تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
امام خمینی (ره) در دوم اردیبهشت سال ۱۳۵۸ طی فرمانی به شورای انقلاب اسلامی رسماً تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را اعلام کردند و شورای انقلاب با تأسیس شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گام اساسی را در جهت سازماندهی این نهاد برداشت.
اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۱۵/۶/۱۳۶۱
اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
فصل اول - هدف
ماده ۱ - سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نهادی است تحت فرماندهی عالی مقام رهبری که
هدف آن نگهبانی از انقلاب اسلامی ایران و دستاوردهای‌آن و کوشش مستمر در راه تحقق
آرمانهای الهی و گسترش حاکمیت قانون خدا طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران و تقویت
کامل بنیه دفاعی جمهوری‌اسلامی از طریق همکاری با سایر نیروهای مسلح و آموزش نظامی
و سازماندهی نیروهای مردمی می‌باشد.
فصل دوم - مأموریت
ماده ۲ - مبارزه قانونی با عوامل و جریانهایی که در صدد خرابکاری، براندازی نظام
جمهوری اسلامی، و یا اقدام علیه انقلاب اسلامی ایران‌می‌باشند.
ماده ۳ - مبارزه قانونی با عواملی که با توسل به قوه قهریه در صدد نفی حاکمیت
قوانین جمهوری اسلامی باشند.
ماده ۴ - اقدام همانند دیگر نیروهای انتظامی در جهت خلع سلاح کسانی که بدون مجوز
قانونی اسلحه و مهمات حمل و نگهداری می‌نمایند.
ماده ۵ - همکاری با نیروهای انتظامی در مواقع لزوم، در جهت برقراری نظم و امنیت و
حاکمیت قانون در کشور.
تبصره - سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در زمینه مأموریتهای مذکور در مواد فوق به
عنوان ضابط قوه قضائیه عمل می‌کند.
ماده ۶ - همکاری با دیگر نیروهای انتظامی در جهت حفاظت از اماکن و شخصیتهای سیاسی
و مذهبی به تشخیص شورای تأمین محل. (حدود‌وظایف و اختیارات این شورا طبق قانونی
است که به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید).
ماده ۷ - همکاری با ارتش جمهوری اسلامی ایران در مواقع لزوم در جهت پاسداری از
استقلال و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران.
تبصره - موارد لزوم و کیفیت همکاری سپاه با ارتش را شورای عالی دفاع تعیین می‌کند.
ماده ۸ - همکاری با ارگان اطلاعاتی کل کشور طبق قانونی که به تصویب مجلس شورای
اسلامی خواهد رسید.
ماده ۹ - برنامه‌ریزی، سازماندهی، اداره و فرماندهی و اجرای آموزشهای عقیدتی،
سیاسی و نظامی اعضاء بسیج مستضعفین بر طبق موازین‌اسلامی.
ماده ۱۰ - مشارکت در عملیات امدادی به هنگام بروز بلایا و حوادث و انجام خدمات
امدادی، آموزشی، تولیدی و جهاد سازندگی به درخواست‌دولت و با رعایت کامل موازین عدل
اسلامی در زمان صلح در حدی که به تشخیص شورای عالی سپاه، آمادگی رزمی لازم را برای
انجام مأموریتهای‌خود از دست ندهد.
ماده ۱۱ - پرورش و آموزش اعضاء سپاه طبق تعالیم و موازین اسلامی مبتنی بر
رهنمودهای ولایت فقیه در زمینه‌های عقیدتی، سیاسی و نظامی در‌جهت کسب توان لازم به
منظور انجام مأموریتهای محوله.
فصل سوم - تشکیلات
ماده ۱۲ - بر طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران فرماندهی عالی سپاه به
عهده مقام رهبری است.
ماده ۱۳ - ارکان تشکیلاتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران عبارتند از:
الف - فرماندهی کل سپاه.
ب - وزیر سپاه پاسداران.
ج - شورای عالی سپاه.
