TOESPRAAK GRENSHOSPITIUM AMSTERDAM, 13 OKTOBER 2002

Het leek mij praktisch om van de liturgie uit te gaan die voor deze dag wordt gegeven door de kerk van Rome, in het vertrouwen dat de Geest wel zou werken om er toepasselijke teksten op deze plaats en tijd van te maken. Maar mee viel het niet - de Evangelielezing betreft vandaag de vergelijking van het Koninkrijk Gods met een bruiloft, met het fameuze slot van de wening en knersinge der tanden die er zullen zijn voor de uitgeworpenen.

Komaan, denk ik dan - het is toch geen nieuw idee om hemel en hel te zien in de wereld waarin wij nu leven, wening en knersinge der tanden genoeg. Omdat de heersers van de wereld nu eenmaal weinig meer te bieden hebben dan weer eens een frisse vrolijke oorlog die de wereld nu eindelijk eens veilig zal maken en niet te vergeten de benzineprijs lager, kunnen we ons de hel voor de komende tijd weer voorstellen, en de televisie zal er bij zijn voorzover het de regie van de heersers uitkomt. Waar wij staan is al geen bemoedigende plaats, waarom haar verzwaren met een tekst die de grote ellende nog in het vooruitzicht plaatst.

Maar waarom ook de hel in een ver verschiet te zien? Is de wening en knersing der tanden in dit land niet in hoge mate een gevolg van keurige regels, opgesteld door een volgens democratisch geachte procedures gekozen bestuur? In mijn huidige werkkring kom ik dagelijks de verhalen tegen waarin de overheid vertelt van de ongewenste instroom naar het arbeidsongeschiktheidsvolume, waaruit een uitstroom gerealiseerd moet worden. Ja, zo staat het er, zelfs de wetgeving heeft het niet over mensen maar over een volume waaruit gestroomd moet worden. We zitten op een schoollesje natuurkunde, het gaat niet over mensen. De hel wordt ontworpen aan een bureau, achter de computer.

Wij staan hier immers voor de consequentie van die ontworpen hel. De instroom moet gestaakt worden, want het asielvolume is te groot, de uitstroom wordt bevorderd. En hoe - een enkeling weet te ontvluchten, sommigen worden op straat gezet, anderen worden uitgezet naar een land waar zij niet vandaan komen (terwijl ik deze woorden tik word ik gebeld over een Iraanse mevrouw die uitgezet wordt naar Turkije). De hel heeft geen volume, het is altijd een levend wezen dat er in zit: je zult de oorlog in Ivoorkust maar ontvluchten en te horen krijgen dat je het volume hier te groot maakt en dus moet uitstromen. De hel is in Ivoorkust, de hel is hier. Weent en knerst met de tanden! En zo heb ik er toch iets van gemaakt... Het Koninkrijk dient zich ook aan aan een bureau, achter de computer, als ik zo vrij mag zijn.

De psalmen van deze dag zijn wonderlijk genoeg de meest geliefde - ik dacht heel eerlijk aan "Morning has broken", dit is de dag die de Heer gemaakt heeft (laten we de traditionele vertaling maar aanhouden, in het besef van de bezwaren), toen ik het wening-en-knersingverhaal doornam, en... psalm 118, inclusief al zijn onwenselijke passages, en 23 vormen de dagorde. Die declameren wij hier dan maar.

Hosted by www.Geocities.ws

1