PAUNANG SALITA

Ang pagsasaling ito sa wikang Pilipino ng 1689 na Pagpapahayag ng Pananampalataya ay nagsimula noong 1989. Ang taong 1989 ang ika-300 anibersaryo ng Pagpapahayag (Confession). Muling natuklasan ng dumaraming bilang ng mga iglesiang Baptist sa Pilipinas ang Pagpapahayag at pinaniniwalaan ang mga doktrinang noong una pa ay pinanghahawakan na ng maraming Baptist sa Britanya at sa Estados Unidos. Napagpasiyahan na ang pagsasalin ng Pagpapahayag ay makatutulong sa tunay na pangangailangan ng mga iglesiang Baptist at ng mga iba pa.

Isang lupon ng tagapagsalin ang itinatag na binubuo nina Arnel Cajayon, Brian at Necy Ellis, Noel Espinosa, Rene Maramara at Pacita Seveses. Sila ang mga kinatawan ng limang iglesia na nanghahawak sa mga doktrinang ipinahahayag sa 1689 Pagpapahayag.

Ang Pagpapahayag ay unang isinalin ni Dan Esplana na taga-Daet. Ang saling ito ay hindi gaanong nagamit ng mga tagapagsalin sa dahilang ito ay malimit na napaka-literal at napakalalim ng Tagalog. Gayon man ay ibinigay niya ang pahintulot na ito ay baguhin. Si Arnel Cajayon at ang ilan sa mga miembro ng kaniyang iglesia ay nagsalin din ng unang sampung kabanata at ang saling ito ang naging batayan ng unang sampung kabanata nito.

Ang lupon ay nagtipon minsan sa isang buwan nguni't ang pagsasalin ay naging napakabagal. Dahil diyan, noong Enero 1991 isang maliit na grupo mula sa Cubao Reformed Baptist Church na binubuo nina Avin Castillo at Brian at Necy Ellis ang nagsimulang magtipon linggu-linggo at natapos ang pagsasalin noong Mayo 1991. Ang saling ito ay ipinadala sa dating lupon ng tagapagsalin at sa ilang iglesiang nanghahawak din sa pagpapahayag na ito upang kanilang mapagbalik-aralan, mabigyan ng mga mungkahi at pagpuna. Sa kahuli-hulihan, noong Junyo 1991, itinakda at isinaayos na magtipon sa Los Bańos ang mga kinatawan ng siyam na iglesia at doon pinagkaisahang pagtibayin ang salin sa wikang Pilipino ng Pagpapahayag.

Ang Pagpapahayag na ito sa wikang Pilipino ay inihahandog sa inyo na kalakip ang maraming panalangin na gagamitin ito ng Diyos sa Pilipinas sa pagpapatibay ng Kaniyang Iglesia at sa paglago ng katotohanang ipinahahayag sa atin sa Banal na Kasulatan.

Nais ipabatid ng mga manlilibag ang kanilang taus-pusong pasasalamat sa bawa't isa na tumulong sa pagsasalin nito at sa mga iba pa. Purihin nawa ang Diyos.


PAMBUNGAD NA PANANALITA

Si Professor John Murray, itinuturing ng marami na isa sa pinakadakilang teologo ng ating siglo, ay nagwika, "Ang presensiya ng Diyos ay laging kasama ng iglesia sa lahat ng mga salinlahi nito. Siya ang nagkaloob sa Iglesia ng kakayahan ng pang-unawa at pamimigkas. Ang walang humpay na gawaing ito ng Banal na Espiritu ang siyang dahilan ng patuloy na pagsulong sa lahat ng mga siglo ng tinatawag nating Doktrinang Cristiano."

Ang tinutukoy dito ni Professor Murray ay ang patuloy na pag-aaral sa Salita ng Diyos ng mga nauna at kasalukuyang mana-nampalataya. Ang pag-aaral na ito ay nagsasaysay ng iba't-ibang paraan ng paglalahad ng paniniwala sa katuruan ng Bibliya. Karaniwang inilalahad ng lupon ng mga mananampalataya ang kanilang paniniwala sa mga dokumento ng pagpapahayag (Confessional documents), na may pag-asa na ito ay magbubunga ng gayon ding paniniwala sa mga susunod na salinlahi. Sa kasaysayang Cristiano, ilan sa mga dokumentong ito ang lubhang naging maimpluensiya sa paghubog ng paniniwala ng mga Cristiano sa mga sumunod na panahon at siglo. At isang kamangmangan sa mga nag-aaral ng Doktrinang Cristiano na kaligtaang saliksikin ang karunungang tumatahan sa mga nakatala nang dokumento.

Isa sa mga maimpluwensiyang dokumento ay Ang Pagpapahayag ng Pananampalatayang Baptist na ginanap sa London, Britanya noong 1689 (The 1689 London Baptist Confession of Faith). Ang mga sumusunod na pahina ay bunga ng pagsisikap na ito ay maisalin sa wikang Pilipino upang sa biyaya at awa ng Diyos, ay maisiwalat ang karunungang nananahan dito sa mga mananampa-latayang Pilipino.

Ang Pagpapahayag ng 1689 ay natapos noong 1677, nguni't inilantad lamang ito at inihayag noong maghari si William at Mary sa trono ng Inglatera at isabatas ang Act of Toleration. Sa pamamagitan nito, ang mga hindi sumasang-ayon (non-conformists) sa iglesia ng estado ay binigyan ng kalayaan sa kanilang pananampalataya. Nagkaroon ng pagkakataon na makapagpulong ang mga pangunahing pinuno at guro na Baptist at lagdaan Ang Pagpapahayag.

Isang hangad ng mga Baptist na may-akda ng Pagpapahayag ay ipakita ang kaisahan ng kanilang paniniwala sa malaking bahagi ng mga mananampalatayang Cristiano. Kung kaya't ang nakararaming nilalaman ng Pagpapahayag ay mga sipi sa ibang mahahalagang dokumento. Pangunahin na rito ay ang Westminster Confession of Faith ng 1647. Ang iba naman ay hinango mula sa Savoy Declaration ng 1658 at mula rin sa First London Baptist Confession ng 1644. Nguni't sa mga ilang bahagi ay hindi nangimi ang mga may-akda na gumawa ng mga orihinal na mga pangungusap na sa kanilang pananaw ay lalong malapit sa turo ng Salita ng Diyos. Sa ngayon, Ang Pagpapahayag na ito ay siyang ginagamit ng mga Reformed Baptist sa paglalahad ng kanilang paniniwala.

Sa pamamagitan ng saling ito ay inaasahan na may panalangin na bubuklatin at pag-aaralan ito ng mananampalatayang naghahangad ng matalinong pagkatalos sa Doktrinang Cristiano na hinango sa Bibliya. Nabubuhay tayo sa panahon na samantalang dumarami ang nag-aangkin ng karanasan ng kaligtasan ay lalong bumababaw ang pagkaunawa sa mga doktrina ng Bibliya. Sa maraming mga dako ay mayroong hinala, kundi man tahasang pagsalungat, sa sinumang magsisikap ng mas malalim na pag-aaral ng doktrina. Ang paningin ngayon ay sapat na ang mga pangangaral na may "inspirasyon"at "debosyon". Nguni't huwag tayong padaya sa ganitong pananaw. Ang paglagong Cristiano ay iniuugat sa pagkaunawa at pamumuhay ng doktrina ng Diyos (Juan 7:17; Ef. 4:14; 1 Juan 4:1).

Sa saling ito ay inilalagay sa ating wika ang mga doktrinang nagpaningas sa puso ng mga naunang mananampalataya. Ang mga doktrinang ito ay maaaring hindi tanggapin niyaong mga walang hangad na lumago bilang alagad.

Narito ang Doktrina ng Bibliya: "Ang Banal na Kasulatan lamang ang sapat, tiyak at di maaaring magkamali na tuntunin o pamantayan ng nagliligtas na kaalaman, pananampalataya o pagtalima ..." (Kab. 1.1)

Ang tungkol sa probidensiya ay lubhang kailangan ngayon sa ating panahon: "Sa Kanyang walang hanggang kapangyarihan at karunungan ay nilikha ng Diyos ang lahat ng mga bagay. Siya rin ang umaalalay, namamatnugot, nangangasiwa at namamahala sa lahat ng ito may buhay man o wala, dakila man o munti. Ito ang Kanyang probidensiya na sakdal sa karunungan at kabanalan, at sumasang-ayon sa Kanyang di-nagkakamaling paunang kaalaman at sa malaya at di-nagbabagong kalooban ..." (Kab. 5.1)

Ang kalagayan ng tao ay tahasang inilalantad: "Gayon din mula sa kapanganakan ang lahat ng tao ay may masamang likas ... Dahil dito ang lahat ay sumailalim sa kapootan ng Diyos, mga alipin ng kasalanan at mga nasa ilalim ng kapangyarihan ng kamatayan ... " (Kab. 6.3)

Ngayong lubhang nakatuon sa tao ang pang-unawa ng kaligtasan, ang pagtatakda ng Diyos ay walang pangingiming inilalahad dito: "Ayon sa pagtatakdang nagtatanghal ng Kanyang kaluwalhatian, ang Diyos ay humirang ng mga tao at mga anghel sa buhay na walang hanggan sa pamamagitan ni Jesu-Cristo. Dito ay nahayag ang kapurihan ng Kanyang biyaya ... " (Kab. 3.3)

Sa mga nag-aangking Cristiano na nagwawalang-bahala sa kabanalan: "Ang mga kalakip ni Cristo, na mabisa at makapangyarihang tinawag at ipinanganak na muli, ay may bagong puso at bagong espiritu na nilikha sa kanila. Sa pamamagitan ng Kanyang Salita at Espiritu na nananahan sa kanila, ang gawain ng pagpapakabanal sa kanila ay nagpapatuloy ..." (Kab. 13.1)

Ang mga nabanggit na ito ay ilan lamang sa mahahalagang sangkap sa paniniwalang Cristiano na binigyang-diin sa Pagpapahayag. Nagpapatunay rin ito na hindi ito karaniwan sa naririnig na pangangaral. Ang mga may-akda ng Pagpapahayag ay naghangad lamang na hayaang ang turo ng Bibliya ay madama sa kaaliwan man o pagsumbat, sa pagpapala man o sa pagsaway. Ang tunay na alagad ay handang tumanggap; at sa pagtanggap ay naroon ang paglago.

Dapat bigyang diin dito na hindi ito kapalit ng seryosong pag-aaral mismo ng Bibliya. Ang Bibliya ay walang kapantay na dokumento. Sa lahat ng panahon, ang Bibliya ang dapat manaig at humubog ng ating pananampalataya. Anumang pangungusap sa Pagpapahayag na ito ay tatanggapin lamang kung ito ay buong linaw na pagtuturo ng Salita ng Diyos.

May laksa-laksang patotoo ng mga mananampalataya noon at sa kasalukuyan na nakasumpong ng karunungan at lalong masidhing katapatan sa Diyos mula sa Pagpapahayag ng Pananampalatayang Baptist ng 1689. Sana, sa iyong matapat at masusing pag-aaral ay maging karagdagan ka sa gayong patotoo.

`Ang mga tuntunin ng Panginoon ay matuwid,
Ito'y nagdudulot ng galak sa puso.
Ang mga utos ng Panginoon ay maningning,
nagdudulot ng liwanag sa mga mata.`

Awit 19:8

Noel A. Espinosa
August 1991
Los Bańos, Philippines


KABANATA 1

ANG BANAL NA KASULATAN

1. Ang Banal na Kasulatan lamang ang sapat, tiyak at di-maaaring magkamali na tuntunin o pamantayan ng nagliligtas na kaalaman, pananampalataya at pagtalima.(1) Ang kalikasan at gawa ng Diyos ng paglikha at probidensiya, ay nagbibigay ng malinaw na patotoo sa Kanyang kabutihan, karunungan at kapangyarihan na anupa't ang tao na hindi pumapansin sa patotoo nito ay walang maidadahilan.(2) Nguni't ang mga ito ay hindi sapat sa Kanilang sarili na makapagbigay ng kaalaman at kalooban ng Diyos na kailangan para sa kaligtasan.(3) Dahil dito, ang maawaing Panginoon sa iba't ibang panahon at ibang paraan ay naghayag ng Kanyang sarili at ipinaalam ang Kanyang kalooban sa Kanyang Iglesia.(4) Bukod dito, upang lalong matiyak ang pangangalaga at pagpapalaganap ng katotohanan, at ang pagtatatag at kaaliwan ng Iglesia laban sa likas na kasamaan ng tao at sa linlang ni Satanas at sa sanlibutan, ginawa Niya ang buong pagpapahayag ng Kanyang sarili at ng Kanyang kalooban na maisulat. At yamang ang paraan ng pagpapahayag ng Diyos sa Kanyang kalooban noong una ay matagal nang natigil,(5) ang Banal na Kasulatan ay naging lubos na pangangailangan ng tao.(6)

  1. Isa. 8:20; Lu. 16:29-31; Ef. 2:20; 2 Tim. 3:15-17

     

  2. Aw. 19:1-3; Rom. 1:19-21,32; 2:12a, 14-15

     

  3. Aw. 19:1-3 at vv. 7-11; Rom. 1:19-21; 2:12a,14-15 at 1:16-17; 3:21

     

  4. Heb. 1:1-2a

     

  5. Heb. 1:1-2a; Gawa 1:21-22; 1 Cor. 9:1; 15:7-8; Ef. 2:20

     

  6. Kaw. 22:19-21; Lu. 1:1-4; 2 Ped. 1:12-15; 3:1; Deut. 17:18ss.; 31:9ss, 19ss.; 1 Cor. 15:1; 2 Tes. 2:1-2,15; 3:17; Rom. 1:8-15; Gal. 4:20; 6:11; 1 Tim. 3:14ss.; Apoc. 1:9,19; 2:1, atbp.; Rom. 15:4; 2 Ped. 1:19-20.

     

2. Ang Banal na Kasulatan, o Salita ng Diyos na nasulat ay naglalaman ng mga sumusunod na mga aklat na sama-samang bumubuo ng Luma at Bagong Tipan.

Ang Mga Aklat ng

LUMANG TIPAN

Genesis II Mga Cronica Daniel
Exodo Ezra Oseas
Levitico Nehemias Joel
Mga Bilang Esther Amos
Deuteronomio Job Obadias
Josue Mga Awit Jonas
Mga Hukom Mga Kawikaan Mikas
Ruth Eclesiastes Nahum
I Samuel Ang Awit ng mga Awit Habacuc
II Samuel Isaias Hagai
I Mga Hari Jeremias Zacarias
II Mga Hari Mga Panaghoy Malakias
1 Mga Cronica Ezekiel  

 

Ang Mga Aklat ng

BAGONG TIPAN

Mateo Mga Taga Efeso Sa Mga Hebreo
Marcos Mga Taga Filipos Santiago
Lucas Mga Taga Colosas I Pedro
Juan I Mga Taga Tesalonica II Pedro
Ang Mga Gawa II Mga Taga Tesalonica I Juan
Mga Taga Roma I Timoteo II Juan
I Mga Taga Corinto II Timoteo III Juan
II Mga Taga Corinto Kay Tito Judas
Mga Taga Galacia Kay Filemon Apocalipsis

Ang lahat ng mga aklat na ito ay hiningahan ng Diyos para maging tuntunin o pamantayan ng pananampalataya at buhay.(7)

  1. 2 Tim. 3:16 at 1 Tim. 5:17; 2 Ped. 3:16

3. Ang mga aklat na karaniwang tinatawag na Apocrypha ay hindi hiningahan ng Diyos at hindi bahagi ng canon o tuntunin ng Kasulatan. Kaya nga ang mga ito ay walang taglay na anumang kapangyarihan sa Iglesia ng Diyos. Dapat lamang na ituring o gamitin ito gaya ng ibang aklat na sinulat ng tao.(8)

  1. Lk. 24:27,44; Rom. 3:2

4. Ang Kasulatan ay nagpapatotoo at nagpapatibay sa kanyang sarili. Ang kapamahalaan at kapangyarihan nito ay hindi batay sa patotoo ng sinumang tao o Iglesia,(9) kundi lubos na mula sa Diyos lamang, na may-akda at Siya mismo ang katotohanan. Ito ay dapat tanggapin at sampalatayanan sapagka't ito ay Salita ng Diyos.(10)

  1. Lu. 16:27-31; Gal. 1:8-9; Ef. 2:20

     

  2. Mat. 4:1-11; 5:17-18; 13:35; 22:32; 22:41ss.; 26:54; Lu. 16:17; 22:37; Juan 10:35; 13:18; 19:24,34-36; Gawa 1:16; 2:16; 2:24ss.; 4:25; 13:18,34-35; Rom. 1:2; 3:2; 9:17; 15:4; 1 Cor. 10:11; Gal. 3:8,16; 1 Tes. 2:13; 1 Tim. 3:15; 2 Tim. 3:16; 2 Ped. 1:19-21; 1 Juan. 5:9

5. Ang patotoo ng Iglesia ng Diyos ay maaaring makaimpluwensiya at makahikayat sa atin na magbigay ng pinakamataas na paggalang at pagtatangi sa Banal na Kasulatan.(11) Ang makalangit na nilalaman nito ay nagbibigay ng mabisang pagtuturo. Ang paraan ng pagkakasulat ay marangal. Ang bawa't bahagi nito ay nagkakaisa at nagbibigay ng buong luwalhati sa Diyos. Ang Kasulatan ay nagtuturo ng ganap na kaalaman tungkol sa tanging daan ng kaligtasan. Ang mga nabanggit at ang marami pang kadahilanan ay nagpapatunay na ang Kasulatan ay Salita ng Diyos.(12) Gayon pa man, aming kinikilala ang paggawa ng Banal na Espiritu sa aming puso. Ang Banal na Espiritu na nagpapatotoo kasama ng Salita ay nagbibigay ng katiyakan na ang Kasulatan ay walang kamalian at may kapamahalaang galing sa Diyos.(13)

  1. 2 Tim. 3:14-15

     

  2. Deut. 31:11-13; Jer. 23:28-29; Mar. 16:15-16; Lu. 16:27-31; Juan 6:63; 20:31; Gal. 1:8-9; Heb. 4:12-13; 1 Ped. 1:23-25

     

  3. Mat. 16:17; Juan 3:3; I Cor. 2:4-5,10-12,14; 1 Tes. 1:5-6; 1 Juan. 2:20-21 at 27

6. Ang kabuuan ng kapahayagan ng Diyos tungkol sa lahat ng bagay na mahalaga sa Kanyang kaluwalhatian, sa kaligtasan, pana-nampalataya at buhay ng tao ay nasa Kasulatan. Ang mga ito ay maliwanag na isinulat o di kaya ay inihayag ng di-tuwiran. Walang anumang maaaring idagdag sa Kasulatan maging ito'y ipinalagay na pahayag ng Espiritu o mga turo ng tao o tradisyon.(14) Gayon pa man, kinikilala namin ang pagpapaunawa ng Banal na Espiritu. Ito ay mahalaga para sa kinakailangang pang-unawa sa mga ipinahayag ng Kasulatan.(15) May mga bahagi ng pagsamba sa Diyos at ng pamamahala ng Iglesia na maaari nating gawin ayon sa pang-unawang Cristiano. Ang lahat ng ito ay dapat maging ayon sa pangkalahatang pagtuturo ng Kasulatan na siyang dapat nating sundin.(16)

  1. Deut. 4:2; Aw. 19:7; 119:6,9,104,128; Gawa 20:20,27; Gal. 1:8-9; 2 Tim .3:15-17

     

  2. Juan. 6:45; I Cor. 2:9-12

     

  3. 1 Cor. 14:26,40

7. Ang mga nilalaman ng Kasulatan ay nagkakaiba-iba sa kanilang antas ng kalinawan,(17) at ang ilang mga tao ay may higit na pag-unawa kaysa iba.(18) Gayon man yaong mga bagay na mahalaga sa kaligtasan ng tao na kailangan na malaman, sampalatayanan at isabuhay ay napakalinaw na inihayag at ipinaliwanag sa ilang bahagi. Kaya ang mga taong may pinag-aralan o wala ay magkakaroon ng sapat na pagkaunawa ng mga ito kung sila lamang ay gagamit ng karaniwang pamamaraan.(19)

  1. 2 Ped. 3:16

     

  2. 2 Tim. 3:15-17

     

  3. Deut. 30:11-14; Aw. 19:7-8; 119:105; 2 Tim. 3:14-17; 2 Ped. 1:19

8. Ang Lumang Tipan sa Hebreo at Bagong Tipan sa Griego (ibig sabihin ang orihinal na wika bago isinalin sa ibang wika) ay hiningahan ng Diyos.(20) At simula noon, sa pamamagitan ng Kanyang natatanging pag-iingat at probidensiya, ang mga ito ay napanatiling dalisay. Ang mga ito nga ay tunay at totoo, kaya't dapat maging laging batáyan ng pagtatalong pang-relihiyon.(21) Ang Banal na Kasulatan ay mahalaga at kapakipakinabang sa mga mananampalataya kaya ipinag-uutos na basahin(22) at saliksikin ito(23) nang may takot sa Diyos. Dahil hindi lahat ng mga tao ay nakakaunawa ng wikang Hebreo at Griego, ang Kasulatan ay dapat isalin sa lahat ng wika ng tao.(24) Ito'y upang higit na marami ang makaalam ng katotohanan, makakilala at makasamba sa Diyos sa katanggap-tanggap na paraan at sa pamamagitan ng pagtitiis at pag-aliw ng Kasulatan ay magkaroon ng pag-asa.(25)

  1. Rom. 3:2

     

  2. Mat. 5:18

     

  3. Isa. 8:20; Juan 10:34-36; Gawa 15:15; 2 Tim. 3:16-17

     

  4. Deut. 17:18-20; Kaw. 2:1-5; 8:34; Juan 5:39,46

     

  5. 1 Cor. 14:6,9,11,12,24,28

     

  6. Rom. 15:4; Col. 3:16

9. Isang tiyak at di-maaaring magkamaling tuntunin na ang Kasulatan ay bibigyang-pakahulugan sa pamamagitan ng Kasulatan. Kaya't kung may pagtatalo ukol sa tunay na kahulugan ng isang bahagi, ang kasagutan ay dapat hanapin sa higit na malinaw na bahagi ng Kasulatan.(26)

