Besimi nė Muhammedin a.s.
Jemi tė obliguar tė besojmė
se Muhammed bin Abdull-llahu ėshtė i Dėrguari i All-llahut dhe rob i
zgjedhur i Tij, se kurrė nuk ka adhuruar idhuj, se kurrėnjėherė nuk i ka bėrė
shirk All-llahut XH.SH. dhe se kurrė nuk ka bėrė ndonjė mėkat, qoftė tė
vogėl e apo tė madh.102 Dhe besojmė se ai ėshtė Pejgamberi i fundit,
ngase pėr kėtė na flet Kurani dhe hadithet autentike. All-llahu XH.SH.
thotė nė Kuran: "... por ėshtė Pejgamber i All-llahut dhe vulė e
Pejgamberėve." (El-Ahzab: 40)
Ndėrsa, i Dėrguari i All-llahut
e, thotė: "Shembulli im dhe i Pejgamberėve tė tjerė ėshtė si
shembulli i njė njeriu i cili e ka ndėrtuar shtėpinė, pastaj e ka pėrfunduar
dhe e ka stolisur mirė, pos njė tjegulle qė se ka vvėrė nė njė qoshe.
Njerėzit e vizitonin shtėpinė dhe, tė mrekulluar me tė, thoshin: "Sikur
ta vėnte edhe kėtė tjegull." "Unė jam ajo tjegull", tha,
"unė jam Pejgamberi i fundit." 103 Nė njė hadith tjetėr
Resulull-llahu e ka thėnė: "Unė jam Muhammedi, unė jam Ahmedi, unė
jam Mahiu me tė cilin shlyhet kufri, unė jam Hashir, pas tė cilit do tė
ringjallen njerėzit e tjerė dhe unė jam Akib, e Akib ėshtė ai pas tė
cilit mė nuk do tė ketė Pejgamberė." 104 Ne fuqimisht besojmė se mė
nuk do tė ketė Pejgamber pas Muhammedit e, dhe se ėshtė gėnjeshtar secili
qė thotė pėr vete se ėshtė Pejgamber. i Dėrguari i All-llahut e, ka thėnė:
"Nuk do tė vijė Dita e Kiametit pėrderisa nuk paraqiten dexhxhallėt (rrenacakėt),
numri i tė cilėve do tė jetė gjithsej tridhjetė dhe ēdonjėri prej tyre
do tė pohojė se ėshtė i dėrguari i All-llahut." 105 Gjithashtu jemi
tė obliguar tė besojmė se Muhammedi e ėshtė imam (prijės) i muttekijėve
(besimdrejtėve), i cili ėshtė shembull i ēdo mirėsie. Vetėm ai ėshtė i
denjė qė ta marrim si shembull dhe askush tjetėr. All-llahu XH.SH. thotė:
"Thuaj (o Muhammed!):
"Nėse ju e doni All-llahun, ejani pas meje, atėherė All-llahu ju do
juve dhe ju falė mėkatet tuaja!" (Ali Imran: 31)
"Betohem nė Zotin tėnd,
se ata nuk do tė jenė besimtarė tė vėrtetė, pėrderisa tė mos marrin ty
pėr arbitėr, pėr ato konflikte qė ekzistojnė ndėrmjet tyre, e pastaj tė
mos ndiejnė kurrfarė dėshprimi ndaj gjykimit tėnd dhe tė tė binden ty
plotėsisht" (En-Nisa: 65).
Gjithashtu besojmė se
Muhammedi e ėshtė i dashuri i All-llahut XH.SH. dhe se ėshtė nė shkallėn
mė tė lartė tė dashurisė sė All-llahut ndaj dikujt, e kjo shkallė quhet
hulle (shkallė e veēantė e miqėsisė dhe dashurisė). I Dėrguari i All-llahut
e, ka thėnė: "Sikur tė zgjidhja pėr vete ndonjė halil (mik - dost mė
i ngushtė), do ta zgjedhja Ebu Bekrin. Por ai ėshtė vėllai im dhe shoku im.
