 |
| BACK HOME |
| N�n hijen e pafaj�sis�, tortura dhe keqtrajtime Misteri i alibis� helene p�r plagosjen e emigrantit shqiptar, 68-vje�arit, Ferhat �eka Kronologji e nj� vrasjeje t� paramenduar Nga Edmond Prifti Mbr�mja e 8 marsit e vitit 2002, do t� ndryshonte rrjedh�n e jet�s s� 68-vje�arit Ferhat �eka, pa ditur se at� nat�, do t� b�hej pre e barbaris� s� ushtar�ve grek� t� post�s kufitare Aghia Ioanna, dhe pjes� e nj� procesi t� gjat� hetimor. D�shimi dhe mosp�rputhje deklaratash nga t� pandehurit, raporte t� p�rgjysmuara mjeksore, dit� t� t�ra n� pritje t� vizave greke�dit� dhe muaj t� panumurt, n� pritje t� nj� vendimi!. "M� kishin ndodhur edhe raste t� tjera ndalimi, por asnj�her� si 8 masi i vitit 2002. Megjith�se thuhet se koha sh�ron �do gj�, por�un�, jam b�r� me fiksime dhe me dyshime, madje ruhem sa her� q� shikoj mbrapa�E ndjej k�t�. Ndodhem n� nj� gjendje t� r�nd� psikike, nuk d�gjoj dot zhurmat, i traumatizuar, - megjith�se ka kaluar m� tep�r se nj� vit. Nat�n shqet�sohem, dhe ngrihem i tmerruar nga makthi q� pash� me sy at� nat� marsi", shprehet Ferhat �eka. "Amnisty International" dhe "Greek Helsinki Monitor", - dy organizata n� mbrojtje t� t� drejtave t� njeriut shqyrtojn� dokumentacionin dhe marrin juridikisht ��shtjen n� dor�, nga simotrat e tyre "Grupi Shqiptar i t� Drejtave t� Njeriut" dhe "Qendra Shqiptare e Rehabilitimit t� Traum�s dhe Tortur�s". E v�rteta pritet t� zbardhej! Ngjarja Vitet e fundit udh�toja gjithmon� i vet�m, pasi edhe moshatar� t� mosh�s time nuk kishte. Me nj� pension prej 7000 lek�sh, me tre frym� n� sht�pi nuk na dilte p�r t� jetuar, prandaj u detyrova t� emigroja jasht� shtetit q� n� fillimin e viteve 1991. Nisa udh�timin at� fillim marsi si �do pranver� p�r n� Greqi. Nj� h�n� jo e plot� kishte r�n� kodr�s, p�rtej pik�s kufitare t� Trestenikut (fshat n� af�rsi t� Bilishtit). Rreth or�s 18.30, kur kisha kaluar 300 metra n� brend�si t� kufirit grek, ndjej se nj� qen kufiri afrohet drejt meje dhe m� kap nga dora e majt�. N� p�rpjekje p�r t'u �liruar, d�gjoj z�rin e nj� ushtar grek q� m� th�rret "Stamata" (Ndal)!. Fillimisht u stepa, por mendova se mosha ime e thyer�ushtar�t, - djem 17-20 vje�ar�, nuk kishin si t� p�rdornin dhun� ndaj nj� t� moshuari si un�!. Nuk besoja aspak, n� asnj� moment, se do t� kisha probleme me ta. Me elektrikun e dor�s ndri�ova fytyr�n time t� mbuluar nga djers�t, me q�llimin q� t� shikonin se kush isha, si tregoja!. U afruan edhe m� shum�. M� kontrollojn� n� trup, m� hoq�n �orapet, madje edhe k�puc�t�Dy nga ushtar�t pasi mi morr�n t� gjitha, (ushtari i tret� q�ndroi p�rgjat� gjith� koh�s 10-15 larg) duke i futur n� nj� qese, - u l�shuan drejt meje, - nd�rsa nj�ri prej tyre m� urdh�roi t� shtrija duart p�rpara, me bark posht�. Tjetri m� hipi sip�r duarve, nd�rsa i dyti m� q�llonte me shkelma n� hije. Pas disa minutash filluan t� m� godisnin