  1. Isa. 8:20; Juan 10:34-36; Gawa 15:15, 16; 2 Ped. 1:20-21

10. Ang lahat ng pagtatalo sa relihiyon ay dapat tugunin sa pamamagitan ng Kasulatan lamang. Ang mga utos ng anumang kapulungan, kuru-kuro ng mga sinaunang doktrina ng mga tao ay tatangapin o tatanggihan ayon sa hatol ng Kasulatan na ibinigay sa atin ng Banal na Espiritu. At sa kahatulang ito, tayo ay maninindigan.(27)

  1. Mat. 22:29-32; Gawa 28:23-25; Ef. 2:20

KABANATA 2

ANG DIYOS AT ANG BANAL NA TRINIDAD

1. Mayroon lamang isa, at tanging isang, buháy at tunay na Diyos.(1) Siya ay nabubuhay sa Kanyang sarili(2) at walang hangganan sa Kanyang pagka-Diyos at kasakdalan.(3) Siya lamang ang dalisay na Espiritu,(4) di-nakikita, walang katawan at mga sangkap na pabagu-bagong damdamin ng mga tao. Siya lamang ang walang kamatayan, at tumatahan sa kaliwanagan na di-kayang abutin ng sinuman.(5) Siya ay hindi nagbabago,(6) walang hangganan,(7) hindi malilirip,(8) makapangyarihan sa lahat at walang hanggan.(9) Siya ay kabanal-banalan,(10) lubos ang kaganapan, ganap na makapangyarihan, at ganap na malaya. Ginagawa Niya ang lahat ayon sa Kanyang di-nababagong matuwid na kalooban(11) at tungo sa Kanyang sariling kaluwalhatian.(12) Siya ay puspos ng kabutihan at katotohanan. Siya ay nagpapatawad ng kasamaan, pagsuway at kasalanan. Siya ay nagpapala sa mga humahanap sa Kanya ng buong puso.(13) Nguni't Siya ay napopoot sa lahat ng kasalanan. Hindi Niya maaaring palampasin ang kasalanan(14) o ariing walang sala ang salarin,(15) at Siya ay ganap na makatarungan sa paghatol.(16)

  1. Deut. 6:4; 1 Cor. 8:4-6; 1 Tes. 1:9

     

  2. Isa. 48:12; Jer. 10:10

     

  3. Ex. 3:14; Job 11:7-8; 26:14; Aw. 145:3; Rom. 11:33-34.

     

  4. Juan 4:24

     

  5. Deut. 4:15-16; 1 Tim. 1:17; Lu. 24:39; Gawa 14:11,15

     

  6. Mal. 3:6; San. 1:17

     

  7. Aw. 90:2; 1 Tim. 1:17

     

  8. 1 Hari 8:27; Jer. 23:23-24

     

  9. Gen. 17:1; Apoc. 4:8

     

  10. Isa. 6:3; 1 Ped. 1:16

     

  11. Aw. 115:3; Isa. 46:10; Ef. 1:11

     

  12. Kaw. 16:4; Rom. 11:36; 16:27

     

  13. Ex. 34:6-7; Heb. 11:6; 1 Juan 4:8

     

  14. Aw. 5:5-6

     

  15. Ex. 34:7; Nah. 1:2-3

     

  16. Neh. 9:32-33

2. Ang Diyos ay sapat sa lahat, at ang lahat ng buhay,(17) kaluwalhatian,(18) kabutihan(19) at pagpapala ay matatagpuan sa Kanya at sa Kanya lamang. Hindi Siya nangangailangan ng anuman sa Kanyang nilikha, ni hindi Siya kumukuha ng anumang bahagi ng Kanyang kaluwalhatian mula sa kanila.(20) Sa halip ay Kanyang inihahayag ang Kanyang sariling kaluwalhatian sa kanila sa pamamagitan nila. Siya ang bukal ng lahat ng buhay, at ang simula, daluyan at patutunguhan ng lahat ng mga bagay.(21) Siya ang nakapangyayari sa lahat ng Kanyang nilikha. Ginagamit Niya ang Kanyang nilikha ayon sa Kanyang kaluguran, at ginagawa ang lahat ng Kanyang loobin.(22) Ang lahat ng mga bagay ay nakalantad sa Kanyang paningin.(23) Ang Kanyang kaalaman ay hindi maaaring magkamali,(24) sapagka't ito'y hindi nakasalalay sa anumang nilikha. Siya ay kabanal-banalan sa lahat ng Kanyang pasiya, mga gawain(25) at mga kautusan. Ang mga anghel at ang mga tao'y dapat sumamba,(26) maglingkod at tumalima, at ibigay ang anumang Kanyang hingin sa kanila bilang kanilang Manlilikha.

  1. Juan 5:26; 1 Tim. 6:15,16

     

  2. Aw. 148:13; Gawa 7:2

     

  3. Aw. 119:68

     

  4. Job 22:2-3; Gawa 17:24-25

     

  5. Rom. 11:34-36

     

  6. Dan. 4:25, 34-35; Apoc. 4:11

     

  7. Heb. 4:13

     

  8. Aw. 147:5; Ez. 11:5; Gawa 15:18

     

  9. Aw. 145:17

     

  10. Apoc. 5:12-14

3. May tatlong Persona sa iisang Diyos - ang Ama, ang Anak, at ang Banal na Espiritu.(27) Sila ay isa sa kabuuan, sa kapangyarihan at sa kawalang-hanggan. Ang bawa't Isa ay ganap na Diyos, gayon man ang pagka-Diyos ay iisa at di-nahahati.(28) Ang buhay ng Ama ay walang pinanggalingan. Siya ang Ama ng Kanyang bugtong na Anak(29) na mula sa walang hanggan. Ang Banal na Espiritu ay nagbuhat sa Ama at sa Anak.(30) Ang tatlong Personang ito ay iisang Diyos na di-mahahati sa kalikasan o buhay. Kinikilala ng Banal na Kasulatan ang Kanilang pagkakaiba-iba sa Kanilang personal na kaugnayan sa pagka-Diyos at sa iba't iba Nilang gawain. Ang tatlong Persona na iisang Diyos ay batayan ng lahat ng ating pakikipag-ugnayan sa Diyos.

  1. Mat. 3:16-17; 28:19; 2 Cor. 13:14

     

  2. Ex. 3:14; Juan 14:11; 1 Cor. 8:6

     

  3. Kaw. 8:22-31; Juan 1:1-3,14,18; 3:16; 10:36; 16:28; Heb. 1:2; 1 Juan 4:14; Gal 4:4-6

     

  4. Juan 14:26; 15:26

KABANATA 3

ANG PAGTATAKDA NG DIYOS (GOD'S DECREE)

1. Mula sa walang hanggang pasimula, itinakda ng Diyos ang lahat ng mangyayari sa panahon.(1) Ito ay Kanyang ginawa na malaya at walang pagpapalit, na sinangguni lamang ang Kanyang sariling marunong at banal na kalooban.(2) Gayon pa man, hindi Siya ang may-akda ng kasalanan ni naging bahagi nito sa anumang paraan.(3) Hindi rin Niya nilabag ang kalooban ng alin mang nilikha; ni isina-isang tabi ang likas na kalayaan ng ikalawang sanhi, bagkus ang mga ito ay itinatag pa nga.(4) Sa lahat ng ito, ang Kanyang ganap na karunungan, kapangyarihan at katapatan ay nakikita sa pagsasakatuparan ng Kanyang mga itinakda.(5)

  1. Aw. 115:3; 135:6; Kaw. 19:21; Isa. 14:24-27; 46:10-11; Ef. 1:11; Heb. 6:17; Rom. 9:15,18-19

     

  2. Dan. 4:34-35; Rom. 8:28; 11:36; Ef. 1:11

     

  3. Gen. 18:25; San. 1:13-15; 1 Juan 1:5

     

  4. Gen. 50:20; 2 Sam. 24:1; Isa. 10:5-7; Mat. 17:12; Juan 19:11; Gawa 2:23; 4:27-28;

     

  5. Num. 23:19; Ef. 1:3-5

2. Ang pagtatakda ng Diyos ay hindi batay sa Kanyang paunang kaalaman ng mga mangyayari(6) ayon sa ilang kondisyon.(7)

  1. 1 Sam. 23:11-12; Mat. 11:21,23; Gawa 15:18

     

  2. Isa. 40:13-14; Rom. 9:11-18; 11:34; 1 Cor. 2:16

3. Ayon sa pagtatakdang nagtatanghal ng Kanyang kaluwalhatian, ang Diyos ay humirang ng mga tao at mga anghel sa buhay na walang hanggan sa pamamagitan ni Jesu-Cristo.(8) Dito ay nahayag ang kapurihan ng Kanyang biyaya.(9) Ang iba naman ay hinayaan sa kanilang kasalanan, at matuwid na hatol, at dito ay nahayag ang kapurihan ng Kanyang katarungan.(10)

  1. . Mat. 25:34; 1 Tim. 5:21

     

  2. Ef. 1:5,6

     

  3. Juan 12:37-40; Rom. 9:6-24; 1 Ped. 2:8-10; Jud. 4

4. Ang paghirang ng Diyos sa mga anghel at mga tao ay may tiyak na bilang at hindi mababago.(11)

  1. Mat. 22:1-14; Juan. 13:18; Rom. 11:5-6; 1 Cor. 7:20-22; 2 Tim. 2:19

5. Ang mga tao na itinakda sa buhay na walang hanggan ay hinirang ng Diyos bago pa itinatag ang sanlibutan. Sila'y hinirang kay Cristo ayon sa malayang biyaya at pag-ibig(12) at hindi dahil sa anumang sanhi na nasa Kanyang nilalang. Ang lahat ng ito ay ayon sa Kanyang di-nagbabagong layon at di-matarok na panukala.(13)

  1. Ef. 1:4-6,9,11; Rom. 8:30; 2 Tim. 1:9; 1 Tes. 5:9

     

  2. Rom. 9:11-16; 11:5-6; Ef. 2:5,12

6. Maging ang mga hinirang ng Diyos, ang mga anak ni Adan, ay kasama sa pagkahulog sa kasalanan. Kaya't bukod sa pagtatakda sa kanila sa kaluwalhatian ay itinakda rin ng Diyos ang lahat ng kaparaanan(14) tungo sa kanilang mabisang pagtawag sa pananampalataya at katubusan kay Cristo.(15) Sila'y inaaring-ganap, kinukupkop, pinababanal(16) at iniingatan ng Kanyang kapangyarihan sa pamamagitan ng pananampalataya.(17) Tanging ang hinirang lamang ang may bahagi sa dakilang pagpapala ng kaligtasan.(18)

  1. Ef. 1:4; 2:10; 2 Tes. 2:13; 1 Ped. 1:2

     

  2. 1 Tes. 5:9-10; Tit. 2:14

     

  3. Rom. 8:30; Ef. 1:5; 2 Tes. 2:13

     

  4. 1 Ped. 1:5

     

  5. Juan 6:64-65; 8:47; 10:26; 17:9; Rom. 8:28; 1 Juan 2:19

7. Ang malalim na hiwaga ng pagtatakda ay dapat na gamitin na may tanging pag-iingat at karunungan.(19) Sila'y magpapasakop sa kalooban ng Diyos at sa Kanyang Salita at makakatiyak ng kanilang pagkahirang mula sa katiyakan ng kanilang mabisang pagkatawag.(20) Sa ganitong paraan ang katuruang ito ay magtataguyod sa pagpuri, paggalang at paghanga sa Diyos.(21) Ito rin ay pupukaw ng kababaang-loob,(22) pagsisikap(23) at kaaliwan sa lahat na sumusunod sa ebanghelyo.(24)

  1. Deut. 29:29; Rom. 9:20; 11:33

     

  2. 1 Tes. 1:4-5; 2 Ped. 1:10

     

  3. Ef. 1:6; Rom. 11:33

     

  4. Rom. 11:5-6,20; Col. 3:12

     

  5. 2 Ped. 1:10

     

  6. Lu. 10:20

KABANATA 4

PAGLIKHA

1. Nang pasimula ay nalugod ang Diyos - Ama, Anak at Banal na Espiritu(1) - na likhain ang sanlibutan at lahat ng bbagay na nandoon(2) sa loob ng anim na araw.(3) Ang lahat ay pawang napakabuti.(4) Sa ganitong paraan ay niluwalhati ng Diyos ang Kanyang walang hanggang kapangyarihan, kabutihan at karunungan.(5)

  1. Gen. 1:2; Job 26:13; 33:4; Juan 1:2-3; Heb. 1:2;

     

  2. Gen. 1:1; Juan 1:2; Col. 1:16

     

  3. Gen. 2:1-3; Ex. 20:8-11

     

  4. Gen. 1:31; Ec. 7:29; Rom. 5:12

     

  5. Aw. 33:5-6; 104:24; Kaw. 3:19; Jer. 10:12; Gawa 14:15-16; Rom. 1:20

2. Ang lahat ng nilalang ay ginawa ng Diyos. Ang panghuli na nilikha ay ang lalaki at babae na binigyan ng kapamahalaan sa lahat ng ibang nilikha sa ibabaw ng lupa. Ang Diyos ay nagbigay sa lalaki at babae ng kakayahang mangatuwiran at walang kamatayang kaluluwa.(6) Ang kanyang buong pagkatao ay inakma sa isang buhay na may pagkakasundo sa Diyos. Sila ay nilikha ayon sa Kanyang wangis, na nagtataglay ng kaalaman, katuwiran at tunay na kabanalan.(7) Ang banal na utos ng Diyos ay isinulat sa kanilang mga puso(7) at mayroon silang kakayahang sundin ang mga ito nang lubusan. Gayon man, dahil sila ay binigyang layang gamitin ang kanilang kalooban, maaari silang magkasala.(8)

  1. Gen. 1:27; 2:7; Ec. 12:7; Mat. 10:28; San. 2:26

     

  2. Gen. 1:26-27; 5:1-3; 9:6; Ec. 7:29; 1 Cor. 11:7; Ef. 4:24; Col. 3:10; San. 3:9

     

  3. Gen. 3:6; Ec. 7:29; Rom. 1:32; 2:12a,14-15; 5:12

3. Ang kautusan ng Diyos ay nasulat sa mga puso nina Adan at Eba. Nguni't pinagbawalan silang kumain ng bunga ng puno ng pagkakilala ng mabuti at masama.(9) Ang kanilang kaligayahan at pakikisama sa Diyos ay nababatay sa kanilang ganap na pagsunod sa kalooban ng Diyos, gayon din ang pagpapatuloy ng kanilang pamamahala sa lahat ng nilikha.

  1. Gen. 1:26,28; 2:17

KABANATA 5

PROBIDENSIYA NG DIYOS

1. Sa Kanyang walang hanggang kapangyarihan at karunungan(1) ay nilikha ng Diyos ang lahat ng bagay.(2) Siya rin ang umaalalay, namamatnugot, nangangasiwa, at namamahala(3) sa lahat ng ito, may buhay man o wala, dakila man o munti.(4) Ito ang Kanyang probidensiya na sakdal sa karunungan at kabanalan,(5) at sumasang-ayon sa Kanyang di-nagkakamaling paunang kaalaman at sa malaya at di-nagbabagong kalooban.(6) Isinasakatuparan Niya ang layunin ng pagkalikha sa lahat ng bagay upang ang Kanyang karunungan, kalakasan at katarungan, kasama ang Kanyang walang hanggang kabutihan at kaawaan, ay mapapurihan at maluwalhati.(7)

  1. Gen. 1:31; 2:18; Aw. 119:68

     

  2. Aw. 66:7; 145:11; Kaw. 3:19

     

  3. Job 38-41; Aw. 135:6; Isa. 46:10-11; Dan. 4:34-35; Gawa 17:25-28; Heb. 1:3;

     

  4. Mat. 10:29-31

     

  5. Aw. 104:24; 145:17; Kaw. 15:3;

     

  6. Aw. 33:10; Ef. 1:11

     

  7. Gen. 45:7; Aw. 145:7; Isa. 63:14; Gawa 17:24-28; Rom. 9:17; Ef. 3:10; Col. 1:16-17;

2. Walang nangyayari na nagkakataon lamang at hindi sakop ng probidensiya ng Diyos. Ang Panginoon ang Unang Sanhi ng lahat ng pangyayari. Gayon man, sa pamamagitan ng Kanyang probidensiya,(8) ang Diyos ay nangangasiwa ng mga ito sa pamamaraang ang ikalawang sanhi ay nagbibigay ng kanilang bahagi. Sila ay kumikilos na walang pagbabagong utos o malaya o nakabatay sa ibang sanhi.(9)

  1. Kaw. 16:33; Gawa 2:23

     

  2. Gen. 8:22; Ex. 21:13; Deut. 19:5; Ruth 2:3; 1 Hari 22:28,34; Kaw. 20:18; 21:31; Isa. 10:6-7; Jer. 31:35; Mat. 5:20-21; Lu. 13:3,5; 14:25ss.; Gawa 27:31; Fil. 1:19

3. Karaniwan sa Kanyang probidensiya, ang Diyos ay gumagamit ng mga kasangkapan.(10) Nguni't Siya ay malaya na gumawa kahit wala ang mga ito,(11) o higit sa kanilang kakayahan(12) o salungat sa kanilang kalikasan.(13)

  1. Isa. 55:10,11; Oseas 2:21-22; Gawa 27:22,31,44

     

  2. Oseas 1:7; Lu. 1:34-35

     

  3. Rom. 4:19-21

     

  4. Ex. 3:2-3; 2 Hari 6:6; Dan. 3:27

4. Ang kapangyarihan ng Diyos, di-masayod na karunungan at walang hanggang kabutihan ay umaabot at sumasakop sa lahat. Anupa't ang pagkahulog ng unang tao sa kasalanan at ang lahat ng kasalanang ginagawa ng mga anghel at mga tao,(14) ay saklaw ng Kanyang makapangyarihang layunin. Hindi ito pagbibigay-pahintulot lamang. Sa iba't ibang paraan ay Kanyang binibigyang hangganan at pinamamahalaan ang mga masamang gawa upang ito ay mauwi sa Kanyang itinalagang banal na layunin.(15) Gayon man ang kasalanan ay mula lamang sa mga anghel at mga tao at hindi sa Diyos na yamang banal at matuwid ay hindi maaaring gumawa o sumang-ayon sa kasalanan.(16)

  1. 2 Sam. 16:10; 24:1; 1 Hari 22:22-23; 1 Cron. 21:1; Gawa 2:23; 4:27-28; Rom. 11:32-34;

     

  2. Gen. 50:20; 2 Hari 19:28; Aw. 76:10; Isa. 10:6,7,12; Gawa 14:16

     

  3. Aw. 50:21; San. 1:13,14,17; 1 Juan. 2:16

5. Ang Diyos na pinakamarunong sa lahat, matuwid at mapagbiyaya ay may pagkakataon na pinahihintulutan ang Kanyang mga anak na mahulog sa iba't ibang uri ng tukso upang maranasan ang pagkamakasalanan ng kanilang sariling mga puso. Ito ay bilang pagdidisiplina sa kanila dahil sa ginawang kasalanan o kayá ay pagtuturo ng kababaang-loob sa pagpapakita sa kanila ng natatagong kasamaan at daya na nananatili sa kanilang puso. Layunin din Niya na kanilang makita ang lubos nilang pangangailangan sa Diyos sa lahat ng oras. Tutulong ito sa kanila na magbantay laban sa pagkakasala sa hinaharap. Sa ganito at sa iba pang mga kaparaanan, ang Kanyang matuwid at mga banal na layunin ay naisasagawa.(17) Kaya nga ang lahat ng nangyayari sa Kanyang mga hinirang ay sa pamamagitan ng Kanyang pagtatakda, sa Kanyang ikaluluwalhati at sa kanilang ikabubuti.(18)

  1. 2 Sam. 24:1; 2 Cron. 32;25-31; Mar. 14:66-67; Lu. 22:34-35; Juan 21:15-17; 2 Cor. 12:7-9

     

  2. Rom. 8:28

6. Ang Diyos na matuwid na hukom ay may ibang pakikitungo sa mga masama at di-makadiyos na tao. Ginagantihan Niya sila ng pagkabulag at katigasan ng puso(19) dahil sa kanilang kasalanan. Hindi Niya ipinagkakaloob sa kanila ang biyaya na maaaring magbigay liwanag sa kanilang isip at gumawa sa kanilang puso,(20) at may pagkakataon din na Kanyang binabawi ang kaloob na ibinigay sa kanila.(21) Gayon din, inilalagay sila ng Diyos sa isang kalagayan na pumupukaw sa kanilang puso na magkasala.(22) Samakatuwid baga'y Kanyang iniiwan sila sa kanilang sariling kabulukan, sa mga tukso sa sanlibutan at sa kapangyarihan ni Satanas,(23) na nagbubunga ng kanilang pagmamatigas, sa pamamagitan ng paggamit ng mga mismong kasangkapan na ginagamit ng Diyos para sa pagpapalambot ng mga puso ng mga iba.(24)

  1. Rom. 1:24-28; 11:7-8

     

  2. Deut. 29:4;

     

  3. Mat. 13:12; 25:29

     

  4. Deut. 2:30; 2 Hari 8:12-13

     

  5. Aw. 81:11-12; 2 Tes. 2:10-12

     

  6. Ex. 7:3; 8:15,32; Isa. 6:9-10; 8:14; Juan 12:39-40; Gawa 28:26-27; 2 Cor .2:15-16; 1 Ped. 2:7

7. Ang pangkabuuang probidensiya ng Diyos ay sumasaklaw sa lahat na nilikha. Nguni't ang namumukod-tanging paraang ito ay ginagawa sa pag-iingat ng Kanyang iglesia. Ang lahat ng bagay ay pinamamahalaan para sa ikabubuti ng Iglesia.(25)

  1. Kaw. 2:7-8; Isa. 43:3-5,14; Amos 9:8-9; Rom. 8:28; Ef. 1:11,22; 3:10-11,21; 1 Tim. 4:10

KABANATA 6.