E All-llahu XH.SH. si halil tė Vetin e ka zgjedhur shokun tuaj (duke treguar
nė vete)" 106
Jemi tė obliguar tė besojmė
se ai i ėshtė dėrguar tė gjithė xhinnėve dhe njerėzve me udhėzimin dhe
me tė vėrtetėn. All-llahu XH.SH. i transmeton fjalėt e xhinnėve nė
Kuran:
"O populli ynė, pėrgjigjuni
ju grishtarit tė All-llahut dhe besoni Atij! Ai do tua falė disa mėkate
tuaja dhe do tju shpėtojė prej dėnimit tė dhembshėm." (El-Ahkaf:
31)
Se ai i ėshtė dėrguar tėrė
njerėzimit, e vėrtetojnė kėto ajete:
"Na tė kemi dėrguar ty pėr
tėrė njerėzimin - sihariques dhe paralajmėrues, por shumica e njerėzve
nuk e dinė." (Sebe: 28)
"Thuaj: "O njerėz,
unė jam i Dėrguar i All-llahut pėr tė gjithė ju..." (El-Araf:
158)
"I lartėsuar ėshtė Ai,
qė i ka shpallur Kuranin (i cili ndanė tė vėrtetėn prej tė pavėrtetės)
robit tė Vet (Muhammedit), qė tė jetė paralajmėrues pėr tė gjithė botėt."
(El-Furkan: 1)
Resulull-llahu e, ka thėnė:
"Unė jam i dekoruar mbi Pejgamberėt e tjerė me gjashtė gjėra: mė ėshtė
dhėnė aftėsia e tė shprehurit tė veēantė, jam i ndihmuar me frikė, mė
ėshtė lejuar preja (plaēka) e luftės, e gjithė toka mė ėshtė bėrė
mesxhid dhe e pastėr (pėr kryerjen e namazit nė ēdo vend), unė i jam dėrguar
tė gjitha krijesave dhe me mua ka pėrfunduar pejgamberia". 107
Komentuesi i Tahaviut thotė: "Se Muhammedi e i ėshtė dėrguar tėrė
njerėzimit, bėnė pjesė nė gjėrat domosdo tė njohura nė Islam."108
Ne jemi tė obliguar qė, dashurinė ndaj Resulullahut e, ta vėmė para
dashurisė ndaj prindėrve, ndaj fėmijėve dhe ndaj vetvetes sonė.109 Enesi
r. a. transmeton se, i Dėrguari i All-llahut e, ka thėnė: "Askush prej
jush nuk do tė jetė besimtar, pėrderisa nuk i jam atij mė i rėndėsishėm
se prindėrit e tij, fėmijėt e tij dhe tė gjithė njerėzit e tjerė."
110 E, Abdull-llah bin Hishami, transmeton: "Kemi qenė tek i Dėrguari i
All-llahut e, kur e mbante Umerin pėrdore, e Umeri i tha: "O i Dėrguari
i All-llahut, me tė vėrtetė, ti mė je mė
i dashur se tė gjithė tė tjerėt pėrveē vetvetes sime." Atėherė
Resulull-llahu e, tha: "Jo, pasha All-llahun, pėrderisa nuk tė tė jam
mė i dashur se vetvetja yte." Umeri tha: "Tani, pasha All-llahun, mė
je mė i dashur edhe se vetvetja ime." Pejgamberi i All-llahut tha:
"Tash, o Umer." 111
Gjithashtu jemi tė obliguar tė
besojmė se All-llahu XH.SH. e ka pėrkrahur atė me muxhize, tė cilat nė
mėnyrė tė padyshimtė argumentojnė vėrtetėsinė e tėrė asaj me ēka ka
ardhur ai. Dhe se Kurani madhėshtor ėshtė muxhizeja e tij, me tė cilėn
e ka provokuar tėrė njerėzimin, por askush nuk ka mundur tė bėjė diē tė
ngjashėm me Kuranin, madje as njė pjesė tė vetme tė ngjashme me atė tė
Kuranit. All-llahu XH.SH. thotė:
"Nėse dyshoni ju nė atė
(Kuranin) qė ia kemi dėrguar robit Tonė (Muhammedit), atėherė hartone
njė sure tė ngjashme si atė qė ia kemi shpallur atij, dhe nėse jeni tė
drejtė thirrni dėshmitarėt tuaj, (hyjnitė qė i adhuroni), pėrveē All-llahut.
