MBIKĖQYRJA
E ALLAHUT
"O
robtė e Allahut, kijeni frikė Allahun pėr atė qė
thoni; kijeni frikė Allahun pėr atė qė bėni;
kijeni frikė Allahun natėn dhe ditėn."
Hutbe e
mbajtur nė Mekke nga:
Ali ibn Abdul Khalek el-Karni
Me
emrin e Allahut
tė Gjithėmėshirshmit, Mėshirėplotit
Falėnderimi
i takon vetėm Allahut. Vetėm Atė e falėnderojmė
dhe vetėm prej Tij kėrkojmė ndihmė. Atė qė e udhėzon
Allahu askush nuk mund ta kthejė nga rruga e drejtė
dhe atė qė nuk e udhėzon Allahu, askush nuk mund ta
fusė nė rrugė tė drejtė. Dėshmoj se nuk ka zot
tjetėr pėrveē Allahut dhe se Muhammedi ėshtė robi
dhe i Dėrguari i Tij. Allahu e dėrgoi atė mėshirė
pėr tė gjitha kohėt. Me tė zgjeroi gjokset, me tė
ndriēoi mendjet, me tė hapi sytė dhe veshėt e
shurdhėr.
O ju qė
keni besuar, o robtė e Allahut! Ju kėshilloj juve, kėshilloj
dhe veten pėr punė qė na ndrisin fytyrėn Ditėn
kur ta takojmė Allahun; atė Ditė kur nuk bėn dobi
asgjė pėrveē veprės sė kryer; atė Ditė, kur ēdo
njeri do tė gjejė atė qė ka bėrė; atė Ditė,
kur kush ka bėrė tė keqe do tė dėshironte qė tė
ishte sa mė larg saj.
Kijeni
frikė atė Ditė, kur nėna do ta braktisė foshnjėn
e saj tė gjirit dhe shtatzėna do ta hedhė tej barrėn
e saj; atė Ditė kur njerėzit janė si tė dehur:
ata nuk janė tė dehur, por ndėshkimi i Allahut ėshtė
i dhembshėm.
Kijeni
frikė Ditėn, kur tė ringjallen ējanė nė
varreza e do tė dalė sheshit ajo qė ėshtė nė
gjokset e tyre. Kijeni frikė atė Ditė, kur ata qė
nuk besuan dhe kundėrshtuan Pejgamberin, duan tė
shkrihen nė tokė pėrgjithmonė.
Kijeni
frikė atė Ditė, kur keqbėrėsit do tė kafshojnė
duart e do tė thonė: "Sikur tė mos e kisha
marrė aksh njeri pėr mik a pėr shok."
Allahu
i Madhėruar e ka emėrtuar me shumė emra atė Ditė.
Tė gjithė emrat tregojnė se ajo Ditė ėshtė e
tmerrshme: ikėn vėllai prej vėllait, ikėn fėmija
prej nėnės. Atė Ditė ēdo njeriu i mjafton vetėm
halli i tij.
Dije, o
vėlla, se mbikėqyrja e njeriut ėshtė e dobėt dhe
e shkurtėr, sepse njeriu ėshtė i krijuar, sepse ai
fle, sepse ai sėmuret, shėrohet dhe vdes. Pra, a
mundet qė njeriu tė mbikėqyrė? A mundet qė njeriu
tė shikojė pas mureve a pas maleve? Sigurisht jo. Atėherė,
mbetet Mbikėqyrja e plotė dhe e pakufishme e mė tė
Madhit, e Krijuesit, e Filluesit dhe e Mbikėqyrėsit
tė krijesave, tė Plotėfuqishmit, tė Cilit nuk mund
ti pėrngjajė asnjė nga krijesat e Tij. Dija dhe
aftėsia e njeriut ėshtė e shkurtėr, e paktė:
njeriu nuk di se ēfarė ka nė veten e tij, ēfarė
ka ndėrmjet njėri-tjetrit. Kurse Allahu di gjithēka.
Pėr kėtė Allahu thotė: "Nuk ka gjethe peme
qė bie nė tokė dhe tė mos jetė nė dijen e
Allahut." (Enam, 59).
