 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Seyahat Ya Resulallah! |
|
|
|
Depremin Soldurdu�u G�zel : Eskigediz |
|
|
|
 |
|
|
|
Vaktiyle bu g�rd���n�z yerde bir g�l varm��. Kay�klarla ak�am sefalar�na ��k�l�rm��. Sonra, i�te bir depremde bu da� yar�l�nca g�l kaybolmu�, bu dere bu tarafa do�ru akmaya ba�lam��. |
|
|
| Eskigediz'de ya�ayanlar ya�ayamad�klar� bir devrin efsanesini b�yle anlat�yorlar. Uzaklarda kalm�� g�zel g�nlere hasret duyarak. Eskigediz, 1970;de ya�ad��� b�y�k depremin kederlerini b�t�n�yle �zerinden atamam��... Hani sokakta bin naz ile sal�n�p y�r�rken aya�� kay�p d��m��, ama bir t�rl� belini do�rultamam�� bir eski zaman g�zeli gibi : Do�ru, do�ru!. Anlat�lanlar�n hepsi do�ru! diyor h�l diliyle. |
|
|
|
 |
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
Eskigediz dedi�ime bakmay�n. Asl�nda Gediz buras�. Bir de yeni Gediz var. Gediz, y�zlerce y�l bolluk ve bereket i�inde ya�ad��� yerden yerin b�y�k sillesiyle ayr�lmak zorunda kal�nca, ta��nd��� yere ad�n� da g�t�rm��, buras� da Eskigediz olarak kalm��. Ne var ki, �ehirler belki insanlar�n�, insanlar kurtarabildikleri e�yalar�n�, arabalar�n�, tavuklar�n�, kedi ve k�peklerini g�t�rebiliyorlar da gittikleri yere, hat�ralar�n� g�t�remiyorlar. Yeni Gediz �imdi tarihsiz, hat�ralar�na k�sk�n, yeni dikildi�i topra�a k�k salmaya �al��an koca bir a�a� gibi. Belki k�k salacak, yeni dallar ye�ertecek dikildi�i yerde... Ama hi� bir zaman eskisi kadar k�kl� olamayacak. ��nk� �ehrin haf�zas�, yani tarihi Eskigediz'de. Eskigediz de gidenlere belki k�rg�n, darg�n ama, haf�zan�n kendisinde oldu�unu biliyor, onu s�sl�yor, ok�uyor... |
|
|
|
 |
|
|
 |
|
|
|
|
 |
|
|
|
N�fusu yirmi bini a�an yeni Gediz'i dola�t�ktan sonra ancak be� bin ki�inin ya�ad��� Eskigediz'e gelince bir �ehrin haf�zas�n�n yerinde kalmas�n�n nas�l bir�ey oldu�unu g�r�yorsunuz. Benim haf�zamda bizim oralardan vaktiyle �e�itli sebeplerle Gediz'e gidenlerin anlatt�klar�ndan �r�l� bir Gediz hayali vard�r. E�er yeni Gediz'i hi� g�rmemi� olsam, do�rudan Eskigediz'e gitsem : "Evet i�te tam bana anlat�ld��� gibi!" derdim.Burada otuz y�l �ncesinin (1970) depremiyle neredeyse zaman�n ak��� durmu� gibi. Evler, d�kk�nlar, ��narlar, �e�meler yerin sallanmas�n�n verdi?i deh�etle donup kalm�� da bir daha k�m�ldayamam�� gibiler �deta. Ama Gedizliye sorarsan�z, bu g�rd�kleriniz belki eski halinin yar�s� bile de�il. �ok ev y�k�ld� �ok, diyorlar.. Neredeyse ta� �st�nde ta� kalmad�... |
|
|
|
L�kin belli ki, her �ey y�k�lmam��. Bir�ok ev ayakta kalmay� ba�arm��, kendini toparlam�� sonra. �imdi Eskigediz, o ayakta kalanlarla bile ge�mi�inin ihti�am�n� haber veriyor.... |
|
|
|
 |
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
 |
|
|
|
|
| Pek �o�u badanal�, cumbal�, ba�dadi, kiremit �rt�l� evler... Ah�ap ��talar� ye�ile ya da maviye boyanm��. Cumbalar�nda dizi dizi biberler, patl�canlar sanki birer gerdanl�k gibi s�sl�yor evleri. Sokaklarda birka� y�z y�ll�k ��narlar... ��narlar�n, dutlar�n g�lgesinde biber dizen, yarenlik eden mahalleli kad�nlar... C�v�lda�an �ocuklar... Her k��e ba��nda ak�p duran �e�meler ... Kimi evlerin sa�aklar�na as�lan kaplumba�a kabuklar�... Eskigediz : "Ben �lmedim, ya��yorum. Ben Gediz'im!" diyor. |
|
|
| Eskigediz, otuz y�ll�k bir y�k�nt�n�n i�inde ya��yor. Gidenler gitmi�, kalanlar kalm��, gidenlerin yerine yenileri gelmi�... �ehir �deta b�z�lm��, ama hayatiyetini korumu�. Ama neredeyse her sokakta sanki kald�r�lmas� unutulmu� bir cenaze gibi ev y�k�nt�lar�na hala rastlan�yor. Zaman�n�n anka t�ccarlar�ndan birinin oldu�u solmu� renklerinden belli olan bir d�kk�n bir daha a��lmamak �zere kepenklerini kapatm��... Yan� ba��ndaki evin sahibinin d�n�� �midi yok belli ki, duvarlar�n d�k�len s�valar�n� onarmaya, ba�dadinin ��talar� aras�ndan kapy�p d��en kerpi�leri, ta�lar� yerine koymaya gerek bile duymuyor. Kimi y�k�nt�lar�n aras�nda �oktan incir a�a�lar� b�y�y�p de kocam�� bile... ��te �u �ar��n�n ortas�nda y�k�lm�� bir �ad�rvan... Vaktiyle Gediz esnaf� nargile i�ip sohbetler etmi�ler miydi acaba etraf�nda? |
|
|
|
Eskigediz.. Depremin soldurdu�u bir g�l gibi... O da biliyor art�k eski g�zel g�nlerin gelmeyece�ini. Ama bunu bekliyor gibi de de�il. O yeni halinden memnun. Y�k�lmayan evlerini onarm��, �e�melerini tamir etmi�, d�rty�z y�ll�k Osmanl� camiini yeniden yapm��. Evlerini ve a��a�lar�n� badanalam��. Kendine temiz, m�tevazi, dingin bir hayat kurmu�. Bir ko�u�turmacadan ziyade, giden �ehrin haf�zas�n�n kendisinde kald���n�, �ehri �ehir yapan �eyin de o haf�za oldu�unu bilir bir a��rba�l�l�k i�inde s�r�yor demlerini. Delikanl�lar k�zlar evleniyor, �ocuklar do�uyor, evlerin cumbalar�nda k��l�k biberler, patl�canlar dizi dizi kuruyor. |
|
|
| Bize d��en, bu soylu g�zelli�i sel�mlamaktan ba�ka bir �ey de�il; emn � em�n, esenlik ve dinginlik dileyerek... |
|
|
|
 |
|
|
|
Do�. Dr. Hayati Develi |
|
|
|
Ana Sayfa |
|