(1814-1876) |
![]() |
|
Mihail Aleksandroviç Bakunin (bugünkü takvimle 30 Mayıs) Tvar bölgesinin Premukhino köyünde doğdu. |
1828 | Topçu Okulu sınavlarına hazırlanması amacı ile St. Petersburg'a gönderilir. |
|
St. Petersburg'daki Topçu Okuluna girer. |
|
Küçük rütbeli bir subay olarak Polonya'da Misk ve Grodno'ya gönderilir. |
|
Görevinden istifa eder. |
|
Moskova'ya gelerek felsefe okumaya başlar. |
Fichte'nin "Vocation of the Scholar" adlı ders notlarını tercüme eder. | |
|
Hegel'in "Gymnasium Lectures" (Ders Notları)'na önsöz yazar. |
|
Çalışmak ve Moskova Üniversitesi'nde profesör olmak amacı ile önce St. Petersburg'a, sonra da Berlin'e gider. |
|
Dresden'e gider ve Deutsche Jahrbücher'in yayınlanmasında Arnold Ruge'e eşlik eder. |
Ekim'de Almanya'da Gericilik adlı çalışmasını yayımlar. | |
|
Berlin ve Zürih'e gider, Wilhelm Weitling ile tanışır. |
|
Brüksel üzerinden Paris'e geçer; Rus hükümeti tarafından geri çağrılır. |
|
Tüm soyluluk ünvanları alınarak, gıyaben Sibirya'da ağır kürek mahkûmluğuna çarptırılır. |
|
Proudhon ile sık sık, bazen de Marx ile karşılaşır. |
|
1830 Polonya ayaklanmalarını anmak için Paris'te düzenlenen bir gösteride yaptığı Rus hükümetini eleştiren konuşması nedeniyle Fransa'dan sınırdışı edilir. Etkisini zayıflatmak için Rus elçisi, Bakunin'in devrimci gibi gözükmek üzere Rus hükümetince çalıştırıldığını söyler, Marx ile tekrar karşılaşacağı Brüksel'e gider. |
|
Şubat Devrimini takiben Paris'e geri döner. |
|
Cologne'de Marx ve Engels ile buluşur; Alman sürgünlerini Baden'e götürerek ayaklanma başlatmayı planlayan Herwegh'in başarısız teşebbüsünü yeren Marx ile ayrılıklar bu dönemde başlar. |
|
Prag'daki Slav Kongresi'ne katılır, ayaklanma başlar; Marx, Bakunin'in Polonyalıların tutuklanmasından sorumlu bir Rus ajanı olduğu söylentisini yayar. |
|
Prusya ve Saksonya'dan sınırdışı edilir; yılın geri kalan kısmını Anhalt prensliğinde geçirir. |
|
Slavlara Çağrı'yı yayınlar. |
|
Bohemya'da ayaklanma başlatmak için gizlice Leipzig'e gelir. |
|
Dresden'e geçer. |
|
Dresden'de halk ayaklanması patlak verir ve Bakunin "kahraman" lider olarak yükselir. |
|
Ayaklanma bastırılır; Bakunin, Richard Wagner ve Heuber, Chemnitz'e kaçarlar. Burada Bakunin ve Heuber tutuklanır, Wagner kızkardeşinin evine saklanır ve sonra da kaçar. |
|
Königstein kalesinde hapisken ölüm cezasına çarptırılır. |
|
Ölüm cezası hayat boyu hapis cezasına çevrilir ve ardından Avusturya'ya iade edilir. |
|
Prag'da hapsedildikten sonra, Olmütz'de ölüm cezasına çarptırılır. Her ne kadar ölüm cezası kararı hafifletilse de, Bakunin el ve ayaklarından zincire vurulmuştur ve devamlı suretle acı çekmektedir. Kısa bir süre sonra Ruslara teslim edilir; Peter-Paul kalesine hapsedilir. |
|
Çar I. Nikola'ya itirafnamede bulunur. |
|
Schüsselberg hapishanesine gönderilir, iskorbüt hastalığına tutulan Bakunin'in dişleri dökülür. |
|
Çar Alexander onu affeder, hapisten salıverilen Bakunin Sibirya'ya hayat boyu sürgüne gönderilir. |
|
5 Ekim'de genç bir Polonyalı olan Antonia Kwiatkowski ile evlenir ve Irkutsk'a gider. |
|
Bakunin Sibirya'dan kaçmayı başarır ve Temmuz'da Nikolavsky'e varır; Strelok ile Kastri'ye geçer ve oradan da kendisini Japonya'da Hakodate'e götürecek olan Amerikan ticaret gemisi Vickery'e biner. Oradan Yokohama'ya geçer ve Ekim'de de San Francisco'ya hareket eder. Kasım'da New York'a gelir, 27 Aralık 1861'de ise Londra'ya varır. |
|
Rus, Polonyalı ve Diğer Slav Arkadaşlara ve İnsanlık Davası: Romanov mu, Pugachev mi yoksa Pestel mi? adlı eserlerini yayınlar. |
|
