The God Machine
Het Laatste Hoofdstuk
Vorig jaar kwam 'Scenes from The Second Story' uit. Een indrukwekkend album.
Woede, agressie en een desolate somberheid tekenden de sfeer. De band maakte
het de luisteraar met de uitgesponnen composities, de grimmige gitaarpartijen
en de wanhopige zang niet makkelijk - maar wie zich er voor openstelde maakte
kennis met een unieke band. Een trio dat geen geheim maakte van haar ambities
en pretenties. Tijdens interviews viel soms zelfs de term 'art rock'. Een
band met een toekomst. Met een iets meer toegankelijke en afwisselende
opvolger zou best eens een veel breder publiek overstag kunnen gaan.
Die CD werd dan ook gemaakt: 'One Last Laugh In A Place Of Dying'.
Maar voordat de band de verdiende vruchten kon plukken, sloeg het noodlot
toe...
Op 23 mei 1994, de laatste mix voor het nieuwe album is daags daarvoor
afgemaakt, klaagt bassist Jimmy Fernandez over een enorme hoofdpijn. Die pijn
neemt zulke vormen aan dat zijn collega's, Robin Proper-Sheppard
(zang/gitaar) en Ronald Austin (drums) besluiten hem naar een ziekenhuis over
te brengen. Aldaar aangekomen raakt Jimmy in een coma en sterft nog diezelfde
dag. Autopsie toont aan dat een hersentumor verantwoordelijk is voor deze
plotselinge dood.
Drie maanden later spreek ik in het Amsterdamse American hotel de twee
achterblijvers. Ons laatste gesprek dateert van februari 1993.
In de Parijse club Rex deden ze toen hun eerste optreden op het Europese
vasteland. Het was een memorabel optreden: hard en confronterend.
Ik praat met het tweetal over wat er sindsdien allemaal is gebeurd.
Robin praat snel, struikelt over zijn woorden. Ronald daarentegen hangt in
zijn stoel en doet alleen zijn mond open om op rustige toon Robin's
verhaal wat aan te vullen.
Robin: "1993 was in principe een heel goed jaar. We kregen enorm goede
reacties op ons debuut, al realiseer ik me dat het karakter van het album
niet geschikt was voor een breed publieke erkenning. Het was daarvoor niet
toegankelijk genoeg. Maar binnen die beperking denk ik dat we maximaal
gescooord hebben."
Jullie verruilden ooit je geboorteland Amerika voor Engeland. Ik begreep dat
jullie eind vorig jaar naar Praag vertrokken. Wat hoopten jullie daar te
vinden?
Robin: "Inspiratie. We waren twee jaar op pad geweest. Bijna elke dag
optreden. Ik zag ons niet het oude oefenhok induiken om daar plaat nummer
twee te schrijven. Ik boedel, zo doen andere bands dat waarschijnlijk,
maar bij ons werkt dat niet."
Ronald: "We hebben voortdurend nieuwe prikkels nodig."
Robin: "We hebben het wel geprobeerd hoor, maar na twee weken zeiden
we tegen elkaar "dit gaat zo niet verder". We willen ons geinspireerd
weten door het echte leven en niet liedjes hoeven schrijven in een klinische
omgeving."
Ronald: "En het wierp haar vruchten af, want in Tsjechie maak je
kennis met verschillende mensen en een volledig andere cultuur."
Robin: "We hebben daar alle songs voor deze tweede CD geschreven, de
basisideeen op een achtsporen deck gezet en in Engeland is de CD opgenomen."
Ronald: "Misschien dat een aantal van die demo's op een EP worden
uitgebracht."
Robin: "Het schrijven van songs en het bewerken ervan is binnen onze
band een enorm heftig proces. We concentreren ons zo hevig en we leggen er
zoveel emoties in... na ons verblijf in Praag stond ik op het punt in te
storten. Die sfeer is heel sterk aanwezig op die eerste, ruwe versies.
Wie weet komen ze nog eens uit."
Meteen na het afmixen van het album overlijdt Jimmy. Wat naast een
persoonlijke tragedie natuurlijk ook een streep door alle plannen was?
Robin: "Ja, want vrijwel meteen nadat het gebeurde hebben we besloten
The God Machine op te heffen. We zijn al van kindsafaan bij elkaar. We zijn
als drietal het Engelse avontuur aangegaan en hebben in kraakpanden geleefd.
Daarbij komt nog dat zijn plaats binnen de band onvervangbaar is.
Persoonlijk en muzikaal. Audities doen voor een opvolger lijkt ons zo banaal.
Het zou namelijk nooit meer hetzelfde zijn. Het is eigenlijk geen moment in
ons opgekomen.
Toch doen jullie nog wel interviews. Is dat niet heel pijnlijk? De muziek die
jullie met zijn drieen maakten moet je uiteindelijk met z'n tweeen aan de
man brengen.
Robin: "Dat is vreselijk moeilijk, maar de plaat is er. En ik wel er
graag wat over vertellen."
Feit is dat jullie muziek toegankelijker geworden is, wat de nodige positieve
gevolgen had kunnen hebben.
Robin: "Dat is het zeker en het is verschrijkkelijk jammer dat we
nooit zullen weten waar het ons uiteindelijk gebracht zou hebben."
Op wat voor manier heeft het drama je houding en je manier van denken
beinvloed?
Robin: "Ik weet sinds Jimmy's dood dat je kunt plannen en regelen,
maar dat het zo (knipt met zijn vingers) afgelopen kan zijn. Ik weet ook dat
je als muzikant in een schijnwereld terecht komt. Alles draait om de plaat,
het optreden en het succes.
Dat is de realiteit. Maar het is in feite een leugen. We leefden met de
illusie dat we nog jaren in deze band zouden zitten, platen zouden maken en
optredens doen. In een dag sta je met lege handen. Jimmy's dood heeft ons
op hardhandige wijze laten zien wat de echte, keiharde waarheden in het leven
zijn. Aan de andere kant zijn problemen en tegenslagen opeens vaak zo triviaal.
Je wordt er harder van."
Wat zijn jullie plannen voor de toekomst?
Ronald (met een zuur lachje): "We zijn nogal huiverig geworden
in het maken van plannen, zoals je zult begrijpen."
Robin: "We hebben het plan om wat muziek te schrijven en samen te
stellen voor een ballet. Een deel van het God Machine repertoire zal daar ook
in opduiken, alleen in een voornamelijk akoestische setting. Het lijkt me heel
mooi om op die manier toch nog wat te doen met al die mooie muziek. Een soort
laatste optreden"
Het prachtige 'One Last Laugh In A Place Of Dying' vormt helaas het
laatste hoofdstuk van The God Machine. Maar het opheffen van de band direct na
het wegvallen van een vriend en collega laat ook zien dat de twee
achterblijvende leden van The God Machine over een integriteit beschikken
die zeldzaam is in het rockwereldje.
Robert Haagsma