  Geld
GeschiedenisHet eerste Frilandse muntgeld verscheen rond 680. Deze munten waren afgeleid van de sceattas die in Friesland en op de Britse eilanden werden gebruikt. De munten werden in het Frilands "skat" genoemd en voorzien van gestileerde mensen, dieren, runentekens en plantenmotieven. De oudste munten waren van zilver maar later werden er ook gouden munten geslagen. Het Romeinse gebruik om portretten van koningen en keizers op de munt te zetten is nooit echt aangeslagen in Friland, hoewel er in het verleden wel munten zijn uitgegeven met beeltenissen van historische figuren. Eeuwenlang sloeg elke stad haar eigen versie van de skat. Onder koning Þeudrik werd er in 1439 voor het eerst één munt geslagen die in heel Friland als betaalmiddel gold, dit diende vooral om de binnenlandse handel te stimuleren. De skat werd de officiële munteenheid en bestond uit 100 skillung, de Frilandse tegenhanger van de cent. Eeuwenlang werden de munten gemaakt van edelmetalen maar tegenwoordig wordt hiervoor meestal staal, koper, nikkel of messing gebruikt. Hoewel de waarde van de skat door de eeuwen heen nogal fluctueerde, was de waarde aan het begin van de 21e eeuw het equivalent van 0,75 euro. Toen op 1 januari 2002 een belangrijk deel van de EU-landen overschakelde naar de euro, besloot Friland uit economische overwegingen de waarde van de skat te koppelen aan de waarde van de euro. Dit leverde in de praktijk nogal wat problemen op, waaronder fors gestegen prijzen en een steeds groter wordende afhankelijkheid van de Europese economie. Uiteindelijk gaven de Kredietcrisis en een gewijzigde economische koers de doorslag; op 1 maart 2012 besloot het Riksþing de skat weer los te koppelen van de euro. De waarde van de skat kwam daarna uit op 1,20 euro. Valuta De nationale bank is de Frilandiska Geldhod, die verantwoordelijk is voor het maken en in omloop brengen van het geld. De skat wordt afgekort tot FSK en haar waarde is 1,20 euro. Een skat bestaat uit 100 skillung. Munten Aan één zijde zijn alle Frilandse munten gelijk van opzet: bovenaan langs de rand staat in runenschrift "Friland", in het midden een groot nummer dat de waarde van de munt weergeeft en daaronder het jaartal van uitgifte. De andere zijde is voor iedere munt verschillend. De munten zijn als volgt:
Bankbiljetten Er zijn bankbiljetten van 5, 10, 25, 50, 100, 500 en 1000 skat. Om ze snel te kunnen onderscheiden hebben ze allemaal een verschillende kleur en voor blinden is er in de rechter onderhoek een amper zichtbaar watermerk aangebracht wat hen in staat stelt de waarde van het biljet te voelen.  Op 12 januari 2024 werden vier herinneringsmunten uitgegeven: de Zilveren Skat (Silubarskat), Gouden Skat (Gulþskat), Palladium Skat (Palladskat) en Platina Skat (Platinskat). Op elke munt staat een boom afgebeeld, waarvan de naam verwijst naar het metaal of daarmee allitereert. De munten staan daarom ook bekend als Silubargelprum ("Zilverabrikoos" = Ginkgo), Gulþregan (Goudenregen), Palladperþ (Palladium Perenboom) en Platinplat (Platina Plataan). Deze kostbare munten zijn veelgezochte verzamelobjecten. Hiveria In Hiveria betaalt men met de Hiveriaanse Franc (HFR), die ongeveer 0,35 euro waard is. De Franc bestaat uit 100 as.  |