ANG PAGKAHULOG NG TAO: ANG KASALANAN AT ANG KAPARUSAHAN NITO

1. Ang tao ay nilikha ng Diyos na matuwid at ganap. Ang matuwid na kautusan na ibinigay sa kanya ng Diyos ay nagsasaad ng buhay na nakasalalay sa kanyang pagsunod, at nagbabanta ng kamata-yan kung siya ay susuway.(1) Ang pagsunod ni Adan ay hindi nagtagal. Ginamit ni Satanas ang katusuhan ng ahas upang tuksuhin si Eba na magkasala. Pagkatapos nito si Eba naman ang humikayat sa kanyang asawa na si Adan na magkasala. Kusang-loob na sinuway ni Adan ang kautusang nakasulat sa kanyang puso at kanya ring kinain ang ipinagbabawal na bunga ng punungkahoy ng pagkakilala ng mabuti at masama.(2) Pinahintulutan ng Diyos na maganap ang lahat na ito bilang katuparan ng Kanyang matalino at banal na layunin. Kanyang pinamamahalaan ang lahat ng ito para sa Kanyang Sariling kaluwalhatian.(3)

  1. Gen. 2:16-17; 4:25-5:3; Ec. 7:29; Rom. 5:12a,14-15

     

  2. Gen. 3:1-7,12-13; 2 Cor. 11:3; 1 Tim. 2:14

     

  3. 2 Sam. 16:10; 24:1; 1 Hari 22:22-23; 1 Cron. 21:1; Gawa 2:23; 4:27-28; Rom. 11:32-34

2. Dahil sa kasalanang ito ay nawala ang dating katuwiran at pakikisama sa Diyos ng ating unang mga magulang. Kasangkot tayong lahat sa kanilang kasalanan. Dahil dito, nararanasan ng lahat ang kamatayan.(4) Ang lahat ng mga tao ay naging patay dahil sa kasalanan at ang kanilang buong katawan at kaluluwa ay lubusang nadungisan.(5)

  1. Gen. 3:22-24; 8:21; Aw. 51:4-5; 58:3; Kaw. 22:15; Rom. 3:23; 5:12ss.; 1 Cor. 15:20-22; Ef. 2:1-3

     

  2. Gen. 2:17; 6:5; Jer. 17:9; Juan 5:40; Rom. 1:21; 3:10-19; 8:7; Ef. 2:1; 4:17-19; Tit. 1:15

3. Ang lahat ng tao ay nanggaling kina Adan at Eba. Sila ang kumakatawan sa buong sangkatauhan. Dahil dito, ang lahat ng tao ay ibinilang sa kanilang sala. Gayon din, mula sa kapanganakan, ang lahat ng tao ay may masamang likas na galing sa unang mga magulang. Dahil dito, ang lahat ay sumasailalim sa kapootan ng Diyos, mga alipin ng kasalanan at mga nasa ilalim ng kapangyarihan ng kamatayan. Ito rin ang dahilan ng pagdanas ng tao ng lahat ng uri ng kahirapan, espiritual at pisikal, ngayon at magpakailanman. Tanging ang Panginoong Jesu-Cristo ang makapagpapalaya sa tao mula sa lahat na ito.(6)

  1. Job 14:4; 15:14; Aw. 51:4-5; 58:3; Kaw. 22:15; Rom. 5:12-19; 1 Cor. 15:21-22,45,49; Ef. 2:1-3; 1 Tes. 1:10; Heb. 2:14-15

4. Ang mga kasalanang ginagawa ng mga tao ay bunga ng kanilang masamang kalikasan.(7) Dahil sa kasamaang ito, ang lahat ng mga tao ay nakahilig sa lahat ng kasamaan; sinisira sila ng kasalanan. Sila ay lubos na walang pagnanais na gumawa ng mabuti at salungat sila sa lahat ng kabutihan.(8)

  1. Mat. 7:17-20; 12:33-35; 15:18-20

     

  2. Mat. 7:17-18; 12:33-35; Lu. 6:43-45; Juan 3:3,5; 6:37,39-40,44-45,65; Rom. 3:10-12; 5:6; 7:18; 8:7-8; 1 Cor. 2:14

5. Sa buhay na ito, ang kasamaan ng kalikasan ay nananatili sa mga ipinanganak na muli.(9) Bagama't ang mga ito ay pinatawad at pinatay sa pamamagitan ni Cristo, gayon man ang masamang likas na ito at lahat ng kanyang mga gawa ay tunay at totoong kasalanan.(10)

  1. 1 Hari 8:46; Aw. 130:3; 143:2; Kaw. 20:9; Ec. 7:20; Rom. 7:14-25; San. 3:2; 1 Juan 1:8-10

     

  2. Gen. 8:21; Aw. 51:4-5; Kaw. 15:26; 22:15; Mat. 5:27-28; Rom. 7:5,7-8, 17-18,23-25; 8:3-13; Gal. 5:17-24; Ef. 2:3

KABANATA 7

ANG TIPAN NG DIYOS

1. Ang agwat ng Diyos at tao ay napakalayo. Bagama't may isip na nilikha ay dapat siyang sumunod sa kanyang Maylikha, sa kanyang sarili ay hindi niya kayang makaabot sa gantimpala ng buhay. Tanging sa kusang pagpapakababa ng Diyos at sa pamamagitan ng tipan maaa-ring maganap ang ugnayan sa Diyos.(1)

  1. Job 35:7-8; Aw. 113:5-6; Isa. 40:13-16; Lu. 17:5-10; Gawa 17:24-25

2. Yamang ang tao ay nahulog sa pagkakasala at napailalim sa sumpa ng kautusan ng Diyos, kinalugdan pa rin ng Diyos na gumawa ng isang tipan ng biyaya.(2) Dito ay malaya Niyang inialok ang buhay at kaligtasan sa makasalanan sa pamamagitan ni Jesu-Cristo. Hinihingi ng Diyos na sila'y sumampalataya kay Cristo upang maligtas.(3) Kanya ring ipinangako na ibibigay ang Banal na Espiritu sa lahat ng Kanyang hinirang sa buhay na walang hanggan, upang sila'y magkusa at magkaroon ng kayang sumampalataya.(4)

  1. Gen. 3:15; Aw. 110:4 (at Heb. 7:18-22; 10:12-18); Ef. 2:12 (at Rom. 4:13-17; Gal. 3:18-22); Heb. 9:15

     

  2. Mar. 16:15-16; Juan 3:16; Rom. 10:6,9; Gal. 3:11

     

  3. Ez. 36:26-27; Juan 6:44-45

3. Ang tipan ng Diyos ay ipinahayag sa ebanghelyo; una kay Adan, sa pangako ng kaligtasan, "sa pamamagitan ng binhi ng babae",(5) at pagkatapos ay nagpatuloy hanggang sa ganap na pagpapahayag ng kaligtasan sa Bagong Tipan.(6) Ang kaligtasan ng mga hinirang ay batay sa kasunduan ng Ama at Anak noong walang hanggang pasimula.(7) Nagtamo ng buhay na walang hanggan ang mga naligtas mula sa lahi ni Adan sa pamamagitan lang ng biyaya na dulot ng tipang ito. Ang tao ay walang magagawa upang maging katanggap-tanggap sa harapan ng Diyos batay sa mga kondisyon na ibinigay kay Adan noong siya ay di pa nagkakasala.(8)

  1. Gen. 3:15

     

  2. Rom. 16:25-27; Ef. 3:5; Tit. 1:2; Heb. 1:1-2

     

  3. Aw. 110:4; Ef. 1:3-11; 2 Tim. 1:9

     

  4. Juan 8:56; Gawa 4:12; Rom. 4:1-25; Gal. 3:18-22; Heb. 11:6,13,39-40

KABANATA 8

SI CRISTO - ANG TAGAPAMAGITAN

1. Ayon sa kasunduan ng Ama at Anak noong walang hanggang pasimula ay ikinalugod ng Diyos(1) na piliin at italaga ang Panginoong Jesus, ang Kanyang bugtong na Anak,(2) na maging Tagapamagitan sa Diyos at sa tao;(3) na Siyang Propeta,(4) Saserdote(5) at Hari(6), Puno at Tagapagligtas ng Kanyang Iglesia(7). Siya rin ang Tagapagmana ng lahat ng bagay(8) at Hukom ng sanlibutan.(9) Ibinigay ng Ama kay Cristo mula sa walang hanggang pasimula ang mga hinirang upang maging mga anak ng Diyos. Si Cristo naman, sa takdang panahon, ay tumubos, tumawag, umaring-ganap, nagpabanal at lumuwalhati sa kanila.(10)

  1. Isa. 42:1; Juan 3:16; 1 Ped. 1:19-20

     

  2. Aw. 110:4; Heb. 7:21-22

     

  3. 1 Tim. 2:5;

     

  4. Gawa 3:22;

     

  5. Heb. 5:5-6

     

  6. Aw. 2:6; Lu. 1:32-33

     

  7. Ef. 1:22-23

     

  8. Heb. 1:2

     

  9. Gawa 17:31

     

  10. Aw. 22:30; Isa. 53:10; 55:4-5; Juan 17:6; Rom. 8:30; 1 Cor. 1:30; 1 Tim. 2:6

2. Ang Anak ng Diyos, ang ikalawang Persona sa banal na Trinidad, ay ang tunay at walang hanggang Diyos. Siya ang kaningningan ng kaluwalhatian ng Ama, isa sa kabuuan at kapantay Niya. Siya ang lumikha ng sanlibutan, umaalalay at namamahala sa lahat ng Kanyang ginawa.(11) Siya, sa takdang panahon,(12) ay nagkatawang-tao, taglay ang lahat ng katangian(13) at kahinaan nito,(14) nguni't walang kasalanan.(15) Siya ay ipinaglihi sa pamamagitan ng Banal na Espiritu sa bahay-bata ng Birheng Maria, isang babae mula sa angkan ni Juda. Kaya nga, gaya ng sinasabi ng Kasulatan, Siya ay ipinanganak ng isang babae na nagmula kay Abraham at David.(16) Sa ganitong paraan, ang dalawang kalikasan, ganap at magka-iba, ay pinag-isa sa iisang Persona. Ang dalawang kalikasan ay hindi nagbabago at hindi naghahalo. Kaya nga-yon, ang Anak ng Diyos ay tunay na Diyos(17) at tunay na tao,(18) nguni't isang Cristo. Siya ang tanging Tagapamagitan sa Diyos at sa tao.(19)

  1. Aw. 102:25 at Heb. 1:10; Isa. 8:12-13 at 3:15; Joel 2:32 at Rom. 10:13; Juan 1:1; 5:18; 8:58; 20:28; Rom. 9:5; Fil. 2:5-6; Tit. 2:13; Heb. 1:8-9; 1 Ped. 2:3 at Aw. 34:8; 2 Ped. 1:1; 1 Juan 5:20

     

  2. Gal. 4:4

     

  3. Mat. 4:1-11; 9:10-13,36; 11:19; 26:12,26,36-34,39; Mar. 3:5; 14:8; Lu. 2:40,52; 5:16; 7:44-46; 9:18,28; 10:21; 19:41-44; 22:44; 23:46; Juan 11:35; 13:23; 19:30; Heb. 2:10; 4:15 (at San. 1:13); 5:8; 10:5; San. 2:26; 1 Ped. 3:18; 4:1

     

  4. Mat. 4:2; 8:24; 21:18; Mar. 11:12; Juan 4:6-7; 19:28; Rom. 8:3; Gal. 4:4; Heb. 2:10,18; 5:8

     

  5. Isa. 53:9; Lu. 1:35; Juan 8:46; 14:30; Rom. 8:3; 2 Cor. 5:21; Heb. 4:15; 7:26; 9:14; 1 Ped. 1:19; 2:22; 1 Juan 3:5

     

  6. Rom. 1:3-4; 9:5

     

  7. pareho sa bilang 11.

     

  8. Gawa. 2:22:13:38; 17:31; 1 Cor. 15:21; 1 Tim. 2:5

     

  9. Rom. 1:3-4; Gal. 4:4-5; Fil. 2:5-11

3. Ang Panginoong Jesus, Diyos at tao, ay ibinukod at pinahiran ng puspos ng Banal na Espiritu. Nasa Kanya ang lahat ng karunu-ngan at kaalaman. Ikinalugod ng Ama na ang buong kapuspusan ng biyaya at katotohanan ay manahan sa Kanya. Palibhasa'y banal, walang sala, walang dungis, kaya Siya ay naging karapat-dapat na tumupad ng gawain ng isang tagapamagitan at tagapanagot.(20) Hindi Niya itinalaga ang Kanyang sarili sa gawaing ito kundi Siya'y tinawag at sinugo ng Kanyang Ama. Ang Kanyang Ama ay nagkaloob sa kanya ng buong kapangyarihan at paghatol. Gayon din, inatasan Siya na gamitin ang mga ito.(21)

  1. Aw. 45:7; Juan 1:14; Gawa 10:38; Col. 1:19; 2:3; Heb. 7:22,26

     

  2. Mat. 28:18; Juan 5:22, 27; Gawa 2:36; Heb. 5:5

4. Kusang-loob na ginanap ng Panginoong Jesus ang tungkulin ng isang tagapamagitan.(22) Upang matupad Niya ito, nagpasakop Siya sa kautusan ng Diyos(23) na Kanyang lubusang ginanap. Dinala Niya ang parusa na dapat ay pagdusahan natin(24) sapagka't Siya ay inaring may sala at isinumpa Siya alang-alang sa atin.(25) Tiniis Niya ang lubhang kalungkutan sa Kanyang kaluluwa, at pinakamasakit na pagdurusa sa Kanyang katawan.(26) Siya'y ipinako sa krus at namatay. Patay Siya nguni't hindi nabulok ang Kanyang katawan.(27) Nang ikatlong araw, Siya ay bumangon mula sa patay sa gayon ding katawan na dumanas ng hirap,(28) at Siya ay umakyat sa langit(29) at umupo sa kanan ng Kanyang Ama, at namamagitan para sa Kanyang hinirang.(30) Sa katapusan ng mundo, babalik Siya upang hatulan ang mga tao at mga anghel.(31)

  1. Aw. 40:7,8 at Heb. 10:5-10; Juan 10:18; Fil. 2:8

     

  2. Gal. 4:4

     

  3. Isa. 53:6; Mat. 3:15; 5:17; 1 Ped. 3:18

     

  4. 2 Cor. 5:21; Gal. 3:10,13

     

  5. Mat. 26:37,38; 27:46; Lu. 22:44

     

  6. Gawa 13:37; Fil. 2:8

     

  7. Juan 20:25,27; 1 Cor. 15:3-4

     

  8. Mar. 16:19; Gawa 1:9-11

     

  9. Rom. 8:34; Heb. 9:24

     

  10. Mat. 13:40-42; Gawa 1:11; 10:42; Rom. 14:9,10; 2 Ped. 2:4; Jud. 6

5. Binigyan ng Panginoong Jesus ng buong kasiyahan ang lahat ng hinihingi ng katarungan ng Diyos,(32) sa pamamagitan ng Kanyang lubusang pagtupad sa kautusan ng Diyos,(33) at sa paghahandog minsan magpakailanman ng Kanyang sarili sa Diyos sa pamamagitan ng walang hanggang Espiritu.(34) Nakapagdulot Siya ng pagkakasundo(35) at binili Niya ang isang walang hanggang mana sa kaharian ng langit(36) para sa lahat ng ibinigay sa Kanya ng Ama.(37)

  1. Rom. 3:25,26; Heb. 2:17; 1 Juan 2:2; 4:10

     

  2. Rom. 5:19; Ef. 5:2

     

  3. Heb. 9:14,16; 10:10,14

     

  4. 2 Cor. 5:18-19; Col. 1:20-23

     

  5. Heb. 9:15; Apoc. 5:9-10

     

  6. Juan 17:2

6. Ang halaga ng katubusan ay hindi agad binayaran ni Cristo hanggang sa Siya ay nagkatawang-tao. Gayon pa man, ang halaga, bisa at kapakinabangan ng Kanyang pagtubos ay ibinigay sa lahat ng Kanyang hinirang sa lahat ng panahon mula pa nang lalangin ang sanlibutan.(38) Ito ay naganap sa pamamagitan ng mga pangako, halimbawa at sakripisyo na sa mga ito Siya ay nahahayag. Siya ang itinuring na binhi ng babae na dudurog sa ulo ng ahas(39) (ang diablo). Siya rin ang kordero na pinatay buhat nang itatag ang sanlibutan(40) at Siya rin ang kahapon, ngayon at magpakailanman.(41)

  1. Rom. 4:1-9; Gal. 4:4-5; Heb. 4:2; 13:8;

     

  2. Gen. 3:15; 1 Ped. 1:10,11

     

  3. Apoc. 13:8

     

  4. Heb. 13:8

7. Si Cristo, bilang tagapamagitan sa Diyos at sa tao, ay guma-gawa ayon sa Kanyang dalawang kalikasan, pagka-Diyos at pagka-tao. Ang bawa't kalikasan ay gumaganap ng nararapat. Gayon man, dahil sa pagkakaisa ng Kanyang Persona, ang bagay na nararapat sa isang kalikasan, sa Banal na Kasulatan, kung minsan ay iginagawad sa Persona sa ikalawang kalikasan.(42)

  1. Juan. 3:13; Gawa 20:28

8. Tiyak at mabisang ibinigay at ipinahayag ni Cristo ang walang hanggang katubusan sa lahat ng Kanyang hinirang.(43) Siya ay namamagitan para sa kanila.(44) Pinag-isa Niya sila sa Kanyang sarili sa pamamagitan ng Kanyang Espiritu.(45) Hinihikayat Niya sila na sumampalataya at sumunod,(46) na pinamamahalaan ang kanilang puso ng Kanyang Salita at Espiritu.(47) Pinananagumpayan Niya ang lahat nilang mga kaaway sa pamamagitan ng Kanyang dakilang kapangyarihan at karunungan.(48) Ginagamit Niya ang mga pamamaraan na ayon sa Kanyang kahanga-hanga at di-malirip na pamamahala.(49) Ang lahat ng ito ay naisasakatuparan sa Kanyang malaya at lubos na biyaya, na walang nakitang kabutihan at pananampalataya sa Kanyang mga hinirang.(50)

  1. Juan 6:37, 39; 10:15-16; 17:9

     

  2. Rom. 8:34; 1 Juan 2:1-2

     

  3. Rom. 8:1-2

     

  4. 1 Juan 5:20

     

  5. Juan 14:16; 15:13,15; 17:6,17; Rom. 8:9,14, 15:18-19; 2 Cor. 4:13; Ef. 1:7-9

     

  6. Aw. 110:1l 1 Cor. 15:25-26; Col. 2:15

     

  7. Ef. 1:9-11

     

  8. Ef. 1:8; 1 Juan 3:8

9. Si Cristo, at Siya lamang, ang nararapat na maging Tagapamagitan sa Diyos at tao. Siya ang Propeta, Saserdote at Hari ng Iglesia ng Diyos. Ang kabuuan o bahagi man ng Kanyang panunungkulan ay hindi maaaring ilipat sa kanino man.(51)

  1. 1 Tim. 2:5

10. Ang tatlong panunungkulan ni Cristo ay kailangan para sa atin. Dahil sa ating kamangmangan, kailangan natin ang Kanyang pagka-propeta.(52) Dahil sa ating pagkahiwalay sa Diyos at kakulangan ng lubos na paglilingkod, kailangan natin ang pagkasaserdote ni Cristo upang mapagkasundo tayo sa Diyos at maging katanggap-tanggap sa Kanya.(53) Dahil sa ating paglayo sa Diyos at kawalang-kakayahan na bumalik sa Kanya at dahilan din sa kailangan natin na mailigtas at maingatan sa ating mga espirituwal na kaaway, kailangan natin ang Kanyang pagkahari upang sumumbat, manaig, magdala, umalalay, magligtas at mag-ingat sa atin, hanggang sa Kanyang makalangit na kaharian.(54)

  1. Juan 1:18

     

  2. Gal. 5:17; Col. 1:21; Heb. 10:19-21

     

  3. Aw. 110:3; Lu. 1:74-75; Juan 16:8

KABANATA 9.
ANG KALAYAAN NG KALOOBAN NG TAO

Pagpapahayag ng Pananampalatayang Baptist ng 1689

A Pilipino (Tagalog) Translation of The 1689 Baptist Confession Of Faith

Page 2


KABANATA 9.

ANG KALAYAAN NG KALOOBAN NG TAO

1. Nilikha ng Diyos ang tao na may likas na kalayaan ng kalooban at kapangyarihan na gumawa ayon sa kanyang nais. Hindi siya mapipilit na gumawa ng mabuti o masama.(1)

  1. Deut. 30:19; Mat. 17:12; San. 1:14

2. Sa orihinal na kabanalan ng tao, siya ay may kalayaan at kapangyarihan na loobin at gawin ang mabuti at kalugud-lugod sa Diyos.(2) Nguni't, yamang hindi matatag, ay maaari siyang mahulog sa kasalanan.(3)

  1. Ec. 7:29

     

  2. Gen. 3:6

3. Sa kanyang pagkahulog sa kasalanan, lubusang nawala ang kakayahan ng tao na loobin at gawin ang anumang espirituwal na kabutihan.(4) Ang tao sa kanyang kalikasan ay patay dahil sa kasalanan(5) at pawang laban sa anumang mabuti. Hindi niya kaya, sa kanyang sariling lakas, na magbalik-loob sa Diyos o ihanda man lamang ang kanyang sarili sa pagbabalik-loob sa Diyos.(6)

  1. Jer. 13:23; Mat. 7:17-18; 12:33-37; Lu. 6:43-45; Juan 3:3,5; 5:40; 6:37,39,40,44,45,65; 8:31-34; Gawa 7:15; Rom. 3:10-12; 5:6, 6:16,20; 8:7; 1 Cor. 2:14; 2 Cor. 3:14; 4:3-4;

     

  2. Ef. 2:1,5

     

  3. Juan 1:12-13; 6:44; Gawa 11:18; Rom. 9:16-18; Ef. 2:8-9; Fil. 1:29; Tit. 3:3-5

4. Kapag binago ng Diyos ang isang makasalanan sa kalagayan ng biyaya, pinalalaya siya ng Diyos sa kanyang pagkaalipin sa kasalanan.(7) Sa pamamagitan ng Kanyang biyaya lamang, binibigyan Niya siya ng kakayahan na loobin at gawin ang espirituwal na kabutihan.(8) Gayon pa man, may nananatili pang kasalanan sa kanya kung kaya't hindi lamang niya niloloob ang gumawa ng mabuti, kundi gayon din ng masama.(9)

  1. Col. 1:13; Juan. 8:36

     

  2. Fil. 2:13

     

  3. Rom. 7:14-25; Gal. 5:17

5. Sa pagpasok lamang ng taong iniligtas sa kaluwalhatian, saka ang kanyang kalooban ay nagiging ganap at lubusang malaya na gumawa ng mabuti lamang.(10)

  1. Ef. 4:13; Heb. 12:23

KABANATA 10.

