Achternaam: Scheepmaker

Voornaam: Nico

Geboren: 13-11-1930

Te: Amsterdam

Overleden: 05-04-1990

Te: Amsterdam

Pseudoniem(en):

• In het 'Hollands Weekblad', later 'Hollands Maandblad' schreef hij een column onder het pseudoniem S.
• Nico Scheepmaker had negen jaar lang (1966-1975) een column in de Volkskrant onder het pseudoniem 'Hopper".
• Later had hij een column voor de bladen van de G.D.P. onder de titel 'Trijfel'. Trijfel was dus in feite geen pseudoniem, maar de titel van de column.
• In 'Vrij Nederland' gebruikte hij het pseudoniem N.S.
• In 'Het Parool' gebruikte hij het pseudoniem Peter de Groot.
• Onder het pseudoniem Ivo Vettewinkel had hij een gesproken column voor Veronica-radio.
• Andere door hem gepruikte pseudoniemen: Karel Kip, Charles Poel, Nico van Rein, Sch-r, Stopper en Nico Willstein.

Werk:

Poëzie:

• Het gedenken
• Poëtisch fietsen (1955)
• De kip van Egypte (1957)
• Hopper's Holland (1973)
• Vinger in de hoed (met Jan Kal e.a.) (1976)
• Het rijmt, dat scheelt (1987)
• De gedichten (door Ivo de Wijs) (1991)

Proza:

• Hollands kwartier (artikelen uit 'Hollands Maandblad') (1966)
• Cruijff, Hendrikus Johannes, fenomeen (1972)
• ABE, hot story van een voetballerina (strip met Theo van den Boogaard) (1973)
• De paus? Daar krijg ik een kind van (1975)
• Het jonge vadersboek (1977)
• Eén kolom (Trijfels) (1978)
• Het Zweeds wittebrood (1978)
• Trijfel (1981)
• Lik op stuk (yteksten bij cartoons van Jan Sanders) (1982)
• Het Smoezenboek (1982)
• Ajax en de kunst van het voetballen
• Cruijff, Hendrikus Johannes, fenomeen 1947-1984 (uitgebreide herdruk, 1984)
• Het bolletje van IBM (1987)
• Aapje, aapje, aapje, olifante, aapje. Het jonge vadersboek 2 (1987)
• Een stukje taalgebeuren dus (relatiegeschenk Van Dale) (1987)
• Het nieuwe jonge vadersboek (heruitgave van Aapje, aapje...) (1988)
• Rembrandt heeft nooit gevoetbald (1989)
• De Brazilianen van Europa (over het Nederlands elftal)
• Hare Majesteit (1991)
• Over alles (samengesteld door Tim Krabbé) (1991)
• Voor Oranje trillen al mijn snaren. Markante beschouwingen over het Nederlabds elftal (columns) (1994)

Voor kinderen:

• Kinderen van de Schotse Hooglanden (1960)
• Kinderen van Kaapstad (1960)

Toneel:

• Ganzeborden (met anderen) (1967)

Vertalingen:

• Vladimir Doedintsev, Niet bij brood alleen (1957)
• Vera Panova, Het wereldje van Serkozja (1958)
• Boris Pasternak, Doker Zjivago, deel 1 (1958)
• Boris Pasternak, Doker Zjivago, deel 2 (1959)
• F.M. Dostojevski, De speler (1959)
• Pavel Nilin, Kameraad Venka (1960)
• Maxim Gorki, Dep olitie-spion (1960)
• Grigory Baklanow, Een voetbreed aarde (1961)
• Paul Berna, Spanning rond tankstation 'De ekster' (1964)
• Nico Scheepmaker vertaalde vijf verzen van Boris Pasternak. Ze werden gezongen door de Vlaamse zangeres Mary Porcelein.

