบ้านแน่นอน ..((แหมๆๆอย่างนี้ ถ้าเป็นดิฉันนี่ ดิฉันโกรธนะคะหากใครจะมาให้ดิฉันเป็นดาราหน้าจอโดยไม่บอกให้เตรียมตัวแต่งสวยล่วงหน้า เพราะดิฉันชอบทำเซอร์ไพร์สที่บ้านค่ะ คือ ไม่บอกว่ากลับ แล้วตัวเองก็ต้องไปนั่งหง่าวอยู่หน้าประตูบ้านเป็นเกือบ 2 ชม.เพราะทุกคนในบ้านทำเซอร์ไพร์สดิฉันด้วยการหนีไปทำบุญที่วัดกันหมด…อ้าว ก็ทำไมไม่บอกล่วงหน้าล่ะว่าจะกลับบ้าน ฮาๆๆๆ))

จริงๆแล้ว ในช่วงของข่าวภูมิภาค..น่าจะมีการให้นักข่าวส่วนภูมิภาคไปจ่อไมค์สัมภาษณ์หรือยืนรายงานบรรยากาศจากสถานีขนส่งหรือสถานีรถไฟ สนามบิน ของจังหวัดที่มีสำนักข่าวภูมิภาคตั้งอยู่ด้วยบ้างนะคะ แล้วก็ส่งสัญญานผ่านดาวเทียมเข้าสู่ศูนย์ข่าวส่วนกลาง เป็นบรรยากาศการเดินทางในช่วงเทศกาลของประชาชนในทุกภาค คงน่าสนุกดี !!
บางแห่งนี่ส่งนักข่าวไปสังเกตบรรยากาศที่ขนส่งสายใต้ตั้งแต่ช่วงเที่ยงค่ะ ส่วนผู้สื่อข่าวก็น่ารักนะคะ รายงานโดยไม่มี๊ ไม่มีหยุดคิดสักคิด "ที่น่าสังเกตนะคะช่วงนี้รถที่จะภาคใต้ยังเบาบางค่ะ" ในขณะที่ผู้โดยสารที่นั่งรอรถเพื่อที่จะเดินทางกลับภูมิลำเนาก็มีจำนวน ไม่มากอย่างที่มีการคาดการณ์(เอาเอง)ไว้....

โธ่..คุณน้องขาาา บรรดารถทัวร์ รถบัส ที่จะไปทางภาคใต้นี่นะคะ เค้าเดินทางกันช่วงหลัง 5 โมงเย็นโน้นคะ คุณน้องมาทำข่าวช่วงนั้นสิคะ สักบ่าย 3 นี้คุณน้องมาดูบรรยากาศ ได้จะเริ่มเห็นคนคึกคักและหากจะให้เห็นความ"หนาตา เป็นไปตามที่คาดการณ์ไว้" คุณน้องต้องรอดูในช่วงประมาณ 17.00 น-20.00 น.

หรือล่าสุดเมื่อช่วงเที่ยงวันนี้ค่ะ ดิฉันบังเอิญหูไปได้ยินคนอ่านข่าวภาคเที่ยงของทีวีบางช่องค่ะ อ่านข่าวเกี่ยวกับบรรยากาศ(อีกแล้ว)ที่สถานีรถไฟหัวลำโพง "เป็นที่น่าสังเกตว่าที่สถานีรถไฟหัวลำโพงเช้าวันนี้ มีคนเดินทางกลับเข้ามาในกรุงเทพมหานคร จำนวนมาก และที่น่าสังเกตคือเป็นรถไฟที่มาจากทางภาคใต้และภาคตะวันออกเฉียง เหนือที่เดินทางเข้ามาถึงกรุงเทพมหานครในช่วงเช้าวันนี้ คงเป็นเพราะเนื่องจากประชาชนเกรงว่าจะมาเจอเข้ากับปัญหาจราจรในช่วงเย็นที่มีการคาดการณ์(อีกแล้ว)กันว่าจะมีประชาชนจำนวนมากหลั่งไหลเดินทางกลับเข้ากรุงเทพมหานคร เลยเดินทางกลับในช่วงเช้า"

เวลาที่ดิฉันต้องเดินทางโดยทางรถไฟหรือรถทัวร์กลับมาจากบ้านที่ใต้ ดิฉันไม่เคยนึกว่าจะกลัวเรื่องรถติดช่วงเย็น จนต้องรีบเดินทางมาให้ถึงช่วงเช้าหรือช่วงสายค่ะ แต่เพราะดิฉันไม่มีทางเลือก เนื่องจากว่ารถไฟทางจากภาคใต้ที่จะขึ้นมากรุงเทพมหานคร ไม่มีขบวนไหนมาถึงช่วงเย็น!!