Allahut
nuk i fshihet asgjė nė Tokė e nė qiej. Ai di pėshpėritjet
e zemrave. Ai di ēfarė pėrqėndrohet nė zemrėn tėnde
edhe pas njėqind vjetėsh, kurse ti nuk e di se ēfarė
do tė zėrė vend nė zemrėn tėnde as pas dy
minutash. Dija e Dėgjuesit dhe e Shikuesit tė gjithēkaje,
e Njohėsit tė hollėsirave ėshtė e pakufishme. Pėr
kėtė Allahu thotė: "A nuk e di ti se Allahu
di ēfarė ka nė qiej e nė Tokė? Nuk bėhet bisedė
e fshahtė mes tre vetave e tė mos jetė Allahu i katėrti
e as nė mes tė pesė vetave e Ai tė mos jetė i
gjashti ose as mė pak e as mė shumė e Ai tė mos
jetė me ta kudo. Pastaj, Ditėn e Gjykimit do tu
thotė atė, qė kanė bėrė. Allahu ka pėrfshirė
gjithēka me dijen e vet." (Muxhadele, 7)
Dy
kurejshė ishin pranė Qabes. Errėsira e natės ishte
shtrirė kudo dhe yjet kishin humbur. Thanė: "Allahu
nuk e di dhe nuk sheh gjithēka." U fshehėn nga
njerėzit, por a do tė mund ti fshiheshin Allahut?!
Filluan tė bisedonin pėr gjėra, qė nuk donin ti
merrte vesh njeri. Biseduan pėr luftėn e Bedrit, pėr
humbjen e madhe. Thotė Safuani:
"Jeta pas luftės sė Bedrit mė ėshtė nxirė
dhe nuk mė bėhet tė jetoj." Thotė Umejri:
"Ashtu ėshtė, sikur tė mos kisha borxhe dhe
sikur tė kisha njė njeri qė tė kujdesej pėr fėmijėt
e mi dhe gruan time, do tė shkoja nė Medine dhe do
tia prisja kokėn Muhammedit."
E shfrytėzoi kėtė rast Safuani dhe i tha:
"Do ti paguaj unė borxhet dhe do tė
kujdesem unė pėr familjen tėnde."
Atėherė i thotė Umejri Safuanit:
"Ta ruajmė tė fshehtė kėtė bisedė."
"Po, ashtu do tė bėjmė." ia ktheu
Safuani. U ēua Umejri, e mori shpatėn, e leu me helm
dhe u nis pėr nė Medine. Arriti nė Medine. E pa
Umer ibn Hattabi (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!)
dhe shkoi e i tha Pejgamberit (Paqja e Allahut dhe
bekimi i Tij qoftė mbi tė!): "Po vjen Umejri,
armiku i Allahut. Ai nuk ka ardhur pėrveē pėr sherr."
dhe Hattabi nxori shpatėn. "Fute shpatėn
nė mill", - i thotė Muhammedi (Paqja e
Allahut dhe bekimi i Tij qofshin mbi tė!) Umerit (Allahu
qoftė i kėnaqur me tė!). Pasi Umer ibn Hattabi (Allahu
qoftė i kėnaqur me tė!) e futi shpatėn nė mill,
Pejgamberi (Paqja e Allahut dhe Bekimi i Tij qofshin
mbi tė!) i thotė Umejrit:
Pėrse ke ardhur kėtu, o Umejr?
Kam ardhur tė shikoj djalin (djali i tij ishte zėnė
rob nga muslimanėt).
Po shpatėn pėrse e ke pėrgatitur?
I mallkoftė Allahu shpatat!
Mua mė zbriti nga Allahu i Lartė arsyeja pėrse ke
ardhur.
Nuk kam ardhur pėr tjetėr gjė vetėm se tė takoj
djalin tim.
A nuk ishte ti me Safuanin nė Qabe, atė natė dhe a
nuk biseduat dhe a nuk e vendosėt qė ti tė mė
prisje kokėn e ai tė ti lante borxhet dhe tė
kujdesej pėr familjen tėnde?
Thotė
Umejri: "Dėshmoj se nuk ka zot tjetėr pėrveē
Allahut dhe se ti je i dėrguari i Tij."
Umejri kishte ardhur pėr ta shuar Dritėn, por Drita
e ndriēoi dhe ai tha: "Ty tė ka njoftuar
Allahu. Falėnderoj Allahun qė mė ēoi nė kėtė
rrugė, pėr tė pranuar kėtė fe."
