Aïnous lar Japonya da Azinlik Olarak Kabul Edildi

Auteur - yazari: ASAHI SHIMBUN/TOKYO çeviren Nadire GUREL Tarih, gün ve saat : 06. Ocak 2005 16:57:07:

JAPONYA; Aïnous'lar Nihayet Yerli Bir Azinlik olarak Tanindilar

Adalet, kutsal yerlerini sular altinda birakan baraja karsi protesto eden Aïnous'lara hak verdi. Üstelik parlemento bu derece horgörülen bu yerli kavimin kültürünü korumak için bir kanun onaylayacak.

ASAHI SHIMBUN / TOKYO

" Aïnous halki için japon demokrasisi sadece en büyük sayili kanundur. Bizim topragimiza gelenler onlardan önce oraya gelen bizlerin hakkini tanimayi reddediyorlar. Sebep, çünkü bizden daha çoklar ". Bu sözler 1994 te senatör seçilmis ilk aïnous olan muhalefetteki Demokrat Parisi üyesi Shigeru Kayano'nun durmadan tekrarladigi sözlerdir. Fakat bugün Bay Kayano çok sevinçli: " Japonya'da gerçek bir demokrasi mevcuttur". Nihayet Hokkaido'da Nibutani barajinin yapimiyla ilgili davayida kazanmistir. Kendisi ve arkadaslari bu projeye karsi müdahil tarafi olusturarak karsi çikmislardi.
" Kazanci çok kisitli olacak olan bir baraj aïnous halkini kutsal
yerlerinden birinden yoksun birakacak ", diyordu Kayano. Sapporo mahkemesi tarafindan mart sonunda verilen yargi, yönetimsel uygulamalarin yasal olmayan yanlarini ortaya koydu. " Yerli azinligin kültürel kimliginin üst düzeyde korunmasi gerektigi halde, yapilmasi gereken çalismalar ve gerekli fikirler ihmal edildi ve öncelikle saygi duyulmasi gereken degerler hiçe alindi hatta bilinmezlikten bile gelindi ". Bu sebeplerden dolayidir ki mahkeme baraj yapim izninin ve kamulastirma kararinin yasa disi olduguna karar vermistir. [Devlet ve Hokkaido yetkilileri çagri yapmaktan vazgeçerler.] Böylece adalet Aïdous halkini yerli bir halk olarak tanidi ve etnik, kültürel, tarihi ve dini degerlerine ülke çapinda oldugu kadar yerel birlimler düzeyinde de saygi duyulmasini istedi. Onlarin kültürlerini mahvolmaya sürükleyen tarihi olaylarla ilgili pismanliklarini açiklamalarini da sorumlulardan ayrica istedi. Yargiçlarin bu kararina gerçekten yürekten katiliyoruz.
Yapimi yasa disi olan bu baraj bosaltilmis olmasi gerekecekti.
Tesadüf öyle istedi ki Aïnous'lari içeren kanun projesi parlamento#da konusulmak üzere olsun. Ek bir isim tasiyor: "Aïnous kültürünün yükseltilmesi ve geleneklerine dair bilinen herseyin ortaya konulmasi tanitilmasi ve yayimi ile ilgili yeni kanun projesi. Amaç bir kavim olarak Aïnous'larin onuruna saygi duyan bir toplum yaratmak ve ülkenin kültürel çesitliliginin zenginlesmesine yardimci olmaktir" der projede. Japonya'nin çagdas tarihi bu halkin sosyal ve kültürel kimliginin yokedilisi ve sayginligini kaybedisi tarihidir. Geçmise atacagimiz bir bakis açici yeni kanun projesinin ne derecede önemli bir konuyu düsledigini gösteriyor. Yürürlüge girecek olan kanun, Aïnous'larin gururu olan geleneklerin ve kültürün ülkenin korumasi gereken bir deger olarak tanimlar. Nihayet devlet resmi olarak bir azinligin varligini tanir ve onlarin kültürlerinden ve geleneklerinden sorumlu oldugunu kabul eder. Artik, göçlerin ve yer degistirmelerin gezegenler çapinda gerçeklestigi bir çagda yasiyoruz. Gitgide daha çok artacaktir ki kavimler ve degisik halklar temel haklarinin karsilikli saygisinda birlikte yasamaya davet edilsinler. Bu gelisme karsisinda, Aïnous'larla ilgili yeni kanun bilinçlenmeyi harekete geçirecek bir etken ve zihniyetimizde bir degisiklik yaratmis olmayacak mi? Bununla birlikte problem yok degildir. Ilki, kutsal yeri yokeden Nibutani barajinin ne papilmasi gerektigini bilmektir. Mahkeme, eserin bitmis oldugu bahanesiyle kamulastirma kararinin iptal edilmesinin halkin çikarlarina karsi oldugunu önsürüyor. Bununla birlikte barajin yapimi yasa disi oldugu halde hiç tutarli degildir ki tamamlanmis bir olay karsisinda olayi terketmek gereksin.Yeni yönetmeligin anlamina gelince, bu baraji bosaltmak olmayacak miydi? Ikinci karisik nokta yerlilerin haklari konusudur. Aïnous'larin hak istemlerine ragmen bu konu kanun projesinde kesinlikle islenmedi. Bunu kanitlamak için hükümet, bu konu üzerindeki görüsmelerin henüz bir sonuca baglanmadigi olayini öne sürüyor. Onu metne koymak, halk iktidarlari için, avlanmayla ilgili bazi yönetmeliklerin degisikligini gerektirecek baska problemlerin ortaya çikmasi tehlikesini getirir. Örnegin Aïnous'larin meshur faliyeti, somon avi ve devletin özellikle kaçinmayi tercih ettigi sularin kullanimi. Bununla birlikte yerli bir halkin varligini taniyarak, haklarini tanimamazlik yapilamaz. Dilegimiz sudur; bu sorun derin bir parlamento tartismasinin konusu olsun.

Cevaplar: