The Declaration of Arbroath 1320, Original Latin
Sanctissimo
Patri in Christo ac Domino, domino Johanni, diuina prouidiencia Sacrosancte
Romane et Vniuersalis Ecclesie Summo Pontifici, Filii Sui Humiles et deuoti
Duncanus Comes de Fyf, Thomas Ranulphi Comes Morauie Dominus Mannie et Vallis
Anandie, Patricius de Dumbar Comes Marchie, Malisius Comes de Stratheryne, Malcolmus
Comes de Leuenax, Willelmus Comes de Ross, Magnus Comes Cathanie et Orkadie et
Willelmus Comes Suthirlandie; Walterus Senescallus Scocie, Willelmus de Soules
Buttelarius Scocie, Jacobus Dominus de Duglas, Rogerus de Moubray, Dauid
Dominus de Brechyn, Dauid de Graham, Ingeramus de Vmfrauille, Johannes de
Menetethe Custos Comitatus de Menetethe, Alexander Fraser, Gilbertus de Haya
Constabularius Scocie, Robertus de Keth Marescallus Scocie, Henricus de Sancto
Claro, Johannes de Graham, Dauid de Lindesay, Willelmus Olifaunt,
Patricius de Graham, Johannes de Fentoun, Willelmus de Abirnithy, Dauid de
Wemys, Willelmus de Montefixo, Fergusius de Ardrossane, Eustachius de Maxwell,
Willelmus de Ramesay, Willelmus de Montealto, Alanus de Morauia, Douenaldus Cambell,
Johannes Cambrun, Reginaldus le chen, Alexander de Setoun, Andreas de
Lescelyne, et Alexander de Stratoun, Ceterique Barones et Liberetenenetes ac
tota Communitas Regni Scocie, omnimodam Reuerenciam filialem cum deuotis Pedum
osculis beatorum.
Scimus,
Sanctissime Pater et Domine, et ex antiquorum gestis et libris Colligimus quod
inter Ceteras naciones egregias nostra scilicet Scottorum nacio multis
preconijs fuerit insignita, que de Maiori Schithia per Mare tirenium et
Columpnas Herculis transiens et in Hispania inter ferocissimas gentes per multa
temporum curricula Residens a nullis quantumcumque barbaricis poterat allicubi
gentibus subiugari. Indeque veniens post mille et ducentos annos a transitu
populi israelitici per mare rubrum sibi sedes in Occidente quas nunc optinet,
expulsis primo Britonibus et Pictis omnino deletis, licet per Norwagienses,
Dacos et Anglicos sepius inpugnata fuerit, multis cum victorijs et Laboribus
quamplurimis adquisuit, ipsaque ab omni seruitute liberas, vt Priscorum testantur
Historie, semper tenuit. In quorum Regno Centum et Tredescim Reges de ipsorum
Regali prosapia, nullo alienigena interueniente, Regnauerunt.
Quorum
Nobilitates et Merita, licet ex aliis non clarerent, satis patenter effulgent
ex eo quod Rex Regum et dominancium dominus Jhesus Christus post passionem suam
et Resurreccionem ipsos in vltimis terre finibus constitutos quasi primos ad
suam fidem sanctissimam conuocauit. Nec eos per quemlibet in dicta fide
confirmari voluit set per suum primum apostolum vocacione quamuis ordine
secundum vel tercium, sanctum Andream mitissimum beati Petri Germanum, quem
semper ipsis preesse voluit vt Patronum.
Hec autem
Sanctissimi Patres et Predecessores vestri sollicita mente pensantes ipsum
Regnum et populum vt beati Petri germani peculium multis fauoribus et
priuilegijs quamplurimis Munierunt, Ita quippe quod gens nostra sub ipsorum
proteccione hactenus libera deguit et quieta donec ille Princeps Magnificus Rex
Anglorum Edwardus, pater istius qui nunc est, Regnum nostrum acephalum
populumque nullius mali aut doli nec bellis aut insultibus tunc assuetum sub
amici et confederati specie inimicabiliter infestauit. Cuius iniurias, Cedes,
violencias, predaciones, incendia, prelatorum incarceraciones, Monasteriorum
combustiones, Religiosorum spoliaciones et occisiones alia quoque enormia et
innumera que in dicto populo exercuit, nulli parcens etati aut sexui, Religioni
aut ordini, nullus scriberet nec ad plenum intelligeret nisi quem experiencia
informaret.