Nėse nuk mundeni, e kurrsesi nuk do tė mundeni (ti bėni shembull
Kuranit), atėherė ruajuni zjarrit, lėndė djegėse e tė cilit do tė
jenė njerėzit dhe gurėt. Ai ėshtė pėrgaditur ti ndėshkojė mohuesit."
(El-Bekare: 23-24)
Dhe besojmė se All-llahu XH.SH.
e ka pėrkrahur me muxhize ndijore, tė cilat janė pėrmendur nė hadithe
autentike, siē ėshtė: ēarja e hėnės, thirrja e selamit nga ana e gurėve,
burimi i ujit nga gishtėrinjtė e tij, ngopja e shumė njerėzve me shumė
pak ushqim, lajmėrimi i deles sė pjekur se ėshtė e helmuar (kur hebrenjtė
patėn tentuar ta helmonin), reja e cila gjithnjė i bėnte hije para
pejgamberisė, pastaj rasti i Ebu Xhehlit dhe gurit, me tė cilin pat tentuar
ta godasė Resulull-llahun e nė kokė, rasti i deles Ummu Mabed, kur me
dorėn e vet e pat fėrkuar gjirin e saj, gjuajtja e pluhurit nė fytyrat e
mushrikėve dhe goditja nė sytė e tyre, paralajmėrimi pėr gjėrat qė do tė
ndodhin, tė cilat edhe janė realizuar ashtu siē kishte thėnė, plotėsimi
i lutjes sė tij nga ana e All-llahut XH.SH., mbrojtja e tij nga vrasja, dhe
shumė gjėra tė tjera, pėr tė cilat janė shkrua libra dhe vepra
voluminoze.112 Pėr muxhizet e tij ndijore na flasin shumė hadithe, ndėrmjet
tė cilave ka edhe muttevetir hadithe, e shumė prej tyre janė meshhur (shumė
tė njohura). Kėto hadithe tėrėsisht japin dituri tė padyshimtė (el ilmul
jekin) se kėto ngjarja kanė ndodhur me tė vėrtetė dhe se Muhammedi e ėshtė
me tė vėrtetė i Dėrguari i All-llahut.113 Siē besojmė edhe se All-llahu
XH.SH. e ka pėrkrahur me argumente pakontestuese dhe me shenja tė qarta, tė
cilat pasqyrohen nė cilėsitė e tij dhe nė virtytet morale tė tij.
Besojmė se All-llahu XH.SH. i
ka dhuruar asi konstruksioni dhe pamje trupore, saqė ēdo njeri mendjehollė
nga pamja e tij mund tė kuptojė se ka tė bėjė me Pejgamberin dhe se ėshtė
e vėrtetė e tėrė ajo qė flet ai.114 E, sa tė bukura janė fjalėt e
Hasan bin Thabitit r. a.: "Edhe sikur tė mos posedonte shenja tė qarta,
pamja e tij tėrėsisht do ta thoshte kėtė."
Dhe besojmė se All-llahu XH.SH.
ia ka dhuruar tė gjitha virtytet morale tė cilat i rekomandon Kurani, qė
provon vėrtetėsinė e tij dhe se All-llahu XH.SH. e ka pėrkrahur atė nė mėnyrė
tė drejtpėrdrejtė. Askush nuk ka dėgjuar asnjė gėnjeshtėr nga goja e
tij, qoftė pėr ndonjė ēėshtje tė fesė, qoftė pėr ēfarėdo ēėshtje
tjetėr tė jetės sė tij, as para pejgamberisė, e as gjatė pejgamberisė.
E, sikur ti ndodhte atij ēkado qoftė nga kjo, madje edhe vetėm njė herė,
armiqtė e tij do tė bėnin ēmos pėr tua trumbetuar kėtė edhe tė tjerėve.