MABISANG PAGTAWAG

1. Ang mga itinalaga ng Diyos sa buhay,(1) sa takdang panahon,(2) ay mabisang tinatawag(3) sa pamamagitan ng Kanyang Salita(4) at Espiritu.(5) Tinatawag Niya sila mula sa dating kalagayan ng kasalanan at kamatayan tungo sa biyaya at kaligtasan sa pamamagitan ni Jesu-Cristo.(6) Ang kanilang isipan ay binigyan ng espirituwal na kaliwanagan at silang iniligtas ay nakauunawa na ng mga bagay ng Diyos.(7) Inaalis Niya ang kanilang pusong bato at binibigyan sila ng pusong laman.(8) Binabago Niya ang kanilang kalooban at sa pamamagitan ng Kanyang dakilang kapangyarihan, pinagnanais Niya sila na hanapin ang mabuti. Makapangyarihang inilalapit Niya sila kay Jesu-Cristo.(9) Kung magkagayon, kusa silang lumalapit dahil sa pagbabago ng kanilang kalooban sa pamamagitan ng Kanyang biyaya.(10)

  1. Rom. 8:28-30; 9:7,22-24; 1 Cor. 1:26-28; 2 Tes. 2:13-14; 2 Tim. 1:9

     

  2. Juan 3:8; Ef. 1:10-11

     

  3. Aw. 29; Mat. 22:14; Juan 5:25; Rom. 1:6; 4:17; 1 Cor. 1:23-24; Jud. 1

     

  4. Rom. 1:16-17; 10:14; 2 Tes. 2:14; Heb. 4:12; San. 1:17-25; 1 Ped. 1:23-25; 1 Juan 5:1-5

     

  5. Juan 3:3,5,6,8; 2 Cor. 3:3,6

     

  6. Rom. 8:2; 1 Cor. 1:9; Ef. 2:1-6; 2 Tim. 1:9-10

     

  7. Gawa 26:18; 1 Cor. 2:10,12; Ef. 1:17-18

     

  8. Ez. 36:26

     

  9. Deut. 30:6; Ez. 36:27; Juan 6:44-45; Ef. 1:19; Fil. 2:13

     

  10. Aw. 110:3; Juan 6:37; Rom. 6:16-18

2. Ang mabisa at makapangyarihang pagtawag ng Diyos ay sa Kanyang malaya at natatanging biyaya lamang. Ito ay isang gawain na hindi batay sa anumang nakitang mabuti sa tao, ni mula sa anumang kalakasan o kakayahan na taglay niya.(11) Ang tao ay patay sa kasalanan at pagsalangsang. Kaya nga ang tao ay lubos na walang bahagi sa gawa ng kaligtasan maliban na siya ay bigyan ng buhay at baguhin ng Banal na Espiritu.(12) Ang kapangyarihan na nagbibigay kakayahan sa kanya na tumugon sa tawag ng Diyos, at tanggapin ang biyayang ipinagkakaloob nito ay walang iba kundi yaong buhat sa pagkabuhay ni Cristo mula sa mga patay.(13)

  1. Rom. 9:11; Ef. 2:4-5,8-9; 2 Tim. 1:9; Tit. 3:4-5

     

  2. Rom. 8:7; 1 Cor. 2:14; Ef. 2:5;

     

  3. Ez. 36:27; Juan 5:25; 6:37; Ef. 1:19-20

3. Ang mga hinirang na sanggol na namatay sa kanilang pagka-sanggol ay ipinanganganak na muli at inililigtas ni Cristo sa pamamagitan ng Espiritu. Ang Espiritu ay gumagawa saanman, kailanman at sa anumang paraang naisin Niya. Ang gayon ay totoo sa lahat ng hinirang na tao na hindi kayang matawag ng panlabas na pangangaral ng Salita ng Diyos.(14)

  1. Juan 3:8 (Bagaman ibinibigay ng Pagpapahayag ang talatang ito bilang katunayan, ito'y walang tahasang kinalaman sa talatang ito. Walang sinasabi ang Biblia ukol sa tanong na ito at mabuti pa sana kung ang Pagpapahayag ay wala ring sinabing anuman.)

4. Ang mga taong hindi hinirang ay maaaring matawag sa pamamagitan ng pangangaral ng Salita ng Diyos. Maaari rin silang makaranas ng karaniwang paggawa ng Banal na Espiritu.(15) Gayon ma'y hindi sila mabisang dinadala kay Cristo. Ni hindi sila lalapit sa Kanya, kung kaya't hindi sila maaaring maligtas.(16) Walang taong maliligtas maliban na siya ay magtiwala kay Cristo lamang. Anumang pagsisikap ang gawin nila upang mabuhay ayon sa kanilang sariling pagkaunawa at sa pagtuturo ng relihiyong kanilang pinaniniwalaan, hindi sila maliligtas.(17)

  1. Mat. 7:22; 13:20-21; 22:14, Heb. 6:4-5

     

  2. Juan 6:44-45, 64-66; 8:24; 1 Juan 2:24-25

     

  3. Gawa 4:12; Juan 4:22, 17:3

KABANATA 11.

ANG PAGKA-ARING GANAP

1. Ang mabisa at makapangyarihang mga tinatawag ng Diyos ay Kanya ring inaaring-ganap na walang bayad.(1) Hindi pa sila lubusang ginagawang matuwid nguni't ipinatatawad ang kanilang mga kasalanan, at ibinibilang at tinatanggap silang matuwid.(2) Hindi ito dahil sa anumang ginawa sa kanila, o ginawa nila, kundi alang-alang kay Cristo lamang.(3) Ang katuwiran na itinuring sa kanila ay hindi ang kanilang pananampalataya, ni hindi ang gawa ng pagsampalataya, ni anumang pagsunod sa Salita ng Diyos. Sila ay inaring-ganap ng lubusan dahil lamang sa katuwiran ni Cristo na ibinilang ng Diyos sa kanila. Ibinibilang sa kanila ang tumatalimang pagsunod ni Cristo sa buong kautusan ng Diyos at ang tumatanggap na pagsunod Niya sa Kanyang kamatayan. Yaong mga inaring-ganap ay silang tumatanggap at nananalig sa pamamagitan ng pananampalataya kay Cristo at sa Kanyang katuwiran. Ito ay hindi sa kanilang sarili, ito ay kaloob ng Diyos.(4)

  1. Rom. 3:24, 8:30

     

  2. Rom. 4:5-8; Ef. 1:7

     

  3. 1 Cor. 1:30-31; Rom. 5:17-19;

     

  4. Jer. 23:6; Gawa 13:38-39; Rom. 3:22-28; 2 Cor. 5:19-21; Ef. 2:8-10; Fil. 3:9; Tit. 3:5,7

2. Ang pananampalataya na tumatanggap at nananalig kay Cristo at sa Kanyang katuwiran ay ang tanging paraan ng pagka-aring ganap.(5) Gayon ma'y hindi ito mag-isa sa taong inaring-ganap, kundi laging kasama ang mabubuting gawa. Hindi ito patay na pananampalataya, sapagka't ito ay gumagawa ng may pag-ibig.(6)

  1. Rom. 1:17; 3:27-31; Gal. 3:5; Fil. 3:9

     

  2. Gal. 5:6; San. 2:17-26

3. Binayaran ni Cristo ng buo ang pagkakautang ng lahat ng mga inaring-ganap sa pamamagitan ng Kanyang pagsunod at kamatayan. Inihandog ni Cristo ang Kanyang sarili bilang hain sa krus. Ang parusang nararapat sa mga inaring-ganap ay tinanggap Niya sa halip nila. Kanyang lubos at ganap na binigyang kasiyahan ang lahat ng mga hinihingi ng katarungan ng Diyos sa kanila.(7) Gayon pa man, ang kanilang pagka-aring ganap ay sa pamamagitan ng walang bayad na biyaya lamang.

Unang-una, ipinagkaloob ng Ama si Cristo sa kanila.(8)

Pangalawa, tinanggap ng Diyos ang pagsunod ni Cristo at ang Kanyang pagbibigay-kasiyahan sa mga hinihingi ng kautusan para sa kanila.(9)

Pangatlo, walang anuman sa kanila ay marapat sa mga kaawaang ito.(10)

Kaya ang katarungan at biyaya ng Diyos ay kapwa naluluwalhati sa pagka-aring ganap ng makasalanan.(11)

  1. Isa. 53:4-6, 10-12; Rom. 5:8-10,19; 1 Tim. 2:5-6; Heb. 10:10,14

     

  2. Rom. 8:32

     

  3. Mat. 3:17; 2 Cor. 5:21; Ef. 5:2

     

  4. Rom. 3:24; Ef. 1:7

     

  5. Rom. 3:26; Ef. 2:7

4. Itinakda ng Diyos mula sa walang hanggang pasimula na ariing-ganap ang lahat ng mga hinirang.(12) Sa takdang panahon, si Cristo ay namatay dahil sa kanilang mga kasalanan at bumangon mula sa mga patay para sa kanilang ika-aaring-ganap.(13) Gayon pa man, hindi pa sila inaaring-ganap hanggang sa tamang panahon na bigyang-bisa ng Banal na Espiritu ang Persona at gawa ni Cristo sa kanila.(14)

  1. Rom. 8:30; Gal. 3:8; 1 Ped. 1:2, 19-20

     

  2. Rom. 4:25; Gal. 4:4; 1 Tim. 2:6

     

  3. Gal. 2:16; Ef. 2:1-3; Col. 1:21-22; Tit. 3:4-7

5. Patuloy na pinatatawad ng Diyos ang mga kasalanan ng lahat ng mga inaring-ganap.(15) Hindi kailanman mawawala ang kanilang pagkaaring-ganap(16) subali't dahil sa kasalanan ay maaari silang mapasailalim ng disiplina ng Diyos bilang Ama.(17) Sa ganitong kalagayan, hindi karaniwang ibinabalik ng Diyos ang Kanyang kaluguran sa kanila hangga't hindi sila magpakumbaba sa kanilang sarili, magpahayag ng kanilang kasalanan, humingi ng patawad ng Diyos, at gisinging muli ang kanilang pananampalataya at pagsisisi.(18)

  1. Mat. 6:12; Juan 13:3-11; 1 Juan 1:7-2:2

     

  2. Lu. 22:32; Juan 10:28; Heb. 10:14

     

  3. Aw. 89:31-33; Heb. 12:6

     

  4. Aw. 32:5; 51:7-12; Lu. 1:20; Mat. 26:75

6. Kung papaano inaring-ganap ang mga mananampalataya nang panahon ng Bagong Tipan ay gayon din ang mga mananampalataya nang panahon ng Lumang Tipan.(19)

  1. Rom. 4:22-24; Gal. 3:9

KABANATA 12

ANG PAGKUKUPKOP

1. Ang lahat ng mga inaring-ganap ay minarapat ng Diyos, alang-alang sa Kanyang bugtong na Anak na si Jesu-Cristo, na tumanggap ng biyaya ng pagkukupkop.(1) Sa pamamagitan nito, sila ay ibinibilang, at nagtatamasa ng mga kalayaan at karapatan ng mga anak ng Diyos.(2) Tinatawag silang mga anak ng Diyos.(3) Tinatanggap nila ang espiritu ng pagkukupkop(4) at nakalalapit sila sa luklukan ng biyaya nang may pagtitiwala. Maaari silang tumawag ng "Abba, Ama!".(5) Sila ay kinahahabagan,(6) iniingatan,(7) pinagkakalooban ng mga pangangailangan,(8) at dinidisiplina Niya sila bilang isang Ama.(9) Gayon ma'y hindi sila kailanman itinataboy(10) kundi tinatakan hanggang sa araw ng Katubusan,(11) at minamana nila ang mga pangako bilang tagapagmana ng walang hanggang kaligtasan.(12)

  1. Ef. 1:5; Gal. 4:4-5; 1 Juan 3:1-3

     

  2. Juan 1:12; Rom. 8:17,29

     

  3. 2 Cor. 6:18; Apoc. 3:12

     

  4. Rom. 8:15

     

  5. Rom. 5:2; Gal. 4:6; Ef. 2:18; 3:12;

     

  6. Aw. 103:13

     

  7. Kaw. 14:26

     

  8. Mat. 6:30,32; 1 Ped. 5:7

     

  9. Heb. 12:6

     

  10. Isa. 54:8-9; Panag. 3:31

     

  11. Ef. 4:30

     

  12. Rom. 8:17; Heb. 1:14, 6:12; 9:15

KABANATA 13

ANG PAGIGING BANAL

1. Ang mga kalakip kay Cristo, na mabisa at makapangyarihang tinawag at ipinanganak na muli, ay may bagong puso at bagong espiritu na nilikha sa kanila.(1) Sa pamamagitan ng Kanyang Salita at Espiritu na nananahan sa kanila,(2) ang gawain ng pagiging banal sa kanila ay nagpapatuloy.(3) Ang lahat ng mga pagpapalang ito ay sa kanila dahil sa mga kagalingan ng pagkamatay at pagkabuhay na mag-uli ni Cristo.(4) Ang paghahari ng kasalanan sa kanila ay lubusang nawasak. Ang masasamang pita ay patuloy na pinahihina at pinapatay. Ang mga pagpapala ng kaligtasan ay patuloy na pinasisigla at pinatitibay sa mga mananampalataya. Ang paggawa ng tunay na kabanalan,(5) na kung wala ito ay walang sinumang makakakita sa Panginoon,(6) ay itinataguyod.

  1. Juan 3:3-8; Gawa 20:32; 26:18; Rom. 1:7; 15:16; 1 Cor. 1:2: 6:11; 2 Cor. 1:1; Ef. 1:1; Fil. 1:1; Col. 3:12; 1 Juan 2:29; 3:9-10

     

  2. Juan 17:17; Rom. 8:13; Ef. 5:26; 3:16-19

     

  3. Rom. 6:19,22; 1 Tes. 5:23

     

  4. Rom. 6:1-11;

     

  5. Rom. 6:13,14; 8:13; 2 Cor. 7:1; Gal. 5:17,24; Ef. 3:16-19; 4:22-25; Col. 1:11

     

  6. Heb. 12:14

2. Ang pagiging banal ay may epekto sa buong pagkatao subali't hindi pa ganap sa buhay na ito. Ang nananatiling kasamaan ng kasalanan ay patuloy na dumudungis sa buong pagkatao.(7) Kaya't mayroong nagpapatuloy na pakikipagbaka sa loob nila na hindi maaaring pagkasunduin.(8) Ang dahilan ay ang laman ay nagnanasa laban sa Espiritu, at ang Espiritu ay laban sa laman.(9)

  1. Rom. 7:18,23; Fil. 3:12; 1 Tes. 5:23; 1 Juan 1:8,10

     

  2. 1 Cor. 9:24-27; 1 Tim. 1:18; 6:12; 2 Tim. 4:7

     

  3. Gal. 5:17; 1 Ped. 2:11

3. Sa pakikipagbaka ng laman sa Espiritu, ang nananatiling kasamaan ng kasalanan ay maaaring pansamantalang magtagumpay.(10) Datapuwa't ang patuloy na pagpapalakas ng nagpapabanal na Espiritu ni Cristo ay nagbibigay ng tagumpay sa isang bagong nilalang.(11) At sa gayon, ang mga banal ay lumalago sa biyaya, na pinasasakdal ang kabanalan sa takot sa Diyos. Hinahanap nila ang makalangit na buhay, na may kusang pagsunod sa lahat ng mga utos sa Kanyang Salita na ibinigay sa kanila ni Cristo na Pangulo at Hari.(12)

  1. Rom. 7:23

     

  2. Rom. 6:14; Ef. 4:15-16; 1 Juan 5:4

     

  3. Mat. 28:20; 2 Cor. 3:18, 7:1; 2 Ped. 3:18

KABANATA 14

ANG NAKALILIGTAS NA PANANAMPALATAYA

1. Ang biyaya ng pananampalataya ay gawa ng Espiritu sa puso ng mga hinirang. Sa pamamagitan nito, sila ay maaaring manampalataya sa ikaliligtas ng kanilang kaluluwa.(1) Ito ay karaniwang nangyayari sa pamamagitan ng pangangaral ng Salita ng Diyos.(2) Gayon din, sa pagpapahayag ng Salita ng Diyos, sa pamamagitan ng pagbabautismo at pagdiriwang ng Banal na Hapunan, sa panalangin at sa iba pang paraang itinalaga ng Diyos, napalalago at napagtitibay ang pananampalataya.(3)

  1. Juan 6:37,44; Gawa 11:21,24; 13:48; 14:27; 15:9; 2 Cor. 4:13; Ef. 2:8; Fil. 1:29; 2 Tes. 2:13; 1 Ped. 1:2

     

  2. Rom. 10:14-17

     

  3. Lu. 17:5; Gawa 20:32; Rom. 4:11; 1 Ped. 2:2

2. Sa pamamagitan ng pananampalatayang ito, pinaniniwalaan ng isang Cristiano na totoo ang anumang inihayag sa Salita ng Diyos sapagka't ito ay nagtataglay ng kapangyarihan ng Diyos mismo. Nakikita rin niya sa Salita ang higit na kahusayan nito kaysa sa lahat ng ibang kasulatan at sa anumang mga bagay na nasa sanlibutan. Ipinakikita ng Salita ang kaluwalhatian ng Diyos sa Kanyang mga katangian, ang kagalingan ni Cristo sa Kanyang kalikasan at katungkulan, at ang kapangyarihan at kapuspusan ng Banal na Espiritu sa Kanyang mga gawain. Sa ganitong paraan, naipagkakatiwala ng Cristiano ang kanyang sarili sa katotohanang kanyang pinaniniwalaan.(4) Naglilingkod siya ayon sa mga hinihingi ng iba't ibang bahagi ng Banal na Kasulatan. Nagpapasakop at sumusunod siya sa mga utos.(5) Nanginginig siya sa mga babalang naririnig niya.(6) Tinatanggap niya nang lubos ang mga banal na pangako ukol sa buhay na ito at sa darating pa.(7) Datapuwa't ang pinakauna at pinakamahalagang gawain ng nakaliligtas na pananampalataya ay yaong may kinalaman kay Cristo, habang ang mananampalataya ay tumatanggap at nananalig sa Kanya lamang para sa pagkaaring-ganap, pagiging banal, at buhay na walang hanggan. Ang mga ito ay dahil sa bisa ng tipan ng biyaya.(8)

  1. Aw. 19:7-10; 119:72; Gawa 24:14; 1 Tes. 2:13;

     

  2. Juan 15:14; Rom. 16:26

     

  3. Isa. 66:2

     

  4. 1 Tim. 4:8; Heb. 11:13

     

  5. Juan 1:12; Gawa 15:11; 16:31; Gal. 2:20

3. Ang pananampalatayang ito, bagama't may iba't ibang antas, ay maaaring maging mahina o malakas.(9) Gayon man, tulad ng ibang uri ng pagpapala na may kaligtasan, kahit sa kanyang kahinaan, iba pa rin ito sa kalikasan ng paniniwala at pangkalahatang biyaya ng may pansamantalang pananampalataya.(10) Dahil dito, kahit na ito ay malimit na tinutuligsa at pinahihina, magtatagumpay pa rin ito.(11) Sa maraming Cristiano, lumalago ito hanggang sa maabot nito ang lubos na katiyakan sa pamamagitan ni Cristo.(12) Siya ang gumawa at sumakdal ng ating pananampalataya.(13)

  1. Mat. 6:30; 8:10,26; 14:31; 16:8; 17:20; Rom. 4:19-20; Heb. 5:13-14

     

  2. San. 2:14; 2 Ped. 1:1; 1 Juan 5:4

     

  3. Lu. 22:31-32; Ef. 6:16; 1 Juan 5:4-5

     

  4. Aw. 119:114; Heb. 6:11-12; 10:22-23; Col. 2:2

     

  5. Heb. 12:2

KABANATA 15.

ANG PAGSISISI TUNGO SA BUHAY AT KALIGTASAN

1. Ang ilan sa mga hinirang ay naligtas nang sila ay matanda na. Maraming taon silang nabuhay ayon sa kanilang likas na kalagayan.(1) Sa ganitong kalagayan, sinunod nila ang kanilang masasamang pita at kalayawan. Nang sila ay mabisa at makapangyarihang tinawag ng Diyos, binigyan Niya sila ng pagsisisi tungo sa buhay na walang hanggan.(2)

  1. Tit. 3:2-5

     

  2. 2 Cron. 33:10-20; Gawa 9:1-19; 16:29-30

2. Walang matuwid sa lupa na gumagawa ng mabuti at hindi nagkakasala.(3) Ang pinakamabuti sa mga tao ay maaaring mahulog sa napakasamang kasalanan na ikinapopoot ng Diyos. Ito ay dahil sa kapangyarihan at karayaan ng kanilang nananatiling kasamaan at kapangyarihan ng tukso.(4) Ayon sa tipan ng biyaya, ipinagkaloob ng mahabaging Diyos na manumbalik sa pamamagitan ng pagsisisi sa ikaliligtas ang mananampalataya na nahulog sa kasalanan.(5)

  1. Aw. 130:3; 143:2; Kaw. 20:9; Ec. 7:20

     

  2. 2 Sam. 11:1-27; Lu. 22:54-62

     

  3. Jer. 32:40; Lu. 22:31-32; 1 Juan 1:9

3. Ang nakapagliligtas na pagsisisi ay kaloob ng Diyos.(6) Sa pamamagitan nito, ipinararamdam ng Banal na Espiritu sa tao ang iba't ibang kasamaan ng kanyang kasalanan.(7) Sa pamamagitan ng pananampalataya kay Cristo,(8) pinagpapakumbaba niya ang kanyang sarili dahil sa kasalanan. Ang pagpapakumbabang ito ay ipinakikita sa pamamagitan ng kalumbayan mula sa Diyos, kapootan sa kasalanan at pagkasuklam sa sarili. Kasama nito ang panalangin para sa kapatawaran ng kasalanan at kalakasan na nagmumula sa biyaya ng Diyos.(9) Siya ay may layunin at pagsisikap sa pamamagitan ng kapangyarihan ng Banal na Espiritu na mamuhay nang lubos na nakalulugod sa Diyos sa lahat ng bagay.(10)

  1. Gawa 5:31; 11:18; 2 Tim. 2:25

     

  2. Aw. 51:1-6; 130:1-3; Lu. 15:17-20; Gawa 2:37-38

     

  3. Aw. 130:4; Mat. 27:3-5; Mar. 1:15

     

  4. Ez. 16:60-63; 36:31-32; Zac. 12:10; Mat. 21:29; Gawa 15:19; 20:21; 26:20; 2 Cor. 7:10-11; 1 Tes. 1:9

     

  5. Aw. 119:59,104,128; Kaw. 28:13; Ez. 18:30-31; 36:25; Mat. 3:8; Lu. 3:8; Gawa 26:20; 1 Tes. 1:9

4. Ang pagsisisi ay dapat na nagpapatuloy sa buong buhay dahil sa ating katawang may kamatayan na may hilig sa pagkakasala.(11) Kaya tungkulin ng bawa't tao na magsisi sa bawa't kasalanang nalalaman niya.(12)

  1. Ez. 16:60; Mat. 5:4; 1 Juan 1:9

     

  2. Lu. 19:8; Rom. 6:12; 1 Tim. 1:13-15

5. Sa tipan ng biyaya, ipinagkakaloob ng Diyos ang pag-iingat ng mga mananampalataya sa kanilang kalagayan ng kaligtasan. Kahit na ang pinakamaliit na kasalanan ay dapat hatulan.(13) Walang paghatol sa taong nagsisisi gaano man kalaki ang kanyang kasalanan. Kaya nga ang palagiang pangangaral ng pagsisisi ay lubhang kinakailangan.(14)

  1. Aw. 130:3; 143:2; Rom. 6:23

     

  2. Isa. 1:16-18; 55:7; Gawa 2:36-38

KABANATA 16.

