Nguyễn Huy Hùng

Chương 5

MÙA NHỒI SỌ MỞ MÀN

Ðến tháng 9-1975, tự nhiên thấy trại tập trung mở Căng tin, bán đủ thứ hàng thực phẩm khô như mì ăn liền, kẹo, bánh bít-quy, bánh mì xấy khô, thịt cá hộp, đường, sữa, trứng tươi, có cả giấy bút, vở học trò…, và cho phép các Ðội trưởng, hàng ngày dẫn người đại diện đi mua giúp cho anh em cả Ðội, tùy theo nhu cầu của mỗi người. Những bạn dư giả tiền mang theo, tha hồ mua từng thùng mì ăn liền và sữa hộp, bánh mì về xài rả rích cả ngày đêm, chẳng thèm ngó tới cơm trại. Nhờ thế, các bạn nghèo không tiền mua “đồ bồi dưỡng cao cấp”, được thừa hưởng các phần dư cũng đỡ khổ.
Ðộ chừng một tuần lễ sau có tin sắp khởi sự học tập. Mọi người “phấn khởi hồ hởi”, “chuẩn bị tư tưởng sẵn sàng tham gia học tập”.
Chắc là sau hơn 4 tháng giải phóng ổn định miền Nam xong, nay Trung Ương Ðảng CSVN mới soạn xong các bài tuyên truyền nhồi sọ, các Cán bộ giảng huấn đã được chỉ dậy ôn luyện kỹ càng, nên mới khởi sự giắt nhau vào miền Nam bắt đầu phát động chương trình nhồi sọ, nhằm cải tạo tư tưởng cho Tù tập trung và toàn thể Dân chúng tại mọi nơi học tập cho mau “thông suốt”, để “khẩn trương”ø trở thành người mới Xã hội chủ nghĩa.
Phương châm Chính sách học tập cải tạo tư tưởng của Cộng sản là, dùng áp lực để nhồi vào óc, buộc mọi người phải dứt khoát chấp nhận tư tưởng lý luận một chiều : hận thù Ðế quốc Mỹ, khinh bỉ, coi Ngụy quân, Ngụy quyền miền Nam là những tội đồ của Dân tộc, cặn bã của xã hội. Chỉ có Xã hội chủ nghiã do Cộng sản Bắc Việt lãnh đạo, dưới sự chỉ đạo của Liên sô và Quốc tế Cộng sản mới là chính nghĩa, dẫn đến Thiên đường Cộng sản tốt đẹp gấp trăm ngàn lần hơn Thế giới Tư bản.
Ðợt giáo dục nhồi sọ, được “khởi phát” bằng một buổi chiếu phim Liên sô học tập ngoài trời. Ðêm đó trời gió mưa tầm tã liên tục, mọi người vẫn phải khoác áo mưa đi tham dự, ướt át lạnh run cực khổ hết chỗ nói. Sau buổi xem phim về, còn phải ngồi thảo luận phê bình, rút “ưu khuyết điểm” “liên hệ với bản thân”. Phải chăng đây là thử thách ban đầu, Cách mạng muốn tung ra để đo lường “quyết tâm học tập” của cải tạo viên? Trong Ðội chúng tôi, có một anh dại dột lên tiếng than van lén, ngày hôm sau bị gọi lên “làm việc” với Cán bộ Giáo dục. Sự việc này cho thấy là có dân “cách mạng 30 tháng tư” sống lẫn bên chúng tôi làm “ăng ten”. Thật nguy hiểm.
Sáng ngày hôm sau, trời vẫn còn mưa rả rích, buổi thuyết giảng đầu tiên được khai diễn tại Ðại Hội Trường của trại. Ðây là lần tụ hội đầu tiên đủ mặt anh hùng cải tạo tại trại này. Tướng, Tá, Úy, nam nữ, trẻ già đủ lứa tuổi có dịp được thấy mặt nhau giữa ban ngày. Mọi người ăn mặc đủ loại y phục thời đại của mùa giải phóng (quần áo thường dân, quần áo lính bằng vải kaki và đồng phục tác chiến mua ngoài chợ trời, đã nhuộm nâu, đen, xanh dương, mang dép râu cao su, giầy da thấp cổ, giầy Bata, có người liều mang giầy bốt của lính, chưa có ai biết đi chân đất).
Sau mỗi bài giảng ở Hội trường, các Ðội trở về láng ở của mình tiếp tục “thảo luận, đào sâu thêm”, “tự liên hệ vào bản thân”, và bắt buộc phải luân phiên nhau “phát biểu” trước Ðội để “nhận tội phản quốc, chống phá Cách mạng, làm trì trệ bước tiến của Xã hội Chủ nghiã”.