Essays/brochures:

• Brochure over Nederland voor een industrietentoonstelling in Mexico (1952)
• Nederland Toen en Nu (teksten bij foto's van B.F. Eilers en Con Mönnich) (1976)
• Het krankzinnige kwartiertje (vijftig jaar sportjournalistiek) (1978)
• Het meest bekeken programma; 25 jaar NOS-journaal (1981)
• Ach(t) vader, niet meer (over drankmisbruikbestrijding) (1985)
• De Paus in Nederland, 11 t.m 15 mei 1985 (1985)
• Theo Koomen, leven in woord en beeld (1986)
• Een sigaar bestaat uit tabak (voor La Paz) (1988)
• Maar mooi! Beschouwingen over poëzie (Samengesteld en ingeleid door Jaap Bakker) (1992)
  

Voorwoord:
Nico schreef o.a. een voorwoord voor:

• Verboden boeken (1989)

Bloemlezingen:

• Kerstuitgave Grafisch Nederland (1971)
• Kerstuitgave Grafisch Nederland (1976)
• Even geduld aub (met Herman van Run en Mies Bouhuys) (boekenweekgeschenk 1977)
• Alle 'FEITEN' op een rijtje (met Aart van Zoest) (1980)
• Zondagsdichters. Zondagskinderen van de poëzie (met Aart van Zoest) (1981)
• Het grote getalen boek (1984)
• Mijn dochter met een hoofddoek en andere schoonmaakverhalen (1984)
• De eerste herinnering; eerste herinneringen van beroemde en minder beroemde personen (1988)

'Gebloemleesd'

Poëzie:

• 2 gedichten in 'Dichters van dezen tijd', door D.A.M. Binnendijk (15e druk, 1946)
• 1 gedicht in 'De stijgbeugel' (1953)
• 1 gedicht: 'Leven is nemen, mar evenveel geven' (in handschrift) in Poesie (Boekenweekgeschenk 1972)
• 1 gedicht: 'Poëzie is' in 'Goedemorgen, welterusten', gedichten voor kinderen en andere volwassenen, gekozen door Kees Fens (1975)
• 1 gedicht: 'Zeven eeuwen Amsterdam', in 'als die stad eens ommeviel... Dichters over Amsterdam', samengesteld door Wim Ramaker (1975)
• 1 gedicht: 'Dommepraat' in: 'Het grote Nederlandse verhalenboek. Een bundel van de opmerkelijkste verhalen, gedichten en prenten uit de laatste 50 jaar' (red. Hella S. Haasse, Ad Petersen, Koos Postema en Willem van Toorn) (VARA, 1977)
• 1 gedicht: 'Een blijvertje' in 'De spiegel van de Nederlandse poëzie', samengesteld door Hans Warren (1979)
• 2 gedichten in 'De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten, samengesteld door Gerrit Komrij (1980)
• 4 gedichten in 'Wie zegt dat ik na veertien regels zwijg? Bloemlezing uit Nederlandse sonnetten van 1966 tot 1980', samengesteld door Driek van Wissen (1980)
• 1 gedicht: 'Poesie album' in 'Kerstboek voor Tondo',samengesteld door Ted van Turnhout (1981)
• 4 gedichten in 'Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten (2 delen), samengesteld door C. Buddingh' en Eddy van Vliet (1982)
• 2 gedichten in 'Ik wou dat ik twee hondjes was', samengesteld door Vic van de Reijt (1982)
• 1 gedicht: 'Twee dingen zijn er niet' in 'Het boek der boeken. De bijbel in de Nederlandse literatuur', Bulkboek 220 (1994)
• 1 gedicht: 'Boodschappenlijstje' in 'Dichten over dichten. Bloemlezing uit de Nederlandse poëzie van de 19de & 20ste eeuw, samengesteld door Atte Jongstra en Arjan Peters (1994)
• 1 gedicht: 'Sportieve meid' in 'Geluk dat kan wel jaren duren. Het huwelijk in honderd gedichten', verzameld door Hans Warren en Mario Molegraaf (1999)
• 1 gedicht: 'Vader' in: 'Familie duurt een mensenleven lang. De honderd mooiste Nederlandse gedichten over vaders, moeders, dochters en zonen', samengesteld door Menno Wigman (1999)
• 1 gedicht: 'Roodborstje' in 'De light scheurkalender 2002', samengesteld door Vic van de Reijt en Kick van der Veer (2001)
• 1 gedicht: 'Anne' in 'Het liefste gedicht. De favoriete liefdesgedichten van Nederland en Vlaanderen', met een inleiding van Gerrit Komrij (2001)
• 1 gedicht: 'Wereldkampioen' in 'Het lichte gedicht. De grappigste en gekste gedichten van Nederland en Vlaanderen' (2002)
• 5 gedichten in 'De light scheurkalender 2003', samenstelling Jaap Bakker & Ivo de Wijs (2002)
• 1 gedicht: 'De krakende man' in: 'De light scheurkalender 2004', samengesteld door Jean Pierre Rawie & Driek van Wissen (2003)

