Spreekwoorden en gezegden



Enkele van de meest gebruikte spreekwoorden en gezegden uit de Frilandse taal in alfabetische volgorde:

Airist sehwan hwo ța wind wejiț
"Eerst zien hoe de wind waait." (De kat uit de boom kijken)

Ake ain mus en ța felț țan ain lau en ain kaf
"Liever een muis in het veld dan een leeuw in een kooi." (Een mens is niets zonder zijn vrijheid)

Auk ța ailid brukiț brenstub
"Ook het vuur heeft brandstof nodig." (Niets gaat vanzelf)

Auk ța landlaupar es ain Erțsbarn
"Ook de zwerver is een kind van Moeder Aarde." (Kijk niet neer op minder bedeelden)

Bilaun ța kat ția țin musan fangiț
"Beloon de kat die jouw muizen vangt." (Als iemand goed is voor jou, wees dat dan ook voor hem)

Bloț flowiț swiftar țan swait
"Bloed vloeit sneller dan zweet." (Iets vernietigen is makkelijker dan iets opbouwen)

Enu wrotan sterbiț ța tre
"Zonder wortels sterft de boom." (Verloochen je afkomst niet)

Farsaht ța skeld ni țat it skreman habiț
"Verwijt het schild niet dat het krassen heeft." (Heb begrip voor andermans problemen)

Geb med geb, bloț med bloț
"Gift met gift, bloed met bloed." (Betaal zowel goed als kwaad met gelijke munt terug)

Haustadfrais
"Haustadvrees." (Ongegronde angst, paranoia. Verwijzing naar een gebeurtenis in 1893, waarin de bevolking van Haustad (thans Hautville in Hiveria) massaal de stad ontvluchtte na wilde verhalen over weerwolven.)

Hwe honan farleusiț skul ța fuhs fardreiban
"Wie kippen verliest moet de vos verjagen." (Je kunt een probleem niet oplossen zonder de oorzaak weg te nemen)

Hwe sin swerdan umsmițiț til skaran, skul arjan fur ija ția țat ni den
"Wie zijn zwaarden omsmeedt tot ploegscharen, zal ploegen voor degenen die dat niet doen." (Blijf altijd waakzaam)

Hwe ța kurn farbrenniț, skul ask reipan
"Wie het koren verbrand, zal as oogsten." (Tradities zijn er om in ere te houden)

Iz es utgafaran
"Hij is uitgevaren." (Hij heeft een beslissing genomen, hij heeft de knoop doorgehakt)

Iz hlahiț med skarpa tanțan
"Hij lacht met scherpe tanden." (Wie aardig lijkt, hoeft dat nog niet te zijn)

Jugunț es flautig
"Jeugd is vluchtig." (Al het goede is tijdelijk)

Kuddeuzan hlaupan tilsaman ța abgrund en
"Kuddedieren lopen samen de afgrond in." (Volg je eigen weg, wees geen meeloper)

Libiț hiz dag, kampiț murgan
"Leef vandaag, vecht morgen." (Offer jezelf niet doelloos op maar wacht op een betere kans)

Selb ța gudan kunnan ța wol
"Zelfs de goden kennen de nederlaag." (Iedereen heeft wel eens pech)

Skepan bikweman ain herd eț wulfan bileiban fri
"Schapen krijgen een herder maar wolven blijven vrij." (Kom voor jezelf op, anders loopt men over je heen)

Swa arm hwe ain Arinhaimar
"Zo arm als een Arinhaimer." (Zeer arm, berooid. Verwijzing naar de stad Arinhaim, die in de vroege Middeleeuwen veelvuldig werd geplunderd door Vikingen.)

Ța dwerg weniț sek ain țuris
"De dwerg waant zich een reus." (Hij voelt zichzelf meer dan hij is)

Ța fuhs ța honan biwakan letan
"De vos op de kippen laten passen." (Een onbetrouwbaar persoon iets toevertrouwen)

Ța greisa wulf luriț up ța gudanslutan
"De grijze wolf loert op de paleizen der goden." (Soms dienen inpopulaire maatregelen een groter belang. Verwijzing naar het mythologische verhaal waarin de god Wodan helden laat sterven omdat hij hen nodig heeft in het hiernamaals, onder andere voor de strijd tegen de zonnewolf)

Ța hludista munț habiț uft ța minnist ta kwedan
"De grootste mond heeft vaak het minst te zeggen." (Stille wateren hebben diepe gronden)

Ța hund bidreugiț ța jagar
"De hond bedriegt de jager." (Wanneer iemand die je vertrouwt zich tegen je keert)

Ța man sterbiț, eț sin dedan bileiban
"De man sterft, maar zijn daden blijven." (Wie goed doet, zal niet vergeten worden)

Ța medum weg laidiț nigenhwar
"De middelste weg leidt nergens heen." (Met een compromis bereik je noch het een, noch het andere)

Ța skaiba blom fangiț ța maista sunleuht
"De scheve bloem vangt het meeste zonlicht." (Anders zijn is niet verkeerd)

Ța Stig biklemban
"De Stig beklimmen." (Een makkelijke oplossing vinden voor een moeilijk probleem. Verwijzing naar kasteel Stig in Riksga, dat als onneembaar gold maar werd ingenomen nadat een boerenmeisje de muren beklom en de poort opende.)

Undergrunds gulț habiț ni werț
"Ondergronds goud heeft geen waarde." (Wees gul voor je vrienden, je kunt je geld toch niet meenemen in het graf)

Weishaid es ța starkista wepan
"wijsheid is het sterkste wapen." (De pen is machtiger dan het zwaard)