İsveç'e giderek eşi ile buluşur, sonra da Londra'ya ve oradan da İtalya'ya gider. |
|
İsveç'e geri döner, tekrar Marx ile karşılaşacağı Londra'ya gider. Paris'e geçer, böylece Proudhon ile olan arkadaşlığını tazeler. Daha sonra 1867'e kadar kalacağı İtalya'ya gider. İlk başta Floransa'ya yerleşir. |
|
Libertà e Giustizia dergisini yayınlamaya başlar. |
|
Napoli'ye yerleşir. |
|
Uluslararası Kardeşlik Örgütü'nü ya da diğer adı ile Devrimci Sosyalistlerin İttifakı'nı kurar. |
|
Cenevre'ye giderek, Barış ve Özgürlük Ligi kongresine katılır ve açılış konuşmasını yapar; Federalizm, Sosyalizm ve Anti-Teolojizm'i yazar. |
|
Enternasyonal İşçi Birliği Cenevre şubesine katılır. Böylece Cenevre'ye yerleşir. |
|
Enternasyonal Sosyal Demokrasi İttifakını kurar. |
|
Gizli "İttifak" dağılır. |
|
Neçayev ile işbirliği dönemi başlar. |
|
Enternasyonal'in Basel kongresine katılır. |
|
Marx, Bakunin'in yılda 25.000 frank alan Slav yanlısı bir partinin ajanı olduğunun ilan edilerek, ona karşı düşmanlık oluşmasını sağlamak üzere ilgili "Gizli Bilgi"yi Alman arkadaşlarına gönderir. |
|
Neçayev ile yolları ayrılır. |
|
Jura grubunu desteklemesinden dolayı Bakunin Entenasyonel'in Cenova şubesinden ihraç edilir. |
Fransızlara Mektuplar'ı yayınlar. | |
|
Locarno'dan ayrılır ve 15 Eylül'de Lion'a varır. |
|
Halk ayaklanması bastırılır, tutuklanma emri çıkarılan Bakunin kaçmak zorunda kalır. Marsilya'da saklanır. |
|
Marsilya'dan deniz yolu ile Locarno'ya gelir. |
|
Ölümünden sonra Tanrı ve Devlet adı ile basılan kısımları da içeren Kamçılı Alman İmparatorluğu'nu yayınlar. |
|
Paris Komünü ve Devlet Düşüncesi'ni yazar; Mazzini'nin Siyasi Kuramı ve Enternasyonal'i yayınlar. |
|
Bakunin Zürih'te kalır. |
|
Bakunin Lahey kongresinde Enternasyonal'den ihraç edilir. |
|
Devlet ve Anarşi'yi yayınlar. |
|
Bakunin aktif mücadeleden çekilir ve Jura Federasyonundan istifa eder. |
|
İtalya'da, Locarno yakınlarında Cafiero ile birlikte yaşamını sürdürür. |
|
Bakunin Bologna'daki arkadaşlarına katılır, bir isyan çıkarmayı planlarlar, ama hayal kırıklığına uğruyarak İsviçre'ye geri dönmek zorunda kalır ve Lugano'ya yerleşir. |
|
Sağlığı kötü bir durumda Bern'e seyahat eder ve orada hastaneye kaldırılır. |
|
Bakunin öğle saatleri civarında ölür. |
* İlginç bir NOT: Komünist Manifesto'yu ilk olarak Rusçaya çeviren kişi 1869'da Bakunin olmuştur.
"Devrimci El Kitabı" (1866)
"Hürriyette Dayanışma" (1867)
"Sınıf Savaşımı" (1870)
"Paris Komünü ve Devlet Düşüncesi" (1871)
"Otorite Nedir?" (1871)
"Kapitalist Sistem" (1871)
"Devletsiz Sosyalizm" (187?)
"Devrimcinin Anahtar Kitabı" (1869) - Sergey Neçayev
"Bakunin'in Mirası" (1970) - Paul Avrich
"Temel Bakunin" (1993) - Anarşist Komünist Federasyon
Çeviri: AnarşistBakış
Kaynak: "Chronology of Bakunin's Life" (Anarchist Archives).
LİNKLER :
Not: Farklı linklerdeki tüm dokümanlar sıralandığı için bazı yazılar birden çok defa listede yer almaktadır; bu nedenle yazı isimleri sadece bir kere tercüme edilmiştir. Aynı linklerin sıralanması sanırım ulaşım açısından faydalı olacaktır.
Anarchy
Archives'den:
Rus Kardeşlerime Çağrı (Appeal
to my Russian Brothers).
Bakunin'in Mektupları (Bakunin's
Letters).
Bakunin'in Yazıları (Bakunin's
Writings) G.A. Aldred tarafından düzenlenmiş.
- (The
Capitalist System).
Egalite
dergisinden makaleler (Essay
from Egalite) 31 Temmuz 1869.
- (Founding
of the First International).
- (God
and the State).
- (The
Immorality of the State).
- (Integral
Education I & II)
- Spunk Press'den.
- (Marxism,
Freedom and the State).
Rousseau Hakkında (On
Rousseau).
- (The
Paris Commune and the Idea of the State).
