De familie der
strijkinstrumenten bestaat uit vier verschillende instrumenten welke klank maken
door met een strijkstok over snaren te strijken. De strijkstok
is een soepele houten stok met paardenharen bespannen. De klankkast versterkt
het geluid der snaren. De toonhoogte hangt af van de lengte, de
dikte en de spanning van de snaar.
De strijkinstrumenten hebben vier snaren behalve de contrabas,
welke er soms vijf heeft om nog lager te kunnen spelen.
Bekijk de foto's van de strijkinstrumenten (klik hier)
Van hoog naar laag kennen we:
|
de viool |
(sopraan) |
|
de altviool |
(alt) |
|
de
violoncel of cello |
(tenor) |
|
de contrabas of basviool |
(bas) |
bouw van een viool
De viool
De viool is voortgekomen uit
de vedel, een Middeleeuws strijkinstrument.De viool speelt een hoofdrol in
het symfonie-orkest. In een groot symfonie-orkest spelen zo'n dertig violen mee,
te verdelen in eerste en tweede violen. Ook in een strijkorkest is een viool
heel belangrijk. De viool is waarschijnlijk het meest bekende van alle Westerse
orkest-instrumenten. Het is het kleinste lid van de familie van gestreken
snaar-instrumenten waartoe de altviool, de cello en de contrabas behoren. De viool is het kleinste en
het hoogst spelende strijkinstrument. De snaren worden gestemd met behulp van stemschroeven.
Deze snaren worden van de klankkast afgehouden door een kam,
een dunne houten afgeronde opzet op de klankkast. Die afronding is om de
strijkstok in staat te stellen slechts één snaar tegelijk te bestrijken. De
vier snaren (G-D-A-E) worden aangestreken met een strijkstok, dit noemt men arco.
Indien men de strijkstok harder neerdrukt, kan men twee snaren tegelijk
aanstrijken: men noemt dit spelen in dubbelgrepen.
De bespeler van de viool is de violist. Wordt het instrument
met de vingers aangetokkeld, dan spreekt men van pizzacato. Om
de toon zachter te laten klinken kan er op de kam een demper geplaatst worden,
dit noemt men con sordino (met demper).
De altviool
De altviool is net zoals de viool, voortgekomen omstreeks 1550 uit de vedel. Dit is een middeleeuws strijkinstrument. De altviool werd gedurende lange tijd overschaduwd door de viool. Ongeveer aan het einde van de 18e eeuw begonnen de componisten(mensen die muziek schrijven)het specifieke geluid van de altviool te waarderen en kreeg het een plek die het verdiende. .De altviool is juist hetzelfde gebouwd als een viool maar 1/5 groter. Daardoor is de klank ook lager en donkerder . De snaren zijn iets dikker. Het instrument is 5 hele tonen lager gestemd dan de viool. De tonen van de snaren zijn: C-G-D-A. De altviool zit qua toonhoogte tussen de viool en cello in. De bespeler van de altviool is een altviolist.
|
De violoncel of cello De cello is nog groter dan de altviool en kan niet meer onder de kin gehouden worden. De cello rust op een pin op de grond en wordt tussen de knieën gehouden. De klank is diep en vol. De bespeler van de cello noemen we een cellist.In het symfonie-orkest speelt de cello een belangrijke rol. De ene keer wordt de baspartij gespeeld (samen met de contrabassen), een andere keer de melodie. De violoncello, kortweg cello genoemd is eigenlijk een basviool in staande positie.Het instrument is zo groot, dat het niet meer onder de kin gehouden kan worden: het wordt tussen de knieën geplaatst, waarbij een uitschuifbare staartpen op de grond rust. De klank is een octaaf lager dan de altviool. |
|
De contrabas of basviool
De contrabas is het
strijkinstrument dat de laagste tonen voortbrengt.
De vorm wijkt enigszins af van de viool, altviool en cello. Het instrument heeft
wat afhangende schouders. Kijk eens goed naar de stemschroeven
en de spitse klankkast aan de toets. De contrabas wordt ofwel bespeeld al
staande of van op een hoge stoel. Men hoort de contrabas zelden als solist omdat
de klank zo laag en dof is. In de jazz bespeelt men op de contrabas veel vaker
pizzicato (= tokkelen op de snaren) dan in de andere genres.
De bespeler van de contrabas noemen we een contrabassist. In
tegenstelling tot de andere strijkers is de contrabas in kwarten gestemd in
plaats van in kwinten. De stemming van de snaren is: E-A-D-G. De zware klank van
de contrabas is het fundament van een symfonie- en strijkorkest. In de
jazz-muziek kom je de contrabas ook tegen, waar het instrument meestal tokkelend
pizzicato wordt bespeeld.
De contrabas kan al gespeeld worden vanaf zo'n 7 jaar. Ze spelen dan op een 1/8 bas. Meer hierover op de site van Ruud van der Meulen: Basskids
de
basviool
spreekbeurt
van de viool (klik op het icoontje)