Các buổi thảo luận tại Ðội, luôn luôn có sự hiên diện của Quản giáo Ðội và đại diện Ban giảng huấn trung ương ngồi chứng kiến theo dõi. Khi nào Cán bộ nhận thấy là mọi người đã “thành khẩn phát biểu, thấm nhuần sâu sắc” bài học, mới cho ngừng thảo luận để viết bài “thâu hoạch” kết quả học tập cá nhân, trình nộp cho Cán bộ Giáo dục khai thác, xét định “mức độ tiến bộ” của mỗi người.
Vào ngày tổng kiểm điểm kết quả học tập, các Ðội đi theo hàng đôi, nối đuôi nhau ùn ùn từ các khu kéo đến Ðại Hội Trường, y như các đoàn lao công đi tham dự “Ðại hội Ðảng” địa phương. Chỉ khác là không có cờ quạt, biểu ngữ, và không la hét om xòm các khẩu hiệu hoan hô, đả đảo vậy thôi. Thay cho nhóm Công an giữ trật tự trong cuộc biểu tình, làø bọn Bộ đội Cộng sản mặt non choẹt, cằm AK đi áp tải đầy đường hối thúc : “Khẩn trương! Khẩn trương!”.
Ðoàn người đi tham dự đại hội học tập, lẳng lặng buồn thiu cất bước nặng nề bên nhau, trong đầu mỗi người một suy nghĩ riêng. Tuy vậy cũng có đôi anh vô tâm thiếu suy nghĩ, vẻ mặt “hân hoan” nói cười pha trò bô bô, như bầy trẻ được người lớn dẫn đi xem Hội Chợ Tết. Vì các anh ấy tưởng rằng học xong đợt cải tạo này, sẽ được cấp chứng chỉ làm người Xã hội chủ nghĩa, về sống thong thả bên vợ con và xóm giềng thân thích, như đại diện lớn nhỏ của Ðảng từng xa xả nhai đi nhai lại, mỗi lần họ có dịp xuất hiện trước quần chúng tại địa phương, trước ngày đi trình diện tập trung.
Tới gần Hội trường, hàng ngàn người kẹt cứng đầy đường, các Ðội phải đợi cả tiếng đồng hồ mới tới phiên được di chuyển vào trong hội trường ngồi.
Bên trong Hội trường có trang hoàng các biểu ngữ, Tôi chẳng nhớ nội dung gồm những gì, nhưng chắc chắn có câu “Không có gì qúy hơn độc lập tự do” của Bác Hồ, sáng tạo ra từ hồi Cách mạng tháng 8 thắng lợi năm 1945.
Mọi người ngồi chồm hổm trên nền nhà đất nện, sát sạt bên nhau chặt cứng, ngửa mặt nhìn lên Thuyết trình đoàn ngồi chễm trệ sau dẫy bàn có phủ khăn nỉ mầu xanh lá cây xậm. Ðủ thứ hơi hổ lốn : mồ hôi, quần áo, dầu gió… của mọi người tiết ra, ngột ngạt khó chịu muốn ngộp thở.
Sau khi Cán bộ Thủ trưởng trại tập trung, báo cáo tập thể cải tạo viên gồm những thành phần nào xong, Trưởng đoàn Giảng huấn trung ương, với giọng kẻ cả thắng trận, nói ra những nhận xét của mình về kết quả theo dõi học tập tại các láng, cũng như qua “phản ánh” trong các bài “thâu hoạch tự giác khai báo nhận tội” của cải tạo viên. Ðại ý tóm gọn như sau : “-Mọi người đã ý thức được là cao trào sóng Cách mạng vô địch đang dâng lên mạnh mẽ, Ðế quốc Tư Bản đang suy tàn dẫy chết. Cũng như ý thức được sự sai trái của bản thân trong quá khứ, quyết tâm học tập cải tạo phục thiện theo Cách mạng và nhân dân xây dựng Xã hội chủ nghĩa, là rất tốt. Bây giờ hết chiến tranh rồi, anh em Trung Nam Bắc hoà hợp cùng một nhà, cùng chung một dòng giống mà ra, phải thương yêu đùm bọc nhau là lẽ đương nhiên. Chắc chắn thời gian học tập sẽ không lâu bằng thời gian làm dưới Ngụy Quyền Ngụy Quân trước đây đâu. Mọi người hãy cố gắng học tập cho nó tốt, mau tiến bộ. Tùy theo mức tiến bộ của mỗi người, Nhà Nước sẽ khoan hồng nhân đạo, lần lượt cho trở về hoà nhập vào xã hội mới Xã hội chủ nghĩa, để cùng nhân dân tái thiết đất nước Việt Nam anh hùng vô địch, giầu mạnh, đã từng chiến thắng cả 3 Ðế quốc giầu mà không mạnh là Pháp, Nhật và Mỹ…”