Proza:

• 1 interview met Leo Horn in 'Dertien in een dozijn, een keuze uit de best geschreven en meest besproken interviews van het afgelopen schrijfjaar', samengesteld door Joris van den Berg (1968)
• 2 verhalen in 'Het tandpastahondje.Schrijvers over huisdieren', Bulkboek 70 (1977)
• 5 columns in: 'Columnisten in de jaren zeventig' (Nico Scheepmaker, Jan Blokker, Renate Rubinstein, Kees van Kooten, Simon Carmiggelt), Bulkboek 109 (1980)
• 1 fragment: 'Damzitters' in 'Het land der letteren', samengesteld door Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
• 4 verhalen in 'Mijn dochter met een hoofddoek en andere schoonmaakverhalen', samengesteld door Nico Scheepmaker (1984)
• 1 citaat in 'Kosmos groot citatenboek' (1986): 'Als je veel van voetbal houdt kun je niet zeggen : volleybal deugt niet, want ze maken altijd hands.'
• 1 verhaal: 'Een stukje natuur om de hoek' in 'Kerstboek voor het Wereld Natuur Fonds', samengesteld door Ted van Turnhout (1987)
• 2 verhalen in 'Licht Letterland 3. Vermakelijk proza uit de moderne Nederlandse literatuur', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1987)
• 1 verhaal: 'Flash!!!' in 'Licht Letterland 4. Vermakelijk proza uit de moderne Nederlandse literatuur', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1988)
• 1 verhaal: 'De zigeuners' in 'De vreemdeling & Ik', Bulkboek 219 (1993)
• 21 citaten in 'Prisma van de citaten' (1994)
• 1 verhaal: 'Cadeaubon' in 'Lang zal-ie leven!. Feestelijke verhalen', samenstelling Nanda Meijnen en Petra Waaijer (1994)

Tijdschriften:

• Nico Scheepmaker publiceerde in 'De Vijfling', de schoolkrant van zijn HBS.
• In Harderwijk werkte hij - tijdens zijn diensttijd - mee aan 'Wandkrant'.
• Zijn eerste gepubliceerde gedichten stonden in 'De Nieuwe Stem'.
• In 1951 werden stukken van hem geplaatst in 'Sportnieuws'.
• In 1952 stuurde hij gedichten (onder het pseudoniem Nico van Rein) naar Vrij Nederland. Ze werden door Hendrik de Vries (positief) besproken.
• In 'De Groene' publiceerde Scheepmaker limericks onder het pseudoniem Karel Kip.
• Nico Scheepmaker publiceerde in 1957 zijn eerste column in 'Sport & Sportwereld'.
• In het 'Hollands Weekblad', later 'Hollands Maandblad' schreef hij een column onder het pseudoniem S.
• Nico Scheepmaker besprak boeken en televisie-programma's voor het 'Utrechts Nieuwsblad'.
• Begin zestiger jaren had een een column in het 'Algemeen Handelsblad' onder het pseudoniem S.
• Nico Scheepmaker had negen jaar (1966-1975) een column in de Volkskrant onder het pseudoniem 'Hopper". In deze maandagochtencolumn schreef hij over literaire en taalkundige onderwerpen.
• Later had hij een column voor de bladen van de G.D.P. onder de titel 'Trijfel' (1975-1990). Voor de G.D.P. gebruikte hij ook het pseudoniem Stopper.
• Nico Scheepmaker verzorgde een sportrubriek voor 'Vrij Nederland' onder het pseudoniem N.S. Hij schreef in "Vrij Nederland' over televisie onder het pseudoniem Sch.r.
• In 'Bzzlletin' had hij een column, waarin hij reageerde op de column van Tim Krabbé (en andersom).
• Nico Scheepmaker publiceerde ook in 'Propria cures', 'Sportief', 'Het Parool', 'De Gids', 'Voetbal International', 'Avenue', 'Schipholland', 'Playboy', 'Panorama', 'Weerklank', 'Actu-Rail', 'AVRO-Televizier', 'Barbarber', 'Delta', 'Gard Sivik', 'De NCRV-gids', 'Optima', 'Podium', 'Reflector', 'Skoop', 'Studio', De Tweede Ronde', 'De Tijd', 'Het Vrije Volk', enz., enz.