Nuk ka bėrė kurrnjė vepėr tė keqe apo tė pahijshme, as para pejgamberisė,
as gjatė pejgamberisė. E, as qė ka ikur ndonjėherė prej cilitdo armik tė
tij, pa marrė parasysh se nė ēfarė situatė tė rrezikshme e tė vėshtirė
gjendej, siē ka ndodhur nė Betejėn e Uhudit dhe nė Betejėn e Hendekut. Ka
qenė tejet i mėshirshėm dhe shumė i kujdesshėm ndaj ummetit tė tij, saqė
edhe All-llahu XH.SH. i ka thėnė qė ta zbusė kėtė:
"... e mos u shkatėrro ti
pėr humbjen e tyre!." (Fatir: 8)
"Nga gjiri juaj u erdhi njė
Pejgamber. Atij i vjen rėndė pėr mėkatet qė bėni ju, por ai pėrpiqet qė
ju tė shkoni rrugės sė drejtė, dhe ndaj besimtarėve ėshtė i butė dhe i
mėshirshėm." (Et-Tevbe: 128)
Ka qenė nė nivelin mė tė
lartė tė fisnikėrisė dhe tė dorėdhėnėsisė, nuk ishte lakmues pėr kėtė
botė, kėnaqej me pak, nuk kursente asgjė (nuk ka pasur kursim). Ka qenė
elokuent i jashtėzakonshėm dhe i prirur me fuqi tė posaēme tė shprehjes.
Ishte shumė i butė dhe falte shumė. Nuk hidhėrohej kurrė, pos pėr All-llahun
XH.SH.. Ishte modest ndaj besimtarėve, i devotshėm ndaj All-llahut XH.SH.
dhe muxhahid nė rrugėn e Tij. I ka mbetur konsekuent cilėsive dhe virtyteve
tė veta fisnike qė nga fillimi i jetės sė tij e gjer nė vdekje. Assesi
nuk ėshtė ndryshuar apo korrigjuar. Pėrkitazi me kėtė All-llahu XH.SH. na
flet nė kėtė ajet:
"Thuaj (o Muhammed!):
"Unė prej jush nuk kėrkoj kurrfarė shpėrblimi pėr tė (Kuranin),
e as nuk jam nga ata qė paraqiten tė atillė (ēfarė nuk janė)."
(Sad: 86).
Ėshtė e sigurt se ai i cili
paraqitet dhe dėshiron tė tregohet i atillė ēfarė nuk ėshtė nė
realitet, nuk mund tė mbetet i tillė gjatė tėrė jetės sė tij. E
Resulull-llahun e e kanė stolisur tė gjitha cilėsitė pozitive, ēdonjėra
nė pikėarritjen e nivelit mė tė lartė tė saj, e qė nuk i ėshtė mundėsuar
askujt tjetėr pėrveē atyre qė i ka ruajtur All-llahu XH.SH..
Kompozimi i tė gjitha kėtyre
cilėsive dhe i virtyteve nė personalitetin e Resulull-llahut e, gjithsesi ėshtė
njė nga argumentet mė tė mėdha tė pejgamberisė sė tij.115 Prandaj gjejmė
se njė numėr i madh i mendimtarėve, pasi qė janė njoftuar me sjelljen dhe
sinqeritetin e tij dhe me tė gjitha hollėsitė e jetės sė tij, kanė
konkluduar se ai e flet tė vėrtetėn. Ta pėrkujtojmė vetėm rastin e
Hatixhes r. a., e cila e ka njohur mirė sinqeritetin dhe besnikėrinė e
Resulull-llahut e, kur e pat informuar se i po i vinte Shpallja, duke i thėnė:
"Unė frikėsohem pėr veten time", e ajo ka thėnė: "Jo, pėr
Zotin, kurrsesi. All-llahu nuk tė turpėron dhe nuk tė braktisė ty kurrėnjėherė,
sepse ti i viziton tė afėrmit, i ndihmon bonjakėt dhe ata qė nuk janė tė
aftė, u jep tė varfėrve, je mikpritės dhe po u ndihmon atyre tė cilėt e
mbrojnė tė vėrtetėn." 116 Rasti i njėjtė ėshtė edhe me Herakleun
- mbretin e bizantinėve. Kur Resulull-llahu e ia pat dėrguar njė mesazh, me
anė tė cilit e thėrriste nė Islam, ai kishte kėrkuar njėrin nga arabėt,
tė cilėt atėbotė gjendeshin nė mbretėrinė e tij. Asokohe Ebu Sufjani,
bashkė me disa kurejshitė tė tjerė, ishte nė kalim e sipėr pėr nė
Sham, e Herakleu e ftoi nė pallatin e tij, ndėrsa rreth tij ishin njerėzit
mė autoritativ tė mbretėrisė sė tij, e thirri pėrkthyesin, e pastaj
filloi tė pyes pėr Resulull-llahun e. Pasi qė i dėgjon pėrgjigjet, ai
nxjerrė konkluzionin e sigurt: se ajo qė kishte dėgjuar pėr Muhammedin e
dhe pėr cilėsitė dhe virtytet e tij, ėshtė argument i mjaftueshėm se ėshtė
e vėrtetė ajo me ēka kishte ardhur dhe se ai vėrtetė ishte Pejgamber. Pėr
shkak tė rėndėsisė sė madhe tė kėsaj bisede, e cila ėshtė zhvilluar
mes Herakleut dhe Ebu Sufjanit, ne do ta citojmė kėtu nė tėrėsi ashtu siē
e transmeton muhaddithi mė i njohur dhe emiri i tė gjithė muhaddithėve,
Buhariu, nė Sahihun e vet. Nė kėtė hadith do tė gjejmė shumė mėsime
dhe instruksione, dhe argumentin se All-llahu XH.SH. e ka pėrkrahur tė Dėrguarin
e Vet me argumente tė qarta dhe me shenja tė dukshme tė vėrtetėsisė sė
tij, qė pasqyrohet pėrmes moralit dhe sjelljes sė tij gjatė jetės sė tij,
me gjithė Kuranin dhe muxhizet e qarta.
