Gramática 10. Pronombres y adjetivos indefinidos
Os achetibos
Los más empleados son:
atro, atra, atros, atras o altro, altra, altros, altras (otro, otra, otros, otras)
bel, bella (bela), bels, bellas (belas) (algún, alguna, algunos, algunas)
Ejemplos: bel mozet (algún chico), bellla mesacha (alguna muchacha)
belatro, belotri (algún otro, se forma juntando bel+atro o bel+otri)
bella cosa de / buena cosa de (mucho, mucha, muchos, muchas)
Ejemplos: Bi ha bella cosa de mesaches (Hay muchos muchachos)
cualque (cualquiera)
dengún, denguna, denguns, dengunas (ningún, ninguna, ningunos, ningunas)
garra, mica (ningún, ninguna)
Ejemplos: No queda garra / mica arbol (No queda ningún árbol)
muito, muita, muitos, muitas (mucho, mucha, muchos, muchas)
Ejemplo: Bi ha muitos mesaches (Hay muchos muchachos)
otri, otris (otro/a, otros/as) se utilizan para personas, la misma forma para masculino y femenino.
to, toda, toz, todas (todo, toda, todos, todas)
Os pronomes
Además de los adjetivos que también se emplean como pronombres, los más usados son:
belún, beluna, belúns, belunas (algún, alguna, algunos, algunas)
bella presona (alguien)
dengún, denguna, denguns, dengunas (ningún, ninguna, ningunos, ningunas)
cualcosa (algo)
cualacún, cualcuna, cualcuns, cualcuna (algún, alguna, algunos, algunas)
cosa (nada)
bella cosa (algo)
bellacosa (mucho)
guaire, guaires (en oraciones negativas e interrogativas: mucho, muchos, apenas)
guaire = negación del muito: No bi ha guaires mesaches (No hay muchos muchachos)
garra chen (nadie)
quiquiera (quienquiera)
Para emplear el adjetivo atro como pronombre se pone delante el articulo: un atro, unas atras...
Formas de decir nada
mica, garra, perreque, meya, ni
ripio, cosa, pon, brenca, zarrapita,
ni texillos
Ejemplos: No tengo nada de nada = ni brenca, ni meya, ni zarrapita, ni pon
Ejemplos :
No tiengo mica ideya (ninguna)
No me querebas mica (nada)
Ye una mica estranio (poco)