Achternaam: Warren

Voornaam: Hans

Doopnamen: Johannes Adrianus Menne

Geboren: 20-10-1921

Te: Borssele

Overleden: 18-12-2001

Te: Goes

Pseudoniem(en): Hans Warren gebruikte de pseudoniemen Marc Dupont, Arcangelo en Engel Piccardt (voor 'Sperma en tranen' - 1976). In 'Vrije Stemmen' ondertekende hij stukjes over de natuur met 'W'.

Werk:

Poëzie:

• Pastorale (1946)
• In memoriam Dr. Jac. P. Thijsse (1947)
• Eiland in de stroom (1951)
• Leeuw lente (1954)
• Vijf in je oog (1954)
• Saïd (1957)
• Een roos van Jericho (1966)
• Tussen hybris en vergaan (1969)
• Kritieken (1970)
• Schetsen uit het Hongaarse volksleven (1971)
• Oorzaak en gevolg (1972)
• Verzamelde gedichten 1941-1971 (1972)
• De Olympos (1973)
• Herakles op de tweesprong (1974)
• Een liefdeslied (bibliofiel, 100 ex.) (1974)
• Betreffende vogels (1974)
• 't Zelve anders (1975)
• Winter in Pompeï (1975)
• Zeggen wat nooit iemand zei (1976)
• Nazomer op Walcheren (1976)
• Sperma en tranen (bibliofiel, 100 ex.) (1976)
• Behalve linde, tamarinde en banaan (gewijzigde heruitgave 'Sperma en tranen') (1978)
• De vondst in het wrak (bibliofiele uitgave) (1978)
• Voor Mario (bibliofiele uitgave) (1978)
• Een otter in Américain (1978)
• Verzamelde gedichten 1941-1981 (1981)
• Dit is werkelijk voor jou geschreven (bloemlezing uit eigen werk) (1982)
• Te licht bevonden (bibliofiele uitgave) (1983)
• De serene rust der toppen (1984)
• Verzoek om ezelsoren (poster) (1984)
• Herinnering, verwachting (bibliofiele uitgave) (1985)
• Het goede moment (bibliofiele uitgave) (1985)
• Bij Marathon (bibliofiele uitgave, 115 ex.) (1985)
• Tijd (1986)
• 15 juli 1972-15 juli 1978 (bibliofiele uitgave) (1991)
• Nakijken, dromen, derven (bloemlezing) (1992)
• Wat doe je met je tijd (bloemlezing door Tom Lanoye) (1996)
• Een stip op de wereldkaart (2001)
• Verzamelde gedichten (2002)

Proza:

• Steen der hulp (1975)
• Demetrios (1976)
• Indigo (1993)
• De Oost (2001)
• Een vriend voor de schemering (2005)

Wetenschappelijk werk:

• Nachtvogels (1949)

Dagboeken:

• Geheim Dagboek 1942-1944 (1981)
• Geheim Dagboek 1945-1948 (1982)
• Geheim Dagboek 1949-1951 (1983)
• Geheim Dagboek 1952-1953 (1984)
• Geheim Dagboek 1954-1955 (1985)
• Geheim Dagboek 1956-1957 (1986)
• Geheim Dagboek 1958-1962 (1988)
• Geheim Dagboek 1963-1970 (1990)
• Geheim Dagboek 1971-1972 (1991)
• Geheim Dagboek 1973-1975 (1992)
• Geheim Dagboek 1975-1976 (1993)
• Geheim Dagboek 1939-1940 (1993)
• Geheim Dagboek 1977-1978 (1994)
• Ik ging naar de Noordnol (natuurdagboek) (1996)
• Geheim Dagboek 1939-1951 (1996)
• Geheim Dagboek 1978-1980 (1997)
• Geheim Dagboek 1981-1982 (1999)
• Geheim Dagboek 1982-1983 (2000)
• Om het behoud der eenzaamheid (bloemlezing uit de dagboeken) (2001)
• Geheim Dagboek 2001 (2002)
• Tussen Borssele en Parijs - Uit Geheim Dagboek 1945-1951 (2005)

Vertalingen:

• D.A.F. de Sade, De 120 dagen van Sodom of De school der losbandigheid (1969)
• D.A.F. de Sade, Liefde's misdaden (samen met Gemma Pappot) (1970)
• D.A.F. de Sade, Juliette of De voorspoed van de ondeugd (deel 1 en 2) (1972)
• D.A.F. de Sade (toegeschreven aan), Zoloé en haar twee trawantes of enkele episodes uit het leven van drie mooie vrouwen (1973)
• D.A.F. de Sade, Juliette of De voorspoed van de ondeugd (deel 3 en 4) (1974)
• Alain-fournier, De verre vriendin (alle gedichten) (1975)
• Konstantin Kavafis. Verborgenheden (1977)
• D.A.F. de Sade, Juliette, of de voorspoed van de ondeugd (1980)
• Herkenningen. Vertaalde gedichten (1981)
• K.P. Kavafis, Gedichten (samen met Mario Molegraaf) (1984)
• K.P. Kavafis. Bij klaarlichte dag (1984)
• Angelos Sikelianos. De heilige weg (met Mario Molegraaf) (bibliofiele uitgave) (1987)
• K.P. Kavafis. De Julianos-gedichten (met Mario Molegraaf) (bibliofiele uitgave) (1987)
• Drie door Hans Warren en Mario Molegraaf vertaalde gedichten van Kavafis zijn opgenomen in de 'Spiegel Internationaal, Moderne poëzie uit 21 talen' (1988)
• K.P. Kavafis. Gedichten (samen met Mario Molegraaf) (1991)
• Yorgos Seferis. Op de wijze van Y. S. en andere gedichten (samen met Mario Molegraaf) (1992)
• K.P. Kavafis, Verzameld proza (samen met Mario Molegraaf) (1993)
• Het gedicht 'De spiegel in het portaal' van Kavafis (vertaald door Hans Warren en Mario Molengraaf) werd op de CD 'Dichterbij' (1994 - n.a.v. 8 radioportretten van dichters voor het programma 'De schatkamer' van RVU) gezongen door Jan Rot.
• Plato, 'Verzameld Werk' (deel 1 en 2) (met Mario Molengraaf) (1994)
• Plato, 'Verzameld Werk' (deel 3 en 4) (met Mario Molengraaf) (1995)
• Epicures, Over het geluk (met Mario Molengraaf) (1995)
• Het evangelie volgens Markus, Mattheus, Lukas en Johannes (met Mario Molengraaf) (1996)
• Plato, 'Verzameld Werk' (deel 5 en 6) (met Mario Molengraaf) (1997)
• K.P. Kavafis, Als ik over mijn liefde niet kan spreken. Veertien liefdesgedichten en een levenslied (met Mario Molegraaf) (1997)
• Plato, 'Verzameld Werk' (deel 7 en 8) (met Mario Molengraaf) (1998)
• Kon ik maar jouw spiegel zijn. Vierentwintig Griekse liefdesgedichten (met Mario Molengraaf) (1999)
• Plato, 'Verzameld Werk' (deel 9) (met Mario Molengraaf) (2000)
• Plato, 'Verzameld Werk' (deel 10) (met Mario Molengraaf) (2001)

Vertaald:

• 'Steen der hulp' verscheen in het Esperanto als 'Stono de helpo' (1989)

Essays:

• Kritieken (1970)
• De Griekse goden leven nog (bibliofiele uitgave) (1983)
• Het dagboek als kunstvorm (1987)
• Ik ging naar de geheime kamers (met Mario Molegraaf) (1987)
• Binnenste buiten (over dagboeken) (1989)

Bloemlezingen:

• P.C. Boutens. Mijn hart wou nergens tieren (1959)
• Zeeland. Waarom daarom (met André Oosthoek, Martin Ros en Gerrit Komrij) (1970)
• Spiegel van de Nederlandse poëzie. Dichters van de twintigste eeuw (1979)
• Meulenhoffs dagkalender 1985. Nederlandse poëzie (1984)
• Meulenhoffs dagkalender 1986. Nederlandse poëzie (1985)
• Griekenland. Verhalen van een land (samen met Mario Molegraaf) (1986)
• Meulenhoffs dagkalender 1987. Nederlandse poëzie (1986)
• Spiegel van de Nederlandse poëzie. Dichters van de twintigste eeuw (gewijzigde editie) (1987)
• Meulenhoffs dagkalender 1988. Dagboeken (1987)
• Meulenhoffs dagkalender 1989. Nederlandse poëzie (1988)
• Meulenhoffs dagkalender 1990. Nederlandse poëzie (1989)
• Meulenhoffs dagkalender 1991. Nederlandse poëzie, Gedichten uit 17 provinciën (1990)
• Meulenhoffs dagkalender 1992. Nederlandse poëzie, Gedichten over beroemdheden (1991)
• Meulenhoffs dagkalender 1993. Nederlandse poëzie, Dichters op reis (1992)
• Meulenhoffs dagkalender 1994. Nederlandse poëzie (1993)
• Meulenhoffs dagkalender 1995. Nederlandse poëzie (1994)
• Die dag in mei vergeet ik niet. De mooiste Nederlandse bevrijdingspoëzie (met Mario Molegraaf) (1995)
• Herenliefde. De beste homo-erotische verhalen uit de Nederlandse literatuur (1995)
• Meulenhoffs dagkalender 1996. Nederlandse poëzie, De natuur (1995)
• Meulenhoffs dagkalender 1997. Nederlandse poëzie, Poëzie en muziek (1996)
• Voor verwende smaken. Nederlandse en Vlaamse gedichten uit het fin de siècle (met Mario Molegraaf) (1996)
• Meulenhoffs dagkalender 1998. Nederlandse poëzie, Poézie en liefde (1997)
• Ik heb alleen woorden. De honderd meest troostrijke gedichten over afscheid en rouw uit de Nederlandse poëze (met Mario Molegraaf) (1998)
• Meulenhoffs dagkalender 1999. Nederlandse poëzie, Poëzie en dieren (1998)
• Geluk dat kan wel jaren duren. Het huwelijk in honderd gedichten (met Mario Molegraaf) (1999)
• Meulenhoffs dagkalender 2000. Nederlandse en Vlaamse poëzie, de dichters van de twintigste eeuw (1999)
• Meulenhoffs dagkalender 2001. Nederlandse en Vlaamse poëzie (met Mario Molegraaf) (2000)
• Spiegel van de Griekse poëzie. Van oudheid tot heden (met Mario Molegraaf) (2000)
• Meulenhoffs dagkalender 2002. Nederlandse en Vlaamse poëzie, de klassieke oudheid (2001)

'Gebloemleesd'

Poëzie:

• 7 gedichten in 'Stroomgebied. Eem bloemlezing uit de poëzie van de na-oorlogse dichtersgeneratie', samengesteld door Ad den Besten (1953)
• 1 gedicht: 'De schim van Poot' in 'Kleine literatuurgeschiedenis in verzen over Nederlandse schrijvers', bijeengebracht door Theo Vesseur (1953)
• 3 gedichten in 'Nieuwe griffels schone leien', samengesteld door Paul Rodenko (1954)
• 1 gedicht: 'Iedere nacht' in 'Poëtisch akkoord. Honderd gedichten uit tien jaar Noord- en Zuid-Nederlandse literatuur', samenstelling: Pierre H. Dubois, Hubert van Herreweghen, Maurice Roelants en Garmt Stuiveling (1956)
• 1 gedicht: 'Thuiskeer in Zeeland' in 'De muze zwerft door Nederland' bijeengebracht door Ed. Hoornik (1956)
• 2 gedichten in 'De spiegel van de Nederlandse poëzie', samengesteld door Victor E. van Vriesland (1957)
• 1 gedicht: 'Beeltenis' in 'De Muze en het meisje', bijeengebracht door Ad den Besten en Bert voeten (1957)
• 1 gedicht: 'Het is een oud groen boek...', in 'Dichters omnibus. 14e bloemlezing', samengesteld door Ad den Besten (1967)
• 1 gedicht: 'Liefde is eenzaamheid geworden' in 'Dichtersomnibus, 16e bloemlezing' samengesteld door Ad den Besten (1969)
• 1 gedicht: '174' in 'Een moederhart, een gouden hart. Dichters over hun moeder', verzameld door Gerrit Komrij (1973)
• 1 gedicht: 'De blauwe reiger' in: 'Het grote Nederlandse verhalenboek. Een bundel van de opmerkelijkste verhalen, gedichten en prenten uit de laatste 50 jaar' (red. Hella S. Haasse, Ad Petersen, Koos Postema en Willem van Toorn) (VARA, 1977)
• 1 gedicht: 'Orpheus' in 'Roland Holst, ten afscheid', redactie Wim Ramakers (1977)
• 1 gedicht: 'Ares' in 'De spiegel van de Nederlandse poëzie', samengesteld door Hans Warren (1979)
• 10 gedichten in 'De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten, samengesteld door Gerrit Komrij (1980)
• 2 gedichten in 'Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten (2 delen), samengesteld door C. Buddingh' en Eddy van Vliet (1982)
• 1 gedicht: 'Thuiskeer in Zeeland' in 'Het land der letteren', samengesteld door Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
• 1 gedicht: 'De oogstkrans' in 'Bijna honderd. Meulenhoff 1895-1985. Verhalen en gedichten van schrijvers uit het literaire fonds' (1985)
• 1 gedicht: 'Toeval' in 'Het geld dat spant de Kroon', bijeengebracht door Gerrit Komrij (1987)
• 1 gedicht: 'Thuiskeer in Zeeland' in '68 dichters op weg naar huis' (bulkboek 171), samengesteld door Patty Voorsmit (1987)
• 1 gedicht: 'Thuiskeer in Zeeland' in Grote poëziebloemlezing 'Mij liet je leven', samenstelling Aldert Walrecht (1987)
• 1 gedicht: 'Een kleine stoet' in 'Ons poëtisch Dichtersland. Nederlandse dichters kiezen hun eigen voorkeursgedicht', redactie Ernst van Altena en Jan Veldhuizen (1988)
• 1 gedicht:'Bij Marathon' in 'Europa 1992', Bulkboek 204 (1992)
• 2 gedichten in 'Dichten over dichten. Bloemlezing uit de Nederlandse poëzie van de 19de & 20ste eeuw, samengesteld door Atte Jongstra en Arjan Peters (1994)
• 4 gedichten in: 'Die dag in mei vergeet ik niet. De mooiste Nederlandse bevrijdingspoëzie', gekozen door Hans Warren (1995)
• 3 gedichten in 'Met gekleurde billen zou het gelukkiger leven zijn', 250 onvergetelijke gedichten met zorg verzameld door Jan van Coillie (1996)
• 6 gedichten in 'Groot verzenboek. Vijfhonderd gedichten over leven, liefde en dood. Een thematische bloemlezing uit de Nederlandstalige poëzie van de twintigste eeuw', samengesteld door Jozef Deleu (1999)
• 2 gedichten in 'Geluk dat kan wel jaren duren. Het huwelijk in honderd gedichten', verzameld door Hans Warren en Mario Molegraaf (1999)
• 1 gedicht: 'Album' in: 'Familie duurt een mensenleven lang. De honderd mooiste Nederlandse gedichten over vaders, moeders, dochters en zonen', samengesteld door Menno Wigman (1999)
• 1 gedicht: 'Voor jou' in 'Het liefste gedicht. De favoriete liefdesgedichten van Nederland en Vlaanderen', met een inleiding van Gerrit Komrij (2001)

Proza:

• 1 verhaal: 'Schrijven in Zeeland' in 'Het land der letteren', samengesteld door Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
• Enkele bladzijden in 'Ik herinner mij' redactie Emile Brugman en Martin Ros, Privé-domein nr. 151 (1988)
• 1 verhaal: 'Vogels kennen geen oorlog' in '15 gevleugelde verhalen', uitgave Ned. Ver. tot Bescherming van Vogels (z.j.)
• 1 fragment: 'De Zak van Zuid-Beveland' in 'Literair landschap. Dichters en schrijvers over Nederland', samengesteld door Peter van Zonneveld (1998)

Tijdschriften:

• Toen Hans Warren nog op de middelbare school in Goes zat, publiceerde hij al natuur-artikelen in bijv. 'De Levende Natuur', 'De Wandelaar' en 'In Weer en Wind'.
• In 'Vrije Stemmen' ondertekende hij stukjes over de natuur met 'W'.
• In de Tweede Wereldoorlog verschenen er gedichten van Hans Warren in illegaal verschijnende, gestencilde tijdschriften als: 'Maecenas', 'En Passant' en 'Parade der Profeten'.
• Hans Warren schreef vanaf 11 oktober 1951 literaire kritieken voor de 'Provinciale Zeeuwse Courant'. Later werden deze landelijk geplaatst in bladen van deze perscombinatie, bijv.: Apeldoornse-, Amersfoortse-, Arnhemse-, Deventer- en Zutphense Courant.
• In 1954 publiceerde Warren onder het pseudoniem Marc Dupont gedichten in 'Podium'.
• In de bladen 'Avicultura' en 'De Vinkduivenbode' schreef Warren onder het pseudoniem Arcangelo artikelen over het fokken van vinkduiven.
• Hans Warren publiceerde in 'De Gids', 'Columbus', 'De Roode Lantaarn', 'Bzzlletin' en in 'Maatstaf'.
• Hans Warren en Mario Molegraaf redigeerden het Kavafis-nummer van Maatstaf (7-8. Amsterdam, 1984)
• Hans Warren besprak (anoniem) restaurants voor restaurantgids 'Lekker'.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Bulkboek 144 was aan Hans Warren gewijd, met als titel: 'Steen der hulp (novelle en gedichten)'.
• Een bijdrage over Hans Warren in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Jan van der Vegt (oktober 1981/november 1986)
• 'Steen der Hulp' werd voor toneel verwerkt door Koos Dubbelman. Hans Warren verwijst hiernaar in zijn dagboek op30 mei 1982: "Het zweet brak me uit van schaamte, het is een onvoorstelbaar slechte bewerking".
• Linda Deraet schreef in 1983 haar licentiaatsverhandeling over 'Pastorale', ''t Zelve Anders' en 'Geheim dagboek 1'. Warren meldt op 23 juni 1983 in zijn 'Geheim Dagboek' dat dit, voorzover hij weet, de derde scriptie is over zijn werk.
• 'Geheim dagboek' werd in 1986 door C.J. Aarts en N. van der Meulen in hun boek 'Het literair eeuwboek. Honderd jaar het boek van het jaar' uitgeroepen tot het beste boek van 1981.
• Jack van Leden, 'De liefdesbeleving in "Pastorale", "'t Zelve anders" en "Geheim Dagboek 1942-1972" van Hans Warren' (proefschrift, 1992).
• UItgeverij Bert Bakker riep maart 1993 uit tot actiemaand en bood de eerste tien delen van 'Geheim Dagboek' als pakket aan voor ƒ 199,00, met als extraatje 'Geheim Dagboek 1939-1940'.
• Gerrit Jan Zwier besteedt in 'Dagboek van een provinciaal' aandacht aan Hans Warren (11 februari 1993)
• Het gedicht 'Natuurlijk' van Hans Warren werd op de CD 'Dichterbij' (1994 - n.a.v. 8 radioportretten van dichters voor het programma 'De schatkamer' van RVU) gezongen door Jan Rot.
• Max Pam maakte voor HP/De Tijd (10-09-1999) een lijst met de 100 beste boeken van de eeuw.
  Hij nam hierin van Hans Warren op nr. 96 'Geheim dagboek 1942-1944' op (Lees vooral de begindelen over de relatie tot de foute vader en de ontdekking van de eigen homoseksualiteit).
• 'Om het behoud der eenzaamheid' (bloemlezing uit de dagboeken) verscheen als grote letterboek.
• Mario Molegraaf, 'Het wekkertje van 23.34' (2004)

Literaire prijzen:

• Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1958 voor 'Saïd'.
• Pierre Bayle-prijs 1970 voor zijn literaire kritieken.
• Zeeuwse prijs voor Kunsten en Wetenschappen 1971 voor zijn gehele oeuvre.
• Culturele prijs Goes 1981 voor zijn wekelijkse literaire kronieken in de 'Provinciale Zeeuwse Courant' en 'Geheim Dagboek'.