MABUBUTING GAWA

1. Ang mabubuting gawa ay yaon lamang mga gawaing iniuutos ng Diyos sa Kanyang Banal na Salita.(1) Ang mga gawaing kinatha ng tao mula sa bulag na pagsisikap o sa pagpapanggap lamang ng mabuting layon ay hindi mabuti, sapagka't walang pahintulot ang mga ito ng Banal na Kasulatan.(2)

  1. Mik. 6:8; Rom. 12:2; Col. 2:3; 2 Tim. 3:16-17; Heb. 13:21

     

  2. 1 Sam. 15:21-23; Mat. 15:9 at Isa. 29:13; Juan 16:2; Rom. 10:2; 1 Cor. 7:23; Gal. 5:1; Col. 2:8,16-23; 1 Ped. 1:18

2. Ang mga tunay na mabubuting gawa na ginanap sa pagsunod sa mga kautusan ng Diyos ay ang mga bunga at katibayan ng isang tunay at buhay na pananampalataya.(3) Sa pamamagitan nito inihahayag ng mga mananampalataya ang kanilang pasasalamat,(4) pinalalakas ang katiyakan ng kaligtasan,(5) pinatitibay ang mga kapatiran,(6) pinabubuti ang kanilang patotoo(7) at pinatatahimik ang mga laban sa Salita ng Diyos.(8) Samakatuwid, niluluwalhati nila ang Diyos na gumawa sa kanila na maging bagong nilalang kay Cristo.(9) Dahil dito, sila ay namumunga ng mabubuting gawa sa ikababanal tungo sa buhay na walang hanggan.(10)

  1. Gal. 5:6; 1 Tim. 1:5; San. 2:18-22

     

  2. Aw. 116:12-14; Lu. 7:36-50 at Mat. 26:1-11; 1 Ped. 2:9

     

  3. 2 Ped. 1:5-11; 1 Juan 2:3-5; 3:18-19

     

  4. Mat. 5:16; 2 Cor. 9:2

     

  5. Mat. 5:16; 1 Tim. 6:1; Tit. 2:5,9-12 1 Ped. 2:12

     

  6. 1 Tim. 6:1; Tit. 2:5; 1 Ped. 2:12;

     

  7. Mat. 5:16; Ef. 2:10; Fil. 1:1l; 1 Tim. 6:1; 1 Ped. 2:12;

     

  8. Mat. 7:13-14,21-23; Rom. 6:22

3. Ang kakayahan ng mga mananampalataya na gumawa ng mabuti ay hindi sa kanilang sarili kundi tanging sa Espiritu ni Cristo lamang. Bukod sa mga kaloob ng biyaya na tinanggap nila sa pasimula, kailangan pa nila ang tunay na kapangyarihan upang mabigyan sila ng pagnanais at kakayahang makaganap ng mga gawang ayon sa Kanyang mabuting kalooban.(11) Datapuwa't, hindi ito nangangahulugan na kung wala ang tanging kapangyarihang iyan ay malaya na nilang ipagwalang-bahala ang kanilang tungkulin, sapagka't dapat silang maging masipag sa pagpapasigla ng biyaya ng Diyos na nasa kanila.(12)

  1. Ez. 36:26-27; Juan 15:4-6; 2 Cor. 3:5; Ef. 2:10; Fil. 2:12-13

     

  2. Juan 3:8; Rom. 8:14; Fil. 2:12-13; 2 Tim. 1:6; Heb. 6:11,12; 2 Ped. 1:10; Jud .20-21

4. Gaano man kataas ang maabot ng mananampalataya sa kanyang pagsunod sa Diyos sa buhay na ito ay hindi pa rin ito labis na pagtupad sa tungkulin kundi ito'y kulang na kulang pa sa kanilang nararapat na gawin.(13)

  1. 1 Hari 8:46; 2 Cron. 6:36; Job 9:2-3; Aw. 130:3; 143:2: Kaw. 20:9; Ec. 7:20; Lu. 17:10; Rom. 3:9,23; 7:14-15; Gal. 5:17; 1 Juan 1:6-10

5. Hindi tayo marapat sa kapatawaran ng kasalanan o buhay na walang hanggan mula sa kamay ng Diyos sa pamamagitan ng ating mga pinakamabuting gawa sapagka't ang mga gawang yaon ay hindi sapat sa kaluwalhatiang darating.(14) Bukod pa roon, mayroong walang hanggang agwat sa pagitan natin at ng Diyos. Wala tayong mga gawa na nakapagbibigay sa Kanya ng kapakinabangan o kabayaran sa pagkakautang ng ating mga dating kasalanan. Tunay nga na kapag nagawa na natin ang lahat ng ating magagawa ay atin lamang ginawa ang ating tungkulin at nananatili pa rin tayong mga walang kabuluhang alipin.(15) Ang ating mabubuting gawa ay mabuti lamang dahil sa galing sila sa Banal na Espiritu.(16) Gayon pa man, dahil sa ito'y gawa natin, ito ay narurumihan at nahahaluan ng labis na kahinaan at kamalian na hindi nito matagalan ang kabigatan ng paghatol ng Diyos.(17)

  1. Rom. 8:18

     

  2. Job 22:3; Lu. 17:10; Rom. 4:3; 11:13;

     

  3. Gal. 5:22-23

     

  4. 1 Hari 8:46; 2 Cron. 6:36; Aw. 130:3; 143:2; Kaw. 20:9; Ec. 7:20; Isa. 64:6; Rom. 3:9,23; 7:14-15; Gal. 5:17; 1 Juan 1:6-10

6. Gayon pa man, kung paanong tinatanggap ng Diyos kay Cristo ang mga mananampalataya, gayon din tinatanggap ang kanilang mga gawa kay Cristo.(18) Ang mga mananampalataya sa buhay na ito ay hindi pa sakdal at lubos na walang sala.(19) Datapuwa't sa pagkakita Niya sa kanila sa Kanyang Anak ay kinalulugdan silang tanggapin at gantimpalaan ang kanilang gawang matapat, kahit na ito ay maraming kahinaan at kamalian.(20)

  1. Ex. 28:38; Ef. 1:6-7; 1 Ped. 2:5

     

  2. 1 Hari 8:46; 2 Cron. 6:36; Aw. 130:3; 143:2; Kaw. 20:9; Ec. 7:20; Rom. 3:9,23; 7:14-15; Gal. 5:17; 1 Juan 1:6-10

     

  3. Mat. 25:21-23; Heb. 6:10

7. Ang mga ginawa ng mga di-ipinanganak na muli ay nananatili pa ring gawang makasalanan, kahit na ang mga ito ay iniutos ng Diyos at kapaki-pakinabang sa kanilang sarili at sa mga iba.(21) Ito ay dahil sa ang mga ito ay hindi nanggaling sa pusong nilinis ng pananampalataya.(22) Hindi sila ginawa sa tamang paraang ayon sa Salita ng Diyos.(23) Hindi sila ginawa sa layuning luwalhatiin ang Diyos.(24) Kaya hindi sila makapagbibigay lugod sa Diyos, ni hindi sila maaaring maging marapat na tumanggap ng biyaya.(25) Gayon pa man, ang pagpapabaya sa mga ito ay higit na makasalanan at di-makapagbibigay lugod sa Diyos kaysa sa pagganap ng mga yaon.(26)

  1. 1 Hari 21:27-29; 2 Hari 10:30-31; Rom. 2:14; Fil. 1:15-18

     

  2. Gen. 4:5 at Heb. 11:4-6; Rom. 14:23; Gal. 5:6; 1 Tim. 1:5

     

  3. Isa. 1:12; 1 Cor. 13:3

     

  4. Mat. 6:2-6; 1 Cor. 10:31;

     

  5. Amos 5:21-22; Rom. 9:16; Tit. 1:15; 3:5

     

  6. 1 Hari 21:27-29; 2 Hari 10:30-31; Aw. 14:4; 36:3

KABANATA 17.

ANG PANANATILI NG MGA BANAL

1. Ang mga banal ay yaong tinanggap ng Diyos kay Cristo. Sila ay mabisa at makapangyarihang tinawag at pinapagbanal sa pamamagitan ng Kanyang Espiritu. Ibinibigay Niya sa kanila ang mahalagang pananampalataya na nauukol sa lahat ng Kanyang hinirang. Hindi sila maaaring lubusan o sa wakas ay mahulog mula sa kalagayan ng biyaya. Sila ay tiyak na mananatili sa biyaya hanggang sa katapusan at maliligtas magpakailanman. Ang Diyos ay hindi kailanman nagsisisi sa pagkatawag sa kanila at pagbibigay ng kaloob sa kanila. Dahil dito, Siya ay patuloy na nagbibigay at nagpapalago sa kanilang pananampalataya, pagsisisi, pag-ibig, kagalakan, pag-asa at lahat ng biyaya ng Espiritu tungo sa kawalang kamatayan.(1) Bagama't dumating ang maraming bagyo at baha sa kanilang buhay, gayon ma'y hindi sila maaalis sa saligan at bato na matatag na kinatatayuan nila sa pananampalataya. Dahil sa kawalan ng pananampalataya at mga pagtukso ni Satanas ay pansamantalang hindi sila makakita ng liwanag at kaaliwan at pag-ibig ng Diyos,(2) sa kabila niyan ang di-nagbabagong Diyos ay nananatili pa ring kanilang Diyos. Tiyak na iingatan Niya sila at ililigtas sila sa pamamagitan ng Kanyang kapangyarihan hanggang matamasa nila ang mana sa palad ng kamay ng Diyos at ang kanilang mga pangalan ay nakasulat sa aklat ng buhay mula sa walang hanggan.(3)

  1. Juan 10:28-29; Fil. 1:6; 2 Tim. 2:19; 2 Ped. 1:5-10; 1 Juan 2:19

     

  2. Aw. 89:31-32; 1 Cor. 11:32; 2 Tim. 4:7

     

  3. Aw. 102:27; Mal. 3:6; Ef. 1:14; 1 Ped. 1:5; Apoc. 13:8

2. Ang pananatiling ito ng mga banal ay nakasalalay sa mga sumusunod:

(a) sa di-nagbabagong pagtatakda ng paghirang(4) na nagmumula sa walang bayad at di-nagbabagong pag-ibig ng Diyos Ama;

(b) ang makapangyarihang kagalingan at pamamagitan ni Jesu-Cristo at ang pakikiisa sa Kanya(5);

(c) ang pangako ng Diyos(6);

(d) ang pananahan ng Espiritu sa mga banal;

(e) ang binhi ng Diyos na nasa kanila(7); at

(f) ang katangian ng tipan ng biyaya.(8)

Ang lahat ng mga ito ay nagpapatibay sa katiyakan at di-nagmamaliw na pananatili ng mga banal.(9)

  1. Mat. 24:22,24,31; Rom. 8:30; 9:11-16; 11:2,29; Ef. 1:4-11

     

  2. Juan 10:28-29; 14:19; Rom. 5:9-10; 8:31-38; 1 Cor. 1:8-9; 2 Cor. 5:14; Heb. 7:25

     

  3. Heb. 6:17-20

     

  4. 2 Cor. 1:22; 5:5; Ef. 1:13-14; 4:30; 1 Juan 2:19-20,27; 3:9; 5:4,18

     

  5. Jer. 31:33-34; 32:40; Heb. 10:11-18; 13:20-21

     

  6. Juan 6:37,44; Rom. 9:16; Fil. 2:12-13

3. Maaaring mahulog ang mga banal sa mga kakila-kilabot na kasalanan at pansamantalang magpatuloy sa mga ito. Ito ay dahil sa mga tukso ni Satanas at ng sanlibutan, ang pagtatagumpay ng nananatiling kasalanan sa kanila, at ang pagpapabaya sa mga paraan ng kanilang pag-iingat.(10) Sa ganito hindi nalulugod ang Diyos sa kanila; pinipighati nila ang Kanyang Banal na Espiritu;(11) pinipinsala ang kanilang biyaya at binabawasan ang kanilang kaaliwan.(12) Nararanasan din nila ang katigasan ng kanilang puso, pagsumbat sa budhi,(13) nananakit at nagbibigay-tisod sa kapuwa,(14) at dinadala ng mga ito ang disiplina ng Diyos sa kanilang sarili.(15) Datapuwa't dahil sa sila'y mga banal, muling manunumbalik ang kanilang pagsisisi at maiingatan sila sa pamamagitan ng pananampalataya kay Cristo Jesus hanggang sa katapusan.(16)

  1. Mat. 26:70-74

     

  2. Aw. 38:1-8; Isa. 54:5-9; Ef. 4:30; 1 Tes. 5:14

     

  3. Aw. 51:10-12

     

  4. Aw. 32:3-4; 73:21-22

     

  5. 2 Sam. 12:14; Rom. 14:13-18; 1 Cor. 8:9-13; 1 Tim. 6:1-2; Tit. 2:5

     

  6. Gen. 19:30-38; 2 Sam. 12:14-15; 1 Cor. 11:27-32; Heb. 12:5-13

     

  7. Lu. 22:32, 61-62; 1 Cor. 11:32; 1 Juan 3:9; 5:18

KABANATA 18

ANG KATIYAKAN NG BIYAYA NG KALIGTASAN

1. Maaaring dayain ng mga may pansamantalang pananampalataya at mga ibang di-ipinanganak na muli ang kanilang sarili ng maling pag-asa. Maaari rin silang magkaroon ng maka-lamang pag-aakala na sila ay nasa kagandahang-loob ng Diyos at kalagayan ng kaligtasan. Ang ganyang pag-asa nila ay mawawala.(1) Subali't ang lahat ng tunay na nananampalataya sa Panginoong Jesu-Cristo at matapat na umiibig sa Kanya, na nagsisikap na mamuhay ng may malinis na budhi sa harap Niya, ay maaaring makatiyak sa buhay na ito na sila ay nasa kalagayan ng biyaya. Sila ay maaaring magalak sa pag-asa ng kaluwalhatian ng Diyos. Dahil sa pag-asang ito, sila ay hindi mapapahiya kailanman.(2)

  1. Job 8:13-14; Jer. 17:9; Mat. 7:21-23; Lu. 18:10-14; Juan 8:41; Gal. 6:3,7-9; Ef. 5:6-7

     

  2. . Rom. 5:2-5; 8:16; 2 Ped. 1:10; 1 Juan 2:3, 3:14-24, 5:13

2. Ang katiyakang ito ay hindi pala-palagay lamang at pag-aakalang batay sa maling pag-asa, subali't ito ay isang walang kamaliang katiyakan ng pananampalataya(3) salig sa dugo at katuwiran ni Cristo na nahayag sa ebanghelyo.(4) Nasasalig din ito sa panloob na katunayan ng mga pagbabagong isinagawa ng Banal na Espiritu, ayon sa mga pangako ng Diyos.(5) Gayon din, ito ay nasasalig sa patotoo ng Espiritu ng pagkukupkop na nagpapatotoo kasama ng ating espiritu, na tayo ay mga anak ng Diyos.(6) Nagbubunga ang ganitong patotoo ng pag-iingat ng puso sa pagiging mapagpakumbaba at banal.(7)

  1. Rom. 5:2,5; Heb. 6:11,19-20; 1 Juan 3:2,14; 4:16; 5:13,19-20

     

  2. Heb. 6:17-18; 7:22; 10:14,19

     

  3. Mat. 3:7-10; Mar. 1:15; 2 Ped. 1:4-11; 1 Juan 2:3; 3:14,18-19,24; 5:13

     

  4. Rom. 8:15-16; 1 Cor. 2:12; Gal. 4:6-7

     

  5. 1 Juan 3:1-3

3. Ang walang kamaliang katiyakan ng kaligtasan ay hindi isang lubhang kailangang bahagi ng pananampalataya. Maaaring maghintay ng matagal ang tunay na mananampalataya at makipaglaban sa maraming pagsubok bago niya makamtan ang katiyakang ito.(8) Maaari niyang makamtan ang katiyakang ito sa pamamagitan ng tamang paggamit ng mga paraan ng biyaya(9) kahit walang tanging pagpapahayag. Tinutulungan siya ng Espiritu na malaman ang bagay na tinatanggap na walang bayad ng mga mananampalataya ng Diyos.

Samakatuwid, tungkulin ng bawa't isa na pagsikapan na maging panatag siya sa kanyang pagkatawag at pagkahirang. Sa paggawa niya nito, nararanasan niya ang higit na kapayapaan at kagalakan sa Banal na Espiritu, higit na pagmamahal at pagpapasalamat sa Diyos, at sa kalakasan at kaligayahan sa tungkulin ng pagsunod. Ang mga bagay na ito ay likas na bunga ng katiyakan ng kaligtasan. Ang katiyakang ito ay hindi nag-aakay sa mga tao na magkasala.(10)

  1. Gawa 16:30-34; 1 Juan 5:13

     

  2. Rom. 8:15-16; 1 Cor. 2:12; Gal. 4:4-6 at 3:2; Ef. 3:17-19; Heb. 6:11-12; 2 Ped. 1:5-11; 1 Juan 4:13

     

  3. Neh. 8:10; Aw. 119:32; Rom. 6:1-2,11-13; 14:17; 15:13; Tit. 2:11-14; 2 Ped. 1:10; 1 Juan 4:19

4. Maaaring manghina o mawala ang katiyakan ng kaligtasan ng mga tunay na mananampalataya. Marahil ito ay dahil sa mga sumusunod:

a) kapabayaan sa pag-iingat nito;(11)

b) pagkahulog sa isang kasalanan na sumusugat sa kanilang budhi at pumipighati sa Espiritu;(12)

c) isang biglaan at mahigpit na pagsubok;(13)

d) pagkubli ng Diyos sa Kanyang mukha at kahit na ang mga natatakot sa Kanya ay tila wala sa kanila ang presensiya ng Diyos.(14)

Subali't, anuman ang mangyayari, may ilang mga bagay na tiyak na mananatili sa kanya: ang bagong kalikasan na mula sa Diyos,(15) ang buhay ng pananampalataya,(16) ang pag-ibig kay Cristo at sa mga kapwa mananampalataya, katapatan ng puso at kaalaman ng kanilang tungkulin. Dahil dito at sa pamamagitan ng gawa ng Banal na Espiritu sa kanila, ang katiyakan ng kaligtasan ay maaaring manumbalik sa takdang panahon.(17) Samantala, sa pamamagitan ng mga ito sila ay iniingatan mula sa kawalang pag-asa.(18)

  1. A. ng A. 5:2-6; Aw. 51:8-14; Heb. 6:11-12; 2 Ped. 1:5-11

     

  2. Aw. 31:22, 51:8;

     

  3. Aw. 30:7; 31:22; 77:7-8; 116:11

     

  4. Isa. 50:10

     

  5. Rom. 8:15-16; 1 Juan 3:9

     

  6. Lu. 22:32

     

  7. Aw. 42:5-11

     

  8. Panag. 3:26-31

KABANATA 19

ANG KAUTUSAN NG DIYOS

1. Ibinigay ng Diyos kay Adan ang kautusan na nasusulat sa kanyang puso,(1) na humihingi ng kanyang lubos na pagsunod. Binigyan din siya ng isang tanging utos na huwag siyang kumain ng bunga sa puno ng pagkakilala ng mabuti at masama.(2) Kaya si Adan at ang lahat ng kanyang lahi ay dapat lubos na sumunod palagi. Ipinangako ng Diyos ang buhay sa pagtupad at ibinabala ang kamatayan sa pagsuway sa kautusan. Ibinigay Niya kay Adan ang kapangyarihan at kakayahan na tuparin ang Kanyang kautusan.(3)

  1. Gen. 1:27; Ec. 7:29; Rom. 2:12a,14-15

     

  2. Gen. 2:16-17

     

  3. Gen. 2:16-17; Rom. 10:5; Gal. 3:10-12

2. Ang gayon ding kautusan na nasulat sa puso ng tao ay nagpatuloy na maging ganap na tuntunin ng katuwiran pagkahulog ni Adan sa kasalanan.(4) Ibinigay ito ng Diyos sa Bundok ng Sinai(5) sa sampung utos na nakasulat sa dalawang bato. Ang unang apat na utos ay ukol sa ating tungkulin sa Diyos, at ang nalalabing anim ay tungkulin sa tao.(6)

  1. Para sa ika-apat na utos, Gen. 2:3; 7:4; 8:10,12; Ex. 16; para sa ika-limang utos, Gen. 37:10; para sa ika-anim na utos, Gen. 4:3-15; para sa ika-pitong utos, Gen. 12:17; para sa ika-walong utos, Gen. 31:30; 44:8; para sa ika-siyam na utos, Gen. 27:12; para sa ika-sampung utos, Gen. 6:2; 13:10-11

     

  2. Rom. 2:12a,14-15

     

