เคเรสึ (kerisu)
|
เคเรสึ (kerisu) คือ รูปแบบขององค์การธุรกิจแบบเครือข่ายของญี่ปุ่น ซึ่งอาศัยแนวคิดเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างองค์การ (inter organizational relations) และเป็นที่นิยมในองค์การขนาดใหญ่ เช่น กลุ่มเคเรสึ มิตซูบิชิ มิตซุย ซูมิโตโม ฟูโย ซันวา ดีเคบี เป็นต้น |
| ลักษณะที่สำคัญของเคเรสึ |
| 1) เครือข่ายพันธมิตร เคเรสึ คือ องค์การที่เป็นพันธมิตรกันโดยมีความสัมพันธ์คุ้นเคยกันซึ่งจะสนับสนุนการแลกเปลี่ยนในสิ่งที่ต้องการ และสามาถสร้างเครือข่ายเพิ่มเติม โดยแต่ละองค์การจะมีลูกข่าย(บริษัทในเครือ) ที่มาช่วยในการแลกเปลี่ยนข้อมูลเพิ่มเติมได้ |
| 2) ความสัมพันธ์ไม่เป็นทางการ ความสัมพันธ์ระหว่างองค์การในกลุ่มมีการพัฒนามาเป็นเวลานานพอสมควร จึงมีลักษณะไม่เป็นทางการ แต่มีความผูกพันอย่างแน่นแฟ้น เนื่องจากเป็นลักษณะความผูกพันที่เป็นธรรมเนียมปฏิบัติทำให้มีปฏิสัมพันธ์ที่มีความไว้วางใจกัน จึงลดต้นทุนในการติดต่อแลกเปลี่ยนเพราะไม่มีความจำเป็นในการอาศัยข้อตกลงหรือใช้สัญญาต่างๆทางกฎหมาย การสร้างพันธมิตรระหว่างองค์การนี้จะผสมผสานกับสัญลักษณ์ ซึ่งมีรากฐานมาจากวัฒนธรรม พันธกิจ วัตถุประสงค์ร่วมกันขององค์การ ทำให้ข้อตกลงทางกฎหมายมีความจำเป็นน้อยลง |
| 3) มีการถือหุ้นข้ามบริษัท ความสัมพันธ์ระหว่างภายในสมาชิกองค์การเคเรสึ มีความสลับซับซ้อนสูง โดยมีการลงทุนซื้อหุ้นขององค์การอื่นที่อยู่ในเครือข่ายเดียวกัน (cross-shareholding) ตามกฎหมายด้านพาณิชย์ มาตราที่ 280 ของญี่ปุ่นมีการป้องกันการถูกคุกคามจากบริษัทต่างประเทศ บริษัทจึงสามารถให้ผู้ถือหุ้นที่เป็นมิตร (ผู้ที่จะไม่ยอมขายหุ้นต่อต่างชาติ) สามารถถือหุ้นได้เป็นจำนวนมาก ดังนั้นจึงเป็นการยากที่บริษัทข้ามชาติจะซื้อกิจการของบริษัทได้ |
| นอกจากนี้ยังมีการส่งผู้บริหารขององค์การหนึ่งในเครือข่ายไปเป็นผู้บริหารขององค์การอื่นด้วย (interlocking shares) การจัดการลักษณธเช่นนี้ทำให้มีข้อได้เปรียบเพราะทำให้องค์การในเครือข่ายมีผลประโยชน์ร่วมกัน และเป็นการติดตามการดำเนินงานของบริษัทในเครือด้วย |
| 4) เครือข่ายของเคเรสึมีความหลากหลายของประเภทอุตสาหกรรม (wind rage of industries) เช่น ธนาคาร ประกันชีวิต เหล็ก การค้า โรงงาน ไฟฟ้า เคมี เป็นต้น กระทั่งมีสโลแกนกล่าว่าการรวมตัวของเคเรสึมีตั้งแต่ "เส้นบะหมี่จะถึงอะตอมบิคบอมน์" อย่างไรก็ตามกลุ่มเคเรสึจะพยายามหลีกเลี่ยงการแข่งขันระหว่างบริษัทที่เป็นสมาชิก โดยใช้หลัก "หนึ่งธุรกิจหนึ่งบริษัท" (one-set of principle) เช่น ถ้าในเครเรสึมีกิจการประกอบรถยนต์ยี่ห้อใดอยู่แล้ว เช่น นิสสัน เคเรสึจะไม่รับบริษัทยี่ห้ออื่นมาเป็นสมาชิก เช่น โตโยต้า หรือ ฮอนด้า |
| 5) ในกลุ่มบริษัทเคเรสึหนึ่งๆอาจมีการหมุนเวียนหรือโยกย้ายพนักงานข้ามบริษัทในเครือข่ายเดียวกัน ซึ่งทำให้การแลกเปลี่ยนความรู้ ความคิด ประสบการณ์ภายในเคเรสึด้วย |
|
รูปแบบของเคเรสึ เคเรสึ มีรูปแบบพื้นฐาน 2 แบบ คือ |
| 1) เคเรสึด้านเงินทุน (capita Keiretsu) จะใช้สำหรับเชื่อมโยงปัจจัยการนำเข้าและผลผลิต คือ มีการควบคุมการผลิต บริการ ตลาด จากโรงงานถึงลูกค้า |
| 2) เคเรสึด้านการเงิน (financial Keiretsu) เป็นเครือข่ายที่มีธนาคารใหญ่อยู่ตรงกลาง สมาชิกทีสำคัญของเคเรสึด้านเงินทุน จะมาจากบริษัทต่างๆ ร่วมเป็นกรรมการบริหารธนาคาร และขณะเดียวกันก็เป็นกรรมการบริษัทอื่นๆด้วย |
|
ตัวอย่าง Fuyo Keiretsu ซึ่งมีธนาคารฟูจิอยู่ตรงกลาง องค์การที่เป็นสมาชิกประกอบด้วย นิสสัน, ฮิตาชิ, แคนนอน ฯลฯ ผู้อำนวยการของธนาคารฟูจิจะเชื่มโยงกับ สมาชิกที่มีบทบาทสำคัญ นอกจากนี้บริษัทในเครือข่ายแต่ละแห่งก็จะมีบริษัทย่อยด้วย |
|
ที่มา : ทฤษฎีองค์การสมัยใหม่ |
|
ผศ.ดร. ทิพวรรณ หล่อสุวรรณรัตน์ |
|
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ |
ไปเมนูหลัก
กลับสู่การบริหารเชิงกลยุทธ์