ผมออกมาพูดอีกแล้ว มองชัดๆอีกซักครั้งว่าการคลำหาเส้นทางการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศ ถูกทางหรือผิด ไม่มีใครรู้ ไม่มีใครทราบ ผมก็ไม่รู้ เป็นแค่เรื่องเนื้องานเดิมบวกกับเส้นทางใหม่จะผสมปนเปกันอย่างไร ของเราเมื่อเหลียวดูข้างหลังพระเอกในเนื้องานเดิมที่เกี่ยวกับฐานข้อมูลก็ต้องเป็น ข้อมูล กชช.2ค กับข้อมูล จปฐ.แลอื่นๆ แต่เมื่อแหงนมองฟ้าก็ต้องเป็นเรื่องเทคโนโลยีสารสนเทศ และคงต้องย้ำว่าตามสเต็ปของ E-GOVERMENT ก็ต้องบอกว่ามีหลายๆ E หนีไม่พ้นแน่นอน ผมคงต้องนำมาเล่าให้ฟังว่าระดับการพัฒนาของการให้บริการ E-GOVERMENT วัดกันอย่างไร ก็วัดได้ 5 ระดับ ดังนี้

1.information ระดับเริ่มต้นที่ส่วนราชการต่างๆมีเว็บไซด์ให้บริการข้อมูลข่าวสาร โดยที่ข้อมูลข่าวสารเหล่านั้นต้องมีความถูกต้อง มีคุณค่าต่อการใช้งานและมีความทันสมัย

2.interaction เป็นระยะที่สอง เว็บไซด์ต้องสามารถสร้างปฏิสัมพันธ์กับประชาชนเช่น การบริการสืบค้นข้อมูล สร้างส่วนที่โต้ตอบ กับประชาชน การสร้างเว็บบอร์ดขึ้น เพื่อฝาก และตอบหรือติดตามผลได้

3.interchange transaction ระยะนี้เว็บไซด์ต่างๆต้องสามารถดำเนินการทางอิเล็กทรอนิกส์ธุรกรรมโดยสมบูรณ์ในตัวเอง ตามฐานข้อมูล

4.intergration เป็นปฏิรูปการให้บริการของรัฐที่เคยเป็นองค์กรที่ไม่ต่อเชื่อมกันขั้นตอนนี้จะเป็นการบูรณาการ (ข้อมูลบริการ)
แนวราบของงานบริการ ที่มีผู้ให้บริการมากกว่าหนึ่งหน่วยงานร่วมกันพัฒนาระบบให้มีหน้าต่างเดียว สำหรับประชาชนสามารถติดต่อได้ที่คลิกเดียวในการรับบริการจากหลายหน่วยงาน

5.intelligence ขั้นตอนสุดท้าย E-GOVERMENT สามารถดำเนินการได้โดยการพัฒนาซอฟต์แวร์ประเภท intelligance ขึ้นในระบบ ในระดับนี้ เว็บไซด์จะรู้ว่าประชาชนเลือกรูปแบบการบริการแบบใด เรียนรู้พฤติกรรมของประชาชน จัดเป็นข้อมูลกลุ่มเดียวกัน