Televisie/Radio:

• Onder het pseudoniem Ivo Vettewinkel had hij een gesproken column voor Veronica-radio.
• Nico Scheepmaker leverde enkele teksten voor 'Zo is het toevallig ook nog 'ns een keer'.
• Nico Scheepmaker was van 1966 tot 1969 redacteur van 'Mies-en-scène' (tv)
• Nico scheepkamer had een gesproken column in het programma 'Met het oog op morgen' (NOS-radio, v.a. 1987)
• Nico scheepkamer had een gesproken column in het programma 'Eigenaardig' (RVU-tv, 1989)
• Nico Scheepmaker werkte mee aan het televisie-taal-programma 'Voorheen van de rug af gezien' (AVRO, 1991)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Aan Nico Scheepmaker werd Bulkboek 5 gewijd, met als titel: 'Over alles' (1972), samengesteld door Tim Krabbé.
• Tim Krabbé maakte ook het manuscript voor een Bulkboek: Nico Scheepmaker, Over sport (1972). Het werd nooit uitgegeven.
• Jan Arends heeft in zijn bundel 'Lunchpauzegedichten' (1974) een gedicht aan Nico Scheepmaker opgedragen: Voor Nico Scheepmaker (blz. 27)
• 1 jeugdfoto (2 jaar) in: 'Zoals ze waren.... Miesje Bouwman Jantje Wolkers en nog 179 zeldzame jeugdfoto's van beroemde (en beruchte) Nederlanders' (z.j.). Nico Scheepmaker schreef ook de inleiding voor dit boek.
• Het gedicht 'Sober leven' van Nico Scheepmaker wordt op de lp 'Zing je moers taal' (boekenweek 1976) vertolkt door 'Drs. P'. Het gedicht werd speciaal voor de gelegenheid geschreven.
• Op de lp 'Dichter(s) in de groef' (1977) leest Nico Scheepmaker eigen werk voor.
• Bulkboek 109 was o.a. aan Nico Scheepmaker gewijd, met als titel: 'Columnisten in de jaren zeventig'.
• Jan Blaaser schreef een hoofdstukje 'Nico Scheefmaker' als parodie op de stijl van Scheepmaker in zijn boek 'Een muis in zee' (1980)

(Literaire) prijzen:

• Anne Frank-prijs 1958 voor 'De kip in Egypte'.
• Cestoda-prijs 1974 wegens het moeiteloos beoefenen van de Nederlandse taal in al haar genres. De prijs blijkt een grap van Eelke de Jong, K. Schippers en Theun de Winter te zijn. Scheepmaker maakt er een echte prijs van, met zichzelf als jurylid. Van 1975 tot 1989 reikt hij de prijs uit, o.a. aan Gerrit Komrij, Hugo Brandt Corstius en Drs. P.
• De Nieuwe Clercke-Pico Bello-prijs 1980.
• Prijs voor de dagbladjournalistiek 1981 voor zijn Trijfel-column.

Toen minister Brinkman weigerde de P.C. Hooft-prijs aan Hugo Brandt Corstius te geven ging Nico Scheepmaker via zijn Trijfel-column geld inzamelen voor een alternatieve prijs. Hij had al bijna ƒ 10.000 gulden bij elkaar toen Brandt Corstius liet weten hier niet aan mee te willen werken.