t� dy nj�koh�sisht. Fillova t� ndjeja dhimbje dhe t� �ara n� trup, nd�rsa ata vazhdonin t� m� godisnin pa m�shir�. Nuk kaloi shum�, dhe filluan t� m� godisnin me konakun e automatikut pas qaf�s. Ashtu i sakatosur m� b�rtasin "Ngrihu"� Mendova se �do gj� kishte mbaruar, por, nd�rsa p�rpiqesha me zorr t� ngre k�mb�n e djatht�, nj� nga ushtar�t grek� m� v� ngadal� gryk�n e ftoht� t� pistolet�s, n� an�n e djatht� t� kurrizit. N� �ast, nj� rr�ke gjaku m� rrodhi. Vura duart n� plag� dhe u rr�zova p�rtok�. M� pas, d�gjova jehon�n e krism�s s� plumbit!. "Mbaj mend se u shtriva p�rdhe dhe munda t� nxjerr nga goja fjal�t: "Tani m� q�lloni n� ball�, q� t'i japim fund k�saj historie", vijon �eka. Nj� nga ushtar�t i p�rgjigjet me ironi: "Tani mund t� ik�sh drejt Shqip�ris�!". "Nuk kam se si t� iki n� k�t� gjendje, q� t� vdes gropave p�rgjat� kufirit", i p�rgjigjem. Nd�rsa dhimbjet m� shtoheshin i pyes "P�rse e b�t� k�t� gj�?" dhe qet�sisht nj� nga ushtar�t m� kthehet: "Ne nuk jemi polic�, jemi ushtar�. K�shtu veprojm� ne!". Spitali i Kastorias dhe "alibit� mjek�sore" Ndon�se gjendja e tij n� �do �ast p�rkeq�sohej, p�r disa or� rresht, askush nuk e morri vendimin t� njoftonte post�n kufitare shqiptare (rreth nj� kilomet�r nga vendngjarja), apo mjekun eksperto-ligjor, si� parashikohet n� t� tilla raste. E nd�rsa kishin kaluar m� shum� se dy or�, nj� nga ushtar�t i drejtohet Frehat �ek�s: "Tani do t� vij� mjeku"��Fillimisht kur e pash�, vet�m mjek nuk mund t� ishte ai njeri�, kujton �eka. Ai erdhi dhe m� grisi k�mish�n, duke e b�r� n� form� shtupi, dhe ma vuri p�rsip�r plag�s. "Mbaje aty" m� thot�. Morri m� pas dy rripat e ushtar�ve, dhe ma shtr�ngoi fort (i mbaj ende edhe sot n� sht�pin� time rripat e dy ushtar�ve grek, madje, edhe xhaket�n e gjakosur!). Erdhi nj� xhip ushtarak, i cili ndaloi rreth nj�qind metra larg dhe prej andej nxorr�n nj� barrel�. Dy ushtar�t m� transportuan deri tek ambulanca, e cila ndodhej rreth nj� kilomet�r larg, (pasi ishte rrug� mali). Do t� kalonin rreth kat�r-pes� or� nga aksidenti, deri sa �eka i plagosur t� arrinte n� spital. Nga epikriza e Spitalit t� Kastorias data e hyrjes ishte sh�nuar 09.03. 2002, dhe ajo daljes nga spitali m� 21.03.2002. �Nga analizat e kryera atje morra vesh se kishte kaluar numri minimal i rruazave t� gjakut n� trup, �ka p�rb�nte nj� rrezik p�r jet�n, gj� t� cil�n ma pohuan edhe mjek�t�, shprehet �eka. Tre dit�t e para emigranti shqiptar u ndodh n� gjendje kome dhe vet�m nj� mrekulli e shp�toi at� nga vdekja. "Me t'u p�rmendur m�sova se m� kishin hequr veshk�n e djatht� dhe nj� pjes� t� m�l�is�. Akoma nuk kisha filluar t� l�vizja, kur shtat� dit� pas shtrimit tim n� Spitalin e Kastorias m'u paraqit�n tre vet�, dy oficer� dhe nj� p�rkthyes, (i cili n� "t� v�rtet�" dinte n� shqip vet�m fjal�t "Rrofsh sa malet e larta!"). Personi, i cili m� pyeste gjat� gjith� koh�s (besoj se ishte hetues ushtarak) m� drejtohet dhe m� thot� "T'a b�jm� raportin sikur ka shtir� dy her� me arm� ushtari q� ju plagosi". I shpjegova q� do t'ju tregoj vet�m ato q� pash� dhe d�gjova. N� gjendjen e r�nd� sh�ndet�sore q� isha un�, madje edhe "n� dor�n e tyre", n�nshkrova raportin n� fjal�. M� von� e kuptova se alibia e tyre kishte qen�: "Ushtari kishte q�lluar fillimisht n� aj�r n� shenj� paralajm�rimi dhe m� pas ishte penguar. Meq�n�se siguresa e arm�s ishte hequr, ai padashje ka shkrehur plumbin e dyt� mbi trupin tim"� Kthimi drejt Shqip�ris� Ne raportin mjek�sor t� Ferhat �ek�s u theksua nd�r t� tjerash se ai duhet t� vazhdonte mjekimin post- operacional n� Shqip�ri. Me t� mb�rritur n� tok�n shqiptare arrita t� lidhesha me telefon me familjen time n� Tiran� dhe me tim bir, Kondorin, - megjith�se nuk e vura n� dijeni se �far� m� kishte ndodhur", shprehet Ferhati. Me t� mb�rritur n� Tiran�, �eka ia shpjegon ngjarjen, nd�rsa Kondori (djali i tij) mendon denoncimin e k�tij rasti n� organizatat n� mbrojtje t� t� drejtave t� njeriut. "Mendova t'a shmangia denoncimin n� polici, pasi isha i sigurt se nuk do t� b�nin gj�, por edhe pse babai im ishte mjaft i lodhur dhe i traumatizuar nga ngjarja...!", shprehet djali i tij, Kondor �eka. Kontakton fillimisht me "Qendr�n Shqiptare t� Rehabilitimit t� Traum�s dhe Tortur�s" dhe m� pas me "Grupin Shqiptar t� t� Drejave t� Njeriut". Mjeku i Q.SH.R.T-s�, Dr. Izedin �ela, klasifikon gjendjen e tij, si tep�r t� r�nd�. "Aktualisht mizot�ron nj� gjendje ankthi. Sipas an�tar�ve t� tjer� t� familjes Ferhati �sht� n� gjendje psikologjike tep�r shqet�suese, q� shoq�rohet me makthe nat�n, si dhe t� thirrura t� pavet�dijshme gjat� gjumit". Diagnoza e plot� i d�rgohet partener�ve nd�rkomb�tar� p�r t� drejtat e njeriut, "Amnisty International", - nd�rsa k�ta t� fundit, lidhin kontakte (n� Prillin e vitit 2002 ) me V�zhguesin Grek t� Helsinkit (Greek Helsinki Monitor), p�r ta marr� n�n juridiksionin e tyre ��shtjen n� fjal�, dhe �uarjen e fajtor�ve n� ndjekje penale. Seanca gjyq�sore e p�rfq�suar GHM Me t� b�r� publike n� rang organizatash k�t� masak�r, avokat�t e caktuar nga "Greek Helsinki Monitor" (me interesimin personal t� presidentit t� k�saj organizate, z. Panayote Dimitras) ndjekin procedurat gjyq�sore p�r p�rfaq�simin e tyre juridik pran� gjykat�s, n� ��shtjen num�r 73, "Ferhat �eka". Nj�koh�sisht "Amnisty International" i k�rkon me urgjenc� autoriteteve t� larta greke t� fillonin hetime lidhur edhe me disa keqtrajtime t� tjera ndaj emigrant�ve shqiptar�, si ajo e Afrim Sall�s, apo e emigrantit shqiptar Sokol Preng Mulaj. N� 3 Prill 2003, Prokuroria Ushtarake e Selanikut shqyrton faktet nga Ferhat �eka (I p�rfaq�suar nga GHM. Mosparaqitja e tij u kusht�zua nga mosdh�nia e viz�s nga ana e Ambasad�s Greke, n� Tiran�) dhe nga ushtari i akuzuar (?) p�r