ดิฉันเป็นคนหนึ่งล่ะคะที่ไม่ค่อยจะเปิดดูข่าว(ไม่ว่าข่าวภาคเที่ยง/ภาคค่ำ/หรือภาคดึก)ที่ออกอากาศในวันสุดท้ายของการทำงานก่อนวันหยุดยาวๆช่วงเทศกาล ไม่ว่าจะเป็นปีใหม่ หรือสงกรานต์…รวมไปถึงวัน หยุด วันสุดท้ายของวันหยุดยาวๆอย่างนี้ เพราะดิฉันเดาได้โดยไม่มีผิดจากที่คาดการณ์ไว้(อิอิ)เกี่ยวกับประเด็นข่าวในช่วงนี้...สรุปข่าวเด่นในรอบปี,จำนวนอุบัติเหตุที่ได้รับรายงานจากศูนย์นเรนทร, บรรยากาศการเดินทางกลับภูมิลำเนา ,การเดินทางกลับกรุงเทพมหานคร,การตบเท้าเข้าอวยพรปีใหม่,บรรยากาศแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยม(ซึ่งไม่พ้นเชียงใหม่,เกาะสมุย,ภูเก็ต) บรรยากาศการเฉลิมฉลองเทศกาลปีใหม่จากสถานที่ต่างๆในกรุงเทมหานครในคืนส่งท้ายปีใหม่(ฮาๆๆต้องไม่ลืมว่ากรุงเทพมหานครคือประเทศไทย) และบรรยากาศการทำบุญตักบาตรในช่วงเช้าของวันปีใหม่!!

ตั้งแต่วันที่เพื่อนดิฉันบ่นให้ฟังเกี่ยวกับประเด็นข่าวที่เสนอในช่วงวันหยุด กระทั้งถึงวันนี้ 5 ปีแล้วค่ะ ที่ดิฉันยังคงเห็นการเสนอข่าวส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ด้วยข่าวประเด็นเดิม-เดิม!!

และมันก็คงจะเป็นประเด็นเดิมๆอย่างนี้ต่อไป ตราบใดที่บรรดากองบรรณาธิการยังรักน้องโบ :)อย่างแนบแน่น...และไม่ยอมทำความ รู้จักกับน้องครี!!

แต่ปีนี้ดิฉันต้องขอบคุณ ผู้ชายวิกลจริต(จริงหรือหลอก)ที่ขึ้นไปยืนกางแขนกางขา ..รื้อค้นพานที่วางรัฐธรรมนูญจำลอง บนอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยมากค่ะ ที่ทำให้เช้าวันจัดรายการของวันส่งท้ายปีเก่าวันนี้ของดิฉันสนุกสนาน ..และครึกครื้นกับเสียง หัวเราะแบบ"จะให้ผมทำอะไรกับคนบ้าละคุณ"ของรองผู้กำกับจราจรสน.สำราญราษฎร์มากค่ะ ..เพราะทำให้ดิฉันรู้สึกไม่เซ็งและสนุกสนาน กับการทำงานที่เป็นฝ่ายนั่งฟังท่านรอง รวมไปถึงคนฟังคนอื่นที่บังเอิญผ่านไปพบเห็นเหตุการณ์ แล้วผลัดกันโทรศัพท์เข้ามาเล่าให้ฟังในสิ่งที่เห็น ตั้งแต่ 6 โมงเช้ากว่าๆกระทั้ง ถึง 9 โมงเช้า ที่ดิฉันนั่งจัดรายการ...ทำให้ดิฉันไม่ผจญกับบรรยากาศและประเด็นเดิมๆๆ

ขอบคุณทุกคนจริงๆค่ะ ที่ช่วยสร้างสีสันให้ในวันส่งท้ายปีเก่าวันนี้

>> กลับไปหน้าบ้านค่ะ...:)