|
|
Evim güzel inim.
Kar mağarasını çabucak kazmak için birkaç öneri…
|
Kitaplarda
bahsedilen türde mükemmel kar barınakları hazırlamak zordur, çünkü
enerjimiz ve zamanımız çoğu kere kısıtlıdır. Hele hele Aladağlara
"extra alpin stil" icabı çadır götürmeyip kelersiz bir noktaya yükseldiyseniz,
biraz daha pratik bir sığınağa ihtiyacınız vardır.
İyi bir kürek edinmeden kar mağarasını hızlı kazmak zordur. Küresel
ayalı kürekler (bunların ayası küre kesitini andırır) kar küreme işlemi
için en ideal olanlarıdır. Ancak bu modeller düzgün blok kesmez, parçalarlar.
Blok kesmek için düz ayalı kürekler tercih edilmelidir. Küreğin |
malzemesi
ömrünü belirler; Alüminyum yada plastik esaslı kürekler hafiftir ama mağara
işine sürülürse ömürleri kısalır. Çelik ayalılar daha dayanıklı olsa da
taşınacak fazladan 200-400 gr ağırlık anlamına gelir.. İki kişinin en verimli
şekilde mağara kazıabilmesi için her iki tip kürek de taşınmalı (düzlemsel
ve küresel ayalı.) Ancak ufak ve hafif ekipler tek kürek taşıyacaklarsa
düzlemsel olanı seçmeli.
Katlanabilir kürek avantajlı, ancak ucu çıkabilen küreği iki elinizle kavradığınızda
dar alanda çalışmak daha da kolay olur. Dolayısı ile teleskobik kürekler
en kullanışlıları. Kar mümkün olduğunca blok halinde kesilmeli, çünkü karı
küremek daha yorucu ve uzun bir işlemdir. Kar mağarası kazarken kullandığnıız
eldivenlerin ısıyı iyi yalıtan ve su geçirmez malzemeden olması çok önemlidir.
Hafif olacağım diye küreğin sapını ve yedek eldivenleri evde bırakmak yapılabilecek
iki büyük yanlıştır.
Yurt dışında tırmanıyorsanız bergschrund (buzulun kaya kütlesinden ayrıldığı
büyük açıklık), buzul çatlakları ve "eski" mağara buluntularını kontrol
etmek hazır bir mağaraya konma şansınızı arttırır. Ancak ülkemizde bunlar
pek nadir, olanlar da taş düşmesi veya kar koşulları açısından tehlikeli
ve güvenilmezdir. Yeni bir oyuk kazmak genelde daha iyi bir seçenek olacaktır.
Dik yamaçlarda yığılmış kar her zaman değerlendirilmeli. Aladağlar'da yalnız
başına duran koca kayaların çevresinde yığılmış ve rüzgarla şekillenmiş
kar, evinizin yarısını oluşturmuş olabilir. Bunların bir kısmını neredeyse
hiç kazmadan bivak torbanızı bir tente gibi sabitleyerek barınak haline
getirebilirsiniz. Ancak bu bir mağara kadar korunaklı olmaz.
|
Yamaç
kenarında mağara kazacaksanız önce eğimin içinde birbuçuk metre yüksekliğinde
bir duvar açın ve bunun önünü düzleştirin ki eşyalarınız yuvarlanıp
gitmesin. (*1)
Bu yüzeyin ortasında hemencecik büyükçe (yarım metre çapında) bir
oyuk kazın. (*2) Bu oyuğu ne kadar hızlı ilerletirseniz işiniz o kadar
çabuk biter. Minyonlar ve kız |
arkadaşınız
çoğu zaman bu ufak aralıkta daha rahat çalışır. İyice derinleşince içeri
bir mat atıp onu kar aktarma kızağı (daha teknik bir isim takabilirsiniz)
olarak kullanın. Dikkat edilecek nokta matın su emmeyen cinsten olmasıdır,
şişme matlar hiçbir koşulda tavsiye edilmez. Dışarıda duran partneriniz
mata yığdığınız karı dışarı çeker ve girişteki platformu doldurmadan uzaklaştırır.