krim, - i cili sipas t� dh�nave nga GHM �sht� shfaj�suar, duke th�n� se: "ishte vet�m nj� aksident"� Pas thirrjeve t� shumta dhe refuzimeve t� b�ra nga Ambasada Greke n� Tiran�, seanca e par� gjyq�sore u zhvillua n� dat�n 11 Qershor 2003, n� prani t� 68-vje�arit Ferhat �eka. "Greek Helsinki Monitor" merr deklarat�n e t� akuzuarit p�r krim, sakaq mediat greke, - televizioni "Star", dhe nj� gazet� lokale e Selanikut, - b�jn� publike p�r her� t� par� rastin e Ferhat �ek�s. Kondori, djali i tij, duke kujtuar ato dit� shprehet: "Un� e nisa thjesht p�r denoncim publik, por nuk e mendoja se do t� shkonte ��shtja deri n� gjyq, megjithat� nga informacionet e marra, drejt�sia greke megjith�se e ngadal�, ka pasur raste q� kan� fituar viktimat!". Sipas hetimeve t� para nj� alibi e rreme u konstatua nga GHM, sipas t� cil�ve, shkrehja e arm�s ishte aksidentale dhe jo e q�llimshme. Epror�t e ushtarit kishin deklaruar se: "Ushtari kishte thirrur "Stamata" dhe kishte q�lluar n� aj�r, nd�rkaq q� ushtari pengohet dhe aksidentalisht del plumbi i dyt� nga gryka e arm�s (pasi kishte hequr sigures�n). Ky plumb prek trupin e Ferhat �ek�s". Nga ekspertiza e b�r� u v�rtetua ushtari kishte q�lluar vet�m nj� her�. Gjat� deklaratave u v�rejt se kishte "mosp�rputhje t� t� dh�nave nga tre ushtar�t e pranish�m n� k�t� krim". Oficeri epror deklaroi se ishte aksidenti i par� i k�tij ushtari, nd�rkoh� q� GHM, vuri n� dukje se ky ishte incidenti i dyt� i tij (nga epror�t e tij si mas� nd�shkimore p�r plagosjen e Ferhat �ek�s, morri vet�m 10 dit� n� burg). �Vonesa e tyre p�r �uarjen e trupit t� Ferhat �ek�s n� spital tregon se ata kane qen� n� dilem�", -shprehet z. Panayote Dimitras. Nga ana tjet�r mjek�t e Spitalit t� Kastorias n� epikriz�n e pacientit nuk paraqit�n rrahjet dhe hematomat e dukshme n� pjes�t e ndryshme t� trupit (t� cituara edhe n� raportin mjek�sor t� Q.SH.R.T.-s� me nr. protokolli 55/6, dat� 28.03.2002), por vet�m "Plagosje me arm� zjarri me plag�, n� pjes�n e veshk�s s� djatht� dhe me dalje t� saj n� pjes�n e barkut". Intervista �V�zhguesi Grek i Helsinkit� E.P- Sa t� ndjesh�m jeni ju si organizat� n� mbrojtje t� t� drejtave t� njeriut, duke pasur parasysh faktin se ka nj� fluks rastesh t� p�rs�ritura gjat� koh�ve t� fundit, t� keqtrajtimeve, dhun�s fizike apo psikologjike, - n� t� cilat kan� r�n� pre emigrant�t, dhe n� ve�anti ata me komb�si shqiptare?! GHM- Duke q�n� nj� OJQ relativisht e vog�l, �V�zhguesi Grek i Helsinkit� ka monitoruar, raportuar dhe ndjekur raste t� keqtrajtimeve dhe dhun�s fizike, si dhe �sht� p�rpjekur t�i sjell� dhe p�rfaq�soje k�to raste p�rpara drejt�sis� greke. Duhet theksuar se numri i rasteve q� kan� arritur n� Gjykatat Greke ka q�n� i pak�t. E.P- Mendoni se kemi t� b�jm� me nj� raciz�m, i cili �rast�sisht� kryet ndaj emigrant�ve shqiptar� n� Greqi?! GHM- Fatkeq�sisht, Greqia �sht� vendi i