In 'Geheim Dagboek 1971-1972' meldt Warren dat hem gevraagd is of hij een lintje zou accepteren en of hij lid van Rotary wil worden. Hij weigert beiden.

Hans Warren was lid van de jury voor de Herman Gorter-prijs 1981

Opmerkingen:

• De vader van Hans Warren was waterbouwkundig ingenieur en had de zorg over de Calamiteuze Polder Borssele. Ze woonden in een huis op de dijk (Zeedijk 323) De familie was van Engelse afkomst. Zijn moeder, Albertina Femmetje Mennes is onderwijzeres geweest. Hans Warren was hun enige kind.
• Hans Warren ging naar de openbare lagere school in Borssele. In 1935 ging hij naarhet lyceum in Goes. Hij dounleerde in de 4e klas en deed examen in 1941.
• Al jong publiceerde hij artikelen over de natuur (zie: Tijdschriften). Zo kwam hij in contact met Jac. P. Thijsse, die hij op 27 oktober 1942 voor het eerst ontmoette.
• Als sinds de dertiger jaren hield Hans Warren een natuurdagboek bij. Op 16 april 1942 begon hij daarnaast zijn 'Geheim Dagboek'.
• Hans Warren was na de oorlog een poosje (1945-1949) ambtenaar van de Burgerlijke Stand in Borssele.
• Hans Warren heeft een verhouding gehad met Sibylle. Deze kreeg later een verhouding met Jan Wolkers. In 'Een roos van vlees' herkent Warren Sibylle in Sonja en zichzelf in Daniël Jan. (Zie: geheim dagboek 1963-1970, blz. 37/38).
• Het poëtisch debuut van Hans Warren 'Pastorale' verscheen in 1946.
• Hans Warren was ook bekend als vogelkenner. In 1949 verscheen zijn studie over vogels: 'Nachtvogels'.
• Hans Warren woonde in 1952 korte tijd in Engeland.
• van 1952 tot 1975 is Hans Warren getrouwd geweest met Mabel MacLaurin. Er werden uit dit huwelijk drie kinderen geboren, twee dochters en een zoon.
• Hij woonde van 1953 tot 1957 in Frankrijk.
• In 1957 ging het gezin aan Pykeswegje 1 in Kloetinge wonen. Hier woonde en werkte Hans Warren tot zijn dood.
• ''t Zelve anders' (1975) is een heruitgave van zijn debuut 'Pastorale' (1946). Naast elk gedicht uit 1946 plaatst Warren een gedicht met commentaar erop.
• Sinds 1978 woonde Hans Warren samen met Mario Molegraaf.
• Het werk van Hans Warren is niet bij een stroming of groep in te delen. Hij schrijft vooral natuur- en (homoseksuele) liefdeslyriek.
• In 1979 verscheen de door Hans Warren samengestelde 'De spiegel van de Nederlandse poëzie. Dichters van de twintigste eeuw'. Warren zette hiermee het werk voort van Victor E. van Vriesland, maar wel met zijn eigen keuzes (waar behoorlijk wat kritiek op kwam).
• Gerrit Komrij was sinds 1969 bevriend met Hans Warren en kwam daardoor ook in Warrens delen 'Geheim Dagboek' voor. Komrij was hier niet blij mee: 'Aangenaam is anders. Zoiets is onvermijdelijk als je vrienden krijgt die ook een pen vasthouden. Twintig jaar lang houd je je kiezen op elkaar, en dan gaat een ander het vertellen.'
• Ook Mensje van Keulen komt in de dagboeken voor. Zij was hierover zo ontstemd dat Warren en Van Keulen elkaar sindsdien niet meer spreken.
• Hans Warren leed aan de ziekte van Dupuytren. Door een samentrekking van spieren in de hand, gaan hierbij de vingers krom staan.
• Hans Warren overleed in een ziekenhuis in Goes aan leverproblemen
• De dagboeken van Hans Warren verschenen bij uitgeverij Prometheus/Bert Bakker. Vanaf 2003 (het deel over 1984/1987) kwamen ze uit bij uitgeverij Balans.