Behalve van de Cestoda-prijs vas Schepemaker lid van de jury voor:

• Laurens Janszoon Coster-prijs 1977.
• Anton Wachter-prijs 1977, 1979, 1981, 1984.
• Nederlands Film Festival 1982 (Voorzitter)

Opmerkingen:

• Nico Scheepmaker werd geboren in Amsterdam. Zijn vader was hier accountant.
• Nico Scheepmaker volgde de Eerste Vijfjarige HBS, aan de Keizersgracht in Amsterdam.
• In zijn jeugd beoefende Scheepmaker vele sporten in clubverband, o.a zwemmen, schoonspringen, voetballen, volleyballen, basketallen, tafeltennissen. Ook is hij eind jaren vijftig voetbalscheidsrechter geweest.
• Tijdens zijn diensttijd - bij de Militaire Inlichtingen Dienst in Harderwijk - leerde hij Russisch.
• Na zijn diensttijd studeerde hij MO- Slavisitiek aan de universiteit, met als bijvak Servo-Kroatisch.
• Nico Scheepmaker correspondeerde in sonnetvorm met Jan Kal .
• Nico Scheepmaker trouwde in 1973 met Anne van den Heuvel, die hij in 1963 had leren kennen.
• Nico Scheepmaker heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de column in Nederland.
• Zijn dochter Sara (1975) werd culinair journaliste. Hun dochter Janna werd in 1978 geboren.
• Nico Scheepmaker woonde in Broek in Waterland.
• Nico Scheepmaker was (ook) bekend vanwege de vele citaten en opsommingen in zijn columns.
• Nico Scheepmaker kreeg tijdens een partijtje tennis een hartaanval. Hij overleed enkele uren later in het Boven-IJ-ziekenhuis in Amsterdam.
• Hij werd op 09-04-1990 begraven op de begraafplaats aan het Roomeinde 43 in Broek in Waterland (graf 6).

Anderen over Nico Scheepmaker:

• Ik ken het type; iemand zou er eens een roman, of niet al te kort verhaal over moeten schrijven. Brian Glanville zou het kunnen. En Nico Scheepmaker, als hij niet zo donders lui was. (C. Buddingh', En in een mum is het avond, blz. 52, 03-08-1972)
• Deze journalistieke duizendpoot, de vliegende kiep in het vaderlandse columnistenelftal, de schrijfmachine, zoals hij op de redactie van deze krant zou worden genoemd, de ook met gezag over Oost-Europa schrijvende Scheepmaker, waarvan hij, als slavist, het een en ander goed kan volgen. Hij schrijft een aardig stukje, en dat kan men nalezen in zijn laatste boek. (Ferd. Rondagh, Volkskrant, 12-07-1975)
• N. SCHEEPMAKER, woordgolver, anagrammist en Opperlandicus in algemene dienst. (Battus,Opperlandse taal- & letterkunde, blz. 200).
• Nico Scheepmaker schreef een heel soepel, envoudig proza, het leek steeds alsof je het zelf had kunnen schrijven maar dat was juist de kunst. Het had altijd een toon, het tintelende scheepmakeriaans. (Martin Ros, HN, 14-04-1990)
• In de ongeveer vijfendertig jaar van zijn carrière als publicist heeft Scheepmaker naar schatting zestien miljoen woorden geschreven; een jaar lang een roman per dag. De gigantische omvang van zijn oeuvre zegt niets over de kwaliteit ervan, maar is toch de kern van zijn schrijverschap. Scheepmaker werd zijn leven lang beheerst door nieuwsgierigheid en schrijfdrift. (Tim Krabbé, Over alles, inleiding, blz. 11)
• Zijn gebrek aan angst voor het oppervlakkige was verfrissend en vernieuwend. Hij knipte tubes tandpasta doormidden om te onderzoeken hoe de rode strepen er ot het einde toe zo keurig in kwamen schreef in zijn Cruijff-boek een hoofdstuk van acht bladzijden over de vraag of het nu Cruijff of Cruyff was, en als het hem begon op te vallen dat in het asfalt bij stoplichten vaak ribbels zaten, belde hij stad en land af tot hij ontdekte dat dit een Probleem was waas de wegenbouw al jaren mee worstelde. (Tim Krabbé, Over alles, inleiding, blz. 14)

Mijn favoriete citaat:

Naar een overzicht van citaten van Nico Scheepmaker

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Nico Scheepmaker
• Gedichten van Nico Scheepmaker
• Gedicht - Roodborstje
• Gedicht - Libido
• Gedicht - De vlieg

Bronnen o.a.:

• Zing je moers taal (1976)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Over alles (1991)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Encarta '98 (1997)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)