  3. Ex. 32:15-16; 34:4,28; Deut. 10:4

3. Ang sampung utos ay tinatawag na kautusang morál. Bukod dito, ibinigay rin ng Diyos sa bayang Israel ang mga utos ukol sa mga seremonya na naglalarawan ng mga bagay na darating. Ang mga seremonyang ito ay may kaugnayan sa pagsamba na naglalarawan kay Cristo, ang kanyang mga katangian, buhay, pagdurusa, at mga pagpapala sa atin.(7) Ang mga seremonyang ito ay nagbibigay rin ng tagubilin tungkol sa iba't ibang asal.(8) Itinalaga ang mga kautusan ukol sa seremonya hanggang sa panahon lamang ni Cristo. Nang dumating si Jesu-Cristo na tunay na Mesiyas at tanging tagapagbigay-batas, binigyan Siya ng kapangyarihan ng Ama na pawalang-bisa at alisin ang mga ito.(9)

  1. Col. 2:16-17; Heb. 10:1

     

  2. 1 Cor. 5:7; 2 Cor. 6:17; Jud. 23

     

  3. Col. 2:14-17; Ef. 2:14-16

4. Ibinigay ng Diyos sa bayan ng Israel ang mga kautusang pangmamamayan. Ang mga ito ay nagwakas nang nawala ang pagkabansa ng Israel. Wala na itong bisa sa kaninuman dahil sa kanilang pagiging bahagi ng mga kautusan ng bayang yaon.(10) Ang panuntunan ng katarungan na nasa loob nito ay nananatili pa sapagka't ang mga ito ay hindi nagbabago.(11)

  1. Lu. 21:20-24; Gawa 6:13-14; Heb. 9:18-19 at 8:7,13; 9:10; 10:1

     

  2. 1 Cor. 5:1; 9:8-10

5. Nasasaklaw ng kautusang morál magpakailanman ang pagsunod ng lahat ng tao, inaring ganap man o hindi.(12) Sinasaklaw rin ang ukol sa nilalaman ng kautusan at gayon din ang kapamahalaan ng Diyos na Manlilikha na nagbigay nito.(13) Hindi pinawalang-bisa ni Cristo ang kautusan sa ebanghelyo, kundi pinatibay pa Niya ang tungkulin sa pagsunod dito.(14)

  1. Mat. 19:16-22; Rom. 2:14-15; 3:19-20; 6:14; 7:6; 8:3; 13:8-10; 1 Cor. 7:19 at Gal. 5:6; 6:15; Ef. 4:25-6:4; 1 Tim. 1:8-11; San. 2:8-12

     

  2. San. 2:10-11

     

  3. Mat. 5:17-19; Rom. 3:31; 1 Cor. 9:21; San. 2:8

6. Ang mga tunay na mananampalataya ay hindi nasasakop ng kautusan bilang tipan ng mga gawa na dito sila ay inaaring-ganap o hinahatulan.(15) Gayon man sa ibang mga paraan ito ay makabuluhan sa kanila at gayon din sa mga iba. Bilang tuntunin ng buhay, ito ay nagtuturo sa kanila ng kalooban ng Diyos at ng kanilang tungkulin. Tinuturuan at inaatasan sila na sumunod dito.(16) Ipinahahayag din nito sa kanila ang makasalanang karumihan ng kanilang mga likas, mga puso at mga buhay, kaya't habang sinisiyasat nila ang kanilang sarili sa liwanag ng kautusan, sila ay higit na nasusumbatan sa kanilang kasalanan, lalong nagpapakumbaba at higit na kinapopootan ang kasalanan. Binibigyan din sila ng kautusan ng higit na maliwanag na pagkakita ng kanilang pangangailangan kay Cristo at ng kasakdalan ng sariling pagsunod ni Cristo sa kautusan.(17) Dahil sa pagbabawal ng kautusan sa kasalanan, ito ay nakatutulong sa mga tunay na mananampalataya na pigilin ang masamang hilig sa kasalanan. Ang mga babala ng kautusan ay mahalaga sa pagpapakita sa mga mananampalataya kung ano ang nararapat sa kanilang mga kasalanan, at kung anong pagdurusa ang maaaring idulot sa kanila sa buhay na ito sa kanilang pagsuway, kahit sila ay ligtas sa sumpa at di-nagbabagong kahigpitan ng kautusan.(18) Ang mga pangakong kaugnay ng kautusan ay nagpapakita rin sa mga mananampalataya ng pagsang-ayon sa Diyos sa pagsunod. Ipinakikita rin nito ang mga pagpapala na nagmumula sa pagtupad ng kautusan.(19) Datapuwa't ang mga pagpapalang ito ay hindi dumarating sa kanila dahil natupad nila ang kautusan bilang tipan ng mga gawa.(20) Hinihimok ng kautusan ang tao na gumawa ng mabuti at umiwas sa masama, subali't kapag ginawa ito ng tao, hindi nangangahulugan na ang tao ay nasa ilalim ng kautusan at hindi nasa ilalim ng biyaya.(21)

  1. Gawa. 13:39; Rom. 6:14; 8:1; 10:4; Gal. 2:16; 4:4,5

     

  2. Aw. 119:4-6; Rom. 7:12,22,25; 1 Cor. 7:19

     

  3. Rom. 3:20, 7:7,9,14,24; 8:3; San. 1:23-25

     

  4. Aw. 119:101,104,128; San. 2:11

     

  5. Aw. 19:11; 37:11; Mat. 5:6; Ef. 6:2-3

     

  6. Lu. 17:10

     

  7. Buong Aklat ng Kawikaan; Mat. 3:7; Lu. 13:3,5; Gawa 2:40; Heb. 11:26; 1 Ped. 3:8-13

7. Ang mga naunang binanggit na paggamit ng kautusan ng Diyos ay hindi salungat sa biyaya ng ebanghelyo kundi tunay na kasang-ayon nito. Pinasusuko at binibigyang kakayahan ng Espiritu ni Cristo ang kalooban ng tao na gumawa ng kusa at may kagalakan ng kalooban ng Diyos na nahahayag sa kautusan at hinihinging dapat tupdin.(22)

  1. Jer. 31:33 Ez. 36:27; Rom. 8:4; Gal. 3:21; Tit. 2:14

Pagpapahayag ng Pananampalatayang Baptist ng 1689

A Pilipino (Tagalog) Translation of The 1689 Baptist Confession Of Faith

Page 3


KABANATA 20

ANG EBANGHELYO AT ANG ABOT NG BIYAYANG ITO

1. Ang mga tipan ng mga gawa ay nilabag ng kasalanan ng mga tao at hindi nakapagbigay-buhay. Ikinalugod ng Diyos na ipangako si Cristo na binhi ng babae at sa pamamagitan Niya ay tatawagin ang mga hinirang at bubuhayin ang pananampalataya at pagsisisi sa kanilang puso. Sa pangakong ito ang pinakadiwa ng ebanghelyo ay nahayag bilang mabisang paraan sa panunumbalik at pagliligtas ng mga makasalanan. (1)

  1. Gen. 3:15 at Ef. 2:12; Lu. 2:25,38; 23:51; Rom. 4:13-16; Gal. 3:15-22; 4:4; Heb. 11:13; Apoc. 13:8

2. Ang pangako ni Cristo at kaligtasan sa pamamagitan Niya ay nahayag sa mga tao sa pamamagitan ng Salita ng Diyos lamang.(2) Hindi ang mga gawa ng paglikha at probidensiya sa liwanag ng kalikasan, ni sa pangkalawakan o malabong paraan man(3) ang naghahayag kay Cristo at sa Kanyang biyaya sa mga tao. Ang mga taong walang pagpapahayag ni Cristo sa pamamagitan ng pangako ay lalong hindi maaari, sa kanilang sariling paraan, na magkaroon ng nakaliligtas na pananampalataya o pagsisisi.(4)

  1. Gawa 4:12; Rom. 10:13-15

     

  2. Aw. 19; Rom. 1:18-23

     

  3. Mat. 28:18-20; Lu. 24:46-47 at Gawa 17:29-30; Rom. 2:12a; 3:9-20

3. Ang pagpapahayag ng ebanghelyo sa mga makasalanan ay isinagawa sa iba't ibang paraan at iba't ibang lugar, ayon sa makapangyarihan at kalugud-lugod na kalooban ng Diyos.(5) Ito ay ipinagkakaloob sa mga banal at mga tao, na may mga pangako at pagtuturo ukol sa pagsunod sa ebanghelyo. Ang pangako ng pagpapahayag ng ebanghelyo ay hindi batay sa anumang mabuting paggamit ng mga tao ng kanilang likas na kakayahan na nanggaling sa likas na liwanag na karaniwan sa lahat. Kailanman ay walang taong gumamit ng kaliwanagang ito, ni hindi maaari.(6) Samakatuwid, sa lahat ng panahon, ang ebanghelyo ay nahayag at ipinagkaloob sa mga tao at mga bansa, pinalawak man o pinakitid, sa iba't ibang paraan ayon sa minagaling ng Kanyang kalooban.

  1. Mat. 11:20; Gawa 16:7

     

  2. Rom. 1:18-32; 3:10-12; 8:7-8

4. Ang ebanghelyo ang tanging panlabas na paraan ng pagpapahayag sa mga tao kay Cristo at sa nakaliligtas na biyaya. Ito ay lubusang sapat sa ganitong layunin.(7) Subali't upang ang tao na patay sa kanilang mga kasalanan ay maipanganak na muli o mabuhay, mayroon pang higit na kinakailangan: ang mabisa at matagumpay na gawain ng Banal na Espiritu sa bawa't bahagi ng kaluluwa ng tao. Sa ganitong gawain, isang bagong buhay espirituwal ang nalilikha. Wala nang ibang gawain ang makapagdudulot ng panunumbalik sa Diyos.(8)

  1. Rom. 1:16-17

     

  2. Juan 6:44; 1 Cor. 1:22-24; 2:14; 2 Cor. 4:4-6

KABANATA 21

ANG KALAYAANG CRISTIANO AT KALAYAAN NG BUDHI

1. Binili ni Cristo ang kalayaang nasa ebanghelyo para sa lahat ng mga mananampalataya. Ito ay binubuo ng kalayaan mula sa pagiging maysala, sa paghatol dahil sa sala, sa kapootan ng Diyos at sa sumpa at kahigpitan ng kautusan ng Diyos.(1) Kasama rin nito ang pagliligtas mula sa kasalukuyang masamang sanlibutang ito, at mula sa lahat ng ganyang mga bagay tulad ng pagkaalipin kay Satanas, paghahari ng kasalanan,(2) ng samâ ng mga pagdurusa, ng takot at tibo ng kamatayan, ng pagtatagumpay ng libingan at walang hanggang kapahamakan.(3) Bukod dito, mayroon ding malayang paglapit sa Diyos at kusang pagsunod sa Kanya, hindi tulad ng aliping may takot sa kanyang panginoon, kundi isang anak na may pag-ibig at pagkukusa.(4)

Ang lahat ng mga pagpapalang ito ay tinamasa ng mga mananampalataya sa panahon ng Lumang Tipan.(5) Nguni't sa panahon ng Bagong Tipan, ang kalayaan ng mga Cristiano ay lalong malawak. Saklaw nito ang kalayaang mula sa kabigatang dulot ng mga kautusang ukol sa seremonya na kinapapailaliman ng iglesia ng Hudyo at higit na pagkakatiwala sa paglapit sa luklukan ng biyaya ng Diyos. Gayon din, may mas higit na bahagi ng Espiritu ng Diyos na karaniwang ipinagkakaloob kaysa sa mga mananampalataya nang panahon ng Lumang Tipan.(6)

  1. Juan 3:36; Rom. 6:33; Gal. 3:13

     

  2. Gawa 26:18; Rom. 6:14-18; 8:3; Gal. 1:4; Ef. 2:1-3; Col. 1:13

     

  3. Rom. 8:28; 1 Cor. 15:54-57; 1 Tes. 1:10; Heb. 2:14-15

     

  4. Rom. 8:15; Ef. 2:18; 3:12; 1 Juan 4:18

     

  5. Aw. 19:7-9; 119:14,24,45,47,48,72,97; Juan 8:32; Rom. 4:5-11; Gal. 3:9; Heb. 11:27,33-34

     

  6. Juan 1:17; 7:38-39; Gal. 2:11-12; 4:1-3; Col. 2:16-17; Heb. 1:1-2a; 7:19,22; 8:6; 9:23; 10:19-21; 11:40

2. Ang Diyos lamang ang Panginoon ng budhi.(7) Pinalaya Niya ang budhi sa lahat ng mga tungkulin na tumanggap o sumunod sa anumang pagtuturo o kautusan ng mga tao, kung ito ay salungat sa Salita ng Diyos o hindi nakatala rito.(8) Tunay na ang maniwala at sumunod sa ganyang pagtuturo at kautusan dahil sa budhi ay isang pagtataksil sa tunay na kalayaan ng budhi.(9) Ang paghingi ng lubos na pananampalataya at ganap at bulag na pagsunod ay pagwasak sa kalayaan ng budhi at laban din sa lahat ng pangangatwiran.(10)

  1. San. 4:12; Rom. 4:14; Gal. 5:1

     

  2. Gawa 4:19, 5:29; 1 Cor. 7:23; Mat. 15:9

     

  3. Gal. 1:10; 2:3-5; 5:1; Col. 2:20-23

     

  4. Juan 4:22; Gawa 17:11; Rom. 10:17; 14:23; 1 Cor. 3:5; 2 Cor. 1:24

3. Ang paggawa ng anumang kasalanan o pagtatanim ng masamang pagnanasa na idinadahilan ang paggamit ng kalayaang Cristiano ay nagbabaluktot sa pangunahing layunin ng biyaya ng ebanghelyo, sa ikapapahamak ng gumagawa nito.(11) Lubusan nilang winawasak ang pinakalayunin ng kalayaang Cristiano. Kung gayon, ang mga tao ng Panginoon na pinalaya sa kamay ng kanilang mga kaaway, ay maglilingkod sa Kanya ng walang takot, sa kabanalan at katuwiran sa harap Niya sa lahat ng kanilang mga araw.(12)

  1. Rom. 6:1-2

     

  2. Lu. 1:74-75; Rom. 14:9; Gal. 5:13; 2 Ped. 2:18-21

KABANATA 22

ANG BANAL NA PAGSAMBA AT ANG ARAW NG PANGINOON

1. Ipinakikita ng liwanag ng kalikasan na mayroong isang Diyos na may kapamahalaan at kapangyarihan sa lahat. Siya ay makatarungan at mabuti, at gumagawa Siya ng mabuti sa lahat. Kaya dapat Siyang katakutan, mahalin, purihin, tawagan, pagtiwalaan at paglingkuran ng mga tao ng buong puso, kaluluwa at lakas.(1) Datapuwa't, ang tanging katanggap-tanggap na paraan ng pagsamba sa tunay na Diyos ay itinakda mismo Niya ayon sa Kanyang sariling kalooban. Hindi Siya maaaring sambahin ayon sa mga palagay at paraan ng tao, ni sa mga nagbubuhat na mungkahi ni Satanas. Hindi Siya maaaring sambahin sa pamamagitan ng mga nakikitang simbolo tulad ng larawan, imahen, krus at iba pang anyo ng pagsamba na hindi iniuutos sa Banal na Kasulatan.(2)

  1. Jer. 10:7; Mar. 12:33

     

  2. Gen. 4:1-5; Ex. 20:4-6; Lev. 10:1-3; Deut. 4:2; 12:29-32; 17:3; Jos. 1:7; 23:6-8; 2 Hari 16:10-18; Mat. 15:3,8-9,13; Col. 2:20-23; 2 Tim. 3:15-17

2. Ang banal na pagsamba ay dapat ibigay sa Diyos Ama, Anak at Banal na Espiritu, at sa Kanya lamang.(3) Hindi ito dapat ibigay sa mga anghel, sa mga santo, o alin mang nilalang.(4) Mula nang mahulog ang tao sa pagkakasala, ang pagsamba ay hindi maaaring ibigay sa Diyos na walang tagapamagitan. Ang tanging katanggap-tanggap na pamamagitan ay yaong kay Cristo lamang.(5)

  1. Mat. 4:9-10; 28:19; Juan 5:23; 2 Cor. 13:14;

     

  2. Rom. 1:25; Col. 2:18; Apoc. 19:10

     

  3. Juan 14:6; Ef. 2:18; Col. 3:17; 1 Tim. 2:5

3. Hinihingi ng Diyos sa lahat ng mga tao na manalangin sa Kanya, at magpasalamat, yamang ito ay isang bahagi ng likas na pagsamba.(6) Datapuwa't upang ito'y maging katanggap-tanggap, dapat itong gawin sa Pangalan ng Anak ng Diyos,(7) sa tulong ng Banal na Espiritu(8) at ayon sa Kanyang kalooban.(9) Dapat din itong maging magalang, mapagpakumbaba, maalab at matiyaga, may pananampalataya, pag-ibig at pag-unawa.(10) Kung nananalangin na kasama ng iba, dapat itong nasa wikang nauunawaan ng lahat.(11)

  1. Aw. 95:1-7; 100:1-5

     

  2. Juan 14:13,14

     

  3. Rom. 8:26

     

  4. 1 Juan 5:14

     

  5. Gen. 18:27; Aw. 47:7; Ec. 5:1-2; Mat. 6:12,14-15; Mar. 11:24; Ef. 6:18; Col. 4:2; Heb. 12:28; San. 1:6-7; 5:16

     

  6. 1 Cor. 14:13-19,27-28

4. Ang panalangin ay dapat gawin para sa mga bagay na ayon sa kalooban ng Diyos, at sa lahat ng uri ng tao na nabubuhay ngayon at sa hinaharap.(12) Datapuwa't hindi dapat manalangin para sa mga patay,(13) at hindi rin dapat manalangin para sa mga taong maliwanag na nagkasala ng kasalanang humahantong sa kamatayan.(14)

  1. Juan 5:14; 17:20; 1 Tim. 2:1-2

     

  2. 2 Sam. 12:21-23

     

  3. Lu. 16:25-26; 1 Juan 5:16; Apoc. 14:13

5. Ang lahat ng bahagi ng banal na pagsamba sa Diyos ay: ang pagbabasa ng Banal na Kasulatan;(15) ang pangangaral at pakikinig ng Salita ng Diyos;(16) ang pagtuturo at pagpapaalalahanan sa isa't isa sa pamamagitan ng salmo, himno at mga banal na awitin, na umaawit ng taos-pusong pagpapasalamat sa Panginoon;(17) ang pagbabautismo(18) at pagdaraos ng Banal na Hapunan.(19) Dapat itong ganapin ng may pagsunod sa Kanya, na may pag-unawa, pananampalataya, paggalang at pagkatakot sa Diyos. Bukod doon, sa mga tanging mga pagkakataon, ang taimtim na pagpapakumbaba,(20) pag-aayuno at pagpapasalamat ay dapat ganapin sa banal at magalang na paraan.(21)

  1. Gawa 15:21; 1 Tim. 4:13; Apoc. 1:3

     

  2. Lu. 8:18; 2 Tim. 4:2

     

  3. Ef. 5:19; Col. 3:16

     

  4. Mat. 28:19-20

     

  5. 1 Cor. 11:26

     

  6. Est. 4:16; Joel 2:12; Mat. 9:15; Gawa 13:2-3; 1 Cor. 7:5

     

  7. Ex. 15:1-19; Aw. 107

6. Ayon sa ebanghelyo, sa Bagong Tipan, hindi nakasalalay ang pagiging katanggap-tanggap ng panalangin, ni anumang bahagi ng banal na pagsamba, sa lugar na pinagdadausan, o sa dako na pinag-uukulan ng pagsamba.(22) Ang Diyos ay dapat sambahin sa lahat ng dako sa espiritu at katotohanan.(23) Dapat Siyang sambahin sa mga pami-pamilya(24) araw-araw(25) at sa personal na pagsamba sa lihim.(26) Gayon din, dapat Siyang sambahin nang taimtim sa mga tanging pagtitipon sa pagsamba.(27) Ang mga ganitong pagkakataon ng pagsamba ay naaayon sa Salita ng Diyos at probidensiya. Hindi dapat pabayaan o kusang talikuran ng mga mananampalataya ang mga ito.(28)

  1. Juan 4:21

     

  2. Mal. 1:11; Juan 4:23-24; 1 Tim. 2:8

     

  3. Deut. 6:6-7; Job 1:5; Gawa 10:2; 1 Ped. 3:7

     

  4. Mat. 6:11

     

  5. Mat. 6:6

     

  6. Aw. 84:1-2,10; Mat. 18:20; 1 Cor. 3:16; 14:25; Ef. 2:21-22

     

  7. Gawa 2:42; Heb. 10:25

7. Itinuturo ng batas ng kalikasan na ang isang bahagi ng panahon na itinakda ng Diyos ay dapat italaga sa pagsamba sa Diyos. Samakatuwid, ayon sa Kanyang Salita, Kanyang sadyang itinalaga ang isang araw sa pito na ipangilin bilang isang banal na sabbath sa Kanyang sarili.(29) Ang utos ukol dito ay morál, tiyak at walang hanggan. Sinasaklaw nito ang lahat ng mga tao sa lahat ng mga panahon. Mula sa pasimula ng sanlibutan hanggang sa pagkabuhay na mag-uli ni Cristo, ang sabbath ay ang huling araw ng isang linggo. Subali't nang si Cristo ay nabuhay na mag-uli, ito ay naging unang araw ng linggo at tinawag na araw ng Panginoon. Ito ay nagpapatuloy hanggang sa katapusan ng mundo na sabbath ng Cristiano. Pinawalang-bisa na ang pangingilin ng ikapitong araw.(30)

  1. Gen. 2:3; Ex. 20:8; Mar. 2:27-28; Apoc. 1:10

     

  2. Juan 20:1; Gawa 2:1; 20:7; 1 Cor. 16:1-2; Col. 2:16-17; Apoc. 1:10

8. Ipinangingilin ng mga tao ang araw ng Panginoon kapag taimtim nilang naihanda ang kanilang puso sa pagsamba at naisaayos ang kanilang karaniwang mga gawain. Ipinapahinga nila ang buong araw sa kanilang mga sariling gawa, salita at pag-iisip ukol sa kanilang trabaho at pagliliwaliw.(31) Sa halip, iniuukol nila ang buong araw ng Panginoon sa pangkalahatan at personal na pagsamba sa Diyos at sa mga tungkulin ng pangangailangan at awa.(32)

