Nulle specialmente profunde studio del vita de Zamenhof es necesse pro facer nos recognoscer le immaculate idealismo de ille extraordinai homine. On se rememora le anecdota - non importa si apocryphe o historic - que le prime inspiration a cercar un lingua universal veniva a Zamenhof per le experientia del hostilitates factional resultante ab miscomprensiones mutual inter le varie gruppos linguistioc-national in le ambiente de su juventute.
Lo que es frappante in iste anecdota es le facto que le idealismo de Zamenhof se attacha al tertie puncto programmatic del grande revolution francese. Zamenhof aspirava al fraternitate pan-human, e su creation de esperanto esseva un consequentia de su recognition que omne fraternisation presuppone un comprension mutual del partenarios e que iste comprension mutual require, de su parte, un medio de perfecte intercommunication.
Il ha esperantistas qui ha preservate le fide del fundator de lor lingua. On debe respectar iste fide, sed il es difficilissime participar in illo. Le majoritate inter nos ha ab longe tempore abandonate le notion que un lingua commun pote garantir le comprension mutual, e nos es non mesmo integremente secur que un fraternisation pan-human es vermente desirabile.
Le idea de fraternisation pan-human se basa naturalmente super le conviction que il ha principios in que omne homines se trova de accordo... que il ha principios universalmente human. "evidentemente io los possede... E si tu non es de accordo con me, il seque que tu es un inimico del fraternisation."
E si tu refusa esser mi fratrastro
Io findera tu idiotic craniastro...
Io me rememora durante mi infantia mi prime ver amicitate con un adulto. Le tempore esseva le prime guerra mundial. Mi amico esseva un russe prisionero de guerra qui travallava in le campania in Nord-Germania. Su nomine esseva Alexei. Io le amava multo; a vices il me pare que io le ama ancora. Ille non parlava germano; io non parlava russo. (Le sol parolas russe que io apprendeva a ille tempore, habeva nulle comprension inter Alexei e me. Il habeva nulle medio de communication. Sed il habeva respecto.
E alora io pensa a duo amicos mie qui es hindus. A ver dicer, nos non nos comprende ben que nos ha in commun plure linguas in que nos pote communicar le un con le alteres. Sed il ha respecto inter nos.
Iste insistentia que inter nationes e culturas respecto mutual es merita un discussion plus penetrante. Sed in le presente contexto io vole simplemente alluder al facto que in nostre dies pauc individuos tha retenite le complete fide de Zamenhof in le desirabilitate del fraternisation pan-human, in le dependentia de iste fraternisation del existentia de un lingua commun que pote garantir le comprension mutual de omne homines.
Iste reducite o quasi completemente minate validitate del ver objectivo del idealismo que characterisava Zamenhof como infante de su nove objectivos pro le idealismo del adherentes del varie systemas interlinguistic de nostre dies. In lor grande majoritate illes ha simplemente transferite le idealismo de Zamenhof ab su ideal original a lo que pro ille esseva simplemente un indispensabile medio. Assi nos ha le estranie spectaculo que numerose protagonistas contemporenee de un lingua auxiliar considera le lingua auxiliar mesme como un ideal. Qual miseria! Qual superficialitate typicamente epigonic! Esperanto, Ido, Occidental, Interlingua non es ideales! Le adherentes del varie systemas non es co-idealistas!
Io non parlara a vos in iste essayo de mi weltanschauung, mi religion, mi ideales. Io ha tales. Io non nega que illos es relationate intrinsecamente con mi labor pro interlingua. Sed iste relation non establi un identitate inter le duo categorias assi connectite. Interlingua es un medio, un instrumento - non un ideal.
Un homine que io admira profundemente es Senior Marcos Expedito Candido Gomes de Rio de Janeiro. Io le admira a causa de su idealismo creative. Ille ha dedicate su vita al diffusion de cognoscentias scientific inter su compatriotas pro que ille es convincite que iste objectivo va assister su populo a participar plus plenmente - tanto per contributiones como in gaudimento- in nostre civilisation occidental. Candido Gomes es un grande idealista. Un del plus satisfacente experientias de mi carriera como chef del Division de Interlingua de Science Service esseva mi apprender que Candido Gomes - cuje ideales es le ideales de Candido Gomes e non de ideales de Alexander Gode - trova que interlingua es un utilissime instrumento in su effortios diurne. Ille usa interlingua pro le diffusion del novas scientific in Scientia International (que non pote esser rendite disponibile in portugese) via milles de instructores del scientias in le scholas de su pais. Ille usa nostre textos in interlingua como base de su
programmas de radiodiffusion. Ille usa interlingua. Ille non lo idolatra.
Io conclude per asserer accusantemente que le plus grande periculo del interlinguistica de nostre dies es le incesto del idealismo de su adherentes.
"International Language Review", volumine 1, no. 1, oct. - dec. 1955.