Vėllezėr
muslimanė! Nė errėsirėn e natės nė Qabe, askush
nuk i pa ata dy burra, as Muhammedi (Paqja e Allahut
dhe bekimi i Tij qofshin mbi tė!) nuk e dinte kėtė
bisedė. E dinte vetėm Allahu. Ai dėgjon ēfarė
thurin njerėzit. Pra, nėse ty tė fyen dikush dhe tė
sjell vėshtirėsi, mos u mėrzit, sepse Allahu i di tė
gjitha ato qė tė bėhen ty.
O ti
musliman i ri qė sapo ke pėrqafuar fenė islame! Nėse
dikush tė fyen ose tė tall, dije se Allahu po tė
mbikėqyr ty dhe e di se ēfarė po duron. Nuk i
fshihet Atij asgjė. Kush mendon qė Allahu nuk na
sheh, vetėm se ėshtė bėrė femohues. Atėherė,
kur ti e di qė Allahut nuk mund ti fshihesh, mos i
kalo caqet qė vetė Allahu i Madhėruar i ka pėrcaktuar.
Njerėzit i shkelin kufijtė e pėrcaktuar nga Allahu
nė errėsirėn e natės, fshehur nga shikimi i njerėzve,
por harrojnė se Allahu ėshtė Mbikėqyrės i pėrhershėm.
Nė njė hadith tė saktė, autentik tė Pejgamberit (Paqja
e Allahut dhe bekimi i tij qofshin mbi tė!) thuhet: "Unė
i di disa njerėz nga populli im qė Ditėn e Gjykimit
do tė dalin pėrpara me vepra tė mira sa madhėsia e
maleve, ndėrsa Allahu do ti asgjėsojė ato vepra."
"O i Dėrguari i Allahut" ia
kthyen shokėt, "lutu pėr ne qė tė mos jemi
prej atyre njerėzve." Muhammedi (Paqja e
Allahut dhe bekimi i Tij qoftė mbi tė!) tha: "Ata
janė vėllezėrit tuaj, prej gjakut tuaj. Ata marrin
prej natės ēfarė tė munden. Kur arrijnė kufijtė
qė Allahu ka pėrcaktuar pėr ta, ata i shkelin.
Allahut nuk i fshihet asgjė, prandaj frikėsojuni
Atij, o robėr!"
Njė
natė, Umer ibn el-Hattabi (Allahu qoftė i kėnaqur
me tė!), doli nė rrugė tė Medinesė pėr tė parė
gjendjen e popullit. Kur iu afrua njė shtėpie, dėgjoi
njė grindje. E ėma i thoshte sė bijės: "Oj
bija ime, merr ujė dhe hidhja qumėshtit, sepse tani
askush nuk na sheh." "Umeri (Allahu qoftė i
kėnaqur me tė!), na e ndaloi kėtė tė xhuma".
ia ktheu e bija. "Dėgjon ti?"
bėrtiti e ėma me inat. "Pse nuk bėn si
po tė them, hidhi ujė qumėshtit dhe mos e zgjat, se
Umeri ėshtė larg nesh." Iu kthye pėrsėri
e bija: "Vėrtet, Umeri ėshtė larg nesh e
nuk na sheh ne, por na sheh Allahu, Zoti i botėve."
Kur dėgjoi
Umeri fjalėt e vajzės, i rodhėn lot. U kthye nė
shtėpi dhe i tha tė birit: "Ēohu se do tė
tė fejoj me njė vajzė." E mori tė birin
dhe e ēoi te shtėpia e vajzės dhe e fejoi me tė.
Njė
herė tjetėr Umeri (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!)
u gjend pranė njė muri. Aty qe njė grua qė e
kishte burrin nė xhihad. Ishte njė natė e ftohtė.
Gruaja ishte nė tri errėsira: nė errėsirėn e natės,
nė errėsirėn e dhomės dhe larg nga burri i saj. E
dėgjoi Umeri (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) gruan
duke thėnė: "Sikur tė mos mė shihte Allahu,
do ta ftoja njė burrė nė shtratin tim, qė ta kaloj
kėtė natė tė ftohtė."
Njė
gruaje tjetėr, kur ishte nė shkretėtirė, i afrohet
njė burrė dhe i thotė: "Nuk na shikon
askush, vetėm ai yll." Ajo ia kthen: "Po
Krijuesi i yllit nuk na sheh?"