  1. Ex. 20:8-11; Neh. 13:15-22; Isa. 58:13-14; Apoc. 1:10

     

  2. Mat. 12:1-13; Mar. 2:27-28

KABANATA 23

MGA MATUWID NA SUMPA AT PANATA

1. Ang matuwid na pagsumpa ay isang bahagi ng banal na pagsamba. Ang taong sumusumpa sa katotohanan, katuwiran at katarungan ng Diyos ay taimtim na tumatawag sa Kanya na saksihan ng Diyos ang isinumpa, at hatulan siya ayon sa katotohanan o kasinungalingan nito.(1)

  1. Ex. 20:7; Deut. 10:20; Lev. 19:12; 2 Cron. 6:22-23; 2 Cor. 1:23

2. Ang sumpa ay makatuwiran lamang kapag ito ay ginagawa na may banal na pagkatakot at paggalang sa pangalan ng Diyos. Ang manumpa ng walang kabuluhan o walang ingat sa pamamagitan ng maluwalhati at kakila-kilabot na Pangalang yaon, o ang manumpa sa anumang paraan sa pamamagitan ng anumang bagay, ay makasalanan at dapat kasuklaman.(2) Ipinahihintulot ng Salita ng Diyos ang pagsumpa kapag isinaalang-alang ang mabibigat at mahahalagang bagay, at kapag kinakailangang pagtibayin ang katotohanan, at kapag ninanasa ang pagwawakas ng labanan. Sa ganitong pagkakataon, ipinahihintulot na manumpá ng tuwid sa iniaatas ng kapamahalaan.(3)

  1. Ex. 20:7; Deut. 6:13; Jer. 5:7

     

  2. Gen. 24:3; 47:30-31; 50:25; Ex. 22:11; Blg. 5:19,21; 1 Hari 8:31; 17:1; Ezra 10:5; Neh. 5:12; 13:25; Isa. 45:23; 65:16; Mat. 26:62-64; Gawa 18:18; Rom. 1:9; 2 Cor. 1:23; Heb. 6:13-16

3. Dapat pag-isipan ng sinumang sumusumpa ayon sa Salita ng Diyos ang kabigatan ng ganyang taimtim na gawa at maging lubhang maingat na ipilit ang anuman maliban sa kanyang nalalamang katotohanan, sapagka't sa pamamagitan ng walang ingat, bulaan at walang kabuluhang mga panunumpa ang Panginoon ay nagagalit. Dahil sa kanila, ang isang bansa ay dinadala sa kapighatian.(4)

  1. Ex. 20:7; Lev. 19:12; Blg. 30:2; Jer. 4:2

4. Ang pagsumpa ay dapat gamitan ng mga salitang maliwanag at makabuluhan, na hindi nagdadalawang kahulugan ni may paglilihim.(5)

  1. Aw. 24:4; Jer. 4:2

5. Ang pananata ay tanging sa Diyos lamang at hindi sa karaniwang nilikha.(6) Minsang magawa ang mga ito, dapat itong ganapin ng buong ingat at katapatan.(7) Datapuwa't ang mga panatang pang-monghe ng pananatili sa buhay na walang asawa,(8) pagpapakadukha,(9) at walang pasubaling pagsunod na ukol sa Iglesiang Romano ay hindi naglalarawan ng higit na kabanalan. Ang mga ito ay mga pamahiin lamang at mga makasalanang silo na hindi kakasangkutan ng sinumang tunay na mananampalataya.(10)

  1. Blg. 30:2-3; Aw. 76:11; Jer. 44:25-26

     

  2. Blg. 30:2; Aw. 61:8; 66:13-14; Ec. 5:4-6; Isa. 19:21

     

  3. 1 Cor. 6:18 at 1 Cor. 7:2,9; 1 Tim. 4:3

     

  4. Ef. 4:28

     

  5. Mat. 19:11-12; 1 Cor. 7:23

KABANATA 24

PANGMAMAMAYANG PAMAHALAAN

1. Ang Diyos na kataas-taasang Panginoon at Hari ng buong sanlibutan ay nagtatag ng pangmamamayang pamahalaan sa ilalim Niya. Itinatag Niya ang mga ito upang pamahalaan ang lahat ng mga tao,(1) sa Kanyang sariling ikaluluwalhati at sa ikabubuti ng madla.(2) Upang matamo ang mga layuning ito, ibinigay Niya sa kanila ang mga kapangyarihan ng buhay at kamatayan, para sa pagtatanggol at pagpapalakas-loob sa mga gumagawa ng mabuti at sa ikapaparusa ng mga gumagawa ng masama.(3)

  1. Aw. 82:1; Lu. 12:48; Rom. 13:1-6; 1 Ped. 2:13-14

     

  2. Gen. 6:11-13 at 9:5-6; Aw. 58:1-2; 72:14; 82:1-4; Kaw. 21:15; 24:11-12; 29:14,26; 31:5; Ez. 7:23; 45:9; Dan. 4:27; Mat. 22:21; Rom. 13:3-4; 1 Tim. 2:2; 1 Ped. 2:14

     

  3. Gen. 9:6; Kaw. 16:14; 19:12; 20:2; 21:15; 28:17; Gawa 25:11; Rom. 13:4; 1 Ped. 2:14

2. Matuwid para sa mga Cristiano na tanggapin at tuparin ang mga tungkulin ng pamahalaan kung inaatasang gawin ito.(4) Sa pagtupad ng ganitong tungkulin, sila ay may pananagutang panatilihin ang katarungan at kapayapaan, ayon sa mabubuting batas ng kanilang bansa. Sa panahon ng Bagong Tipan, maaari silang makipagdigma kung ito ay makatarungan at kinakailangan.(5)

  1. Ex. 22:8-9,28-29; Buong Aklat ng Nehemias; Kaw. 14;35; 16:10,12; 20:26,28; 25:2; 28:15-16; 29:4,14; 31:4-5; Buong Aklat ng Daniel; Rom. 13:2,4,6

     

  2. Lu. 3:14; Rom. 13:4

3. Ang mga pinuno ng pamahalaan ay itinatag ng Diyos para sa mga layuning nabanggit. Dapat pasakop sa kanila ang mga Cristiano(6) hinggil sa lahat ng mga matuwid na bagay na iniuutos sa kanila(7) alang-alang sa Panginoon, hindi lamang para maiwasan ang kaparusahan kundi para sa budhi rin. Dapat silang manaing at manalangin para sa mga hari at sa lahat ng nasa mataas na kalagayan upang sila'y mamuhay na tahimik at payapa sa buong kabanalan at kahusayan.(8)

  1. Kaw. 16:14-15; 19:12; 20:2; 24:21-22; 25:15; 28:2; Rom. 13:1-7; Tit. 3:1; 1 Ped. 2:13-14

     

  2. Dan. 1:8; 3:4-6,16-18; 6:5-10,22; Mat. 22:21; Gawa 4:19-20; 5:29

     

  3. Jer. 29:7; 1 Tim. 2:1-4

KABANATA 25

ANG PAG-AASAWA

1. Ang pag-aasawa ay sa isang lalaki at sa isang babae. Hindi matuwid para sa kaninumang lalaki na magkaroon ng higit sa isang asawa ni para sa kaninumang babae na magkaroon ng higit sa isang asawa, sa isang panahon.(1)

  1. Gen. 2:24; Mal. 2:14; Mat. 19:5-6; 1 Tim. 3:2; Tit. 1:6

2. Itinatag ng Diyos ang pag-aasawa para sa pagtutulungan ng mag-asawa,(2) sa pagpaparami ng sangkatauhan ayon sa Kanyang mga kautusan,(3) at sa pagsansala sa kahalayan.(4)

  1. Gen. 2:18; Kaw. 2:17; Mal. 2:14

     

  2. Gen. 1:28; Aw. 127:3-5; 128:3-4

     

  3. 1 Cor. 7:2,9

3. Matuwid para sa lahat ng uri ng tao na mag-asawa, kung sa kanilang palagay ay makapagbibigay sila ng pagsang-ayon.(5) Datapuwa't tungkulin ng mga Cristiano na mag-asawa sa kalooban lamang ng Panginoon. Dahil dito, ang mga nagpapalagay na sila'y mga Cristiano ay hindi dapat mag-asawa sa mga di-manananampalataya at sa mga sumasamba sa diyus-diyusan. Hindi rin nararapat sa mga mananampalataya na makipamatok sa mga taong namumuhay sa kasamaan o naniniwala sa kasumpa-sumpang hidwang pananampalataya.(6)

  1. 1 Cor. 7:39; 2 Cor. 6:14; 1 Tim. 4:3; Heb. 13:4

     

  2. Neh. 13:25-27; 1 Cor. 7:39; 2 Cor. 6:14

4. Hindi dapat na mag-asawa ang mga magkakamag-anak na ipinagbabawal sa Salita ng Diyos. Ang mga gayong ipinagbabawal na pagpipisan ay hindi kailanman maaaring maging matuwid sa pamamagitan ng anumang batas ng tao o pagsang-ayon ng mga nasasangkot. Ang mga ito ay hindi kailanman maaaring magsama bilang mag-asawa.(7)

  1. Lev. 18:6-18; Amos 2:7; Mar. 6:18; 1 Cor. 5:1

KABANATA 26

ANG IGLESIA

1. Ang pangkalahatang Iglesia(1) ay maaaring tawaging di-nakikita ayon sa panloob na gawa ng Espiritu at katotohanan ng biyaya. Ito ay binubuo ng buong bilang ng mga hinirang na tinipon noon, ngayon at sa hinaharap. Sila ay iisa kay Cristo na Siyang Pangulo. Ang iglesia ay ang asawa, ang katawan, kapuspusan ni Cristo na pumupuspos ng lahat sa lahat.(2)

  1. Mat. 16:18; 1 Cor. 12:28; Ef. 1:22,23; 4:11-15; 5:23-32; Col. 1:18,24; Heb. 12:23

     

  2. Ef. 1:22; 4:11-15; 5:23-25,27,29,32; Col. 1:18,24; Apoc. 21:9-14

2. Lahat ng mga tao sa sanlibutan na nagpapahayag ng pananampalataya sa ebanghelyo at sumusunod sa Diyos kay Cristo, ay tinatawag at maaaring tawagin na nakikitang banal.(3) Ang mga gayong "banal" ay hindi nagpapawalang kabuluhan sa kanilang paniniwala sa pamamagitan ng mga kamalian na sumŕsalungát o laban sa Salita ng Diyos, at sa pamumuhay na walang kabanalan. Ang lahat ng mga iglesiang lokal ay dapat na binubuo ng mga gayong mga banal na tao.(4)

  1. Mat. 16:18; 18:15-20; Gawa 11:26; Rom. 1:7-8; 1 Cor. 1:2; 5:1-9

     

  2. Mat. 18:15-20; Gawa 2:37-42; 4:4; Rom. 1:7; 1 Cor. 5:1-9; Ef. 1:20-22

3. Ang pinakadalisay na mga iglesia sa ilalim ng langit ay maaa-ring bagabagin ng paghahalo at kamalian.(5) Ang ilan ay nagpaka- sama-sama kung kaya hindi na sila mga iglesia ng Panginoong Jesu-Cristo kundi mga "sinagoga ni Satanas".(6) Gayon pa man, si Cristo ay laging may kaharian sa sanlibutang ito magpakailanman. Ito ay binubuo ng mga sumasampalataya sa Kanya at nagpapahayag ng Kanyang pangalan.(7)

  1. 1 Cor. 1:11; 5:1; 65:6; 11:17-19; 3 Juan 9-10; Apoc. 2 at 3

     

  2. 1 Tim. 3:14-15; Apoc. 2:5 at 1:20; 18:2;

     

  3. Aw. 72:16-18; 102:28; Isa. 9:6-7; Mat. 16:18; 24:14; 28:20; Mar. 4:30-32; Apoc. 12:17; 20:7-9

4. Ang Panginoong Jesu-Cristo ang pangulo ng Iglesia. Sa pagtatalaga ng Ama, ang lahat ng kapamahalaang kinakailangan sa pagtawag, pagtatatag, pagsasaayos at pamamahala ng iglesia ay lubos at makapangyarihang ibinigay sa Kanya.(8) Hindi maaaring sa anumang paraan na maging pangulo ng Iglesia ang Papa sa Roma sapagka't siya ay anticristo, "ang taong makasalanan, ang anak ng kapahamakan na sumasalangsang at nagmamataas laban kay Cristo at sa lahat na tinatawag na Diyos", na lilipulin ng Panginoon ng Kanyang kaliwanagan sa Kanyang pagdating.(9) *

  1. Mat. 28:18-20; Juan 10:14-16; 17:1-3; Gawa 5:31; 1 Cor. 12:27-28; Ef. 1:20-23; 4:11-16; 5:23-32; Col. 1:18

     

  2. 2 Tes. 2:2-9

     

* Ang sinasabi tungkol sa papa ay isang paniniwala noong panahong isinusulat ang Confession. Hindi natin maaaring sabihin na siya ang anticristo mismo sapagka't maraming relihion at iba pa na laban sa katotohanan ni Cristo. Maaaring masabi na siya ay isa sa mga laban kay Cristo.

5. Sa pagpapatupad ng kapamahalaan na ipinagkatiwala sa Kanya, tinatawag ng Panginoong Jesus sa Kanyang sarili mula sa sanlibutan, sa pamamagitan ng pagpapahayag ng Kanyang Salita, at sa pamamagitan ng Kanyang Espiritu, ang lahat na ibinigay sa Kanya ng Kanyang Ama,(10) upang mamuhay sila sa Kanyang harapan na may pagsunod na hinihingi Niya sa kanila sa Kanyang Salita.(11) Iniuutos Niya sa mga tinawag na ito na bumuo ng mga tanging lipunan o iglesia upang maitaguyod ang pagpapatibay sa isa't isa, at para sa nararapat na pagganap sa pangmadlang pagsamba na hinihingi Niya sa kanila sa mundong ito.(12)

  1. Juan 10:16,23; 12:32; 17:2; Gawa 5:31-32

     

  2. Mat. 28:20

     

  3. Mat. 18:15-20; Gawa 14:21-23; 1 Tim. 1:3; 3:14-16; 5:17-22; Tit. 1:5

6. Ang mga kaanib ng mga iglesiang ito ay mga banal sapagka't sila ay tinawag ni Cristo. Sa hayag na paraan, ipinakikita nila sa kanilang pananalita at pamumuhay na sila ay sumusunod sa tawag ni Cristo.(13) Sila ay kusang-loob na sumasang-ayon na magkaroon ng pakikisama sa isa't isa ayon sa mga utos ni Cristo. Ibinibigay nila ang kanilang sarili sa Panginoon at sa isa't isa ayon sa kalooban ng Diyos. Sila ay nagpapasakop sa mga ordinansiya ng ebanghelyo.(14)

  1. Mat. 28:18-20; Gawa 2:37-42; 4:4; 5:13-14; 14:22-23; Rom. 1:7; 1 Cor. 1:2,13-17; 1 Tes. 1:1-10

     

  2. Gawa 2:41-42, 5:13-14; 2 Cor. 9:13

7. Ibinigay ng Panginoon ang buong kapangyarihan at kapamahalaang kinakailangan sa bawa't iglesiang ito na nagtitipon ayon sa banal na kalooban na ipinahayag sa Kanyang Salita. Ang mga ito ay para sa pagpapatupad sa kaayusan ng pagsamba at disiplina na Kanyang itinalaga upang kanilang tuparin. Ibinigay rin Niya ang lahat ng kautusan at tuntunin para sa nararapat at matuwid na paggamit ng kapangyarihang ito.(15)

  1. Mat. 18:17-18; 1 Cor. 5:4-5, 5:13; 2 Cor. 2:6-8

8. Ang iglesiang lokal na tinipon at lubos na itinatag ayon sa kaisipan ni Cristo ay binubuo ng mga namumuno at mga kaanib. Ang mga namumuno na itinalaga ni Cristo na dapat piliin at ibukod ng iglesia ay ang mga pastor at mga diakono. Ang kanilang tanging pananagutan ay ang pagsasaayos ng pagpapatupad ng mga ordinansiya ng Panginoon, at paggamit ng mga kapangyarihang ipinagkatiwala sa kanila sa pagganap ng kanilang mga tungkulin. Ang ganyang kaayusan ng iglesia ay nagpapatuloy hanggang sa katapusan ng mundo.(16)

  1. Gawa 20:17,28; Fil. 1:1; 1 Tim. 3:1-13; Tit. 1:5-7; 1 Ped. 5:2

9. Itinalaga ni Cristo ang paraan ng pagtawag sa sinumang nararapat at may kaloob na ibinigay ng Banal na Espiritu(17) para sa tungkulin ng pastor sa iglesia. Ang taong ito ay dapat piliin sa pamamagitan ng pangkalahatang pagsang-ayon at paghalal ng iglesia mismo.(18) Siya ay dapat taimtim na ibukod sa pamamagitan ng pag-aayuno at panalangin, na may pagpapatong ng mga kamay ng mga kasalukuyang namumuno kung mayroon man.(19) Gayon din, ang mga diakono ay dapat piliin sa pamamagitan ng pangkalahatang paghalal ng iglesia at ibukod sa pamamagitan ng panalangin at pagpapatong ng mga kamay.(20)

  1. Ef. 4:11; 1 Tim. 3:1-13

     

  2. Gawa 6:1-7; 14:23 at Mat. 18:17-20; 1 Cor. 5:1-13

     

  3. 1 Tim. 4:14; 5:22

     

  4. Gawa 6:1-7

10. Kinakailangan ang mga pastor na magbigay ng palagiang pag-aasikaso sa mga gawain ni Cristo sa Kanyang mga iglesia. Dapat nilang ibigay ang kanilang mga sarili sa pangangaral at pagtuturo ng Salita ng Diyos, at sa panalangin, at alagaan ang mga kaluluwa ng mga tao sa kanilang ikabubuti, na gaya ng mga magbibigay-sulit sa Panginoon.(21) Kaya nga kinakailangan na ang mga iglesia na pinaglilingkuran nila ay magbigay sa kanila ayon sa kakayahan ng mga iglesia,(22) hindi lamang sa marapat na paggalang, kundi upang sila ay mamuhay ng may kaluwagan, upang hindi sila mangailangang maghanap-buhay sa labas.(23) Sa gayon, maaari silang makapagpatulóy sa mga ibang tao.(24) Ang gayong kaayusan ay hinihingi ng kautusan ng kalikasan mismo, at ng maliwanag na utos ng ating Panginoong Jesus na Siyang nagpasiya na silang "nangangaral ng ebanghelyo ay sa ebanghelyo mabubuhay".(25)

  1. Gawa 6:4; 1 Tim. 3:2; 5:17; Heb. 13:17

     

  2. 1 Cor. 6:6-7; Gal. 6:6-7; 1 Tim. 5:17-18;

     

  3. 2 Tim. 2:4

     

  4. 1 Tim. 3:2

     

  5. 1 Cor. 9:6-14; 1 Tim. 5:18

11. Tungkulin ng mga pastor ng mga iglesia ayon sa katungkulan na maging palagiang masugid sa pangangaral ng Salita ng Diyos. Gayon pa man, ang gayong gawain ay hindi lamang para sa kanila. Maaaring marapatin ng Banal na Espiritu ang mga iba sa gayon ding gawain sa pagbibigay sa kanila ng mga kinakailangang kaloob. Kaya kung ang mga ito ay pinatunayan at tinawag ng iglesia sa gawain, sila ay maaari at nararapat na gumanap nito.(26)

  1. Gawa 8:5; 11:19-21; 1 Ped. 4:10-11

12. Tungkulin ng lahat ng mga mananampalataya na umanib sa iglesiang lokal saanman at kailanman sila ay may pagkakataong tumupad nito. Lahat ng mga tinanggap sa mga karapatan ng iglesia ay nasasakop din ng disiplina at pamamahala ng iglesia ayon sa pamamahala ni Cristo.(27)

  1. 1 Cor. 5:9-13; 1 Tes. 5:14; 2 Tes. 3:6,14-15; Heb. 13:17

13. Ang sinumang kaanib ng iglesia na natitisod sa pag-uugali ng kapwa kaanib, matapos na makasunod sa mga utos sa Banal na Kasulatan ukol sa pagharap sa ganyang pangyayari, ay kinakailangang magpigil sa paggambala ng kapayapaan ng iglesia. Hindi rin sila dapat na lumiban sa mga pagtitipon ng iglesia o sa pagpapatupad ng mga ordinansiya dahil sa pagkatisod nila sa ilan sa kanilang kapwa kaanib. Dapat silang mag-antay kay Cristo sa mga susunod na kapasiyahan ng iglesia.(28)

  1. Mat. 18:15-17; 28:20; Ef. 4:2-3; Col. 3:12-15; 1 Juan 2:7-11,18-19

14. Dapat ay patuloy na manalangin ang lahat ng mga kaanib ng bawa't iglesiang lokal para sa ikabubuti at ikauunlad ng lahat ng mga iglesia ng Panginoong Jesu-Cristo sa lahat ng dako. Sa lahat ng pagkakataon, sa pamamagitan ng paggamit ng kanilang kaloob at katangiang espirituwal,(29) dapat nilang tulungan ang lahat ng kapwa mananampalataya na makakasalamuha nila sa kanilang paligid at hanapbuhay.(30) Samakatuwid, dapat hanapin ng mga iglesia ang pakikisama sa isa't isa hangga't ibinibigay ng probidensiya ng Diyos ang pagkakataong matamasa ang mga gayong kapakinabangan.(31)

  1. Aw. 122:6; Juan 8:10 at 2 Juan 5-11; Juan 13:34-35; 17:11,21-23; Rom. 15:26; 16:1-3; 2 Cor. 8:1-4, 16-24; 9:12-15; Ef. 4:11-16; 6:18; Col. 2:1 at 1:3,4,7 at 4:7,12; 3 Juan 8-10

     

  2. Rom. 16:1-2; Gal. 1:2,22; Col. 4:16; 3 Juan 8-10; Apoc. 1:4

     