ماده ۱۴ - سپاه پاسداران از نظر بافت سازمانی شامل دو حوزه فرماندهی و وزارتی
می‌باشد که مسئولیت آن‌ها را به ترتیب فرمانده کل و وزیر سپاه به‌عهده دارند.
ماده ۱۵ - فرمانده کل در زمینه‌های پرسنلی، آموزش نظامی، آموزش عقیدتی سیاسی،
تبلیغات و انتشارات، تدارکات، لجستیک، اطلاعات، طرح و‌عملیات، امور مربوط به بسیج
مستضعفین مسئولیت دارد که برای انجام آن واحدهایی به شرح زیر ایجاد می‌گردد.
الف - واحد پرسنلی - مسئول پیش‌بینی نیروی انسانی مورد نیاز، پذیرش و انجام امور
کارگزینی می‌باشد.
ب - واحد آموزش نظامی - مسئول برنامه‌ریزی و انجام آموزشهای نظامی (انفرادی و
یگانی) و تخصصی اعضاء سپاه می‌باشد.
ج - واحد آموزش عقیدتی سیاسی - مسئول تعیین محتوای آموزشهای عقیدتی سیاسی اعضاء
سپاه و بسیج و برنامه‌ریزی و اجرای آموزشهای‌فوق و تربیت و جذب مربی می‌باشد.
د - واحد تبلیغات و انتشارات - مسئول کلیه تبلیغات و انتشاراتی است که به نام سپاه
از طریق وسائل ارتباط جمعی (به صورت کتاب، جزوه، مجله، نشریه، بیانیه، تحلیل،
نوار، فیلم و برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی) نشر و پخش می‌گردد.
ه - واحد تدارکات و لجستیک - مسئول برآورد نیاز‌ها، نگهداری و توزیع در زمینه
تدارکات، تجهیزات و تأسیسات سپاه می‌باشد.
و - واحد اطلاعات - مسئول انجام وظایفی است که قانون آن به تصویب مجلس شورای
اسلامی خواهد رسید.
ز - واحد طرح و عملیات - مسئول تهیه طرحهای عملیاتی، انجام امور مخابراتی و اعزام
نیرو می‌باشد.
ح - واحد بسیج مستضعفین - وظایف این واحد به شرحی است که در فصل چهارم این اساسنامه
آمده است.
ط - واحد مهندسی - مسئول مهندسی تسلیحاتی و نظامی، مهندسی غیر نظامی، نقشه‌برداری و
جغرافیا و مخابرات و الکترونیک می‌باشد.
تبصره - در بندهای «ج» و «د» محتوی و برنامه‌های آموزش عقیدتی و سیاسی و انتشارات
و تبلیغات باید به تأیید مقام رهبری یا نماینده‌ای که در‌سپاه تعیین نمایند برسد.
ماده ۱۶ - وزیر سپاه پاسداران در زمینه‌های اداری، مالی، حقوقی، پارلمانی، تهیه
تدارکات مسئولیت دارد که برای ایفای آن معاونتهایی به شرح زیر‌خواهد داشت.
الف - معاونت اداری - مالی - مسئول پذیرش پرسنل مورد نیاز وزارت سپاه، انجام خدمات
پرسنلی سپاه، هماهنگ نمودن برآورد اعتبارات، تنظیم بودجه، ابلاغ بودجه مصوبه به
قسمت‌ها، اجرای بودجه (شامل واگذاری اعتبارات و نگهداری حساب) حسابرسی، نظارت و
کنترل در نحوه انجام‌هزینه‌ها می‌باشد.
ب - معاونت پارلمانی - حقوقی - مسئول تهیه و تنظیم لوایح مورد نیاز سپاه، برقراری
ارتباط سپاه با دولت و مجلس، ابلاغ قوانین مصوبه به سپاه، نظارت بر اجرای صحیح
قوانین و مقررات، دفاع از حقوق سپاه در مراجع حقوقی، و دریافت تدابیر سیاسی دولت و
ابلاغ آن به سپاه می‌باشد.
ج - معاونت لجستیکی و مهندسی - مسئول تهیه و تأمین نیازمندیهای تدارکاتی و لجستیکی،
احداث تأسیسات مورد نیاز و انجام امور مهندسی‌می‌باشد.