Dhe
tani dėgjoni historinė e fundit, qė ka tė ndodhur
nė kohėt e mėvonshme, qė tė shikoni Mbikėqyrjen
e Allahut dhe frytet e saj.
Njė
burrė i quajtur Nuh ibn Merjem kishte shumė pasuri,
por mbi tė gjitha ishte shumė besimtar. Kishte edhe
njė vajzė qė dallohej pėr bukuri, por mbi tė
gjitha edhe ajo kishte besim tė madh e moral tė lartė.
Burri mori njė shėrbyes. Ai quhej Mubarek. Ai nuk
kishte pasuri, por edhe ai kishte kryesoren
besimin dhe moralin e pastėr. E dėrgoi zotėria e
tij te vreshti pėr ta ruajtur nga vjedhėsit.
Mubareku vazhdoi ta ruante vreshtin pėr gati dy muaj.
Kur erdhi zotėria i tij te vreshti, i tha: "O
Mubarek, shko e mė sill njė bistak rrushi."
Shkoi Mubareku dhe mori njė bistak rrush por rrushi
ishte i thartė. "Shko e zgjidh njė tjetėr",
- i tha pėrsėri zotėria. I solli pėrsėri Mubareku
njė bistak rrush, por prapė rrushi ishte i thartė. "O
Mubarek! A nuk e njeh ti tė ėmblėn nga e tharta apo
tallesh me mua?", - iu hakėrrua zotėria. "Jo,
pėr Zotin, nuk po tallem me ty, por unė nuk i kam
provuar e as kam futur asnjė kokėrr nė gojė qė
prej dy muajsh, sepse ti nuk mė ke dėrguar pėr tė
ngrėnė, por pėr ta ruajtur vreshtin dhe pėr ti
shėrbyer atij. Unė i ruhem shikimit tė Allahut e jo
shikimit tė krijesave tė Tij." U habit zotėria
dhe i tha: "Mė thuaj, cila nga vajzat tė pėlqen
pėr nga pasuria, bukuria, prejardhja e besimi?"
"Ēifutėt",-iu drejtua Mubareku, "zgjidhnin
vazja qė ishin tė pasura; tė krishterėt zgjidhnin
vajza me prejardhje tė mirė, kurse shokėt e
Muhammedit (Paqja e Allahut dhe bekimi i Tij qofshin
mbi tė!) i zgjidhnin besimtare".
Sot,
muslimanėt i shohin vajzat pėr pasuri e pėr bukuri
dhe nuk e shohin fare besimin dhe moralin e tyre, duke
ngjarė nė kėtė me ithtarėt e Librit (ēifutėt
dhe tė krishterėt) e pėr kėtė Muhammedi (Paqja e
Allahut dhe bekimi i Tij qofshin mbi tė!) ka thėnė:
"Kush e imiton njė popull, ai ėshtė prej
tyre."
Zotėria
e la tė lirė Mubarekun. Mė pas, Nuh ibn Merjem
shkoi tek e bija dhe i tha: "Dėshiroj tė tė
martoj me Mubarekun! Ēthua ti?"
A e pėlqen ti atė? i thotė ajo ibn Merjemit.
Po.
A ėshtė i pėrshtatshėm pėr mua?
Kam kėrkuar mjaft, por nuk kam gjetur mė tė pėrshtatshėm
se Mubareku.
Atėherė,
vajza u martua me Mubarekun. Ishte fryt i Mbikėqyrjes
sė Allahut. Lindėn njė djalė. Kush lexon historinė
e Islamit e gjen atė djalė, si dijetar tė hadithit.
E ai ėshtė Abdullah ibn Mubarek. Kjo ėshtė pėrgjigjja
e Mbikėqyrjes sė Allahut.
O vėllai
im musliman! Dije se syri i Allahut tė sheh ty ngado
qė tė shkosh.
O vėllai
im musliman! Njihe mbikėqyrjen e Allahut, se kėshtu
do tė bėhesh mė i mirė!
O robtė
e Allahut! Kijeni frikė Allahun pėr atė qė thoni!
Kijeni frikė Allahun pėr ato qė bėni! Kijeni frikė
Allahun ditėn dhe natėn!