A quibus Malis
innumeris, ipso Juuante qui post uulnera medetur et sanat, liberati sumus per
strenuissimum Principem, Regem et Dominum nostrum, Dominum Robertum, qui pro
populo et hereditate suis de manibus Inimicorum liberandis quasi alter
Machabeus aut Josue labores et tedia, inedias et pericula, leto sustinuit
animo. Quem eciam diuina disposicio et iuxta leges et Consuetudines nostra,
quas vsque ad mortem sustinere volumus, Juris successio et debitus nostrorum
omnium Consensus et Assensus nostrum fecerunt Principem atque Regem, cui
tanquam illi per quem salus in populo nostro facta est pro nostra libertate
tuenda tam Jure quam meritis tenemur et volumus in omnibus adherere.
Quem si ab
inceptis desisteret, regi Anglorum aut Anglicis nos aut Regnum nostrum volens
subicere, tanquam inimicum nostrum et sui nostrique Juris subuersorem statim
expellere niteremur et alium Regem nostrum qui ad defensionem nostram
sufficeret faceremus. Quia quamdiu Centum ex nobis viui remanserint, nuncquam
Anglorum dominio aliquatenus volumus subiugari. Non enim propter gloriam,
diuicias aut honores pugnamus set propter libertatem solummodo quam Nemo bonus
nisi simul cum vita amittit. Hinc est, Reuerende Pater et Domine,
Quod sanctitatem
vestram omni precum instancia genuflexis cordibus exoramus quatinus sincero
corde Menteque pia recensentes quod apud eum cuius vices in terris geritis cum
non sit Pondus nec distinccio Judei et greci, Scoti aut Anglici, tribulaciones
et angustias nobis et Ecclesie dei illatas ab Anglicis paternis occulis
intuentes, Regem Anglorum, cui sufficere debet quod possidet cum olim Anglia
septem aut pluribus solebat sufficere Regibus, Monere et exhortari dignemini vt
nos scotos, in exili degentes Scocia vltra quam habitacia non est nichilque
nisi nostrum Cupientes, in pace dimittat. Cui pro nostra procuranda quiete
quicquid possumus, ad statum nostrum Respectu habito, facere volumus cum
effectu.
Vestra enim
interest, sancte Pater, hoc facere qui paganorum feritatem, Christianorum
culpis exigentibus, in Christianos seuientem aspicitis et Christianorum
terminos arctari indies, quantumque vestre sanctitatis memorie derogat si (quod
absit) Ecclesia in aliqua sui parte vestris temporibus patiatur eclipsim aut
Scandalum, vos videritis. Excitet igitur Christianos Principes qui non causam
vt causam ponentes se fingunt in subsidium terre sancte propter guerras quas
habent cum proximis ire non posse. Cuius inpedimenti Causa est verior quod in
Minoribus proximis debellandis vtilitas proprior et resistencia debilior
estimantur. Set quam leto corde dictus dominus Rex noster et Nos si Rex
Anglorum nos is pace dimitteret illus iremus qui nichil ignorat satis novit.
Quod Christi vicario totique Christianitati ostendimus et testamur.
Quibus si
sanctitas vestra Anglorum relatibus nimis credula fidem sinceram non adhibeat
aut ipsis in nostram confusionem fauere non desinat, corporum excidia, animarum
exicia, et cetera que sequentur incomoda que ipsi in nobis et Nos in ipsis
fecerimus vobis ab altissimo credimus inputanda.
Ex quo sumus et
erimus in hiis que tenemur tanquam obediencie filii vobis tanquam ipsius
vicario parati in omnibus complacere, ipsique tanquam Summo Regi et Judici
causam nostram tuendam committimus, Cogitatium nostrum Jactantes in ipso
sperantesque firmiter quod in nobis virtutem faciet et ad nichilum rediget
hostes nostros.
Sanctitatem ac
sanitatem vestram conseruet altissimus Ecclesie sue sancte per tempora
diuturna.
Datum apud
Monasterium de Abirbrothoc in Scocis Sexto die mensis Aprilis Anno gracie
Millesimo Trescentesimo vicesimo Anno vero Regni Regis nostri supradicti Quinto
decimo.
Endorsed:
Littere directe ad dominum Supremum Pontificem per communitatem Scocie.