ماده ۱۷ - وزیر سپاه پاسداران موظف است با همکاری سازمان امور اداری و استخدامی
کشور در حدود این اساسنامه طرح تشکیلات وزارت سپاه و‌ضوابط اداری و استخدامی پرسنل
سپاه (اعم از حوزه فرماندهی و وزارتی و دفا‌تر نمایندگی امام) را به صورت لایحه
تهیه و ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ‌تصویب این قانون تقدیم مجلس نماید.
این ماده واحده در جلسه روز پنجشنبه ششم دی ماه یک هزار و سیصد و شصت و سه مجلس
شورای اسلامی تصویب و در تاریخ۱۳۶۳. ۱۰. ۱۵ به تأیید شورای محترم نگهبان رسیده است.
ماده ۱۸ - شورای عالی سپاه - به منظور ایجاد هماهنگی بین حوزه‌های فرماندهی و
وزارتی و تنظیم و تصویب خط مشی و طرح و برنامه‌ها و‌شرح وظائف قسمت‌ها و
دستورالعمل‌ها در حوزه فرماندهی در حدود اساسنامه شورایی مرکب از مسئولین زیر به
نام شورای عالی سپاه تشکیل می‌گردد. مصوبات این شورا باید به اطلاع مقام رهبری یا
نماینده‌ای که در سپاه تعیین نمایند برسد و در صورتی که به وسیله مقام رهبری یا
نماینده ایشان نقض‌نشود، لازم‌الاجرا خواهد بود.
الف - فرمانده کل.
ب - وزیر سپاه.
ج - رئیس ستاد مرکزی.
د - مسئول واحد بسیج مستضعفین.
ه- مسئول واحد اطلاعات.
و - مسئول واحد طرح و عملیات.
ز - مسئول واحد امور پرسنلی.
ح - مسئول واحد تدارکات و لجستیک.
ط - مسئول واحد تبلیغات و انتشارات.
ی - مسئول واحد آموزش عقیدتی سیاسی.
ک - نماینده رهبری (در صورت وجود).
ماده ۱۹ - مسئولین دیگر واحدهای ستاد مرکزی و معاونین وزیر سپاه می‌توانند در
جلسات شورای عالی سپاه بدون حق رأی شرکت نمایند.
ماده ۲۰ - جلسات شورای عالی بدون حضور فرمانده کل (و در غیاب وی قائم مقام
فرمانده کل) و وزیر سپاه (و در غیاب وی قائم مقام وزیر سپاه) و‌نماینده رهبری - در
صورت وجود - (و در غیاب وی قائم مقام او) رسمیت نخواهند داشت.
تبصره - جلسات شورای عالی با حضور دو سوم اعضاء رسمیت یافته و مصوبات آن با اکثریت
آراء حاضرین خواهد بود.
ماده ۲۱ - جلسات شورای عالی به طور منظم هفته‌ای یک‌بار و در مواقع ضروری به
درخواست فرمانده کل، یا وزیر سپاه، یا نماینده رهبری (در‌صورت وجود)، جلسات
فوق‌العاده تشکیل می‌گردد.
ماده ۲۲ - مصوبات شورای عالی در حوزه فرماندهی از طریق سلسله مراتب و مجاری
تشکیلاتی ابلاغ و اجراء می‌شود.
ماده ۲۳ - فرمانده کل سپاه موظف است ظرف ۴۸ ساعت مصوبات شورای عالی سپاه را جهت
اجراء به واحدهای مربوطه ابلاغ نماید و در صورت‌تخلف با تصویب شورای عالی گزارش امر
به اطلاع مقام رهبری می‌رسد.
ماده ۲۴ - ستاد مرکزی - واحدهای امور پرسنلی، آموزش نظامی، آموزش عقیدتی سیاسی،
انتشارات و تبلیغات، اطلاعات، طرح و عملیات، بسیج‌مستضعفین و مهندسی ستاد مرکزی را
تشکیل می‌دهند که تحت ریاست رئیس ستاد اداره می‌شود، ستاد مرکزی فرمانده کل را در
جهت اجرای اهداف‌سپاه از طریق برنامه‌ریزی و پشتیبانی و نظارت یاری می‌نماید.