Buhariu, rahimehullahi teala,
shėnon: "Na ka treguar Ebu-l-Jeman El-Hakem b. Nafiu, duke transmetuar
nga Shuajbi, ky nga Zuhriu, ky nga Ubejdullah b. Abdull-llah b. Utbe b.
Harbi b. Meaudi, kėtij i ka thėnė Abdull-llah b. Abbasi, se e ka
njoftuar Ebu Sufjani, se Herakleu e kishte ftuar nė rezidencėn e tij sė
bashku me disa kurejshitė, qė kishin ardhur nė Sham pėr tregti, gjatė
periudhės sė Marrėveshjes Paqėsore tė Hudejbijes, dhe vajtėm nė Ilija
ku gjendej ai sė bashku me njerėzit mė autoritativ tė Bizantit. E thirri pėrkthyesin
e tha:
"Pyeti ata se cili ėshtė
mė i afėrt pėr nga origjina me atė njeri qė po pretendon se ėshtė
Pejgamber?"
Ebu Sufjani u pėrgjigj: "Unė
jam mė i afėrmi i tij."
Herakleu tha: "Ma afroni
atė, e shokėve tė tij thuani qė tė radhiten prapa tij." Pastaj
Herakleu i tha pėrkthyesit: "Kėtė njeri kėtu (Ebu Sufjanin) do ta
pyes pėr atė njeri (Resulull-llahun e), e nėse e fsheh tė vėrtetėn, shokėt
e tij le tė reagojnė."
Ebu Sufjani tha: "Pasha
Zotin, sikur tė mos mė vinte turp qė prej meje tė dėgjojnė gėnjeshtra,
unė do tė gėnjeja pėr tė", - tha Ebu Sufjani pėr vete, - pastaj
pyetja e parė qė ma shtroi ishte:
"Ēfarė origjine ka ai nė
mesin tuaj?
"Ndėr ne ai ėshtė me
origjinė tė ndershme", - i thashė.
- Herakleu: "A ka folur
ndonjėherė dikush prej jush fjalė tė tilla para tij?"
- Ebu Sufjani: "Jo."
- Herakleu: "A ka qenė
ndokush prej etėrve tė tij mbret?"
- Ebu Sufjani: "Jo."
- Herakleu: "A e pasojnė
atė njerėzit e pasur apo njerėzit e varfėr?"
- Ebu Sufjani: "Njerėzit
e varfėr."
- Herakleu: "A ėshtė
duke u shtuar numri i tyre apo duke u pakėsuar?"
- Ebu Sufjani: "Duke u
shtuar."
- Herakleu: "A e lėshon
ndonjėri prej tyre fenė e tij nga urrejtja ndaj saj pasi ta ketė pranuar atė?"
- Ebu Sufjani: "Jo."
- Herakleu: "A e keni
akuzuar pėr rrenė, para se tė flasė kėtė qė ėshtė duke thėnė tani?"
- Ebu Sufjani: "Jo."
- Herakleu: "A ėshtė
mashtrues?"
