Manila konexioa
Kritikaren egilea:
Izenburua: Manila konexioa
Egilea: Jon Arretxe
Diseinua: Borja Goitia
Azala: Cristina Fernandez
Argitaletxea: Elkar
Jon Arretxeren hitzaurrea
Andonik eginiko beste iruzkinetik atera ditzakezue
Jon Arretxe
idazle emankorraren (urteko batezbestekoa liburu bat edo argitaratzen baitu)
beste nobela bat dugu.
Euskaraz
sortutako literatura arinaren eta barregarriaren aurkakoa ez denik frogatzeko
beste adibide bat da. Ikasleen pasadizoen trilogiaren antzera, Eguenak,
Ostiralak eta Larunbatak, dugu literatura-lan hau.
Torrente
polizia ohia, Clouseau inspektorea, Gadget edota Maxwell Smart superagenteren
antzera liburu honen detektibeak pertsonai bitxi samarrak dira. Anakonda baten
desagerpenaren kasua hiriko izkina guztietan hautsak harrotuko dituztelarik.
Narrazioa
argia, arina eta zuzena da, baita istorioaren nondik norakoa ere. Ez dago niri
hain gutxi gustatzen zaidan atzeranzko istoriorik edo gogoetarik, burua
nahasteko eta are txarrago kontaketaren haria galtzeko bakarrik balio dute eta.
Horretan asko eskertzen ditut honelako obrak, batez ere aurreko lana zenbait
pasartetan galduta egon izana.
“Ekialdeko
mamuak” (Jon Arretxe) liburuan ere, laburregi gertatu zait. Atalen arteko orri
zuri kopuru nahikoak eta letra tamaina handiak liburua puztu egiten du, ia
iruzur txikia iruditzeraino. “Manila konexioa” liburuan ere gauza bera
gertatzen zait, baina ez da hori bakarrik, gidoia hain laua da, zenbait
pasartetan aurretik iragartzeko modua, zein arestian esandakoa berresten
laguntzen nau. Obra honek istorioa gehiago luzatzeko aukera ematen du eta
idazleak honi heldu behar ziola uste dut.
Kontaketa hain
desberdinak irakurri izanak gogoeta hau dakarkit burura: liburu bat hobeagoa da
egitura konplexua, hitz jasoak eta kontaketa sakonagoa izateagatik. Antzinako
bat-bateko erantzuna bai litzateke baina orain ezezko borobila ziurta dezaket.
Kontuz ez ditzagun nahastu gauzak, hemen gakoa gaiak bereiztea da, gauza bat da
idazleak duen maila eta bestea liburuaren maila. Azken honek nori zuzenduta
dagoen edota istorioaren arabera hiztegia eta ulergarritasun maila egokitzen
baita. Erraz pentsatzen da: liburu hau nik ere idatziko nuen! , baina ez da
hain zeregin erreza.
Askotan zera gertatzen zait azalpen
bat hitz teknikorik gabe ezin azaldu izana. Hau da, kontzeptu bat hitz
arruntekin, ohituta ez zauden hitzekin edo beste mailako hiztegiarekin azaltzea
zailagoa da. Ez da kontzeptua menperatzen ez duzulako, baizik eta zure
adierazpen maila mugatua delako. Hortaz, idazle on batek arlo desberdinetan
idazteko gai izan behar du, idazle amateurrek ez bezala. Guzti hau niri
zuzenduta dago, zeren asko kostatzen zait ideiak argi eta zuzen jartzea. Ez
dakit zergatik daukan abarretatik jotzeko joera, hain gogoko ditut esaldiak
borobiltzea zein borobildu beharrean kiribildu egiten ditut.
Beno ordu gutxiko liburu arin eta
entretenigarri bat goxatzeko aukera duzue. Orain ez dakit zein aukeratu
hurrengorako, adreilu trinko bat edo mehe bat. Mehe bat segur aski. “Hurrengo
itsasgoraren zain”