مسئولین واحدهای ستاد مرکزی معاونین فرمانده کل در تخصص مربوطه بوده و ستاد مرکزی
وظایف خود را با همکاری ستادهای دیگر رده‌ها انجام‌می‌دهد.
ماده ۲۵ - در رده‌های پائین‌تر از فرماندهی کل سپاه تا رده‌ای که شورای عالی سپاه
لازم بداند ستادهایی تشکیل می‌گردد و شورای هر رده از فرمانده‌یا قائم مقام آن رده،
نماینده نماینده رهبری (در صورت وجود)، رئیس ستاد و مسئولین واحدهای ستادی تشکیل
می‌گردد. حدود وظایف این شورا‌ها به‌وسیله شورای عالی سپاه تعیین خواهد شد.
تبصره - رئیس ستاد و مسئولین واحدهای ستادی به پیشنهاد فرمانده هر رده و با تأیید
فرمانده کل منصوب می‌گردند.
ماده ۲۶ - دفا‌تر فرمانده کل به منظور کمک به فرمانده کل سپاه در انجام وظایف
فرماندهی، دفا‌تر زیر تشکیل می‌شود که مسئولین و اعضاء آن‌ها به‌وسیله وی نصب و عزل
می‌گردند:
الف - دفتر فرماندهی - مسئول اداره امور دفتری، دبیرخانه و روابط عمومی فرمانده کل
می‌باشد.
ب - دفتر تحقیق و بازرسی - مسئول کمک به فرمانده کل در جهت بررسی صلاحیت افراد
پیشنهاد شده برای انتصابات و نیز آگاهی وی از نحوه‌عملکرد رده‌های مختلف سپاه
می‌باشد.
ماده ۲۷ - دفا‌تر نماینده رهبری (در صورت وجود) به منظور کمک به نماینده رهبری در
انجام وظایف محوله دفا‌تر زیر تشکیل می‌شود که مسئولین‌و اعضاء آن‌ها توسط وی نصب و
عزل می‌گردند:
الف - دفتر نظارت - مسئول نظارت بر کلیه امور سپاه و تهیه گزارش جهت نماینده رهبری
می‌باشد.
ب - دفتر سیاسی - مسئول گردآوری و تدوین و تحلیل اخبار و رویدادهای سیاسی می‌باشد.
ماده ۲۸ - بافت سازمانی سپاه از نظر فرماندهی متمرکز بوده و حفظ سلسله مراتب و
رعایت نظم و انضباط کامل در آن ضروری است.
سلسله مراتب فرماندهی در سپاه به ترتیب عبارت است از:
۱ - مقام رهبری.
۲ - فرمانده کل سپاه.
۳ - فرماندهان مناطق.
۴ - فرماندهان نواحی.
۵ - فرماندهان پایگاه‌ها.
۶ - فرماندهان پاسگاه‌ها.
ماده ۲۹ - پس از مقام رهبری، فرمانده کل سپاه بالا‌ترین مقام اجرایی در سپاه
پاسداران انقلاب اسلامی است که به وسیله مقام رهبری نصب و عزل‌می‌شود و در تمامی
امور محوله در برابر مقام رهبری مسئول است و کلیه رده‌های سپاه در برابر او
مسئولند. فرمانده کل سپاه مسئول اجرای دقیق‌اساسنامه و مصوبات شورای عالی در حوزه
فرماندهی می‌باشد.
ماده ۳۰ - هدایت عملیات و عزل و نصب‌ها در سپاه به عهده فرمانده کل سپاه می‌باشد.
تبصره - عزل و نصب فرماندهان مناطق به پیشنهاد فرمانده کل و تصویب شورای عالی سپاه
انجام می‌گردد.
ماده ۳۱ - قائم مقام فرمانده کل سپاه، رئیس ستاد مرکزی و مسئولین واحدهای ستاد
مرکزی پس از تأیید مقام رهبری یا نماینده‌ای که در سپاه تعیین‌نمایند، از سوی
فرمانده کل نصب و عزل می‌شوند.