Enternasyonal'in Politikası (Policy
of the International) Anarcho-Syndicalism 101'den.
- (Power
Corrupts the Best).
(Rebuke
of Nechayev) - Spunk Press'den.
(Revolutionary
Catechism)- (1866).
- (Selected
Writings).
- (Stateless
Socialism: Anarchism).
Spunk
Press'den Yazıları (parantez içindekiler .text dosyası şeklinde verilmiştir):
Kapitalist Sistem (The
Capitalist System)---(text).
Bakunin ve Neçayev'in siyaseti (Bakunin
and Nechayev's politics)---(text).
- (Bakunin
on Education / Essay 1)---(text).
- (Bakunin
on Education / Essay 2)---(text).
- (Bakunin
rebukes Nechayev and his Chatechism for vanguardism)---(text).
Devletin Ahlâksızlığı (The
Immorality of the State)---(text).
(More
selected writings)---(text).
İktidar En İyiyi Bozar (Power
Corrupts the Best)---(text).
Seçme Yazılar (Selected
writings)---(text).
Marxist-Internet
Archive'den yazıları:
- (God
and the State)
- (Marxism,
Freedom, and the State)
- (The
Immorality of the State)
- (Stateless
Socialism: Anarchism)
- (Founding
of the Worker's International)
Mikhail Bakunin'in Yazıları (Writings
of Mikhail Bakunin) ---> İçindekiler: 1. The Policy of the Council
--- 2. The Organization of the International --- 3. The Workers and the
Sphinx --- 4. Solidarity in Liberty: The Workers' Path to Freedom --- 5.
The Red Association --- 6. The Class War --- 7. The German Crisis --- 8.
On the Social Upheaval --- 9. God or Labor: The Two Camps --- 10. Politics
and the State --- 11. The Commune, the Church, and the State >>
Marks ve Engels'e dair anılar (Memories
of Marx and Engels)
The
EServer'in Enternasyonal'e
ilişkin yazılar kısmındaki "Bakunin ile Anlaşmazlık" bölümünden:
Enternasyonal İşçi Birliği ve Bakunin'in Enternasyonal Sosyal Demokrasi
İttifakı (The
International Working Men's Association and Bakunin's International Alliance
of Socialist Democracy) - 1868.
Genel Konseyin Sosyal Demokrasi İttifakı'na Mektubu (Letter
of the General Council to the Alliance of Socialist Democracy) - 1869.
Gizli İleti (Confidential
Communication), Marks tarafından Genel Konseye hitaben yazılmıştı,
- 1870.
Sosyal Demokrasi İttifakı'nın Aktiviteleri (Activities
of the Alliance of Socialist Democracy), Marks'ın bir konuşmasından
alınmış, - 1871.
The
Marx/Engels Archive'den yazılar, "Bakunin ile Anlaşmazlık" bölümünden:
Bakunin'in Enternasyonal Sosyal Demokrasi İttifakı'nın Programı(Rules
and Program of Bakunin's International Alliance of Socialist Democracy)
- Ekim 1868.
Marks'ın Bakunin'in Programına Dair Kısa Notları (Marx's
marginal notes on Bakunin's program) - Aralık 1868.
- (IWMA
General Council on Alliance) - Aralık 1868.
- (General
Council letter to Alliance) - Mart 1869.
- (Marx's
confidential communication) - Mart 1870.
- (Engels'
notes on Marx speech on Alliance) - Eylül 1871.
IWWA'in Lahey Kongresi (The
Hague Congress of the IWMA) - Eylül 1872.
Engels'in yazısı, Faaliyette Bakuninistler (The
Bakuninists at Work (Engels)) - Ekim 1873.
eGroups'dan
bir tartışma listesi:
"princebakunin"
- "This group is to discuss the ideas of Mikhail Bakunin. Related topics,
and off-topic comments are welcome - members: 12 - Public".
Z-Pub'dan:
Bertrand
Russel'ın "Proposed Roads To Freedom kitabından bir kısım: Kısım II: Bakunin
ve Anarşizm (Chapter
II: Bakunin and Anarchism).
Anarchist
Action Network'da Bakunin hakkında negatif bir forum yazısı, yazan Jesse
Cohn: (attacks
on anarchism ...)
Ursula's
History Web'de Shawn T. Cwalinski'nin incelemesi:
Michael Alexandroviç Bakunin ve Politik Olmayan Politika Teorisi, (Michael
Alexandrovich Bakunin and the Non-Political Political Theory: An Analysis
of the Political Theory of Michael Bakunin). - NOT: Alternatif olarak
kendinden açılan bir bütün dosya olarak indirip okuyabilirsiniz, iki kere
tıklayın ve web browser'ınızda okuyun: "bakunin.exe
(36 Kb)".
Libertarian
Communist Review'den (No. 2, 1976) bir değerlendirme:
Mikhail Bakunini Yerli Yerine Koymak, (Putting
the record straight on Mikhail Bakunin).
Anarchist
Federation'dan bir broşür:
Temel Bakunin (Basic
Bakunin) -alternatif bir adres: (Adres2
- .text dokümanı).