Những lời huênh hoang toàn là nhai lại như vẹt, các điều ghi trong loạt bài nhồi sọ mọi người, cả ngày lẫn đêm suốt thời gian học tập. Chừng gần một tiếng đồng hồ thao thao bất tuyệt, ông ta mới ngừng nói. Cả hội trường vỗ tay rào rào như pháo nổ, đinh tai nhức óc muốn xập cả nhà. Người nghe mệt mỏi, đang lơ mơ ngủ gục, giật mình tỉnh dậy. Người nói khô cổ hụt hơi, cúi xuống lấy chiếc điếu cầy từ gầm bàn ra, nhồi bi thuốc lào vào lõ điếu, đốt lửa, rít một hơi dài, cầm tách trà mạn sen chiêu một ngụm, rồi ngửa mặt phả ra ba dòng khói trắng mờ mờ khoái trá. Y hệt như “ba dòng thác cách mạng” đang lơ lửng bay lên, tan dần trong không khí ngột ngạt của hội trường.
Cán bộ Giáo dục của Trại lên bục có gắn mi crô, ca ngợi và cám ơn những lời chỉ giáo hữu ích của Ðồng chí đại diện Trung ương Ðảng cho các cải tạo viên, rồi chỉ định người lên phát biểu cảm tưởng.
Hình như những người được gọi lên đã có sự “móc nối” chuẩn bị từ trước, vì thấy vẻ mặt của họ không tỏ vẻ ngạc nhiên, lúng túng, e ngại gì cả. Họ mạnh dạn nghẹn ngào, sùi sụt nước mắt dầm dề hai má, nhận tội phản Cách mạng, oán trách Mẹ Cha đã không hướng dẫn để họ lầm đường lạc lối, nay xin Cách mạng đại lượng khoan hồng tha tội chết cho họ.
Anh chị em có mặt trong hội trường, ai cũng buồn lòng bất bình về tinh thần hèn yếu đó, nhưng lặng thinh thông cảm chia sẽ hoàn cảnh đặc biệt khó khăn của họ. Nghĩ rằng, nếu chẳng may mình bị lựa làm con thiêu thân như họ, thì cũng phải làm như vậy thôi. Ai dại gì mà làm trái ý kẻ thắng kiêu căng, trong lúc mình sa cơ thất thế như vầy, chỉ tổ hại vào thân và vợ con ở nhà cũng có thể bị vạ lây không chừng. Cộng sản xảo quyệt thâm độc bất nhân, ai mà lường trước được.
Sau lời phát biểu ý kiến của người Tù thứ nhất là một Ðại tá xong, thì được nghỉ giải lao 15 phút cho mọi người ra ngoài hút thuốc, đi tiểu, đại tiện nếu có nhu cầu.
Mọi người chen nhau, vội vã uà ra bãi đất trống phiá sau Hội trường. Lợi dụng lúc hỗn độn này, những bạn bè thân quen cũ tìm cách lén đến gần nhau chào hỏi, trao đổi tin tức gia đình.
Qua đôi mắt kính cận thị 4 độ, Tôi đang hướng mắt tìm trong đám đông xem có những ai quen, thì có bàn tay người vỗ nhẹ sau vai. Giật mình quay lại, thấy Bà Trung tá Hồ thị Vẽ. Chúng tôi bắt tay nhau. Bà Vẽ hỏi thăm gia đình của Tôi có di tản được không, Tôi lắc đầu.
Bà Vẽ biết Tôi từ hồi 1965, lúc Tôi làm Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Trung ương Ðịa Phương quân và Nghĩa quân, đến nhờ Trung Tâm huấn luyện Nữ quân nhân, giúp đỡ việc huấn luyện Nữ trợ tá Xã hội cho Lực lượng Ðịa phương quân. Bà Vẽ có người con rể là Sĩ quan, phục vụ trong ngành Chiến tranh Chính trị, cũng phải đi tập trung cải tạo.
Sau này, vào tháng 2 năm 1985, Tôi được chuyển từ Trại Z30C (Hàm Tân) qua Trại Z30D (Thủ Ðức), lại gặp Bà Vẽ đang bị giam bên khu Nữ tù của K1, và cũng gặp cả người con rể của bà Vẽ, Ðỗ Duy Chương (Tôi không nhớ rõ anh ấy là Thiếu tá hay Ðại úy) làm ở Ðội Lâm sản, giam chung bên khu Nam với chúng tôi.
Hết giờ giải lao, Cán bộ hối thúc mọi người trở vào Hội trường, tiếp tục nghe mấy Tù khác lên phát biểu ý kiến của họ sau 10 bài học căn bản tẩy não. Mọi ý kiến phát biểu cũng na ná một giọng điệu như nhau.