تبصره ۱ - مسئولین واحدهای آموزش عقیدتی سیاسی و انتشارات و تبلیغات و مسئولین
رده‌های پائین‌تر این دو واحد از بین روحانیون مورد تأیید‌مقام رهبری یا نماینده
ایشان در سپاه تعیین می‌شوند.
تبصره ۲ - در صورتی که نماینده‌ای از جانب مقام رهبری در سپاه تعیین شود، با
موافقت مقام رهبری برای عهده‌دار شدن مسئولیت واحدهای‌آموزش عقیدتی سیاسی و تبلیغات
و انتشارات حق تقدم خواهد داشت.
ماده ۳۲ - قائم مقام فرمانده کل در غیاب فرمانده عهده‌دار کلیه وظایف وی بوده و در
حضور او فرمانده کل را در اداره سپاه یاری می‌کند.
ماده ۳۳ - در صورت تعیین نماینده‌ای از سوی مقام رهبری در سپاه می‌تواند:
الف - بر کلیه امور سپاه و تصمیمات فرماندهان از نظر انطباق با موازین شرعی و
رهنمودهای مقام رهبری نظارت نماید و در صورتی که هر مورد‌را مغایر تشخیص دهد،
مسئولین ملزم به تجدید نظر در جهت انطباق با موازین مذکور می‌باشند.
تبصره - به منظور نظارت بر تمامی رده‌های سپاه برای هر رده فردی از روحانیون
ذیصلاح را به عنوان نماینده خود تعیین نماید.
ب - با نمایندگانی که مقام رهبری در دیگر نیروهای مسلح تعیین نمایند در جهت ایجاد
هماهنگی و رابطه برادرانه بین نیروهای مسلح همکاری‌نماید.
ماده ۳۴ - شرایط پاسدار - پاسدار به فردی اطلاق می‌شود که برای جهاد همه جانبه در
راه خدا و نگهبانی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن به‌عنوان وظیفه شرعی با داشتن
شرایط زیر به عضویت سپاه پاسداران درآمده باشد.
الف - اعتقاد به مبانی اسلام، انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی.
ب - اعتقاد و التزام عملی به ولایت فقیه.
ج - التزام عملی به احکام اسلام و قوانین جمهوری اسلامی و رعایت موازین اخلاق
اسلامی.
د - عدم عضویت در احزاب و گروه‌ها و سازمانهای سیاسی.
ه- حسن شهرت و عدم سوء سابقه.
تبصره - فرماندهان سپاه به ویژه فرمانده کل علاوه بر شرایط فوق باید آشنایی لازم
به مسائل عقیدتی، سیاسی و تخصصی داشته و از قدرت‌مدیریت کافی برخوردار باشند.
فصل چهارم - اساسنامه واحد
بسیج مستضعفین
ماده ۳۵ - هدف از تشکیل واحد بسیج مستضعفین ایجاد توانایی‌های لازم در کلیه افراد
معتقد به قانون اساسی و اهداف انقلاب اسلامی به منظور‌دفاع از کشور، نظام جمهوری
اسلامی و همچنین کمک به مردم هنگام بروز بلایا و حوادث غیر مترقبه با هماهنگی مراجع
ذیربط می‌باشد.
ماده ۳۶ - به منظور اجرای ماده ۹ اساسنامه سپاه پاسداران وظایف بسیج به شرح زیر
می‌باشد:
۱ - آموزش نظامی در حد توانایی دفاع از جمهوری اسلامی ایران و تمامیت ارضی کشور.
۲ - تعلیم و تربیت در زمینه‌های عقیدتی، سیاسی و تخصصهای مورد نیاز.
۳ - سازماندهی اعضای بسیج.
۴ - تهیه طرحهای دفاعی با هماهنگی سایر ارگانهای ذیربط.
تبصره - کلیه سازمان‌ها و ارگانهایی که با نامهای گوناگون در زمینه آموزش نظامی و
آماده‌سازی در بسیج مردم فعالیت دارند بجز خدمت وظیفه‌عمومی منحل گردیده و این
فعالیت‌ها در سپاه متمرکز می‌گردد.