Delik derinleşince ilk önce sağ tarafı kazıp hacim yaratmak daha kolay olur
(solaklar sol tarafı kazsın. İki partnerin bir salak, diğeri solak ise bu
aşamayı değişmeden kazın.) İçinde kıvrılabileceğiniz bir alan kazdığınızda
artık her yöne doğru kazabilirsiniz. Ancak bu aşamada kazara hava deliği
açmayın. Duvarı delmek üzere olduğunuzu gündüzleri mavileşen kar yüzeyinden
anlarsınız.
Mağarayı kazan eleman dışarıdaki partner(ler)i de düşünmeli, mağara boyu
ve eni herkese uymalı. Genelde minimum sığma alandan %15 daha büyük bir
mağara yeterli ve konforludur. Mağara tavanı diz çökmüş halinizde başınızdan
15cm kadar yukarıda kalmalıdır. (*3)
Bu andan itibaren detay işlemleri ile mağarayı bitirebilirsiniz: Tabanı
düzleyip inşaat artıklarını dışarı sallayın. Tavandan on yirmi cm arası
bir tabaka kazıyıp mağara tabanını yükseltin. Kapıdan yüksekte uyumak avantajlıdır.(*4)
Kapı olarak kullanabileceğiniz bir iki blok kesip eşyanızı da blokların
boşalttığı yere istifleme fırsatı oluşturun. Bundan sonra tavanı düzleştirerek
düzensiz damlamaları önleyip tulumunuzu açabilirsiniz.
Mağaranın içine yerleşince hazırladığınız bloklarla kapıyı yarı yarıya kapatıp
ocağı ateşleyin. Mağaranızın kapısı termostat görevi görür. Baktınız mağara
eriyip damlıyor, bir bloğu alıp havalandırmayı arttırın. Üşüdüğünüzde de
kapıyı biraz daha örtün. Mağaranızın tavanında bir hava deliği açmanız gerektiğini
söyleyenlere aldırmayın. Eğitim kampları ve sakin havalarda işe yarıyan
bu tüneller yağış ve rüzgar ile dışarıdaki bütün karı sıcacık evinize doldurur.
Yemek ve tatlı olayından sonra uyku moduna geçmeden kapınızı rüzgarın içeriye
birşeyler taşıyamayacağı kadar sıkıca bloklarla kapatın. Sabah uyanınca
önce bir çakmak çakın. Eğer alev mavi ve titreşen ufak bir alev ise mağaranızda
oksijen yetersiz demektir. Panik olmak işleri düzeltmez. Sakince kapıyı
açmak gerekir. Kapı artık 1,5mt kalınlığında olabilir (kapının önündeki
platformu hatırla.) Eğer küreği mağaranın içine alıp uyumadıysanız kapıyı
açmanız biraz yorucu olur.
Kar mağaraları ilk gece "nefes alabilir"ler. Ancak içerideki ısı ile eriyen
iç yüzey zamanla ince bir buz tabakası oluşturur ve mağara duvarları tamamen
yalıtılır. Oksijen azlığı ve kokusuz karbon monoksit zehirlenmesi çok ciddi
tehlikelerdir ve azımsanmayacak kadar çok dağcının hayatını sonlandırmışlardır.
Kapıdan yüksek bir zeminde yatmak havadan ağır olan karbon monoksiti daha
az solumanızı sağlar. Kendinizi ne zaman bitkin hissederseniz (derin bir
baş ağrısı da eşlik edebilir) çakmak testini tekrarlayın. En ufak bir terreddütte
mağaranın havalandırmasını arttırın.
Eğer mağaranızı tırmanıştan sonra tekrar kullanacaksanız kapıyı sıkıca kapatıp
çevresine işaretler koyunki dönüşte siz veya yokluğunuzda başkaları üzerinde
tepinip yıkmasın. Rüzgarın doldurduğu bir mağarayı o yorgunlukla tekrar
kazmak genelde oldukça zor olacaktır.
|