DERSÝM SEYÝTLERÝ (Birinci Bölüm)

Dersim Forum

Auteur - yazari: Seyfi Cengiz Tarih, gün ve saat : 13. Ocak 2005 15:34:16:

DERSÝM SEYÝTLERÝ (DERSÝM OCAKLARI)

Birinci Bölüm

SEYFÝ CENGÝZ

Ali Kemali, Erzincan adlý kitabýnda Dersim ocaklarý ve seyitlerinin bir listesini vermektedir.
Onun verdiði liste özetle þöyledir:
Þeyh Ahmet Dede (Þeyh Ahmet Dedeler): Yesevi evladýndandýr. Bütün seyit ve ocaklarýn baþkaynaðý olarak görülürler. Merkezleri Tercan ve Mazgirt’ir. Malatya’da da vardýrlar. Dersim aþiretleri O’nun Þeyh Hasan ve Seyit adlarýndaki iki oðlundan türemiþlerdir.
Gözcü Kara Ahmet Dede evladý:

Ali Kemali’ye Göre Dersim Seyitleri Arasýnda Hacý Bektaþ-ý Veli’nin Halifeleri Olanlar Þunlardýr:
Gözcü Kara Ahmet Dede evladý
Þeyh Delil Bercan
Nuri Dede Evladý
Þeyh Çoban Evladý
Kýzýl Veli Evladý
Sarý Saltýk (Sarý Sultan, Sarý Ýsmail)
Þeyh Hasan Evladý (Þeyh Hasan aþiretlerinin ceddi olan Þeyh Hasan’dan ayrý bir ocak)
Þeyh Samut Evladý
Kara Pirvat Evladý
Nusayri, Musai Tusi Evladý.

Ali Kemali’nin Adlarýný Verdiði Diðer Seyitler ve Ocaklar:
Sultan Munzur Evladý: Merkezleri Ovacýk (Ziyaret köyü) ve Erzincan (Kiþtým köyü).
Ali Abbas: Hz. Abbas soyundandýr. Merkezleri Kemah-Erzincan’dýr.
Þeyh Safi Evladý:
Aðý Ýçenler (Aðuçan): Mir Seyit, Köse Seyit, Seyit Mencek ve Koca Seyit olmak üzere dört kollarý vardýr (Pirlerinin adý Gül Baba’dýr).
Sinemilli Ocaðý: Elazýð, Kemah ve Erzincan.
Þeyh Aziz Mahmut Evladý: Þeyh Abdülkadir Geylani’ye mensuptur.
Keçeci Baba Ocaðý:
Kureyþan: Ýmam Musa Kazým evladýndan. Þeyh Seyit Ýkinci Ýbrahim. Þeyh Mahmudi Hayrani’yle sona eren. 14 kabiledir. Baþlýca kollarý: Þeyh Müþir Evladý (Adýyaman), Derviþ Halil (Þeyh Hasanlar’ýn pirleridir), Derviþ Cemal ve Derwiþ Gewr.
Baba Mansurlar: Sivas’taki Kýzýlbaþlar’ýn ve Koçgiri aþiretlerinin seyitleridirler.
Pir Sultan Evladý: Pülümür Hacýlý ve Erzincan Kiþtim’dedirler.
Üryan Hýzýr Ocaðý: Harput tarafýndalar.
Abdal Musa Evladý:
Hýzýr Abdal ocaðý:
Cemal Abdal Ocaðý:
Munzur Abdal Ocaðý:
Yalýncak Abdal Ocaðý:
Sultan Onar Ocaðý:
Seyit Sabun Evladý: Nazýmiye. Þeyh Salih evladýndan. Pertek’in Sidan köyünde otururlar. Seyittirler.
(Bk. Ali Kemali, Erzincan, syf. 155, 162-163).

‘Dersim Seyitleri’ baþlýklý bu yazýmýzda bu listedeki isimler, en azýndan onlarýn belli baþlýlarý üzerinde duracaðýz.
Bu listede eksiklikler ve hatalar olsa da, bir baþlangýç olarak maksada uygundur. Eksikleri ve hatalarý daha sonra tamamlamaya çalýþacaðýz.

Ali Kemali, Dersim seyitleri arasýnda adlarý Ahmet olan iki kiþi saymaktadýr. Bunlardan biri ‘Yesevi evladýndan’ olduðunu söyleyerek iþaret ettiði Ahmet Yesevi’dir. Diðeri ise kendisinden ‘Gözcü Kara Ahmet Dede’ olarak sözettiði ünlü Karaca Ahmet’tir.
Dersim sözlü geleneðinde Karaca Ahmet’in yerine daha çok Ahmet Basri’den sözedilir.
Daha önceki yazýlarýmda Ahmet Yesevi adýnýn Safevi Þah Haydar’a, Ahmet Basri adýnýn ise Rýfai tarikatýnýn kurucusu Büyük Ahmet Rýfai’ye referans olduðunu söylemiþtim. Sözünü ettiðim yazýlarýmda Karaca Ahmet’in de Ahmet Rýfai diye bilindiðini, bu yüzden Küçük Ahmet Rýfai denerek ilkinden ayýrt edildiðini de not etmiþtim.

Bu yazýnýn sonraki bölümlerinde iþte bu isimler üzerinde duracaðým. Sýrasýyla Ahmet Yesevi, Ahmet Basri, Karaca Ahmet, Hacý Bektaþ, Sarý Saltýk, Aðucan, Derviþ Cemal ve diðer Dersim seyitlerini anlatacaðým.

(devam edecek)

 

Cevaplar:
 

Dersim Forum

 

---