intoleranc�s s� institucionalizuar, ku dhuna vazhdon t� mos nd�shkohet. Racizmi, - por jo vet�m ai, - �sht� nj� fenomen q� manifestohet shpesh ndaj emigrant�ve Rom� dhe Shqiptar� (dhe n� nj� far� mase ndaj emigrant�ve t� tjer�). Racizmi manifestohet, jo vet�m nga grek�t �e thjesht�, por edhe nga segmente t� caktuara shtet�rore, si� jan� ato gjyq�sore dhe ligjv�nse. E.P- Sa presion ushtrohet nga "Greek Helsinki Monitor" ndaj organeve kompetente greke apo opinionit t� gj�r� publik, me q�llim parandalimin apo zbutjen n� minimum t� rasteve t� dhun�s, posht�rimit �'nj�rzor apo degradues, tortur�s fizike apo psikologjike, t� �far�do lloji qoft� ajo?! GHM- �V�zhguesi Grek i Helsinkit� ka raportuar, monitoruar dhe denoncuar n� nivel lokal dhe nd�rkomb�tar (n� bashk�punim me OJQ-t� nd�rkomb�tare, instrumentat e K�shillit t� Europ�s, si dhe atyre t� Kombeve t� Bashkuara) raste t� dhun�s, degradimit �njer�zor dhe posht�rimit, por fatkeq�sisht rezultatet kan� q�n� t� dobta, pasi vet� shteti grek, vazhdimisht e ka mohuar shfaqjen e k�tyre fenomeneve. Por, k�tu mund t� b�hen edhe p�rjashtime, ku mund t� p�rmendet ministri aktual i Drejt�sis�, Phillipos Petsalinkos, si dhe disa autoritete t� tjera shtet�rore, t� cilat po luajn� nj� rol pozitiv n� drejtim t� zbutjes s� k�tyre fenomeneve. E.P.- Sa raste keqtrajtimesh ka ndejkur "Greek Helsinki Monitor", kur drejt�sia greke ka d�nuar persona ushtarak� apo kuadro policie, n�n akuz�n e "ushtrimit t� tortur�s", - veprme t� kryera k�to, ndaj emigrant�ve?! GHM- Asnj� E.P- Sipas jush, sa t� aft� do t� jeni n� prezantimin tuaj ligjor n� ��shtjen gjyq�sore n� mbrojtje t� emigrantit shqiptar 68- vje�arit Ferhat �eka, i keqtrajtuar, i torturuar dhe m� pas i goditur me plumb arme, nga rojet kufitare greke. Sa t� dobishme e shihni lidhjen tuaj me �Grupin Shqiptar t� t� Drejtave t� Njeriut�? GHM- Kemi shpres� q� ��shtja ��eka� do t� jet� e drejt�, n�se Gjykata merr parasysh profesionalizmin e prokuror�ve t� saj. �Monitoruesi Grek i Helsinkit� si dhe �Grupi Shqiptar i t� Drejtave t� Njeriut�, jan� t� p�rkushtuar p�r nj� bashk�punimin t� ngusht� n� monitorimin dhe raportimin e k�tyre rasteve, si dhe gjetjen e m�nyrave p�r zgjidhjen e tyre. E.P.- A ndihet nevoja e ngritjes s� nj� rrjeti midis Greqis� dhe Shqip�ris�, n� nivelin e organizatave jo-qeveritare, dhe sa e mundur �sht� kjo? GHM- Krijimi i k�tij rrjeti �sht� nj� nevoj� emergjente, pasi qindra mij�ra shqiptar� jetojn� dhe punojn� n� Greqi, dhe p�r vet� faktin q� n� Shqip�ri jeton nj� num�r i konsideruesh�m i minoritetit grek. Duke q�n� n� k�to kushte, OJQ-t� e dy vendeve duhet t� bashk�punojn� ngusht� p�r mbrojtjen e t� drejtave t� dy pal�ve. Duhet theksuar edhe nj�her� q� mjetet materiale jan� nj� nj� kusht i domosdosh�m p�r arritjen e k�tij q�llimi. Precedent� N� 21 n�ntor 2001 n� nj� kafene n� qend�r t� Athin�s gjen vdekjen emigranti shqiptar, 20 vje�ari, Gentjan �elniku. Sipas t� dh�nave, polici grek, i cili vrau t� riun 20- vjecar ende nuk ka dal� para drejt�sis�, megjith�se �sht� akuzuar �n�n alibin�, "vrasje nga pakujdesia", e cila n� baz� t� ligjeve greke d�nohet me pes� vjet deri burgim t� p�rjetsh�m. Pavarsisht nga serioziteti i akuz�s, Rizopulos �sht� liruar menj�her� me kusht, dhe nuk �sht� pushuar nga detyra. �elniku, sipas ekspertiz�s �sht� q�lluar n� kok�, plumb, i cili ka dal� nga arma e policit grek Ioannis Rizopulos gjat� nj� kontrolli p�r verifikim dokumentash. Vrasja e tij �sht� nj� prej dhjetra rasteve t� brutalitetit t� policis� greke ndaj an�tar�ve t� pakicave n� Greqi, t� paraqitura n� nj� raport t� botuar nga "Amnesty International" dhe "Federata Nd�rkomb�tare e Helsinkit" n� muajin Shtator 2002. Gazeta e p�rdit�shme e Athin�s, "Kathimerini", ka b�r� t� ditur se numri i k�tyre shkeljeve mund t� jet� m� i madh se 38 rastet e hetuara nga Amensty International, pasi emigrant�t shqiptar� shum� shpesh kan� frik� t� raportojn� sulmet ndaj tyre. Greqia, nj� vend antar i BE-s�, natyrisht q� e ka t� gjith� kuadrin ligjor t� nevojsh�m p�r t� nd�shkuar krimet e k�saj natyre, por n� praktik� oficer�t e policis�, rrall� kan� dal� para drejt�sis�. V�zhguesi Grek i Helsinkit (Greek Helsinki Monitor), i cili po vepron n� em�r t� familjes s� viktim�s, thot� se Prokuror�t kan� injoruar d�shmin� e Natonis Karras, nj� d�shmitar okular, i cili ka kaluar pran� kafenes� pak momente pas vrasjes. Karras ka d�shmuar se ai ka par� nj� polic, i cili kontrollonte trupin e viktim�s dhe m� pas ka nxjerr� prej xhepit t� pas�m t� pantallonave ose nj� k�ll�fi t� ngjitur pas rripit t� tij t� mesit (t� policit), nj� thik�. Pak m� pas, ai ka par� q� thika i �sht� dor�zuar nj� komandanti t� policis�. Z. Panayote Dimitras presidenti i V�zhguesit Grek t� Helsinkit, thot�: "Duke pasur parasysh se si jan� zhvilluar edhe rastet e m�parshme, un� dyshoj q� Ioannis Rizopoulos nuk do t� kaloj� asnj� dit� n� burg". Nga t� dh�nat zyrtare greke nd�rmjet viteve 1996 - 2000, ka pasur 163 ankesa, - 121 jan� hedhur posht� dhe p�r 42 raste kan� nisur hetimet. Por asnj� oficer policie nuk �sht� d�nuar p�r krime t� tilla. Sipas shifrave zyrtare t� policis� helene t� publikuara n� Mars 2001 se "jan� marr� 43 masa disiplinore ndaj polic�ve n� vitin 2000. K�ta polic� jan� akuzuar p�r shkelje t� t� drejtave t� njeriut, p�rdorim t� k�rc�nimeve psikologjike dhe shkaktim t� dhimbjeve fizike. Delagacioni i Komitetit Europian p�r Parandalimin e Tortur�s (KPT), n� raportin e t� cil�ve �sht� theksuar se gjat� nj� vizite n� institucionet e vendosjes s� ligjit n� Greqi "Nuk mund t� mos vinim re nj� q�ndrim pa respekt t� treguar nga disa oficer� kur flisnin p�r t� burgosurit, ve�an�risht p�r ata t� burgosur me origjin� shqiptare". |
| [TOP] |
| [TOP] |
| [TOP] |
 |
|
 |
 |
 |
|