- Ebu Sufjani: "Jo - por qė
prej kur nuk jemi bashkė nuk e kemi tė ditur se ēėshtė duke bėrė.
Ebu Sufjani rrėfen: "Nuk
munda tė shtoj mė asgjė tjetėr, pas kėsaj fjalie."
- Herakleu: "A keni
luftuar kundėr tij?"
- Ebu Sufjani: "Po."
- Herakleu: "Si ka qenė
rezultati i luftės mes jush?"
- Ebu Sufjani: "Ndėrmerrnim
luftėra mes veti, luftėra garuese, herė fitonin ata, herė fitonim ne."
- Herakleu: "Ēka ju urdhėron?"
- Ebu Sufjani: "Na urdhėron
tė adhurojmė vetėm All-llahun dhe tė mos i pėrshkruajmė shok Atij. Tė
braktisim atė qė thonė prindėrit tanė, ta kryejmė namazin, tė jemi tė
sinqertė, tė ndershėm dhe tė kujdesshėm ndaj tė afėrmve tanė."
Pastaj Herakleu i tha pėrkthyesit:
"Pėrktheja atij: "Tė pyeta pėr origjinėn e tij, e ti mė the se
ėshtė me origjinė tė ndershme ndėrmjet jush. Kėshtu ėshtė me tė gjithė
Pejgamberėt, ata zgjidhen nga familjet e ndershme. Tė pyeta a ka folur
dikush prej jush fjalė tė tilla, para tij, ti the jo. Sikur tė kishte folur
ndokush fjalė tė tilla para tij, kisha menduar se ky njeri ėshtė duke i
imituar tė tjerėt. Tė pyeta se a ka qenė ndokush prej tė parėve tė tij
mbret, ti mė the jo. Sikur tė kishte qenė dikush prej tė parėve tė tij
mbret, kisha menduar se qenka njeri i cili kėrkon sundimin - pushtetin e tė
parėve tė tij. Tė pyeta se a jeni duke e akuzuar pėr gėnjeshtėr para se
ta thoshte kėtė qė ėshtė duke thėnė, ti mė the jo, e unė e di se ai
nuk ka mundur tė jetė i sinqertė ndaj njerėzve, e rrenacak ndaj All-llahut.
Tė pyeta se a janė duke iu pėrgjigjur thirrjes sė tij paria e popullit apo
shtresa e ulėt (masa e gjerė) e tij, ti mė the se ėshtė duke iu pėrgjigjur
populli i thjeshtė dhe i pambrojtur, e zakonisht tė tillė kanė qenė
ithtarėt e tė gjithė Pejgamberėve. Tė pyeta se a janė duke u shtuar apo
duke u pakėsuar, e ti mė the se numri i ithtarėve tė Pejgamberit ėshtė
duke u rritur. Kjo ėshtė zakonisht me besimin derisa shpallja tė plotėsohet
tėrėsisht.
Tė pyeta se a e ka lėshuar
ndonjėri prej tyre fenė nga pakėnaqėsia ndaj saj pasi qė e ka pranuar atė,
ti mė the se jo, kėshtu ndodh kur njerėzit e pranojnė besimin me gjithė
zemėr. Tė pyeta se a ėshtė mashtrues, ti mė the se jo. Kjo ėshtė cilėsi
e tė gjithė Pejgamberėve, ata kurrė nuk janė mashtrues. Pastaj tė pyeta
se ēka ju urdhėron tė besoni, e ti mė the se ju urdhėron tė besoni All-llahun
dhe tė mos i pėrshkruani shok Atij, qė do tė thotė se ju ndalon ti
adhuroni idhujt. Pastaj ju urdhėron ta kryeni namazin, tė jeni tė sinqertė
dhe tė ndershėm, e nėse ėshtė kėshtu siē thua ti, atėherė ai sė
shpejti do tė sundojė edhe nė kėtė vend ku tani gjenden kėmbėt e mia. E
kam ditur se ai do tė paraqitet, por nuk e kam ditur se do tė jetė njėri
prej jush (arab). Sikur ta dija se do tė mund tė arrijė tek ai, mu tani do
tė nisesha nė rrugė pėr tu takuar me tė. E sikur tė isha pranė tij, do
tia kisha larė edhe kėmbėt."117