ทุกข้อที่วัดระดับการพัฒนา E-GOVERMENT มีเรื่องข้อมูล ฐานข้อมูลทั้งหมด และก็พูดถึงเว็บไซด์ทุกข้อเพียงแต่เพิ่มดีกรีของการเชื่อมโยงและ ความแน่นของฐานข้อมูลเท่านั้น ทำไมเว็บไซด์จึงเป็นตัวนำเพราะเป็นการนำเกือบทุกเทคโนโลยีมาประยุกต์แปรผลเพื่อให้เกิดการบริการข้อมูล เพราะฉะนั้น เว็บไซด์จึงเป็นเพียงการนำเสนอข้อมูล ในระบบขึ้นต้นด้วย E อันไหนสำคัญกว่า ผมไม่ทราบหรอก แต่ถ้าให้ผมตอบแบบฟันธง ผมขอตอบว่าข้อมูลครับ สาเหตุ เพราะ 5 ระดับที่ว่าทั้งหมด เทคโนโลยีเป็นเพียงการนำเสนอเท่านั้น แต่ข้อมูลที่เข้ามาทั้ง 5 ระดับต้องแน่น แต่อาจเป็นเพราะว่าการนำเสนอแบบ E-GOVERMENT เป็นเรื่องที่ต้องใช้เทคนิค ต้องใช้เครื่องไม้เครื่องมือ และเน้นการบริการแบบวงกว้างที่สุดเท่าที่จะกว้างได้ มันจึงดูยากไปหน่อย ณ เวลานี้ สองอย่างต้องไปด้วยกัน ฐานข้อมูลก็ใช่ว่าเทคนิคด้อย เครื่องมือด้อยกว่าการนำเสนอเมื่อไหร่ ยิ่งยากกว่าเสียอีกเพราะต้องคำนึงตั้งแต่เส้นทางวิ่งขาเข้าของข้อมูล วิเคราะห์ ประมวลผล รอการส่งออก เว็บไซด์ก็รับลูกต่อ ประเมินผล ก็วนกลับผล มันอยู่คู่กันเสมอ เรามาร่วมกันดูว่าวัดระดับการพัฒนาของการให้บริการเราอยู่ในระดับใด มองตรงๆ มองแบบไม่ต้องเกรงใจ ถึงระดับ 5 ยากและเหนื่อยมากหรือไม่ถึง 1 ด้วยซ้ำ ตั้งแต่ระดับ 3-5 อาจจะต้องถึงมือผู้ว่าฯ CEO ด้วยซ้ำไป เฮโลสารพาดีนึกไม่ออกว่าจะนับหนึ่งตรงไหน ข้อมูลกับ E ก็ยังอยู่ห่างกัน ออกแบบเส้นทางก็พะวงหลัง คงจะต้อง CEO ตั้งแต่ก่อนระดับ 1 เสียมั้ง อย่างไรก็ตามมาดูที่ระดับที่ 4-5 เขาทำกัน ไม่กี่เดือน การบริการมากกว่าหนึ่งหน่วยงานระบบให้มีหน้าต่างเดียว มันยากกว่าจับฐานข้อมูลมาคู่กับเทคโนโลยีสารสนเทศมากเป็นร้อยๆเท่า อยากเห็นไปดูที่ e-chiangmai มีหน่วยงานมากกว่า 20 หน่วยงาน ดูได้ตั้งแต่ซื้อตั๋วเดินทางไปถึงทำพาสปอร์ตไปต่างประเทศ จัดกลุ่มให้ด้วย สรุปแล้วทะลุ 5 ระดับ แต่ต้องย้อนมาที่ฐานข้อมูลอาจจะต้องเสริมข้อมูลให้แน่นขึ้นกว่านี้อีกบ้าง ทั้งหมดที่พูดและเล่ามาก็คือสเต็ปการเดินของ E-GOVERMENT ปาท่องโก๋ทั้งสองตัว เดินมาด้วยกัน พากันเข้าเส้นชัยไปเรียบร้อยแล้ว ปลาแดดเดียวไม่มีคู่ อย่าว่าแต่ E เลย เนื้องานเดิมยังไม่แน่น เจ้า E รอฉันหน่อยนะ ส่วนเจ้า E ครั้นหลงเดินไปมาก ก็วิ่งกลับมา ค่อยๆพาเจ้าฐานข้อมูลไปด้วยกัน เดินไปสักหน่อยพลัดหลงกันอีกแล้ว ไม่ได้เป็นปลาท่องโก๋ มันจึงนับเลขไม่ได้ ไม่ได้เรียนหนังสือ เลข 1 ถึง เลข 5 นับไม่เป็น มีปลาท่องโก๋สัก 10 คู่ ก็น่าดูไม่น้อย นับเลข 1 ก็ดัง เลข 2 ก็ชัด 3-4-5 ครบแล้ว........ เราลองมาช่วยกันพูดหน่อยว่าปาท่องโก๋มีสองตัวติดกัน พูดบ่อยๆ พูดซ้ำๆ ทำพร้อมๆกัน หากไม่.......ปลาท่องโก๋ก็เป็นปลาแดดเดียวพอตกเย็นก็เก็บไปทอดกิน ก็จบ.....ด้วยประการฉะนี้แล