Binnenland, donderdag 18 oktober
MAURITS SCHMIDT
Filosofie helpt zelfs bij de verwerking van rampen, zegt de Israëlische Schlomit Schuster, schrijfster van Filosofische praktijk. Een filosofe op de stoel van de therapeut.
Socrates tegen Bin Laden?
''Socrates had geen politiek programma. Hij was gericht op de waarheid, op het goede. Socrates zou niet meteen tegen Bin Laden zijn. Hij zou hem allerlei vragen stellen, hem proberen te begrijpen.''
Begrijpen? Socrates zou na de aanslagen in de Verenigde Staten toch ook eerst zijn woede en angst hebben moeten verwerken.
''Het nadenken daarover helpt erbij. Het is niet juist gevoelens te verwerken door er uitsluitend over te praten.''
Gaat u nu niet wat al te veel op de stoel van therapeut of psychiater zitten?
''Alsof zij het monopolie op de ziel hebben. Het denken en de ziel behoren ieder persoonlijk toe.''
Denkt u werkelijk dat je met peinzen en piekeren de geschokte geest geneest?
''Wanneer is genezing nodig? Wie bepaalt wat ziek of gezond is? Medici hebben zich het monopolie op ziek en gezond toegeëigend. Filosofen als Foucault en Marcuse hebben dat proberen te bestrijden. Ziekte is een cultureel-maatschappelijke en een economische kwestie. U weet toch hoe groot de invloed van de farmaceutische industrie op de medische wereld is.''
Dus u gelooft dat filosofie mij kan genezen en mijn zelfvertrouwen kan versterken, net zoals ze dat bij new age beweren?
''Filosofie heeft in elk geval een matigende invloed op extremisme. Bij new age vind je dat niet. Die beweging kan zelf extremistische vormen aannemen. Volgens new age kan de mens zelfs god worden.''
Hebt u het sinds 11 september extra druk met uw filosofische hulplijn?
''Mensen komen met van alles. Persoonlijke conflicten, echtscheidingen, werk, de ellende van de Golfoorlog destijds. Er zijn zelfs mensen die bellen omdat ze iemand hebben verloren bij een bomontploffing.''
Mogen ze uithuilen bij hun huisfilosoof...
''Mensen mogen altijd en overal huilen. Daarna praten we met elkaar.''
Toch een beetje branchevervaging, de filosoof als therapeut...
''De therapeut heeft toch niet het alleenrecht op de tranen van Jan en alleman?''
Zou een natte boel worden. Als ik bij u kom en kerm dat ik al nachtenlang geen oog dicht doe door die verschrikkelijke aanslagen...
''Dan wil ik toch eerst meer van u weten, een gespreksrelatie opbouwen.''
En nog eens wat, bent u wel altijd politiek neutraal in uw adviezen?
''Het is niet mijn taak cliënten politiek te overtuigen. Ik probeer ze een kritisch inzicht te geven in hun eigen gedachten en dat kan politiek nuancerend werken.''
Zou in plaats van al dat gefilosofeer een oplossing voor de Palestijnse kwestie niet beter zijn om ons van alle angst af te helpen?
''Terrorisisme is niet verbonden aan één land, één stroming. Dat zal, met of zonder Palestijnse kwestie, ook wel zo blijven.''
Copyright: Het Parool