Bỗng dưng trại mở Căng tin,
Tha hồ Tù viếng, miễn tiền đủ chi.
Mặt hàng chẳng thiếu thức gì,
Trứng tươi, mì, sữa, bánh quy,
Ðồ ăn đóng hộp, hệt y chợ trời.
Kẻ giầu mặc sức mua xơi,
Bỏ cơm trại nấu cho người nghèo ăn.
Mở màn khích lệ tinh thần,
Cho Tù “hồ hởi dấn thân” học hành.
Mừng đoàn Cán bộ nổi danh,
Từ Trung ương xuống tung hoành múa môi.
Ðúng ngày mưa gió tối trời,
Nhóm người thắng trận đến nơi khoe tài.
Nhằm đêm tầm tã mưa rơi,
Ðoàn Tù ngồi xổm đội Trời xem phim.
“Bước đầu thử thách” con tim,
Xét lòng “đối tượng” nổi chìm ra sao.
Có người dại miệng xì xào,
Ðược mời lên hít thuốc lào thẩm tra.
Thì thầm tin tức đồn ra,
Gọi là dằn mặt “phe ta” khỏi lờn.
Ðể mà suy nghĩ thiệt hơn,
“Kiến trong miệng chén” còn chuồn đi đâu?
Loạt bài nhồi sọ bắt đầu,
Phê bình Ðế quốc sang giầu dã man.
Thế, Thời, Tư bản đang tàn,
Sóng Thần Cách mạng dâng tràn khắp nơi.
Khôn ngoan nên biết thức thời,
Cúi đầu theo Ðảng làm người Cộng nô.
Noi gương các cụ Mao, Hồ,
Làm con cái nước Liên sô anh hùng.
Ngu si giữ giống Tiên Rồng,
Làm sao hội nhập Ðại đồng Tam vô.
Rầng rầng tay vỗ hoan hô,
“Ðỉnh cao trí tuệ” tha hồ ba hoa.
Công, Danh, Việt cộng chói lòa,
Nhân dân đổ máu, Ðảng ta kiêu hùng.
Ðảng ta “nhân đạo khoan hồng”,
“Ngụy”(1), tha tắm máu, tập trung học nghề.
Bao giờ tiến bộ thì về,
Tiếp tay xây dựng lại quê hương nhà.
Giờ đây chinh chiến đã qua,
Bắc Nam đoàn tụ một nhà thương nhau.
Thời gian học tập chẳng lâu,
Yên tâm cố gắng cho mau đạt thành.
Gia đình vô sự yên lành,
Các con vẫn được học hành như xưa.
Vợ theo lao động thi đua,
Tham gia sản xuất, đợi Cha, đợi Chồng.
Bọn hèn xuất diện lập công,
Mở lời phụ họa, tố Ông, tố Bà.
Nghẹn ngào oán hận Mẹ Cha,
Lệ tuôn tức tưởi xin tha tội mình.
Ðáng thương cho lũ bạc tình,
Bạn bè xa lánh, rẻ khinh mãn đời.
Lúc nguy mới rõ lòng người,
Vàng thau lẫn lộn, lửa thui hiện hình.
Rớt vào tay bọn súc sinh,
Dần dà mới thấy cực hình bủa vây.
Tinh thần căng thẳng đêm ngày,
Ðọa đầy kiệt sức bỏ thây rừng già.
Rồi đây sẽ sáng mắt ra,
Ðừng nghe “Vẹm” nói ngọt mà vội tin.
KẾT QỦA THÂU HOẠCH SAU ÐỢT NHỒI SỌ.

Tưởng rằng Cộng sản là vô địch,
Hăng hái Bác Hồ nhắm mắt theo.
Nửa Thế kỷ qua nước vẫn nghèo,
Nhân dân nguyền rủa, buồn, nên chết.

Cách mạng theo Nga dân đói rách,
Theo Tây, theo Mỹ, nước phồn vinh.
Lòng tham muốn cướp, Ðảng hành binh,
Xâm lược miền Nam, mặc sức vét.

Chuyên quyền độc đảng, Nga hơn Mỹ,
Dân chủ bình quyền, Mỹ thắng Nga.
Nam Việt đắn đo lập Cộng hoà,
Nga, Hoa, lo lắng hè nhau diệt.

Chủ nghiã Tam Vô phá Quốc gia,
Tự do Dân chủ nước hưng thịnh.
Ðộc tài Ðảng trị dân thù oán,
Thiển cận làm sao thấy được xa.

Long Giao, Long Khánh, Tháng 9-1975.
(1) Cộng sản Bắc Việt gọi Quân nhân và Công chức hành chánh Việt Nam Cộng Hoà là Ngụy quân, Ngụy quyền.

 

Còn tiếp...