ماده ۳۷ - هر شهر بسته به وسعت و جمعیت به چند منطقه مقاومت و هر منطقه مقاومت به
چند ناحیه مقاومت و هر ناحیه مقاومت به چند پایگاه‌مقاومت تقسیم می‌گردد، که هر
پایگاه مقاومت شامل گروههای سازمان یافته خواهد بود.
تبصره - شهرک‌ها و قصبات و دهات کشور دارای هسته‌های مقاومت بسیج خواهند بود.
ماده ۳۸ - سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هسته‌های مقاومت محلی را با همکاری
روحانیون و معتمدین محل و شوراهای محلی قانونی در سطح‌کلیه محلات تشکیل می‌دهد.
تبصره - هسته‌های مقاومت بسیج کوچک‌ترین واحد بسیج است.
ماده ۳۹ - گسترش واحدهای محلی بسیج باید به گونه‌ای باشد که در کوتاه‌ترین مدت
ممکن در تمامی محله‌ها هسته‌های مقاومت تشکیل شود.
ماده ۴۰ - در رده‌های اجرایی بسیج به تناسب اقشار و صنوفی که تحت پوشش آن بسیج‌اند
یک نفر از هر قشر و صنف از افراد موجه و قابل اعتماد و‌یک نفر از روحانیون موجه محل
به سرپرستی مسئول واحد بسیج مربوطه شورای بسیج را تشکیل می‌دهند. این شورا برای
مسئول بسیج شورای‌مشورتی خواهد بود و تصمیم گیرنده نهایی مسئول بسیج است.
تبصره - روحانی شورا باید به تأیید مقام رهبری یا نماینده‌ای که در سپاه تعیین
نمایند، یا نماینده نماینده رهبری در هر رده برسد. دیگر اعضاء شورا‌به وسیله مسئول
بسیج و روحانی شورای مربوطه تعیین می‌شوند.
ماده ۴۱ - افراد ارتش بیست میلیونی به صورت زیر دسته‌بندی می‌شوند:
(الف) - اعضای عادی - عموم اقشار معتقد به قانون اساسی جمهوری اسلامی و اهداف
انقلاب اسلامی که پس از گذراندن دوره آموزش عمومی‌به عضویت عادی ارتش بیست میلیونی
(بسیج مستضعفین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) درآمده و سازماندهی می‌شوند، و در
حدود قوانین و مقررات‌فعالیتهای پشتیبانی و رزمی زمان جنگ، و همچنین فعالیتهای
عمرانی، خدماتی، اجتماعی، سیاسی و اطلاعاتی خواهند داشت.
(ب) - اعضای فعال - افرادی هستند که پس از گذراندن دوره‌های آموزش عمومی سازماندهی
شده و با تداوم آموزش و برنامه‌های ویژه انسجام‌آن‌ها حفظ خواهد شد.
تبصره - اعضای عادی و فعال از پرسنل کادر ثابت نبوده و حقوق ثابت دریافت نخواهند
کرد.
(ج) - اعضای ویژه - افراد فعالی هستند که صلاحیتهای یک پاسدار را دارا می‌باشند و
دارای پرونده آموزشی و فردی بوده و به هنگام نیاز سپاه به‌طور تمام وقت در اختیار
سپاه قرار می‌گیرند این افراد دارای کارت مخصوص بوده و در رابطه منظم با سپاه
هستند.
ماده ۴۲ - کلیه افراد و مسئولین واحدهای ستادی بسیج و فرماندهان مراکز بسیج و
فرماندهان منطقه مقاومت (در شهر‌ها) از پاسداران خواهند بود‌فرماندهان ناحیه
مقاومت، پاسدار و یا از اعضای ویژه بسیج، فرماندهان پایگاه مقاومت از اعضای ویژه و
فرماندهان گروههای مقاومت از اعضای فعال‌خواهند بود.