  3. Jos. 22; Rom. 16:1-3; 2 Cor. 9:12-15; 1 Juan 4:1-3 at 2 Juan at 3 Juan

15. Kapag nagkaroon ng mga suliranin o di-pagkakasundo sa doktrina o pangangasiwa ng iglesia, at ang kapayapaan, pagkakaisa at katibayan ng iglesia ay nasasapanganib, isang iglesia lamang o ang lahat ng mga iglesia ang maaaring masangkot. Muli ang kaanib o mga kaanib ng isang iglesia ay maaaring masaktan sa pagdidisiplina na hindi ayon sa katotohanan at kaayusan ng iglesia. Sa mga pangyayaring gaya nito, naaayon sa kaisipan ni Cristo na ang maraming iglesia na may pakikisama sa isa't isa ay dapat magpulong at magsangguniang magkakasama sa pamamagitan ng kanilang napiling kinatawan. Sila ay maaaring makapagbigay ng kanilang payo hinggil sa mga bagay na pinagtatalunan ng mga iglesiang nasasangkot.(32) Gayon pa man, dapat maunawaan na ang mga kinatawang nagpupulong ay hindi pinagkatiwalaan ng anumang kapangyarihan ng iglesia. Wala rin silang kapangyarihan sa mga iglesia mismo upang magdisiplina sa anumang iglesia o sinumang tao, ni ipilit ang kanilang pasiya sa mga Iglesia o sa mga namumuno nito.(33)

  1. Kaw. 3:5-7; 12:15; 13:10; Gawa 15:2-6,22-25; Gal. 2:2;

     

  2. 1 Cor. 7:25,36,40; 2 Cor. 1:24; 1 Juan 4:1

KABANATA 27

ANG PAKIKISAMA NG MGA BANAL

1. Ang lahat ng mga banal ay pinag-isa kay Jesu-Cristo(1) na kanilang ulo sa pamamagitan ng Kanyang Espiritu at ng pananampalataya.(2) Subali't hindi nangangahulugan na sila ay naging isang persona kasama Niya.(3) Gayon man sila ay may pakikisama sa Kanyang pagpapala, pagdurusa, pagkamatay, pagkabuhay na mag-uli at kaluwalhatian.(4) Bukod dito, dahil sa sila ay nagkakaisa sa pag-iibigan, mayroon silang pakikisama sa mga kaloob at pagpapala ng isa't isa.(5) Sila ay may tungkulin na maglingkuran upang itaguyod ang kapakanan ng bawa't isa, sa espirituwal at gayon din sa materyal na mga bagay.(6)

  1. Juan 17:2,6; Rom. 6:8; 8:2,17; 1 Cor. 6:17; Ef. 1:4; 2 Ped. 1:4

     

  2. 2 Cor. 3:17-18; Gal. 2:20; Ef. 3:16-17

     

  3. Aw. 45:7; Isa. 42:8; 1 Cor. 8:6; Col. 1:18-19; 1 Tim. 6:15-16; Heb. 1:8-9

     

  4. Juan 1:16; 15:1-6; Rom. 4:25; 6:1-6; Ef. 2:4-6; Fil. 3:10; Col. 3:3-4; 1 Juan 1:3

     

  5. Juan 13:34-35; 14:15; Rom. 14:7-8; 1 Cor. 3:21-23; 12:7,25-27; Ef. 4:15-16; 1 Ped. 4:10

     

  6. Rom. 1:12; 12:10-13; Gal. 6:10; 1 Tes. 5:11; 1 Ped. 3:8; 1 Juan 3:17-18

2. Sa kanilang pagpapahayag ng pananampalataya, ang mga banal ay nakalaan na panatilihin ang banal na pakikisama at pagkakaisa sa pagsamba sa Diyos at sa pagganap ng mga iba pang tanging paglilingkod sa pagtataguyod ng kapakanan ng isa't isa.(7) Dapat din silang magtulungan sa isa't isa sa kanilang mga panlupang mga bagay ayon sa kanilang iba't ibang kakayahan at pangangailangan.(8) Ang ganitong pagkakaisa, ayon sa tuntunin ng ebanghelyo, ay dapat nilang ganapin sa kanilang pagsasamahan, maging ito'y sa pami-pamilya o mga iglesia.(9) Kung paanong ipinagkakaloob ng Diyos ang pagkakataon, ang gayong pagkakaisa ay dapat ding ipaabot sa lahat ng sambahayan ng pananampalataya, samakatuwid baga'y sa lahat ng nasa bawa't dako na tumatawag sa pangalan ng Panginoong Jesus.(10) Datapuwa't, hindi inaalis ng gayong pakikisama ang pagmamay-ari ng isang tao sa kanyang mga tinatangkilik at ari-arian.(11)

  1. Heb. 3:12-13; 10:24-25

     

  2. Gawa 11:29-30; Rom. 15; 2 Cor. 8:9

     

  3. 1 Cor. 12:27; Ef. 6:4; 1 Tim. 5:8,16

     

  4. Gawa 11:29-30; Rom. 15; 1 Cor. 12:14-27; 2 Cor. 8-9; Gal. 2:6-10

     

  5. Ex. 20:15; Gawa 5:4; Ef. 4:28

KABANATA 28

ANG BAUTISMO AT ANG BANAL NA HAPUNAN

1. Ang bautismo at ang Banal na Hapunan ay mga ordinansiya na maliwanag at makapangyarihang itinatag ng Panginoong Jesus na Siyang tanging tagapagbigay ng kautusan.(1) Ang mga ito ay dapat ipagpatuloy sa Kanyang iglesia hanggang sa katapusan ng sanlibutan.(2)

  1. Mat. 28:19-20; 1 Cor. 11:24-25

     

  2. Mat. 28:18-20; Lu. 22:14-20; Rom. 6:3-4; 1 Cor. 1:13-17; 11:26; Gal. 3:27; Ef. 4:5; Col. 2:12; 1 Ped. 3:21

2. Ang mga banal na ordinansiyang ito ay dapat lamang pangasiwaan ng mga nararapat at tinawag na gumawa ng gayon, ayon sa utos ni Cristo.(3)

  1. Mat. 24:45-51; 28:19; Lu. 12:41-44; 1 Cor. 4:1; Tit. 1:5-7

KABANATA 29

ANG BAUTISMO

1. Ang bautismo ay isang ordinansiya ng Bagong Tipan na itinatag ni Jesu-Cristo. Sa taong binautismuhan, ito ay isang tanda ng kanyang pakikisama kay Cristo sa Kanyang kamatayan at pagkabuhay na mag-uli, at sa kanyang pagkakalakip kay Cristo,(1) at sa pagpapatawad ng mga kasalanan.(2) Ipinapahayag din nito na ang binautismuhan ay nagbigay ng kanyang sarili sa Diyos sa pamamagitan ni Jesu-Cristo upang siya ay mabuhay at makalakad sa panibagong buhay.(3)

  1. Rom. 6:3-5; Col. 2:12; Gal. 3:27

     

  2. Mar. 1:4; Gawa 22:16

     

  3. Rom. 6:4

2. Ang mga taong tanging nakapagpapasakop sa mga ordinansiyang ito ay yaong mga tunay na nagpapahayag ng pagsisisi sa Diyos at pananampalataya at pagsunod sa ating Panginoong Jesu-Cristo.(4)

  1. Jer. 31:31; Mat.3:1-12; 21:43; 28:19-20; Mar. 1:4-6; 16:15-16; Juan 1:12-13; 4:1-2; Gawa 2:37-41, 8:12,36-38; 9:18; 10:47-48; 11:16; 15:9;16:14-15,31-34; 18:8; 19:3-5; 22:16; Rom. 6:3-4; Gal. 3:27; Fil. 3:3; Col. 2:12; 1 Ped. 3:21

3. Ang ginagamit sa ordinansiyang ito ay tubig at dito ang mananampalataya ay binabautismuhan(5) sa pangalan ng Ama, at ng Anak, at ng Banal na Espiritu.(6)

  1. Mat. 3:11; Gawa 8:36,38; 22:16

     

  2. Mat. 28:18-20;

4. Ang paglubog o pagtubog ng mananampalataya sa tubig ay lubhang kinakailangan para sa nararapat na pangangasiwa ng ordinansiyang ito.(7)

  1. 2 Hari 5:14; Aw. 69:2; Isa. 21:4; Mat. 3:11,16; Mar. 1:5,8-9; 7:3-4; 10:38-39; Lu. 12:50; Juan 3:23; Gawa 1:5,8; 2:1-4,17; 8:38; Rom. 6:4; 1 Cor. 10:1-2; Col. 2:12

KABANATA 30

ANG BANAL NA HAPUNAN

1. Itinatag ng Panginoon ang banal na Hapunan nang gabi ring yaon nang Siya ay ipinagkanulo.(1) Ito ay dapat ipagdiwang ng Kanyang mga iglesia(2) hanggang sa katapusan ng sanlibutan,(3) upang palagiang alalahanin Siya at ipahayag ang paghahandog ng Kanyang sarili sa Kanyang kamatayan.(4) Itinatag din ito upang pagtibayin ang mga banal sa kanilang pananampalataya na ang lahat ng pagpapala na galing sa handog ni Cristo ay nauukol sa kanila.(5) Bukod dito, ito ay nauukol sa kanilang espirituwal na kalusugan at paglago kay Cristo(6) at pagpapatibay sa pagganap ng lahat ng tungkulin na dapat nilang ibigay sa Kanya.(7) Ito rin ay isang buklod at pangako ng pakikisama ng mga mananampalataya kay Cristo at sa isa't isa.(8)

  1. Mat. 26:20-26; Mar. 14:17-22; Lu. 22:19-23; 1 Cor. 11:23-26

     

  2. Gawa 2:41-42; 20:7; 1 Cor. 11:17-22,33-34

     

  3. Mar. 14:24-25; Lu. 22:17-22; 1 Cor. 11:24-26

     

  4. Mat. 26:27-28; Lu. 22:19-20; 1 Cor. 11:24-26

     

  5. Rom. 4:11

     

  6. Juan 6:29,35,47-58

     

  7. 1 Cor. 11:25

     

  8. 1 Cor. 10:16-21

2. Hindi inihahandog si Cristo sa Kanyang Ama sa ordinansiyang ito, ni walang tunay na handog ang ginagawa sa ikapagpapatawad ng kasalanan ng buhay o patay. Ang banal na Hapunan ay isang pag-aalaala lamang ng tanging paghahandog ni Cristo ng Kanyang sarili sa krus, minsan magpakailanman.(9) Ito ay espirituwal na paghahandog ng lahat ng maaaring pagpuri sa Diyos para sa krus.(10) Kaya ang tinatawag na handog ng misa ng iglesiang Romano ay lubhang kasuklam-suklam, at nakapipinsala sa sariling handog ni Cristo na Siyang tanging pampalubag-loob para sa lahat ng mga kasalanan ng mga hinirang.

  1. Lu. 22:19; Juan 19:30; 1 Cor. 11:24-25; Heb. 9:25-28; 10:10-14

     

  2. Mat. 26:26-27,30 at Heb. 13:10-16

3. Inatasan ng Panginoong Jesus sa ordinansiyang ito ang Kanyang mga ministro na manalangin, at pagpalain ang mga simbolo ng tinapay at alak. Sa ganitong paraan, ibinubukod ang mga ito sa karaniwang gamit tungo sa banal na paggamit. Dapat nilang kunin at pagputul-putulin ang tinapay, at pagkatapos ay ang saro, at kapwa ibigay sa mga nakikisalo at sa kanyang sarili, at pagsasalu-saluhan nilang lahat.(11)

  1. Mat. 11:23-26; Mar. 14:22-25; Lu. 22:19-22; 1 Cor. 11:23-26

4. Ang pagkakait ng saro sa mga tao,(12) ang pagsamba sa mga sangkap at pagtataas ng mga ito, o ang pagdadala-dala sa mga ito sa layon ng pagsamba, at sa paglalaan sa mga ito para sa pakunwaring relihiyosong paggamit(13) ay labag lahat sa kalikasan ng ordinansiya at sa layon ni Cristo sa pagtatakda nito.(14)

  1. Mat. 26:26-28; Mar. 14:23; 1 Cor. 11:25-28

     

  2. Ex. 20:4-5

     

  3. Mat. 15:9

5. Ang mga panlabas na sangkap ng ordinansiyang ito na marapat na ibinukod sa paggamit na itinakda ni Cristo ay maliwanag na naglalarawan kay Cristo na napako sa krus, kung kaya't ang mga ito ay tinutukoy minsan sa mga bagay na kanilang inilalarawan, alalaon baga'y ang katawan at dugo ni Cristo.(15) Datapuwa't sa sangkap at kalikasan, nananatili silang tunay at tanging tinapay at alak tulad sa pasimula.(16)

  1. Mat. 26:26-28; 1 Cor. 11:27

     

  2. Mat. 26:29; 1 Cor. 11:26-28

6. Ang doktrinang karaniwang tinatawag na transubstantiation na nagsasaad na ang sangkap ng tinapay at alak ay nagiging sangkap ng katawan at dugo ni Cristo sa pamamagitan ng paghahandog ng pari o anumang ibang paraan ay kasuklam-suklam hindi lamang sa Banal na Kasulatan kundi maging sa karaniwang bait at katuwiran. Bukod dito, iginugupo nito ang kalikasan ng ordinansiya, at dati na at siya pa ring sanhi ngayon ng lahat ng uri ng pamahiin at labis na pagsamba sa diyus-diyusan.(17)

  1. Gen. 17:10-11; 41:26-27; Ez. 37:11; Mat. 26:26-29; Lu. 12:1; 24:36-43,50-51; Juan 1:14; 20:26-29; Gawa 1:9-11; 3:21; 1 Cor. 11:24-26; Apoc. 1:20

7. Ang mga karapat-dapat na makisalo, na hayag na kumakain at umiinom ng mga nakikitang sangkap sa ordinansiyang ito,(18) ay gayon din tumatanggap at kumakain kay Cristo na ipinako sa krus, at ginagawa nila ito hindi na tulad ng kumakain sa mismong laman at dugo ng katawan ng isang tao, kundi sa puso at sa pananampalataya.(19) Sa Banal na Hapunan, ang katawan at dugo ni Cristo ay naroon sa paniniwala ng mga mananampalataya, kung paano ang tinapay at alak ay naroon sa kanilang paningin at pandama.(20)

  1. 1 Cor. 11:23-26

     

  2. Juan 6:29,35,47-58

     

  3. 1 Cor. 10:16

8. Ang lahat ng tao na nakikisalo sa Banal na Hapunan na hindi karapat-dapat ay nagkakasala laban sa katawan at dugo ng Panginoon, at ang kanilang pagkain at pag-inom ay nagdadala sa kanila sa paghatol ng Diyos. Samakatuwid, ang lahat ng taong mangmang at makasalanan, yamang hindi sila karapat-dapat na makisama kay Cristo, ay hindi rin karapat-dapat na makisalo sa Banal na Hapunan. Habang nananatili silang gayon,(21) hindi sila marapat na pasaluhin sa banal na ordinansiya ni Cristo, sapagka't malaking kasalanan ang ganito laban kay Cristo.(22)

  1. Ex. 20:7, 16; Mat. 7:6; Gawa 2:41-42; 20:7; 1 Cor.5:9-13; 11:17-22,29-34; Ef. 4:17-24; 5:3-9; 2 Juan 10

     

  2. 1 Cor. 11:20-22,27-34

KABANATA 31

ANG KALAGAYAN NG TAO PAGKAMATAY AT ANG PAGKABUHAY NA MAG-ULI NG PATAY

1. Bumabalik ang mga katawan ng mga tao sa alabok pagkamatay at nabubulok,(1) nguni't ang kanilang mga kaluluwa na hindi namamatay ni natutulog ay bumabalik agad sa Diyos na nagbigay sa kanila.(2) Ang mga kaluluwa ng mga matuwid, na pinasasakdal sa kabanalan pagkamatay, ay tinatanggap sa paraiso kasama ni Cristo. Tinitingnan nila ang mukha ng Diyos sa liwanag at kaluwalhatian, at naghihintay sila sa lubos na katubusan ng kanilang mga katawan.(3) Ang mga kaluluwa ng mga masasama ay itinatapon sa impiyerno at doon sila ay nananatili sa pagdurusa at lubhang kadiliman, na nalalaan sa paghuhukom sa dakilang araw.(4) Ayon sa Banal na Kasulatan, wala nang ibang lugar pa maliban sa dalawang ito para sa kaluluwang nahiwalay sa kanilang mga katawan.

  1. Gen. 2:17; 3:19; Gawa 13:36; Rom. 5:12-21; 1 Cor. 15:22

     

  2. Gen. 2:7; Ec. 12:7; Mat. 10:28; San. 2:26

     

  3. 1 Hari 8:27-49; Aw. 23:6; Isa. 63:15; 66:1; Lu. 23:43; Gawa 1:9-11; 3:21; 2 Cor. 5:1,6-8; 12:2-4; Ef. 4:10; Fil. 1:21-23; Heb. 1:3; 4:14-15; 6:20; 8:1; 9:24; 12:23; Apoc. 6:9-11; 14:13; 20:4-6

     

  4. Lu. 16:23-26; Gawa 1:25; 1 Ped. 3:19; 2 Ped. 2:9

2. Sa huling araw, ang mga banal na nabubuhay sa sanlibutan ay hindi mamamatay kundi mababago.(5) Ang lahat ng mga patay ay ibabangon(6) sa kanilang mismong katawan at wala nang iba,(7) bagama't iba't iba ang katangian,(8) at ang mga katawang ito ay masasŕmang muli sa kanilang kaluluwa magpakailanman.(9)

  1. 1 Cor. 15:50-52; 2 Cor. 5:1-4; 1 Tes. 4:17

     

  2. Dan. 12:2; Juan 5:28-29; Gawa 24;15

     

  3. Job 19:26-27; Juan 5:28-29; 1 Cor. 15:35-38, 42-44

     

  4. 1 Cor. 15:42-44; 52-54

     

  5. Dan. 12:2; Mat. 25:46

3. Ang mga katawan ng mga di-matuwid ay ibabangong mag-uli sa kasiraang puri,(10) sa kapangyarihan ni Cristo; ang mga katawan ng mga matuwid sa Kanyang Espiritu(11) sa kaluwalhatian,(12) ay magiging katulad ng Kanyang sariling maluwalhating katawan.(13)

  1. Dan. 12:2; Juan 5:28-29

     

  2. Rom. 8:1,11; 1 Cor. 15:54; Gal. 6:8

     

  3. 1 Cor. 15:42-49

     

  4. Rom. 8:17,29-30; 1 Cor. 15:20-23,48-49; Fil. 3:21; Col. 1:18; 3:4; 1 Juan 3:2; Apoc. 1:5

KABANATA 32

ANG HULING PAGHUHUKOM

1. Itinalaga ng Diyos ang isang araw na dito ay huhukuman Niya ang sanlibutan sa katuwiran kay Jesu-Cristo na Siyang binigyan ng Ama ng buong kapamahalaan at kapangyarihang humatol.(1) Sa araw na ito, hindi lamang ang mga masasamang anghel ang huhukuman(2) kundi pati na rin ang lahat ng mga taong nabuhay sa sanlibutan. Sila ay haharáp sa hukuman ni Cristo(3) upang magbigay-sulit sa kanilang mga isip, mga salita at mga gawa, at upang tumanggap ng naaayon sa kanilang ginawa sa katawan maging mabuti o masama.(4)

  1. Juan 5:22,27; Gawa 17:31

     

  2. 1 Cor. 6:3; Jud. 6

     

  3. Mat. 16:27; 25:31-46; Gawa 17:30-31; Rom. 2:6-16; 2 Tes. 1:5-10; 2 Ped. 3:1-13; Apoc. 20:11-15

     

  4. Mat. 12:36; 1 Cor. 4:5; 2 Cor. 5:10

2. Ang layunin ng Diyos sa pagtatakda sa araw ng paghuhukom ay upang maipahayag ang kaluwalhatian ng Kanyang kahabagan sa walang hanggang kaligtasan ng Kanyang mga hinirang, at sa Kanyang katarungan sa walang hanggang kaparusahan ng mga sinumpa, na masasama at masuwayin.(5) Ang mga matuwid ay tutungo sa buhay na walang hanggan at tatanggapin ang kapuspusan ng kagalakan at kaluwalhatian na may walang hanggang gantimpala sa harapan ng Panginoon. Subali't ang mga masasama na hindi nakakakilala sa Diyos at hindi sumusunod sa ebanghelyo ni Jesu-Cristo ay itatapon sa walang hanggang pagdurusa. Sila ay parurusahan sa walang hanggang kapahamakan mula sa harapan ng Panginoon at sa kaluwalhatian ng Kanyang kapangyarihan.(6)

  1. Rom. 9:22-23

     

  2. Mat. 3:12; 5:26; 13:41-42; 18:8; 24:51; 25:21,30,34,41,46; Mar. 9:43,48; Lu. 3:17; 2 Tes. 1:7-10; 2 Tim. 4:8; Jud. 6; Apoc. 14:10-11

3. Sa isang paraan, upang patigilin ang lahat ng tao sa pagkakasala,(7) at sa isa naman upang magbigay ng higit na kaaliwan sa mga banal sa kanilang kahirapan,(8) ninanais ni Cristo na tiyak na malaman natin na may araw ng paghuhukom sa hinaharap. Dahil din dito, inililihim Niya ang petsa ng araw na yaon upang hindi magtiwala ang mga tao sa kanilang sarili. Sapagka't hindi nila nalalaman ang oras ng pagdating ng Panginoon,(9) sila ay palaging magbabantay at palaging maghahanda na sabihin, "Siya nawa, pumarito ka Panginoong Jesus!"(10)

  1. 2 Cor. 5:10-11

     

  2. 2 Tes. 1:5-7

     

  3. Mar. 13:35-37; Lu. 12:35-40

     

  4. Apoc. 22:20

Pagpapahayag ng Pananampalatayang Baptist ng 1689 is published by:

Wisdom Publications
P.O. Box 1233
Quezon City, Philippines

These WWW pages of Pagpapahayag ng Pananampalatayang Baptist ng 1689 copyright © 1997 by Wisdom Publications, P.O. Box 1233, Quezon City, Philippines, and are placed on the WWW with permission. They may be freely copied and used, but not for profit. For any other commercial use, contact Wisdom Publications for permission.


Electronic text provided by Pastor Brian Ellis, Cubao Reformed Baptist Church, Quezon City, Philippines. HTML by Pastor Brian Ellis & Webservant, Bill Newcomer. August, A.D. 1997.

Hosted by www.Geocities.ws

1