Anderen over Hans Warren:

• De poëzie van Hans Warren echter heeft heel de sensuele verfijning en gratie, het gevoel voor luxe en pracht, voor wreedheid en lucide extase die kenmerkend voor de mediterrane volken zijn: het is bijna onbegrijpelijk dat een Nederlands dichter zulk een poëzie kan schrijven! (Paul Rodenko, NRC, 18-01-1958, geciteerd door Hans Warren in Geheim dagboek 1958-1962, blz. 16)
• Miskend is Warren misschien niet, maar of de verdienste van zijn dichterschap werkelijk gezien wordt is de vraag. Persoonlijk heeft hij voor het isolement gekozen, maar daarin hoeft men zijn werk niet te laten staan. (Jan van der Vegt, Bzzlletin 89, oktober 1981, blz. 19)
• Of ik het laatste deel van Geheim Dagboek heb gelezen? Nee, denkt u dat mijn goede naam daarin wordt geschaad? U maakt mij bevreesd. Ik kom er, hoop ik, toch niet als een soort losbol in naar voren? Denkt u dat het tevergeefs is geweest, dat ik altijd zo mijn best heb gedaan me als een brave dominee voor te doen? (Gerrit Komrij, De buitenkant, blz. 190)
• En hoe zit het met geestelijke arbeid? Denken is ook inspannend. De Zeeuwse schrijver Hans Warren bij voorbeeld klaagt in een interview dat hij tijdens het dichten 'verschrikkelijk transpireert'. 'Alles brandt' dan en 'na afloop' is hij 'doodmoe'. Zelf ben ik ook wel moe na het schrijven van een stukje, zij het niet in hoofd of handen, maar in mijn voeten, dat komt door het ijsberen. (Midas Dekkers, Mens annex dier, blz. 29)
• Ik herinner mij dat Hans Warren zijn eerste bundel De blonde Sybille wou noemen en dat de uitgever A.A.M. Stols zei: 'Bille, bille? Kan die meneer geen andere titel verzinnen voor zijn boekje?' (Hans van Straten, in: Ik herinner mij, blz. 167)
• Wie meer dan Warren past een klimopkrans?
  Hij raakt, na het verlaten van het rijm,
  steeds onuitwisbaarder aan het geheim
  van de vergankelijke ogenglans.
  (Jan Kal, Martinus Hans Warren (fragm.), in: Het schrijvershuis, bz. 21)
• Je moet wel op een mesjokke manier in de kleine geest van Warren geïnteresseerd zijn om deel na deel te blijven lezen. Hij is geen denker, heeft geen lumineuze of gekke invallen, en is totaal gespeend van humor. Dat laatste is wel het ergste. Hij zit daar maar in het Zeeuwse Kloetinge, verschanst in zijn werkkamer, waar hij verbitterd over zijn gezin en over het gebrek aan literaire erkenning schrijft. (Gerrit Jan Zwier, Dagboek van een provinciaal, blz. 175, 11 februari 1993)
• Wat betreft de plaats die Warren in onze literatuur inneemt, is de kritiek het eens: Warren heeft geen plaats, hij is klassiek in de ruimste zin van het woord en toch van nu, hij schrijft on-Nederlandse poëzie, hij valt overal buiten en hijzelf blijkt best tevreden met die postie. (Tom Lanoye, De Morgen, 30-10-1981)
• Al zijn nevenactiviteiten, onder meer als schrijver van het minst geheime dagboek van Nederland, hebben enigszins het zicht ontnomen op het dichterschap van Hans Warren. (Arjan Peters, Volkskrant, 20-12-2001)

Mijn favoriete citaat:

Naar een overzicht van citaten van Hans Warren

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Hans Warren
• Hans Warren - door Ronny Boogaart en Eric de Rooij
• Uittreksel - Steen der hulp
• Over 'Geheim Dagboek 1975-1976
• Hans Warren - door Chris Bevelander

Bronnen o.a.:

• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Bzzlletin (oktober 1981)
• Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1982)
• Het land der letteren, Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Hans Warren, Het dagboek als kunstvorm (1987)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Volkskrant (15-03-1993)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Spectrum encyclopedie (1997)
• Encarta '98 (1997)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)