فصل پنجم - مواد تکمیلی
ماده ۴۳ - بر اساس اصل یکصد و هفتاد و دوم قانون اساسی جرائم مربوط به وظایف خاص
نظامی یا انتظامی اعضاء سپاه پاسداران در محاکم‌نظامی رسیدگی می‌گردد ولی جرائم
عمومی آن‌ها یا جرائمی که به عنوان ضابط دادگستری مرتکب می‌شوند در محاکم عمومی
رسیدگی می‌شود.
ماده ۴۴ - شکایات، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به اعضاء سپاه پاسداران یا قسمت‌ها
و یا آیین‌نامه‌های مورد عمل در سپاه را دیوان عدالت‌اداری رسیدگی خواهد نمود.
ماده ۴۵ - شورای عالی سپاه پاسداران موظف است ظرف ۶ ماه ضوابط پاکسازی در سپاه را
تهیه و به صورت لایحه تقدیم مجلس شورای اسلامی‌نماید.
ماده ۴۶ - در صورتی که یکی از اعضاء سپاه در زمان صلح بیش از ۱۵ روز و در زمان جنگ
بیش از ۵ روز غیبت غیر موجه داشته باشد فراری‌محسوب شده و به وسیله دادگاه نظامی
مورد پیگرد و تنبیه قانونی قرار می‌گیرد، تنبیهات مربوط به غیبت کمتر از حد فرار
طبق مقررات انضباطی‌خواهد بود که به تصویب شورای عالی سپاه می‌رسد.
ماده ۴۷ - سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از نظر سیاسی و عقیدتی تابع ولایت
فقیه بوده و از کلیه احزاب و گروههای سیاسی مستقل می‌باشد‌و خود نیز هرگز نباید در
جامعه شخصیت حزبی پیدا کرده به صورت یک حزب یا سازمان سیاسی عمل نماید.
ماده ۴۸ - اعضاء سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حق عضویت در هیچ حزب و گروه یا
سازمان سیاسی را ندارند. و ادامه عضویت آن‌ها موجب اخراج‌از سپاه خواهد شد.
ماده ۴۹ - نیازهای اساسی گذران زندگی، مسکن، درمان پاسدار و خانواده وی در دوران
خدمت و ازکارافتادگی و بازنشستگی نیز تأمین می‌شود. ضوابط آن در آیین‌نامه‌ای که
به تصویب شورای عالی سپاه می‌رسد، تعیین خواهد شد.
اساسنامه فوق مشتمل بر چهل و نه ماده و شانزده تبصره در جلسه روز دوشنبه پانزدهم
شهریور ماه یک هزار و سیصد و شصت و یک مجلس شورای‌اسلامی تصویب و به تأیید شورای
نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی - اکبر هاشمی
قانون
ادغام سازمان بسیج ملی (مستضعفین) در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۲۸/۱۰/۱۳۵۹
قانون ادغام سازمان بسیج ملی (مستضعفین) در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
ماده ۱ - از تاریخ تصویب این قانون، سازمان بسیج ملی (مستضعفین) که طبق لایحه
قانونی مصوب ۵۹. ۴. ۱۹ شورای انقلاب ایجاد گردید، تحت‌عنوان واحد بسیج مستضعفین در
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادغام می‌شود و مسئولیت اداره و فرماندهی آن به سپاه
پاسداران انقلاب اسلامی‌واگذار می‌گردد.
ماده ۲ - سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب این
قانون اساسنامه واحد بسیج مستضعفین را در رابطه‌با کل سپاه تنظیم و با رعایت اصل ۷۴
قانون اساسی جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.
ماده ۳ - کلیه اعتبارات و امکاناتی که از طرف سازمانهای دولتی و غیر دولتی و افراد
در اختیار سازمان مذکور قرار گرفته در اختیار سپاه پاسداران‌انقلاب اسلامی قرار
می‌گیرد.
قانون فوق مشتمل بر سه ماده در جلسه روز یکشنبه بیست و هشتم دی ماه یک هزار و سیصد
و پنجاه و نه شمسی به تصویب مجلس شورای اسلامی‌رسیده و شورای محترم نگهبان آنرا
تأیید نموده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی - اکبر هاشمی